Ελλάδα, κρίση, μετανάστευση… Μία χώρα, μία κατάσταση που διαμορφώθηκε, ένα ζήτημα που ξεκίνησε πριν 10ετίες, αλλά εντάθηκε μετά τον πόλεμο στη Συρία και στο Ιράκ.     Τι πραγματικά συμβαίνει...

«Το πρόγραμμα (συνεργασίας σε θέματα έρευνας και καινοτομίας) με την Ελλάδα είναι το μοναδικό διμερές και προσανατολισμένο σε διάφορα πεδία πρόγραμμα του Ομοσπονδιακού Υπουργείου Παιδείας και Έρευνας με ένα ευρωπαϊκό...

Εντυπωσιακή δυναμική και ισχυρά αντανακλαστικά παρουσιάζουν στην πορεία εξέλιξής τους οι πολύ μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις στη χώρα μας. Το προφίλ τους δείχνει ότι αν και είναι οικογενειακές, οι περισσότερες...

Το 31,4% των Ελλήνων πολιτών αγοράζει φθηνότερα προϊόντα, ωστόσο το 40,4% αγοράζει λιγότερα προϊόντα σε σχέση με την περίοδο πριν από την εκδήλωση της οικονομικής κρίσης, όπως προκύπτει από σχετική...

Δραστικό πλήγμα στους ελεύθερους επαγγελματίες και τους επιτηδευματίες επέφερε η κρίση. Σύμφωνα με στοιχεία της ΑΑΔΕ, το δηλωθέν τους εισόδημα από το 2010 ως το 2018 μειώθηκε κατά 60%, ενώ...

106 δις ευρώ είναι οι καταθέσεις των Ελλήνων που εξανεμίστηκαν από τότε που ξέσπασε που η κρίση μέχρι σήμερα. Το Δεκέμβριο του 2009, οι καταθέσεις επιχειρήσεων και νοικοκυριών ανέρχονταν σε...

ΗWashington Post, ξεκινάει ένα άρθρο της για την Ελλάδα της οικονομικής κρίσης, περιγράφοντας αυτή τη σκηνή, σε δημοτικό σχολείο στο Καλπάκι Ιωαννίνων. «Η ελληνική οικονομία δεν εξαρτάται πλέον από τα...

Σύμφωνα με έκθεση του ΔΝΤ, η οικονομική κρίση περιόρισε σημαντικά τον δείκτη γονιμότητας – Ο δείκτης μειώθηκε από το 1,5 το 2008 στο 1,3 το 2016 Η κρίση δεν συρρίκνωσε...

Η επικείμενη ολοκλήρωση του τρίτου προγράμματος στήριξης της Ελλάδας εξακολουθεί να απασχολεί τον γερμανικό Τύπο, που εστιάζει στα επίμονα προβλήματα, αλλά και στο πώς η ελληνική κρίση άλλαξε την Ευρωζώνη....

Σε υψηλά επίπεδα ο κατασκευαστικός κλάδος και αυτός της ένδυσης  Πέντε φορές υψηλότερες σε σχέση με τα επίπεδα που ίσχυαν πριν από την κρίση παραμένουν οι πτωχεύσεις επιχειρήσεων στην Ελλάδα,...

Παρουσιάστηκε από το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), μελέτη με τίτλο: «Η Τριτοβάθμια Εκπαίδευση στην Ελλάδα: Επιπτώσεις της κρίσης και προκλήσεις». Η μελέτη καταγράφει την επίδραση και τις επιπτώσεις...

 Τι μας δίδαξε το πάθημα των ΗΠΑ το 2007, που κατέληξε ένα χρόνο αργότερα στη χρεοκοπία της Lehman Brothers; Οτι η κρίση δεν έχει ξεπεραστεί ολοκληρωτικά. Χρειάζεται επαγρύπνηση. Εκ των...

Τι θα κάνουν οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης, όταν δεν θα πρέπει πια να ασχολούνται διαρκώς με την Ελλάδα; Θα έχουν, τότε, επιτέλους χρόνο να ασχοληθούν με το πρόβλημα που υποκρύπτει η ελληνική κρίση, η οποία μαίνεται εδώ και επτά χρόνια: το μέλλον της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης. Aλλά και να θέσουν το ερώτημα, πόσα είναι πρόθυμοι να δώσουν για την Ευρώπη, με την πραγματική έννοια της λέξης, σημειώνει σε άρθρο της η εφημερίδα του Μονάχου. «Η μεγάλη δοκιμασία για κάτι τέτοιο θα έρθει με τις διαπραγματεύσεις για τον επόμενο προϋπολογισμό της ΕΕ (...). Με την αποχώρηση μιας χώρας που εισέφερε πολλά, όπως η Μ. Βρετανία, ανακύπτει το ερώτημα ποιος θα καλύψει το κενό. 'Η αλλιώς αν κάποιος είναι πρόθυμος για κάτι τέτοιο. Για τα δικά τους συμφέροντα, η Γερμανία, η Ολλανδία και άλλες χώρες, θα πρέπει να πληρώσουν περισσότερα για την Ευρώπη. Μόνο τότε θα επωφεληθούν από το μοναδικό ευρωπαϊκό εγχείρημα, το οποίο, παρά την ελληνική κρίση και το Brexit, ακόμη υπάρχει προς υποστήριξη ενός αγαθού που δεν αποτιμάται σε χρήμα: την ειρήνη» παρατηρεί η SZ.

Με τα στοιχεία που δημοσιεύτηκαν από την Ελληνική Στατιστική Αρχή αναφορικά με την ύφεση στην οποία βρίσκεται η οικονομία της χώρας, ασχολείται το Der Spiegel. To γερμανικό περιοδικό στην online εκδοχή του υπό τον τίτλο «Η οικονομία της Ελλάδας ολισθαίνει στην ύφεση» γράφει: «Μόλις πριν από λίγες μέρες η Ελλάδα πέτυχε συμφωνία με τους δανειστές για το νέο πακέτο στήριξης. Τώρα ανακοινώνεται ότι η οικονομία της χώρας συρρικνώθηκε τα τελευταία δύο τρίμηνα» επισημαίνει το περιοδικό χαρακτηρίζοντας αυτή την εξέλιξη «πισωγύρισμα για την ελληνική κυβέρνηση».

Καμία αλλαγή δεν υπήρξε στην πολιτική του ΔΝΤ σε ό,τι αφορά στη χρηματοδοτική συμμετοχή του στο Ελληνικό Πρόγραμμα. Το Ταμείο ζητά από τους Ευρωπαίους να τοποθετηθούν με συγκεκριμένα μέτρα που πρέπει να λάβουν για να διευθετηθεί το θέμα του ελληνικού χρέους πριν δεσμευθεί ότι θα συμμετέχει στο Ελληνικό Πρόγραμμα με νέα δανεικά. Παρά το γεγονός ότι παρατηρήθηκαν σημάδια «παραχωρήσεων» και «υποχωρήσεων», ώστε να επιτευχθεί ο απαιτούμενος συμβιβασμός, εν τούτοις οι διαπραγματεύσεις δεν προχώρησαν αρκετά και μάλιστα σε σημείο που να είναι ορατή η συμφωνία για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους. Απομένουν πολλά να γίνουν από την πλευρά των Ευρωπαίων, τονίστηκε χαρακτηριστικά, αλλά θα μπορούσε να κλείσει το θέμα άμεσα, ακόμα και αύριο, αν υποχωρούσε η Γερμανία. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, διεξάγονται εντατικές συνομιλίες σε όλα τα επίπεδα, όπως συνέβη και σήμερα στη σύνοδο των G7 όταν οι αποτελούντες το λεγόμενο Washington Group συζήτησαν το θέμα του χρέους στο Μπάρι. Είναι φανερό από τις δηλώσεις της διευθύντριας του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, αλλά και άλλων παραγόντων, ότι οι συζητήσεις προχωρούν μεν αλλά χωρίς μεγάλη διάθεση για γενναίες παραχωρήσεις μεταξύ των δανειστών. Το Ταμείο έχει κάνει και αυτό τις δικές του υποχωρήσεις. "H θέση μας για την Ελλάδα δεν έχει αλλάξει», δήλωσε η κ. Λαγκάρντ και σημείωσε: «Συνεχίζουμε να εργαζόμαστε για το πακέτο ελάφρυνσης του χρέους. Δεν έχει ακόμη προκύψει αρκετή σαφήνεια πάνω στο όλο θέμα, και έχουμε την ελπίδα ότι οι ευρωπαϊκές αρχές θα συνεχίσουν να εργάζονται προς αυτή την κατεύθυνση". Εξέφρασε ακόμα την ελπίδα της ότι «πραγματικά οι Ευρωπαίοι να φανούν πολύ πιο συγκεκριμένοι σε ό,τι αφορά τους όρους της ελάφρυνσης του χρέους, κάτι που είναι απαραίτητο». Σύμφωνα με πληροφορίες ήταν κάπως ελπιδοφόρα τα όσα άκουσε η κ. Λαγκάρντ στο Μπάρι, αλλά όχι τόσο σημαντικά όσο για να σπάσουν άμεσα το αδιέξοδο. Χρειάζεται περισσότερη δουλειά, είναι η αίσθηση που υπάρχει. Οι αξιωματούχοι που συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις αισθάνονται ότι το εμπόδιο είναι βασικά η Γερμανία, αλλά πίσω της κρύβονται και άλλες χώρες της Ευρωζώνης. Εάν δείξουν διάθεση για συνεργασία, η συμφωνία για το χρέος θα είναι γεγονός, τονίζουν πηγές εκτός ΔΝΤ στην αμερικανική πρωτεύουσα. Το Ταμείο έχει θέσει τους όρους του για να καταστεί το ελληνικό χρέος βιώσιμο, και έχει κάνει υποχωρήσεις για να μειωθούν οι διαφορές του από τους υπόλοιπους δανειστές. Αξιωματούχος του ΔΝΤ, που ενημέρωσε τους δημοσιογράφους, παραδέχθηκε ότι γίνονται οι συζητήσεις με τους Ευρωπαίους για το ελληνικό χρέος. Στο Ταμείο ζητούν να καταγραφούν λεπτομερειακά τα μέτρα και όχι με ενότητες. Απαιτούν να γνωρίζουν όλες τις κινήσεις που είναι διατεθειμένοι να κάνουν οι Ευρωπαίοι και σε ποια επίπεδα. Και επίσης τονίζουν ότι οι προηγούμενες προτάσεις των Ευρωπαίων ήταν κατώτερες των υποχρεώσεων που έχει η Ελλάδα. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Τόμσεν τονίζει σε όλους τους συνομιλητές του, ότι η έκθεση βιωσιμότητας «δεν βγαίνει» με όποιο τρόπο και να αναλύσει κανείς τα μέχρι στιγμής προτεινόμενα μέτρα. Απαιτούνται και άλλα πιο γενναία μέτρα, τονίζουν οι αξιωματούχοι του Ταμείου.

Αποτελεί «απαγορευμένη» λέξη για τους Γερμανούς εταίρους μας, καθώς και την ελπίδα πολλών να μπει η χώρα και πάλι σε ρυθμό ανάπτυξης, βγαίνοντας από το αυστηρό πρόγραμμα λιτότητας. Ο λόγος για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, στο όνομα της οποίας έχουν συμφωνηθεί μια σειρά από δημοσιονομικά μέτρα μεταξύ του επιτελείου της ελληνικής κυβέρνησης και των δανειστών της. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που επισημαίνουν ότι ακόμα και μια ελάφρυνση χρέους δεν θα ήταν αρκετή για να βγει η χώρα από την κρίση, ζητώντας να ασκηθούν πιέσεις για πλήρη διαγραφή του. Αν και το τελευταίο σενάριο θεωρείται μη ρεαλιστικό και το πιθανότερο είναι ότι κανένας πολιτικός δεν θα αναλάβει το πολιτικό κόστος να προχωρήσει σε μια τέτοια ενέργεια, έχει μεγάλο ενδιαφέρον να δούμε τι θα συνέβαινε εάν αυτό γινόταν πραγματικότητα. Ποια θα ήταν η επόμενη ημέρα για μια μη χρεοκοπημένη Ελλάδα; Τι θα συνέβαινε εάν ξυπνούσαμε και το χρέος, ως δια μαγείας, είχε... εξαφανιστεί; Θα μπαίναμε σε ταχύτατους ρυθμούς ανάπτυξης ή μέσα σε λίγα χρόνια, συνεχίζοντας την ίδια πορεία, θα είχαμε συσσωρεύσει και άλλο χρέος; Δύο οικονομολόγοι, ο κ. Θανάσης Μανιάτης και ο κ. Μιχάλης Αργυρού, εξηγούν στην HuffPost Greece. «Τι θα συνέβαινε εάν ξυπνούσαμε και το χρέος, ως δια μαγείας, είχε... εξαφανιστεί;» Για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε καλύτερα ποια θα ήταν η επόμενη ημέρα για την Ελλάδα, θα ήταν σημαντικό να εξετάσουμε την ίδια την φύση της κρίσης. Σύμφωνα με τον καθηγητή Θανάση Μανιάτη από το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών, η ελληνική κρίση έχει τρεις κύριες διαστάσεις που αλληλοτροφοδοτούνται. Η πρώτη σχετίζεται με την ανεπαρκή κερδοφορία της παγκόσμιας καπιταλιστικής οικονομίας, η δεύτερη με την κρίσης υπερσυσσώρευσης και κερδοφορίας του κεφαλαίου της ελληνικής οικονομίας και η τρίτη με την δημοσιονομική κρίση του ελληνικού κράτους. « Η πρώτη, που εκδηλώθηκε το 2007 έχει να κάνει με την κρίση υπερσυσσώρευσης κεφαλαίου και ανεπαρκούς κερδοφορίας στον πυρήνα της παγκόσμιας καπιταλιστικής οικονομίας (ΗΠΑ, ΕΕ, Ιαπωνία) που προκλήθηκε μέσω του μηχανισμού του μαρξικού νόμου της πτωτικής τάσης του ποσοστού κέρδους και διατηρεί την παγκόσμια οικονομία και ιδίως την Ευρωζώνη σε πλήρη στασιμότητα, η δεύτερη με την κρίση υπερσυσσώρευσης και κερδοφορίας του κεφαλαίου της ελληνικής οικονομίας που οφείλεται στον ίδιο μηχανισμό/νόμο. Η τρίτη και πιο ορατή διάσταση έχει να κάνει με τη δημοσιονομική κρίση του ελληνικού κράτους που σοβούσε για κάποια χρόνια (το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ κυμαίνονταν γύρω στο 100% από τις αρχές της δεκαετίας του 1990) και οξύνθηκε ιδιαίτερα από την επίδραση που είχαν οι δύο προηγούμενες πτυχές της κρίσης», εξηγεί. Ο τρίτος και τελευταίος παράγοντας, αυτός των δημοσιονομικών, είναι εκείνος που ίσως μπορεί να εξηγήσει γιατί η πλήρης διαγραφή του χρέους είναι ένα μη ρεαλιστικό σενάριο και γιατί ένα νέο χρέος θα επιβάρυνε την χώρα λίγα χρόνια μετά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η μη φορολόγηση των ισχυρών και η επιβάρυνση της εργατικής τάξης στην Ελλάδα. Με λίγα λόγια, οι οικονομικά ισχυροί δεν πληρώνουν τους φόρους τους και, εάν αυτό συνεχιζοτάν, η χώρα θα συνεχίσει να έχει δημοσιονομικά ελλείμματα, ακόμα και εάν αύριο, ως δια μαγείας, το χρέος εξαφανιστεί. Όπως εξηγεί ο κ. Μανιάτης, τα πρώτα έτη της κρίσης (1995-2011), το ελληνικό κράτος «κάθε άλλο παρά σπάταλο μπορεί να χαρακτηριστεί». Οι δημόσιες δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ ήταν 46.6% έναντι 48.0% του μέσου όρου των χωρών της ΕΕ-15. Οι μισθοί των ΔΥ ως ποσοστό του ΑΕΠ ήταν σχεδόν ίσοι με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο του 11%, ενώ οι δαπάνες στα παραδοσιακά πεδία του κράτους πρόνοιας υστερούσαν του ευρωπαϊκού μέσου όρου κατά 1.7% του ΑΕΠ στην εκπαίδευση, 1.2% στην υγεία και 2.7% στην κοινωνική πρόνοια και προστασία. Αντίθετα, σύμφωνα με τον κ. Μανιάτη, οι δαπάνες για τόκους δημοσίου χρέους στην Ελλάδα ήταν 6.7% του ΑΕΠ κατά 3.2% υψηλότερες του ευρωπαϊκού μέσου όρου ενώ οι στρατιωτικές δαπάνες ήταν 1.2% του ΑΕΠ μεγαλύτερες αντίστοιχα. Ο καθηγητής σημειώνει ότι οι τόκοι δημοσίου χρέους είναι σχεδόν ίσοι με το δημόσιο έλλειμμα της περιόδου (6.9% του ΑΕΠ), υποδηλώνοντας ότι ο πρωτογενής προϋπολογισμός ήταν ισοσκελισμένος για τα δεκαέξι αυτά χρόνια. Και τότε, γιατί παρατηρείται μεγάλη διαφορά της ελληνικής δημοσιονομικής δομής από την αντίστοιχη ευρωπαϊκή, θα ρωτούσε κανείς. Την ίδια περίοδο το σύνολο φόρων και εισφορών στην κοινωνική ασφάλιση στην Ελλάδα υστερεί σημαντικά, κατά 7.2% του ΑΕΠ, του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Για την διαφορά αυτή, ο κ. Μανιάτης δίνει την εξής εξήγηση: «Η διαφορά αυτή οφείλεται κυρίως (5.8 ποσοστιαίες μονάδες από τις 7.2 συνολικά) στην εντυπωσιακά χαμηλή φορολόγηση εισοδήματος και πλούτου των μη μισθωτών δηλαδή εκείνου του συνασπισμού κοινωνικών στρωμάτων που στήριξε το κυρίαρχο πολιτικό μπλοκ εξουσίας σε όλη σχεδόν την περίοδο της μεταπολίτευσης». Και συνεχίζει: « Καθώς οι έμμεσοι φόροι στην Ελλάδα είναι σχεδόν ίσοι με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και οι εισφορές στην κοινωνική ασφάλιση υστερούν μόνο κατά 1.5% του ΑΕΠ του ευρωπαϊκού μέσου όρου είναι σαφές ότι η σημαντική απόκλιση προς τα πάνω του δημοσίου χρέους στην Ελλάδα σε σχέση με την Ευρώπη οφείλεται στην επιτυχία των κυρίαρχων τάξεων να αποποιηθούν τα φορολογικά βάρη που τους αντιστοιχούν». Ο καθηγητής τονίζει ότι σημαντικό ρόλο σε αυτήν την καθαρά ταξική επιτυχία έπαιξε «η εμπέδωση και κυριαρχία της νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας με την αποστροφή της για τους φόρους αλλά και οτιδήποτε συλλογικό», με τη διαφορά βέβαια ότι η ιδιαίτερα χαμηλή φορολόγηση «αφορούσε μόνο συγκεκριμένες κοινωνικές κατηγορίες ισχυρών και σε καμία περίπτωση την εργατική τάξη». «Το τραγικό στην όλη υπόθεση είναι ότι η προσπάθεια των μνημονιακών κυβερνήσεων, της τωρινής συμπεριλαμβανομένης, να αυξήσουν τα φορολογικά έσοδα έχει αφήσει έξω τα ήδη ευνοημένα στρώματα και απλώς επιδείνωσε τη φορολογική επιβάρυνση των υποτελών τάξεων», λέει χαρακτηριστικά. Βέβαια, δεν έχουν όλοι αυτή την άποψη, καθώς συχνά διαβάζουμε απόψεις σαν κι αυτές: «… η Ελλάδα εμφανίζει μονίμως ένα δημοσιονομικό έλλειμμα της τάξης του 6% (του ΑΕΠ) το οποίο οφείλεται αποκλειστικά στην υστέρηση των εσόδων έναντι του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Η αδυναμία διόρθωσης των δημόσιων οικονομικών εδράζεται στο γεγονός της μη φορολόγησης των ατομικών εισοδημάτων και των επιχειρηματικών κερδών. Συνεπώς η ιδέα της φοροδιαφυγής είναι απόλυτα παραπλανητική. Το πρωταρχικό φαινόμενο της μεταπολιτευτικής περιόδου είναι η κατασκευή ενός σύνθετου συστήματος νόμιμης φοροασυλίας», Σταθάκης (2011, σελ. 199-200). Ο κ. Μανιάτης καταλήγει επισημαίνοντας ότι, στον βαθμό που οι κυρίαρχες τάξεις θα συνεχίσουν να απαλλάσσονται από φορολογικά βάρη, «η συσσώρευση νέων ελλειμμάτων και χρεών είναι κάτι παραπάνω από σίγουρη». Ο Μιχάλης Αργυρού, Reader in Economics στο Cardiff Business School, μας μεταφέρει ένα επίσης δυσάρεστο σενάριο για την επόμενη ημέρα μιας υποτιθέμενης διαγραφής του ελληνικού χρέους: οι προοπτικές του ελληνικού δημοσίου χρέους παραμένουν αβέβαιες. Ωστόσο, ο ίδιος δίνει μια άλλη εξήγηση για τους λόγους που θα ίσχυε κάτι τέτοιο. Ο κ. Αργυρού εξηγεί ότι το ελληνικό δημόσιο χρέος είναι μη βιώσιμο - εφόσον αυτό βρίσκεται σε πορεία σύγκλισης προς μια σταθερή τιμή και όχι σε τροχιά αύξησης προς το άπειρο- και μια τυχόν απομείωσή του χρέους «θα αποτελέσει σημαντική παρέμβαση προς αποκατάσταση της διατηρησιμότητας της δυναμικής του και, υπό προϋποθέσεις, θα αποτελέσει σημαντική εξέλιξη στην προσπάθεια της Ελλάδας να επιτύχει οικονομική ανάκαμψη». Ωστόσο, η απομείωση, όσο μεγάλη και να είναι, ακόμα και η διαγραφή του, δεν αρκούν. Όπως εξηγεί ο κ. Αργυρού, πρέπει να τηρούνται τρεις προϋποθέσεις: υπεύθυνη δημοσιονομική πολιτική, χωρίς επιστροφή σε καθεστώς ελλειμμάτων που θα επαναφέρουν το χρέος στο προ της απομείωσης του ύψους, εισαγωγή ενός νέου διατηρήσιμου υποδείγματος οικονομικής ανάπτυξης, που θα εξασφαλίζει την παραγωγή πλούτου ικανού να εξασφαλίσει τις δαπάνες εξυπηρέτησης του απομειωμένου χρέους και αξιοπιστία αναφορικά με την εφαρμογή της υπεύθυνης δημοσιονομικής πολιτικής και των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. «Κατά τα χρόνια της κρίσης η Ελλάδα έχει αναμφίβολα πετύχει πολύ μεγάλη προσαρμογή στον τομέα των δημοσιονομικών ελλειμμάτων. Όμως, με εξαίρεση την περίοδο 2012-14, αυτή επιτεύχθηκε κυρίως μέσα από υπερβολικές αυξήσεις φόρων και ασφαλιστικών εισφορών. Η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής που στηρίζονται κυρίως στην πλευρά των δαπανών έχουν μικρότερα σε διάρκεια και ένταση υφεσιακά αποτελέσματα και είναι φιλικότερα προς τη μακροχρόνια ανάπτυξη, αφού διατηρούν κίνητρα για εργασία και επενδύσεις. Αντίθετα, προγράμματα που στηρίζονται κυρίως σε αύξηση φόρων, όπως αυτό που εφαρμόζεται σήμερα στην Ελλάδα, δημιουργούν βλαπτικές για την οικονομική ανάπτυξη στρεβλώσεις και ενθαρρύνουν την φοροδιαφυγή και εισφοροδιαφυγή», εξηγεί ο κ. Αργυρού, αναφερόμενος στον πρώτο παράγοντα, ο οποίος είναι αυτός της φοροαποφυγής, τον οποίο είχε αναφέρει και ο κ. Μανιάτης. Όσον αφορά την « την εισαγωγή ενός νέου διατηρήσιμου υποδείγματος οικονομικής ανάπτυξης», ο οικονομολόγος τονίζει ότι θα προϋποθέτει μεταρρυθμίσεις: «Κομβικό, αν και όχι αποκλειστικό, ρόλο στην αναβάθμιση της πλευράς της προσφοράς της ελληνικής οικονομίας κατέχει η προσέλκυση επενδύσεων από εγχώριους και ξένους επενδυτές. Παρά την πρόοδο που σημειώθηκε κατά την περίοδο 2012-2014, η σημερινή εικόνα της πλευράς προσφοράς της ελληνικής οικονομίας εξακολουθεί να υπολείπεται σημαντικά, όπως καταδεικνύεται από πλήθος σχετικών δεικτών, της επίδοση του μέσου όρου των χωρών της ευρωζώνης – τα δε τελευταία δύο χρόνια αντί βελτιώσεως σε ορισμένους κρίσιμους τομείς, όπως π.χ. στους δείκτες διαφάνειας/διαφθοράς, παρατηρείται οπισθοδρόμηση». Το τρίτο στοιχείο, σύμφωνα με τον κ. Μανιάτη, εκείνο δηλαδή της αξιοπιστίας, είναι σημαντικό γιατί « θα κρατήσει την αμοιβή κινδύνου που ενσωματώνεται στα ονομαστικά επιτόκια δανεισμού του ελληνικού κράτους χαμηλά, κάτι που θα συμβάλει στη διατηρησιμότητα του χρέους με άμεσο τρόπο». «Ταυτόχρονα, θα μειώσει την αμοιβή κινδύνου που ενσωματώνεται στην εκτίμηση της παρούσας αξίας άμεσων επενδύσεων στην Ελλάδα, αυξάνοντας την αναμενόμενη κερδοφορία τους και ενθαρρύνοντας την πραγματοποίησή τους. (...) Προϋπόθεση εκ των ων ουκ άνευ για το κτίσιμο της αξιοπιστίας είναι η ανάληψη της ιδιοκτησίας της υπεύθυνης δημοσιονομικής πολιτικής (προσανατολισμένης στη πλευρά των δαπανών) και των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Σήμερα, η ιδιοκτησία αυτή απουσιάζει», επισημαίνει. Σύμφωνα λοιπόν με τον κ. Μανιάτη, η κυβέρνηση πρέπει να θέσει ως στόχο την απομείωση του χρέους, όμως αυτή «δεν μπορεί από μόνη της να εγγυηθεί το οριστικό τέλος των δημοσιονομικών περιπετειών της Ελλάδας». Είναι λοιπόν προφανές ότι για να μπορέσει η χώρα να ξεπεράσει την κρίση, θα πρέπει πρώτα να αναζητήσει τις αιτίες της και να βρει λύσεις στα προβλήματα που οδηγούν στην συσσώρευση χρέους. Ακόμα και εάν με ένα κούνημα των δαχτύλων ένας μάγος έβγαζε από πάνω μας το φορτίο των 326 δισ. ευρώ, η Ελλάδα, πιθανότατα θα ερχόταν αντιμέτωπη με ένα νέο χρέος. Την ίδια στιγμή, το παρόν κείμενο συνιστά απόδειξη ότι κανείς δεν μπορεί με βεβαιότητα να πει ποια είναι η μαγική συνταγή που θα λύσει όλα τα οικονομικά μας προβλήματα. Οι οικονομολόγοι συμφωνούν ότι υπάρχει μια πάθηση, γνωρίζουν ότι μια απομείωση ή μια (μη ρεαλιστική) διαγραφή χρέους αποτελεί παυσίπονο και όχι φάρμακο, όμως διαφωνούν στο τι προκάλεσε την ασθένεια. Φταίει το παράσιτο της φοροαποφυγής των πλουσίων ή ο ιός της απουσίας διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων; Έχουμε συννοσυρότητα; Καθώς η οικονομία παίρνει πολλές φορές και πολιτικό πρόσημο, είναι δύσκολο να απαντήσουμε. Ούτε ο δόκτωρ Χάουζ των Οικονομολόγων ίσως να μην είναι σε θέση να απαντήσει... Πηγή κειμένου: huffingtonpost

To ανεξάρτητο αμερικανικό Ινστιτούτο Διεθνών Οικονομικών Πέτερσον ("Peterson Institute for International Economics" / "PIIE"), το οποίο είναι ειδικευμένο σε θέματα διεθνούς χρέους ανέλυσε το θέμα της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους και κατέληξε σε τρία συμπεράσματα: Πρώτον: Λαμβανομένων υπόψη όλων των σχετικών υποθέσεων για ανάπτυξη και δημοσιονομική πολιτική, όπως επίσης και των εμπειριών με άλλες υπερχρεωμένες χώρες, είναι απαραίτητο ένα σημαντικό κούρεμα του χρέους. Δεύτερον: Oι προτάσεις του eurogroup του Μαΐου 2016 θα μπορούσαν να επιτύχουν την βιωσιμότητα, αλλά μόνον υπό την προϋπόθεση μιας ακραίας παράτασης διάρκειας των δανείων (έως το 2080) και του παγώματος καταβολής τόκων, κάτι το οποίο θα οδηγούσε σε μια αυξημένη επιβάρυνση του ευρωπαϊκής ομπρέλας προστασίας για δεκαετίες. Διέξοδος από το δίλημμα θα ήταν, τρίτον, η αναβολή της επιστροφής της Ελλάδας στις αγορές, σε συνδυασμό με την συνέχιση της υποστήριξής της από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης (ESM) πέραν του 2018. Επειδή δεν θα πρέπει να δαπανώνται καθόλου από τους περιορισμένους πόρους της για τα σχετικά υψηλά επιτόκια της αγοράς, θα μειώνεται η έκταση του κουρέματος και της αυστηρής πολιτικής λιτότητας έως την επίτευξη της βιωσιμότητας του χρέους. Συνεχίζει βέβαια να αυξάνεται η έκθεση του eurogroup, αλλά κατά παράδοξο τρόπο λιγότερο από ό,τι με τα δικά της σχέδια. Neue Zuericher Zeitung

Ενα ακόμη... ψαλίδισμα στις προσδοκίες για ομαλή πορεία της οικονομίας τα επόμενα χρόνια, χωρίς εποπτείες μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος, βάζουν αξιωματούχοι της Κομισιόν. Συγκεκριμένα, κοινοτική πηγή αναφέρει μεταξύ άλλων ότι για το θέμα του χρέους δεν θέλησε να απαντήσει, αλλά τόνισε ότι τα μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης θα αποφασιστούν μόνο με επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος. Δεν θα τελειώσουν όλα τα 2018, γιατί ακόμη και με επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος χρειάζονται 3 έως 5 χρόνια έως ότου αποδώσουν οι μεταρρυθμίσεις και αυτό απαιτεί εποπτεία (σ.σ.: με άλλα λόγια, είπε ότι μέτρα ελάφρυνσης του χρέους μπορούν να δοθούν μετά το 2018, αλλά με εποπτεία και λήψη άλλων μέτρων από την πλευρά της Αθήνας). Ακόμη τόνισε; Για να κλείσει η αξιολόγηση απαιτούνται 140 προαπαιτούμενα, εκ των οποίων έχουν γίνει τα 40. Από τα υπόλοιπα 100, τα 80 απαιτούν νόμους ή αποφάσεις για να μπορέσουν να εφαρμοστούν. Τα μέτρα της συμφωνίας αναμένεται να έχουν ψηφιστεί από τις 16 μέχρι τις 18 Μαΐου. Η Κομισιόν ετοιμάζεται στις 11 του μήνα να ανακοινώσει αναθεώρηση των προβλέψεων για το ΑΕΠ από το 2,7% στο 2%, λόγω των καθυστερήσεων στην αξιολόγηση. Το υπερπλεόνασμα του 2016 οφείλεται σε καλύτερη επίδοση ΑΕΠ στα μέτρα του 2015 και 2016 και σε κάποια προσωρινά έσοδα, όπως το αυξημένο μέρισμα από την ΤτΕ. Για το 2018 η Κομισιόν πιστεύει ότι μπορεί να επιτευχθεί το 3,5% και να διατηρηθεί με το ισχύον πακέτο μέτρων. Δεν έχει αποφασιστεί πώς θα γίνει η εκταμίευση της δόσης, η οποία θα είναι περίπου 7 δισ. ευρώ, συν ένα ποσό για την αποπληρωμή των οφειλών του Δημοσίου. Η εκταμίευση θα γίνει χωρίς προαπαιτούμενα, μια και έξω. Σε σχέση με την εμπλοκή του ΔΝΤ, «εμείς υποστηρίζουμε τις προβλέψεις μας για 3,5%, αλλά συμφωνήσαμε με το Ταμείο προκειμένου να μπει γρήγορα στο πρόγραμμα. Οι καθυστερήσεις ήταν επιζήμιες, ήταν ένα ερώτημα το αν θα έκλεινε επιτυχώς το πρόγραμμα αν καθυστερούσαμε κι άλλο». Για την 3η αξιολόγηση το πακέτο θα είναι πιο ελαφρύ και θα αφορά εφαρμογή και όχι νέα μέτρα. Αλλά αυτό είναι πρόκληση με βάση τα δεδομένα του παρελθόντος. Σε ερώτηση πώς μπορούν να επηρεάσουν τυχόν πρόωρες εκλογές, απέφυγε να απαντήσει, λέγοντας ότι «δεν χτίζουμε βάσει εκλογικού κύκλου». Σημείωσε, όμως, ότι «οι προβλέψεις μας στηρίζονται στη συμφωνία και στη συνεχή εφαρμογή της». Το καλύτερο σενάριο προβλέπει ολική συμφωνία στις 22 Μαΐου, δηλαδή και για το χρέος, με κάθε τρόπο. «Θα χρειαστούν 4 με 5 εβδομάδες για να γίνει η εκταμίευση της δόσης από την πλευρά της Κομισιόν, άρα στο καλύτερο σενάριο πάμε για τέλος Ιουνίου, ενώ το ΔΝΤ είπε ότι θα χρειαστεί 5 με 6 εβδομάδες, οπότε πάμε για εκταμίευση πριν μπούμε στις πληρωμές του Ιουλίου». Σε σχέση με τα αδιάθετα 21 δισ. από την ανακεφαλαιοποίηση δεν θέλησε να πει τι θα γίνει και περιορίστηκε να δηλώσει ότι τα χρήματα του ESM είναι διαθέσιμα μέχρι το τέλος του προγράμματος το 2018 και από εκεί και πέρα είναι θέμα του ESM και του Eurogroupg τι θα γίνει με αυτά τα χρήματα. Ρωτήθηκε εάν η Ελλάδα έχει δικαίωμα να διαθέσει μέρος του υπερπλεονάσματος και το 2017 (αν υπάρξει) για κοινωνικές δράσεις. Απάντησε ότι διατηρείται το δικαίωμα, αλλά αυτό δεν μπορεί να γίνει νωρίτερα από τον Απρίλιο του 2018, δηλαδή όταν θα επικυρωθούν τα στοιχεία της Εurostat και αυτό είναι πολύ κοντά στην τελική αξιολόγηση. Αρα ναι, αλλά πρέπει να δει κανείς τη μεγάλη εικόνα (σ.σ.: με άλλα λόγια, υπάρχει τυπικά η δυνατότητα, αλλά δεν θα αφήσουν να μοιραστεί). Επιβεβαίωσε ότι το ΔΝΤ θα ζητήσει διαβεβαιώσεις από τη ΝΔ πως θα εφαρμόσει αυτά που θα ψηφιστούν (σ.σ.: στην πραγματικότητα ζήτησε διαβεβαιώσεις ότι δεν θα τα ακυρώσει). Υπήρξαν και στο παρελθόν περιπτώσεις που ζητήθηκαν τέτοιες διαβεβαιώσεις, είπε, παραπέμποντας στην επιστολή που είχαν ζητήσει από τον Σαμαρά. Συμφωνήσαμε σε μεταβατικό διάστημα για τις εισφορές των ελευθέρων επαγγελματιών, οι δανειστές επιμένουν ότι οι εισφορές πρέπει να υπολογίζονται επί του τζίρου, κάτι που θα οδηγήσει σε αύξηση των εισφορών. imerisia

Η Frankfurter Allgemeine Zeitung σε σημερινό της δημοσίευμα, τονίζει πως η Ελλάδα θα χρειαστεί και νέα δάνεια, κάτι που διαψεύδει κατηγορηματικά ο εκπρόσωπος Τύπου του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, Βόλφγκανγκ Πρόισλ. Ωστόσο, αναφέρει πως δεν θα υπάρξει κούρεμα για το ελληνικό χρέος, κάτι στο οποίο ποντάρει η κυβέρνηση. Πιο συγκεκριμένα τονίζει: «Κάτι τέτοιο είναι λάθος. Πολύ περισσότερο, αυτό που λέγεται στην ανακοίνωση που εξέδωσε ο EMΣ από κοινού με την Κομισιόν, την ΕΚΤ και το ΔΝΤ είναι το εξής: 'Αυτή η προκαταρκτική συμφωνία θα συμπληρωθεί εντός των προημενων εβδομάδων με πρόσθετες συζητήσεις για την κατάστρωση μιας αξιόπιστης στρατηγικής προκειμένου τα χρέη της Ελλάδας να καταστούν βιώσιμα». Το επίμαχο δημοσίευμα της εφημερίδας της Φραγκφούρτης σχετικά με την επίτευξη προκαταρκτικής συμφωνίας μεταξύ της ελληνικών κυβέρνησης και των διεθνών πιστωτών της αναφερόταν σε ανακοίνωση του ΕΜΣ (ESM), κατά την οποία η επιτευχθείσα συμφωνία «ανοίγει το δρόμο για «σχετικές ελαφρύνσεις». Στη συνέχεια ο εκπρόσωπος του ΕΜΣ αναφέρει: «Το εάν και σε ποιο βαθμό όλο αυτό οδηγήσει στο τέλος σε ελαφρύνσεις, δεν είναι κάτι που βλεπουμε στον ορίζοντα. Στις 25 Μαΐου αναμένεται να πάρουν θέση οι υπ. Οικονομικών της ευρωζώνης. Συνεπώς μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους μπορούν να συνομολογηθούν μόνο όταν η Ελλάδα θα έχει ολοκληρώσει με επιτυχία το συμφωνηθέν με τον EMΣ μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα το 2018 και μόνο εάν τότε σχετικές ελαφρύνσεις κριθούν αναγκαίες. Από αυτές αποκλείονται κατά βάση οι ονομαστικές ελαφρύνσεις ('κούρεμα χρέους')».

Η οικονομική κρίση στην οποία βρισκόμαστε όλοι σήμερα, ίσως είναι μία καλή ευκαιρία να εξετάσουμε πρώτα τη δική μας στάση απέναντι στα οικονομικά και να δούμε με προσοχή τα μηνύματα...