Οι αλλαγές που επέρχονται με το πολυνομοσχέδιο «σκούπα» δεν είναι επιφανειακές αλλά ως φαίνεται, υπάρχει η βούληση να αλλάξει σημαντικό μέρος του εκπαιδευτικού μας συστήματος.

ΟΙ ΑΠΟΚΛΙΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΟΕΚΛΟΓΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ Ν.Δ. – Κωνσταντίνος Αδριανουπολίτης  Εκπαιδευτικός – Ερευνητής Πρόεδρος Ε.Ε.Τ.Ε.Κ.

Σε όλες τις μεταρρυθμίσεις τις οποίες πραγματοποιεί η εκάστοτε κυβέρνηση, γίνεται επίκληση του προεκλογικού της προγράμματος, το οποίο έχει εγκρίνει το εκλογικό σώμα με την ψήφο του. Είναι γνωστό βέβαια ότι η μεγάλη πλειονότητα του εκλογικού σώματος στη χώρα μας, δεν μελετά συνήθως το κείμενο του προγράμματος για να αποφασίσει ποιον θα ψηφίσει.

Την πεπατημένη ακολουθεί και η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας με τις δηλώσεις, τις ΥΑ και τους νόμους που ψηφίζονται.

Οι αλλαγές οι οποίες προδιαγράφονται στο πολυνομοσχέδιο «σκούπα» αφορούν και τις τρεις βαθμίδες της εκπαίδευσης και σύμφωνα με την Υπουργό Παιδείας περιλαμβάνονται στο προεκλογικό πρόγραμμα της ΝΔ το οποίο ανακοινώθηκε το 2018.

Σε τηλεοπτική εκπομπή του ΑΝΤ 1 η Υπουργός Παιδείας δήλωσε ότι έφερε το Νομοσχέδιο εν μέσω πανδημίας διότι «ο κόσμος μένει σπίτι του και έχει χρόνο να το διαβάσει, απόδειξη έχουμε τη μεγαλύτερη συμμετοχή σε νομοσχέδιο παιδείας».

Διαβάζοντας τα σχόλια της διαβούλευσης τα οποία είναι πράγματι πάρα πολλά, διαπιστώνει κανείς ότι στην συντριπτική τους πλειονότητά είναι αρνητικά για το νομοσχέδιο και εκφράζουν αντίθεση, ανησυχία και διαμαρτυρία.
Συνεχίζοντας η Υπουργός δήλωσε «ότι είδατε είναι γράμμα – γράμμα, λέξη- λέξη το πρόγραμμα της ΝΔ το οποίο παρουσιάστηκε το 2018».

Διαβάζοντας προσεκτικά το προεκλογικό πρόγραμμα της ΝΔ για την παιδεία, διαπιστώνει κανείς ανακρίβειες σε σχέση με τη δηλώσεις της Υπουργού διότι:

• Στο πρόγραμμα αναφέρεται «Καθιερώνουμε τον σχολικό επαγγελματικό προσανατολισμό από το Γυμνάσιο, ώστε να αναδεικνύονται οι κλίσεις και οι δεξιότητες όλων των παιδιών».

Σε παλαιότερη δήλωσή της η Υπουργός ανέφερε ότι ο ΣΕΠ θα αρχίσει να εφαρμόζεται από την Α΄ Γυμνασίου.

Στο νομοσχέδιο το οποίο τέθηκε σε διαβούλευση και συγκεκριμένα στο άρθρο 4, (διδασκόμενα μαθήματα και αξιολόγηση μαθητών γυμνασίου) τα μαθήματα κατατάσσονται σε τρεις ομάδες και σε καμία από αυτές δεν περιλαμβάνεται ο ΣΕΠ. Η απάλειψη του ΣΕΠ από το σχολείο ενδέχεται να σημαίνει ότι δεν είναι απαραίτητο να επιλέγει ο νέος τις σπουδές και το επάγγελμά του (είναι εξ΄ άλλου και ανήλικος) όταν η υπεύθυνη πολιτεία τροχιοδρομεί την εξέλιξή του βάσει του νομοθετικού πλαισίου το οποίο διαμορφώνει.

• «Εισαγωγή του θεσμού της «άσκησης» σε επιχειρήσεις, ώστε οι μαθητές να εξοικειώνονται με την πραγματική οικονομία και να επιλέξουν το αντικείμενο σποδών τους με μεγαλύτερη σιγουριά».

Για τον πρωτοποριακό αυτόν θεσμό δεν αναφέρεται απολύτως τίποτε, εγκαταλείπεται και αυτή η δέσμευση;

• Στο πρόγραμμα αναφέρεται «Η επιτυχής ολοκλήρωση του Λυκείου θα οδηγεί στην απόκτηση Εθνικού Απολυτηρίου»

Στο νομοσχέδιο δεν αναφέρεται κάτι σχετικό με το Εθνικό Απολυτήριο, το οποίο αποτελεί κομβικό σημείο της μεταρρύθμισης και δίνεται η εικόνα ότι έχει εγκαταλειφτεί η προεκλογική δέσμευση.

• «Η πιστοποιημένη γνώση μιας τουλάχιστον ξένης γλώσσας
συνδέεται με την απόκτηση του Εθνικού Απολυτηρίου. Δυνατότητα απόκτησης κρατικού πιστοποιητικού γλωσσομάθειας εντός του σχολείου»

Όπως προαναφέραμε δεν υπάρχει στο νομοσχέδιο οτιδήποτε σχετικό με το Εθνικό Απολυτήριο.

Για την απόκτηση κρατικού πιστοποιητικού γλωσσομάθειας εντός του σχολείου ουδέν αναφέρεται. Το θέμα αυτό είναι υπαρκτό και σοβαρό, διότι η εκμάθηση ξένης γλώσσας αρχίζει από την 1η Δημοτικού και μετά από 9 χρόνια το σχολείο δεν μπορεί να πιστοποιήσει την εκμάθηση της ξένης γλώσσας. Με τα ισχύοντα για να δοθεί κρατικό πιστοποιητικό, οι ενδιαφερόμενοι οφείλουν να δώσουν επιτυχείς εξετάσεις σε εξεταστικά κέντρα με οικονομική επιβάρυνση (παράβολο), να μετακινηθούν, σε αρκετές περιπτώσεις, και εκτός του τόπου κατοικίας τους (έξοδα μετακίνησης, διανυκτέρευση, διατροφή κ.α.)

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, το ενδιαφέρον για τα Αγγλικά εξαντλείται στην εισαγωγή των Αγγλικών στο νηπιαγωγείο. Το άρθρο 2 προβλέπει «δημιουργική ενασχόληση των μαθητών με την Αγγλική γλώσσα» και κατά τη διάρκεια της ενασχόλησης αλληλεπιδρούν ένας εκπαιδευτικός του κλάδου ΠΕ 06 παρουσία Νηπιαγωγού.
Η διάταξη αυτή προκάλεσε θύελλα αρνητικών σχολίων και το ερώτημα που προκύπτει είναι ποιά συμφέροντα εξυπηρετεί η διάταξη αυτή όταν σύσσωμος ο κλάδος των Νηπιαγωγών είναι κάθετα αντίθετος;

• Για την Επαγγελματική Εκπαίδευση «Αλλάζουμε ριζικά την Επαγγελματική Εκπαίδευση και τον τρόπο λειτουργίας της, ώστε από λύση ανάγκης για λίγους, να γίνει συνειδητή επιλογή και εργαλείο απασχόλησης για πολλούς».

Η διατύπωση στο προεκλογικό πρόγραμμα, Επαγγελματική Εκπαίδευση, αφορά τα ΕΠΑ.Λ. και όχι τις διάφορες δομές κατάρτισης.
Τα περιεχόμενα στα άρθρα 51 και 52 με το ηλικιακό όριο – κόφτη είναι κομβικής σημασίας, δεν περιλαμβάνονται στο προεκλογικό πρόγραμμα και είναι διαμετρικά αντίθετα με αυτό!
Δεν μπορεί να γίνει συνειδητή επιλογή της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης όταν τίθεται ηλικιακό όριο και μάλιστα με όσα αναφέρονται στην Αιτιολογική Έκθεση.

Κάθε εκπαιδευτικό σύστημα κρίνεται, εκτός των άλλων, ως δημοκρατικό, επιτυχημένο, αποδοτικό όταν δεν περιέχει αποκλεισμούς. Στην σύγχρονη εποχή είναι γνωστό ότι ο εργαζόμενος πρόκειται να αλλάξει πέντε έως επτά φορές επάγγελμα στη διάρκεια του εργασιακού του βίου, και με αυτό το δεδομένο θα πρέπει, τόσο η Επαγγελματική Εκπαίδευση, όσο και η Επαγγελματική Κατάρτιση να προσφέρονται χωρίς ηλικιακούς κόφτες.
Τα δύο αυτά άρθρα, έχουν προκαλέσει σωρεία αρνητικών σχολίων στη διαβούλευση και αρνητική τοποθέτηση επιστημονικών και συνδικαλιστικών οργάνων της εκπαίδευσης, γονέων, μαθητών κ.λ.π.

• Χαρακτηρισμός φοίτησης. Η διάταξη του άρθρου 5 περί αναγραφής του χαρακτηρισμού της διαγωγής σε όλους τους τίτλους σπουδών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, ιδίως των απολυτηρίων Γυμνασίου και Λυκείου, δεν αποτελεί τυπική διαδικασία, αλλά κορυφαίο σημείο παιδαγωγικής αιχμής και δεν περιλαμβάνεται πουθενά στο προεκλογικό πρόγραμμα.
Η αναγραφή της διαγωγής, έχει προ ετών καταργηθεί ως αντιπαιδαγωγικό μέτρο, διότι μια απερισκεψία στην εφηβική ηλικία είναι δυνατόν να μετατραπεί σε στίγμα εφ΄ όρου ζωής.

• Όλοι οι μαθητές αποκτούν πιστοποιητικό βασικών γνώσεων Πληροφορικής μέχρι την Α΄ Λυκείου».

Στο πολυνομοσχέδιο δεν αναφέρεται κάτι σχετικό. Παρά την συζήτηση για την τηλεκπαίδευση, την προμήθεια για τα τάμπλετ, την προσπάθεια των μαθητών και εκπαιδευτικών για εκμάθηση δεξιοτήτων ψηφιακής τεχνολογίας είναι προφανές ότι οι μαθητές όταν συμμετέχουν στην τηλεκπαίδευση κατέχουν μεν βασικές γνώσεις πληροφορικής, αλλά δεν δικαιούνται του σχετικού πιστοποιητικού, σύμφωνα με το Ν/Σ.

• «Ενίσχυση του κοινωνικού χαρακτήρα του εκπαιδευτικού μας συστήματος»

Είναι δύσκολο να διακρίνει κανείς πως θα γίνεται η ενίσχυση του κοινωνικού χαρακτήρα της εκπαίδευσης, όταν το μόνο απτό δείγμα είναι η κατάργηση της κοινωνιολογίας.

• Για την Ειδική Αγωγή:

α) «Προσαρμογή του εκπαιδευτικού μας συστήματος σταδιακά στην κατεύθυνση της πλήρους ανάπτυξης της ενταξιακής εκπαίδευσης (inclusive education) για τους μαθητές με αναπηρία και με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες».

Δεν υπάρχει καμία πρόοδος στα παραπάνω αναφερόμενα.

β) «Δημιουργία προγραμμάτων σπουδών για τις σχολικές δομές ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης, κατάλληλα σταθμισμένων ως προς το είδος της αναπηρίας και των ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών».

Δεν έχουν δημιουργηθεί νέα προγράμματα σπουδών, μάλιστα τα Ε.Ε.Ε.ΕΚ. λειτουργούν επί 20 χρόνια χωρίς Α.Π.Σ. ούτε καν ένα τύπου Π.Α.Π.Ε.Α. (πλαίσιο αναλυτικού προγράμματος ειδικής αγωγής) όπως αυτό που φτιάχτηκε για την πρωτοβάθμια ειδική αγωγή (Π.Δ. 301/1996). Οι υπόλοιπες δομές της δευτεροβάθμιας ειδικής αγωγής χρησιμοποιούν τα βιβλία της γενικής εκπαίδευσης!!
Στο μεταξύ τα τελευταία χρόνια έχουμε το φαινόμενο της ύπαρξης πλήθους προγραμμάτων ΕΣΠΑ & έχοντας καταναλωθεί εκατομμύρια ευρώ για δημιουργία από αναρμόδιους ως προς την εμπειρία & τα τυπικά προσόντα, διαφόρων «εγχειριδίων».

γ) «Ίδρυση προστατευμένων εργαστηρίων μαθητείας και κατάρτισης δίνοντας διέξοδο στους απόφοιτους των Ειδικών Εργαστηρίων Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (Ε.Ε.Ε.ΕΚ.), καθώς και των υπολοίπων δομών Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης (ΕΑΕ). Λαμβάνεται υπ΄ όψιν η σχετική διεθνής εμπειρία και αξιοποιούνται οι τοπικές ιδιαιτερότητες παραγωγής και απασχόλησης».

Το σοβαρότερο πρόβλημα είναι η έλλειψη των προστατευμένων εργαστηρίων. Είναι γνωστό ότι οι όροι «Προστατευμένο Εργαστήριο» & «Προστατευμένη εργασία» αφορούν κάθε είδος εργαστηρίου ή εργασίας αντίστοιχα, που παρέχεται σε άτομα με ειδικές ανάγκες και αναπηρίες τα οποία δυσκολεύονται να απορροφηθούν στην ελεύθερη αγορά εργασίας.
Τα Ε.Ε.Ε.ΕΚ. είναι οι πολυπληθέστερες από όλες τις δομές της Ειδικής Αγωγής και οι απόφοιτοι τους δεν έχουν πρακτικά διέξοδο προς την παραγωγή και απασχόληση ούτε περαιτέρω εκπαίδευση – κατάρτιση και επιστρέφουν στο σπίτι τους!
Διορισμοί στην Ειδική Αγωγή.

Δεν αναφέρεται κάτι στο προεκλογικό πρόγραμμα, αλλά τα κενά σε διδακτικό προσωπικό είναι τεράστια, οι 4.500 διορισμοί τους οποίους αναμένουν χιλιάδες εκπαιδευτικοί δεν έχουν γίνει με εξαίρεση το υποστηρικτικό προσωπικό ΕΕΠ και ΕΒΠ από το οποίο έγιναν 1040 διορισμοί.
Ο λόγος της καθυστέρησης είναι, σύμφωνα με το Υ.ΠΑΙ.Θ., ότι δεν έχει ετοιμάσει ο ΑΣΕΠ, εδώ και μήνες τον οριστικό πίνακα των διοριστέων. Επειδή ο χρόνος προετοιμασίας είναι πολύ μεγάλος δημιουργούνται εύλογες υπόνοιες να είναι ήδη έτοιμος ο οριστικός πίνακας και να μην υπάρχει η πολιτική βούληση για διορισμούς τώρα, αλλά σε βάθος χρόνου αδιαφορώντας για τα προβλήματα που θα δημιουργηθούν στους διοριστέους, τις οικογένειές τους και φυσικά στα σχολεία. Εξυπακούεται ότι ο αριθμός των περίπου 3500 καθηγητών & δασκάλων υπολείπεται κατά πολύ από τον πραγματικό αριθμό που απαιτείται για την κάλυψη των πραγματικών αναγκών ειδικά στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

• «Ενίσχυση των σχολείων της ομογένειας»

Δεν έχει γίνει καμιά ενίσχυση των σχολείων της ομογένειας. Αντίθετα η κατάσταση η οποία υπάρχει επιδεινώνεται και ενώ παλαιότερα υπήρχε μεγάλη προθυμία εκπαιδευτικών για απόσπαση στο εξωτερικό, κατά το τρέχον σχολ. έτος έγινε τρεις φορές πρόσκληση για αποσπάσεις, αλλά δεν καλύφθηκαν τα κενά λόγω απροθυμίας και μέχρι σήμερα δεν έχουν καλυφθεί.
Η απαράδεκτη κατάσταση που προϋπήρχε να γίνονται οι αλλαγές χωρίς τη συνεργασία των ομογενειακών οργανώσεων συνεχίζεται.

• Τηλεκπαίδευση.

Στο προεκλογικό πρόγραμμα αναφέρεται: «Εισαγωγή της εξ΄ αποστάσεως εκπαίδευσης σε ορισμένα γνωστικά αντικείμενα (όπως π.χ. των ξένων γλωσσών) σε σχολεία απομακρυσμένων και δυσπρόσιτων περιοχών όταν υπάρχει αδυναμία κάλυψης των θέσεων».

Η Εισαγωγή της εξ΄ αποστάσεως εκπαίδευσης προβλέπεται από το προεκλογικό πρόγραμμα, ωστόσο έχει ξεσπάσει θύελλα αντιδράσεων από εκπαιδευτικούς συνδικαλιστικά και επιστημονικά όργανα της εκπαίδευσης κ.α.
Θα επιχειρήσουμε μια αντικειμενική προσέγγιση διότι το όλο θέμα έχει καταστεί μείζον.

Αρχικά θα πρέπει να τονίσουμε ότι η εξ΄ αποστάσεως εκπαίδευση είναι ενδεχομένως κατάλληλη για διδασκαλία από τα ακαδημαϊκά έδρανα όχι όμως για την Πρωτοβάθμια και την Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Η Π.Ε. και η Δ.Ε. δεν έχουν μόνο ως σκοπό την μετάδοση γνώσεων, αλλά έχουν και μορφωτικό – παιδαγωγικό χαρακτήρα διότι απευθύνονται σε ανήλικους.

Η τηλεκπαίδευση σε ότι αφορά την μετάδοση γνώσεων έχει περιορισμένη επιτυχία διότι δεν έχει συνήθως διαδραστικό χαρακτήρα, ακολουθεί το δασκαλοκεντρικό μοντέλο με την μετωπική διδασκαλία. Στις σύγχρονες μεθόδους διδασκαλίας ακολουθείται η μαθητοκεντρική διδασκαλία ή η ομαδοσυνεργατική διδασκαλία. Η μετωπική και η δασκαλοκεντρική διδασκαλία εγκαταλείπονται.
Οι σφοδρές αντιδράσεις από πλευράς εκπαιδευτικών είναι εν πολλοίς γνωστές από τις ανακοινώσεις των εκπαιδευτικών και των συνδικαλιστικών οργάνων τους.
Εκτός αυτών των λόγων που επικαλούνται υπάρχει ο φόβος να εφαρμοστεί και πέραν της πανδημίας η σύγχρονη εκπαίδευση με τον απαραίτητο τεχνολογικό εξοπλισμό (κάμερες, μικρόφωνα κ.λπ.). Η διατύπωση στο προεκλογικό πρόγραμμα είναι ασαφής όταν αναφέρει ότι η εξ΄ αποστάσεως εκπαίδευση μπορεί να εφαρμοστεί «σε ορισμένα γνωστικά αντικείμενα π.χ. των ξένων γλωσσών».
Εδώ δημιουργούνται εύλογες υπόνοιες διότι τα γνωστικά αντικείμενα εκτός των ξένων γλωσσών μπορεί να είναι π.χ. τα Μαθηματικά, η Φυσική κ.α.

Η ανησυχία και οι υπόνοιες εντείνονται από το γεγονός ότι η εξ΄ αποστάσεως εκπαίδευση μπορεί να εφαρμόζεται «σε σχολεία απομακρυσμένων και δυσπρόσιτων περιοχών όταν υπάρχει αδυναμία κάλυψης των θέσεων».

Σύμφωνα με τη διατύπωση αυτή σε πολλά νησιά και δυσπρόσιτες περιοχές, όπου λειτουργούν σχολεία με πολύ λίγους μαθητές είναι δυνατόν να εφαρμοστεί η τηλεκπαίδευση (η οποία στοιχίζει πολύ λιγότερο) όταν υπάρχει αδυναμία κάλυψης των θέσεων.
Αδυναμία κάλυψης των θέσεων μπορεί να υπάρξει όταν οι απαιτούμενες πιστώσεις δεν είναι αρκετές, 9 κάτι το οποίο είναι πιθανό με την επερχόμενη οικονομική κρίση), όταν οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί διορίζονται σε τόπους με υψηλό κόστος ζωής π.χ. Μύκονος, Σαντορίνη και δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στα έξοδα, όταν κάποιοι εκπαιδευτικοί λαμβάνουν άδεια για λόγους υγείας κ.λ.π.
Είναι λοιπόν δικαιολογημένες, κατά τη γνώμη μας, οι ανησυχίες των εκπαιδευτικών και χρειάζεται προσεκτική αντιμετώπιση, μετά από τη δήλωση στη Βουλή ότι η διάταξη δεν αποσύρεται. Ο χειρισμός του θέματος απαιτεί λεπτές «χειρουργικές» κινήσεις θα λέγαμε όπως συμβαίνει σε μια χειρουργική επέμβαση.

Θα βρεθεί ο κατάλληλος χειρούργος;

Ίδωμεν