Βουλή: ερώτηση για την εκπαίδευση προσφύγων

Επίκαιρη Επερώτηση

Προς
• τον Υπουργό Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, κύριο Κωνσταντίνο Γαβρόγλου
• την Υπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, κυρία Έφη Αχτσιόγλου

Θέμα: «Εξέλιξη του προγράμματος προσφυγικής εκπαίδευσης»

Κύριοι Υπουργοί,
Ιδιαίτερη πτυχή των δικαιωμάτων του παιδιού αποτελεί το δικαίωμα στην εκπαίδευση όπως κατοχυρώνεται από δύο βασικά νομικά κείμενα: το άρθρο 16 του Συντάγματος και το άρθρο 28 της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού (ΟΗΕ, 1989, επικυρώθηκε στη χώρα μας με τον ν. 2101/1992, ΦΕΚ Α’ 192). Το δικαίωμα στην εκπαίδευση ουσιαστικά αποτελεί προέκταση και υλοποίηση του δικαιώματος στην ανάπτυξη της προσωπικότητας, όπως το εγγυάται γενικότερα το Σύνταγμα (άρθρο 5) και, ειδικότερα σε συνάρτηση με τον σκοπό της εκπαίδευσης, η Σύμβαση (άρθρο 29).
Κρίσιμος δείκτης για την αξιολόγηση των δικαιωμάτων του παιδιού είναι το βέλτιστο συμφέρον (best interest) του παιδιού, σύμφωνα με τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού (άρθρο 3). Το «συμφέρον του παιδιού», λοιπόν, αποτελεί το κριτήριο για τον τρόπο εφαρμογής των εκπαιδευτικών δικαιωμάτων που θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη του ο νομοθέτης, αλλά και η Κυβέρνηση κατά την εφαρμογή των εκπαιδευτικών πολιτικών.
Με τον ν. 4415/2016 (ΦΕΚ Α’ 159) «Ρυθμίσεις για την ελληνόγλωσση εκπαίδευση, τη διαπολιτισμική εκπαίδευση και άλλες διατάξεις», στα δημόσια σχολεία ως γλώσσα διδασκαλίας ορίζεται η ελληνική αλλά προβλέπεται και η διδασκαλία άλλης γλώσσας (άρθρο 21 παρ.9, ν. 4251/2014) όταν το απαιτούν οι γλωσσικές ανάγκες των μαθητών.
Με την υπ’ αριθμ. 152360/ΓΔ4, (ΦEK 3049 B’, 2016) Κοινή Υπουργική Απόφαση, «Ίδρυση, οργάνωση, λειτουργία, συντονισμός και πρόγραμμα εκπαίδευσης των Δομών Υποδοχής για την Εκπαίδευση των Προσφύγων (ΔΥΕΠ), κριτήρια και διαδικασία στελέχωσης των εν λόγω δομών» ιδρύθηκαν Δομές Υποδοχής για την Εκπαίδευση των Προσφύγων (ΔΥΕΠ), από το σχολικό έτος 2016-17, οι οποίες λειτουργούν εντός των σχολικών μονάδων ή στα κέντρα φιλοξενίας προσφύγων.
Σε εκτέλεση του πλαισίου που αναπτύχθηκε για τις ανάγκες των παιδιών προσφύγων, με την υπ’ αριθ. 131024/Δ1 (ΦΕΚ Β’ 2687/2016) Υπουργική Απόφαση ορίζονται Ζώνες Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας (ΖΕΠ), ιδρύονται Τάξεις Υποδοχής (ΤΥ) στις ΖΕΠ, Ενισχυτικά Φροντιστηριακά Τμήματα (ΦΤ) στις ΖΕΠ και Δομές Υποδοχής για την Εκπαίδευση των Προσφύγων στις ΖΕΠ (Δ.Y.Ε.Π. ΖΕΠ) σε σχολικές μονάδες Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης.
Το ζητούμενο είναι η ένταξη και η μάθηση για όλους τους προσφυγόπαιδες και αυτό οφείλει η Κυβέρνηση να υπηρετήσει σωστά και αποτελεσματικά. Ωστόσο, εγείρονται ερωτηματικά σχετικά με τον βαθμό στον οποίο υπηρετείται αυτός ο στόχος, καθώς, αφενός η αριθμητική αποτύπωση της κατάστασης παραμένει θολή, αφετέρου παρατηρούνται σημαντικές καθυστερήσεις στην υλοποίηση των πολιτικών, παρά το γεγονός ότι για τη χρηματοδότηση των δράσεων υφίστανται διαθέσιμοι πόροι από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης, ενώ παράλληλα ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης έχει εξασφαλίσει την αναγκαία χρηματοδότηση από κονδύλια της Γενικής Διεύθυνσης Ανθρωπιστικής Βοήθειας και Πολιτικής Προστασίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG ECHO). Περαιτέρω, σε πολλές περιπτώσεις το κενό που αφήνει η διαχειριστική ανεπάρκεια από την πλευρά της Κυβέρνησης, καπηλεύονται ομάδες επιτήδειων και συλλογικότητες, οι οποίες δρουν ανεξέλεγκτα. Ως συνέπεια, πυροδοτείται κλίμα παραπληροφόρησης, το οποίο με τη σειρά του δίνει επιχειρήματα σε ακραίες φωνές και εκδηλώσεις. Τέλος, ο αριθμός των ασυνόδευτων ανήλικων προσφύγων αυξάνεται εκθετικά, με το πλαίσιο προστασίας τους να παραμένει ελλιπές.

Κατόπιν αυτών, ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:

1. Σε ποιο βαθμό φαίνεται να επιτυγχάνεται η τιμή – στόχος για την εκπαίδευση 7.000 προσφυγοπαίδων, όπως αυτός τέθηκε στην δράση «Ένταξη προσφυγοπαίδων, ηλικίας έως 15 ετών, στο Εκπαιδευτικό Σύστημα» στο πλαίσιο του Εθνικού Προγράμματος του Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης 2014-2020; Ποιος είναι ο ακριβής αριθμός προσφυγοπαίδων, οι οποίοι έχουν αυτή τη στιγμή πρόσβαση σε πρόγραμμα τυπικής εκπαίδευσης;
2. Η χρηματοδοτούμενη δράση αφορά στην εκπαίδευση προσφυγοπαίδων ηλικίας έως 15 ετών. Με ποιον τρόπο προτίθεστε να εντάξετε τους προσφυγόπαιδες ηλικίας άνω των 15 ετών, οι οποίοι στην πλειονότητά τους είναι ασυνόδευτοι, στην εκπαίδευση;
3. Υπάρχει πρόβλεψη για τους μαθητές που έχουν ξεπεράσει το όριο της ανηλικότητας;
4. Βάσει του προγραμματισμού για της επόμενη σχολική χρονιά, θα συνεχιστεί η λειτουργία των Δομών Υποδοχής Εκπαίδευσης Προσφύγων; Αν ναι, βάσει ποιου σχεδιασμού θα γίνει η κατανομή των προσφυγοπαίδων εντός του αστικού ιστού;
5. Δυνάμει της υπ’ αριθ. 131024/Δ1/08-08-2016 Υπουργικής Απόφασης, ορίστηκαν Ζώνες Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας (ΖΕΠ), ιδρύθηκαν Τάξεις Υποδοχής (ΤΥ) στις ΖΕΠ και Ενισχυτικά Φροντιστηριακά Τμήματα (ΦΤ) στις ΖΕΠ. o Σε πόσες από τις 615 σχολικές μονάδες στις οποίες δύνανται να λειτουργήσουν Τάξεις Υποδοχής στις ΖΕΠ, λειτουργούν κανονικά οι τάξεις αυτές; Η στελέχωσή τους κρίνεται επαρκής; o Σε πόσες σχολικές μονάδες λειτουργούν Ενισχυτικά Φροντιστηριακά Τμήματα στις ΖΕΠ;
6. Δεδομένου ότι στις 22/02/2017 διενεργήθηκε διαγωνισμός για την προμήθεια και εγκατάσταση 30 προκατασκευασμένων μονάδων σε δομές φιλοξενίας προσφύγων, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν ως αίθουσες διδασκαλίας για την εκπαίδευση παιδιών – προσφύγων προσχολικής ηλικίας, ποιος είναι ο χρονοπρογραμματισμός της εν λόγω δράσης;
7. Αναφορικά με τους ασυνόδευτους ανήλικους πρόσφυγες: o Έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία ταυτοποίησης και καταγραφής τους; Αν ναι, πόσοι είναι αυτή τη στιγμή; o Διαμένουν όλοι στους ειδικούς ξενώνες για ασυνόδευτους ανήλικους; o Παρακολουθούν προγράμματα τυπικής εκπαίδευσης; Αν ναι, πόσοι έχουν πρόσβαση σε αυτή; o Δεδομένου ότι η αρμόδια Υπουργός, έχει προαναγγείλει εδώ και περίπου ένα χρόνο ότι το νομοθετικό πλαίσιο για την προστασία των ασυνόδευτων ανήλικων προσφύγων και η αναδιαμόρφωση του θεσμού της επιτροπείας βρίσκεται στο τελικό στάδιο, πότε προβλέπεται η ολοκλήρωση του νέου θεσμικού πλαισίου;

Οι επερωτώντες Βουλευτές