Ερώτηση κατέθεσε η Χαρά Κεφαλίδου, Βουλευτής Δράμαςπρος την Υπουργό Παιδεία, με θέμα: «Διακοπή δικαιώματος συμμετοχής στον πίνακα επιλογής εκπαιδευτικών της Ειδικής Αγωγής 400 ωρών που διενεργήθηκαν αποκλειστικά μέσω διαδικασίας e–learning​»

Η ερώτηση

Θέμα: Διακοπή δικαιώματος συμμετοχής στον πίνακα επιλογής εκπαιδευτικών της Ειδικής Αγωγής σεμιναρίων 400 ωρών που διενεργήθηκαν αποκλειστικά μέσω διαδικασίας e–learning.

Ο τρόπος αντιμετώπισης των αναπήρων και των παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες είναι ένας αδιάψευστος δείκτης της ποιότητας της δημόσιας εκπαίδευσης στη χώρα μας. Η ουσιαστική και δια ζώσης εξειδίκευση των εκπαιδευτικών, που θα αναλάβουν την Ειδική Αγωγή των παιδιών με αναπηρία και Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο με δια ζώσης προγράμματα εκπαίδευσής τους. Ως εκ τούτου, το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων οφείλει να προσλαμβάνει εκπαιδευτικούς με ουσιαστική εκπαίδευση και εξειδίκευση στην Ειδική Αγωγή.

Σύμφωνα με τη Διεθνή Σύμβαση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία (disabilities). Στο άρθρο 24 της σύμβασης του ΟΗΕ, παράγραφος 1 αναφέρεται ότι : « Τα συμβαλλόμενα κράτη αναγνωρίζουν το δικαίωμα των ατόμων με αναπηρία (ανικανότητες) στην εκπαίδευση». Μάλιστα, η παράγραφος 4 υποδεικνύει τους κατάλληλους τρόπους εκπαίδευσης εκπαιδευτικών στην Ειδική Αγωγή « Τα συμβαλλόμενα κράτη λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα προκειμένου…. Να εκπαιδεύσουν τους επαγγελματίες και το προσωπικό που απασχολούνται σε όλα τα επίπεδα της εκπαίδευσης».

Στη χώρα μας, ο νόμος 3699/2008 ο οποίος αναφέρεται στην « Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση ατόμων με αναπηρία ή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες» αναφέρει το αντικείμενο της Ειδικής Αγωγής το οποίο αφορά σοβαρές μορφές αναπηρίας και ανικανοτήτων σε μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.

Στο άρθρο 3 αναφέρεται χαρακτηριστικά:

«Μαθητές με αναπηρία και με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες

1.Μαθητές με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες θεωρούνται όσοι για ολόκληρη ή ορισμένη περίοδο της σχολικής τους ζωής εμφανίζουν σημαντικές δυσκολίες μάθησης εξαιτίας αισθητηριακών, νοητικών, γνωστικών, αναπτυξιακών προβλημάτων, ψυχικών και νευροψυχικών διαταραχών οι οποίες, σύμφωνα με τη διεπιστημονική αξιολόγηση, επηρεάζουν τη διαδικασία της σχολικής προσαρμογής και μάθησης».

Είναι, επομένως, προφανές ότι η ενδεδειγμένη παιδαγωγική αντιμετώπιση των μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες απαιτεί και την ανάλογη εκπαίδευση στην Ειδική Αγωγή σε προγράμματα δια ζώσης εκπαίδευσης και όχι μέσω e–learning.

O νόμος 3699/2008 άρθρο 22, αναφέρει ότι όταν δεν υπάρχουν αιτήσεις για ένταξη στον πίνακα εκπαιδευτικών Ειδικής Αγωγής, οι οποίοι να έχουν εκπαιδευτεί μέσω μεταπτυχιακών προγραμμάτων Ειδικής Αγωγής, τότε επιτρέπεται η πρόσληψη εκπαιδευτικών με ετήσιο σεμινάριο επιμόρφωσης 400 ωρών. Είναι, για αυτό, υποχρέωση της Πολιτείας να αξιολογεί με ιδιαίτερη προσοχή τους τρόπους εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών που διαθέτουν πιστοποιητικό επιμόρφωσης Ειδικής Αγωγής 400 ωρών. Συγκεκριμένα, ο νόμος αναφέρει: «1.Εφόσον υπάρχουν ανάγκες που δεν καλύπτονται με μετάθεση, διορισμό, απόσπαση ή συμπλήρωση ωραρίου, προσλαμβάνονται κατά σειρά αναπληρωτές ή ωρομίσθιοι εκπαιδευτικοί ΕΑΕ, οι οποίοι διαθέτουν:

α) Τα προσόντα τοποθέτησης σε ΣΜΕΑΕ, με μετάθεση ή διορισμό.

β) Έχουν παρακολουθήσει ετήσιο σεμινάριο επιμόρφωσης στην ΕΑΕ από Πανεπιστήμια ή από αναγνωρισμένους κρατικούς φορείς που εποπτεύονται από το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, αποδεδειγμένης διάρκειας τουλάχιστον τετρακοσίων (400) ωρών».

Ο νόμος 3699/2008 αναφέρεται σε προγράμματα-σεμινάρια εξειδίκευσης στην Ειδική Αγωγή, τα οποία διεξάγονται δια ζώσης παρουσίας, με πρακτική εξάσκηση και όχι μέσω ασύγχρονων διαδικασιών e-learning.

Στο πνεύμα του νόμου, λειτουργεί στο Κέντρο Εκπαίδευσης και Δια Βίου Μάθησης (Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ) του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (Ε.Κ.Π.Α) πρόγραμμα /σεμινάριο εξειδίκευσης στην Ειδική Αγωγή δια ζώσης διδασκαλίας, άνω των 400 ωρών, εκ των οποίων οι 100 ώρες αντιστοιχούν σε πρακτική άσκηση σε ειδικές μονάδες Ειδικής Αγωγής, από πολλών ετών.

Παρόλα αυτά, τα τελευταία χρόνια το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων στην κατάρτιση των πινάκων αναπληρωτών εκπαιδευτικών επιτρέπει – κατά παράβαση του γράμματος και του πνεύματος του νόμου- τη συμμετοχή εκπαιδευτικών στην Ειδική Αγωγή, οι οποίοι διαθέτουν πιστοποιητικό παρακολούθησης σεμιναρίων Ειδικής Αγωγής 400 ωρών, μέσω e–learning και όχι δια ζώσης, πολλά εκ των οποίων έχουν πραγματοποιηθεί από ιδιωτικούς φορείς σε συνεργασία με ΑΕΙ.

Στα σεμινάρια αυτά δεν υπάρχει ζωντανή παρακολούθηση, ούτε λήψη απουσιών στα μαθήματα, ούτε πρακτική εξάσκηση. Διενεργούνται μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας ανάρτησης κειμένων, ασύγχρονα και χωρίς έλεγχο παρακολούθησης και χωρίς διενέργειας εξετάσεων των γνώσεών τους κατά την ολοκλήρωση του σεμιναρίου και χωρίς πρακτική άσκηση σε αντίστοιχες μονάδες Ειδικής Αγωγής. Επίσης υπάρχουν περιπτώσεις κατά τις οποίες, η εγγραφή και η οικονομική συμμετοχή διενεργείται από ιδιωτικούς φορείς, τα δε πανεπιστήμια περιορίζονται στην υπογραφή και μόνο του πιστοποιητικού χωρίς να έχουν εμπλοκή στην εκπαιδευτική διαδικασία. Η χορήγηση αυτών των πιστοποιητικών είναι σε βάρος της δημόσιας Παιδείας και των παιδιών με ειδικές ανάγκες.

Αυτό είναι σαφής καταστρατήγηση του νόμου 3699/2008 και επιτρέπει στους λαμβάνοντες με αυτή την διαδικασία πιστοποιητικό εξειδίκευσης, την πρόσληψη τους στη δημόσια εκπαίδευση σε βάρος των παιδιών με αναπηρίες και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.

Επειδή η Ειδική Αγωγή είναι ο πλέον ευαίσθητος τομέας στον χώρο της δημόσιας εκπαίδευσης, γιατί αφορά ανθρώπινα δικαιώματα παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και είναι αδιανόητο να θεωρήσει κανείς ότι η εξειδίκευση ιατρών ή και ειδικών παιδαγωγών σε θέματα αναπηρίας και ανικανότητας μαθητών να πραγματοποιείται μέσω ασύγχρονης e-learning εκπαίδευσης.

Επειδή η συνεργασία ΑΕΙ με ιδιωτικούς φορείς για την εκπαίδευση στην Ειδική Αγωγή είναι λανθασμένη, γιατί ο νόμος μπορεί να επιτρέπει διαδικασίες εκπαίδευσης σε ιδιωτικά κέντρα αλλά όχι μέσω διαδικασιών e–learning στην Ειδική Αγωγή.

Επειδή είναι προφανές ότι υπάρχει καταστρατήγηση του νόμου 4485/2017, άρθρο 48, παράγραφος 14, ο οποίος αναφερόμενος στη λειτουργία των ΚΕΔΙΒΙΜ των ΑΕΙ, επιτρέπει σε ειδικές περιπτώσεις να αντικαθίστανται τα δια ζώσης μαθήματα με διαδικασίες e-learning. Όμως, αυτή η εκπαιδευτική διαδικασία e-learning, δεν αφορά την εξειδίκευση εκπαιδευτικών στην Ειδική Αγωγή με σκοπό την παιδαγωγική θεραπευτική των αναπήρων, αλλά, προφανώς, μαθήματα γενικότερης εκπαίδευσης π.χ. φιλολογίας, οικονομικών κ.α.

Επειδή σε εξαιρετικές περιπτώσεις, κατά τη διαδικασία εξειδίκευσης στην Ειδική Αγωγή π.χ. πανδημία κορονοϊού, θα μπορούσαν να αντικατασταθούν τα μαθήματα δια ζώσης, μέσω σύγχρονης τηλεκπαίδευσης με την απαραίτητη όμως προσθήκη πρακτικής άσκησης των σπουδαστών στα αντικείμενα Ειδικής Αγωγής.

Επειδή τα Κέντρα Διά Βίου Μάθησης ιδιωτικών φορέων αδειοδοτούνται μεν από τη Γενική Γραμματεία Διά Βίου Μάθησης του υπουργείου Παιδείας (παλαιότερα από τον ΕΟΠΠΕΠ), αλλά το περιεχόμενο των προγραμμάτων τους δεν εγκρίνεται ούτε από το υπουργείο Παιδείας ούτε από το υπουργείο Εργασίας (νόμος 4547/2018).

Επειδή η συνεργασία των Κέντρων Δια Βίου Μάθησης ιδιωτικών φορέων με τα ΑΕΙ και η ανάληψη της ευθύνης εκπαίδευσης στην Ειδική Αγωγή και μάλιστα μέσω διαδικασίας e-learning είναι απαράδεκτη, διότι στην ουσία τα ΑΕΙ περιορίζονται στην επικύρωση διαδικασιών, που πραγματοποιούνται από άλλους φορείς, με την έκδοση απλώς και μόνο των πιστοποιητικών παρακολούθησης.

Επειδή για λόγους σεβασμού προς τους μαθητές με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, το Υπουργείο Παιδείας οφείλει να επιτρέπει την εγγραφή και μοριοδότηση εκπαιδευτικών, οι οποίοι διαθέτουν τα ελάχιστα αναγκαία προσόντα εκπαίδευσης Ειδικής Αγωγής σε ΑΕΙ και όχι να γίνεται καταστρατήγηση του νόμου με χορήγηση ψευδεπίγραφων εγγράφων παρακολούθησης σεμιναρίων e-learning.

Μετά τα ανωτέρω ερωτάται η κα Υπουργός:

Σε ποιες ενέργειες θα προβείτε ώστε τα Προγράμματα και Σεμινάρια Ειδικής Αγωγής να διενεργούνται αποκλειστικά και μόνο, με δια ζώσης εκπαίδευση εξετάσεις αξιολόγησης των εκπαιδευομένων και πρακτική άσκηση από πιστοποιημένους φορείς ;
Είναι στις προθέσεις του υπουργείου σύμφωνα και με το νόμο τα σεμινάρια Ειδικής Αγωγής να είναι ετήσια, τουλάχιστον 400 ωρών δια ζώσης διδασκαλίας, ή σε εξαιρετικές περιπτώσεις, π.χ. λόγω κορονοϊού, να γίνονται μέσω σύγχρονης τηλεκπαίδευσης και να υπάρχουν απαραιτήτως 100 ώρες παρακολούθησης πρακτικής άσκησης ειδικής εκπαίδευσης σε μονάδες Ειδικής Αγωγής;
Είναι στις προθέσεις σας οι διδάσκοντες να είναι καθηγητές ΑΕΙ ή κάτοχοι διδακτορικού διπλώματος με αντικείμενο την Ειδική Αγωγή και οι ακαδημαϊκοί και επιστημονικοί υπεύθυνοι των σεμιναρίων να ανήκουν σε παιδαγωγικά τμήματα ΑΕΙ;
Είναι στις προθέσεις σας η εγγραφές των σπουδαστών, η διδασκαλία και ο έλεγχος να γίνεται από το ΚΕΔΙΒΙΜ του εκάστοτε πανεπιστημίου και να μην επιτρέπεται η διδασκαλία από ιδιωτικούς φορείς και από ιδιωτικά κέντρα εκπαίδευσης, και επίσης οι οικονομικές συναλλαγές των σπουδαστών να γίνονται αποκλειστικά από το ΕΛΚΕ του εκάστοτε πανεπιστημίου και όχι από ιδιώτες;