Βάσεις 2018: Ο τοξικός φραγμός της βάσης του "10"

Με την ανακοίνωση των βάσεων εισαγωγής φοιτητών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση άνοιξε πάλι για τα καλά η «παραδοσιακή» δημόσια συζήτηση που πραγματοποιείται τέτοια εποχή κάθε χρόνο για το εξεταστικό σύστημα.

Κοτσιφάκης Θέμης Εκπαιδευτικός εφημερίδα ΕΠΟΧΗ 2/9/18

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, με δημόσια ανακοίνωσή του εξήγγειλε την επαναφορά του κατώτατου ορίου βαθμολογίας, με την οποία κάποιος θα γίνεται αποδεκτός σε ένα από τα ΑΕΙ ή ΤΕΙ της χώρας. Να θυμηθούμε ότι παλιότερα το 2005, η ΝΔ είχε νομοθετήσει τη «βάση του 10».

Έχουν παρατηρηθεί ότι τα αποτελέσματα και οι παρενέργειες του μέτρου της θεσμοθέτησης βαθμολογικής βάσης ήταν:

η αύξηση της «πελατείας» στα κάθε είδους φροντιστήρια, με αποτέλεσμα να καταστεί ακόμη πιο δυσβάσταχτο το οικονομικό βάρος των οικονομικά ασθενέστερων οικογενειών στην ελληνική κοινωνία∙
η προσφυγή νέων για φοίτηση σε πανεπιστήμια του εξωτερικού, με αποτέλεσμα να ενισχύεται η εξωτερική φοιτητική μετανάστευση, με όλα τα δυσάρεστα επακόλουθα, κοινωνικά, πολιτισμικά και οικονομικά∙
η προσφυγή στα ποικιλώνυμα ιδιωτικά «κολλέγια»∙
ο άμεσος κίνδυνος να οδηγηθούν σε κλείσιμο αρκετές σχολές, λόγω της βαθμολογικής ανεπάρκειας∙
η δημιουργία παραπέρα στρεβλώσεων στο ίδιο το εξεταστικό σύστημα (π.χ. επιλογή πολύ εύκολων θεμάτων για να μειωθεί η κοινωνική αντίδραση ή μεταφορά θέσεων από κεντρικά ΑΕΙ – ΑΤΕΙ σε περιφερειακά).

Εντέλει, το μέτρο αυτό έχει ταξικά χαρακτηριστικά, ενισχύει τους ταξικούς φραγμούς στη μόρφωση, αφού είναι βέβαιο ότι θα πλήξει τις ασθενέστερες τάξεις. Κινείται στην κατεύθυνση της μείωσης των δαπανών για την παιδεία, αφού οδηγεί σε κλείσιμο πολλές σχολές, και στην κατεύθυνση του περιορισμού των διεξόδων για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, παρά την αντίθετη, καθολική απαίτηση για τη διεύρυνσή της.

Είναι επίσης σημαντικό να επισημάνουμε ότι όλοι οι υποψήφιοι για να συμμετάσχουν στις πανελλαδικές εξετάσεις έχουν αποκτήσει απολυτήριο λυκείου, διασφαλίζοντας έτσι το απαραίτητο επίπεδο γνώσεων.

Έχουν δοκιμαστεί πολλές παραλλαγές στο εξεταστικό σύστημα από τις ηγεσίες του Υπουργείου Παιδείας πριν το 2015. Όλες απέτυχαν, γιατί δεν συνδυάζονται με ουσιαστικές αλλαγές σε όλη τη δομή του εκπαιδευτικού συστήματος και κυρίως του λυκείου, αλλά και σε δομές της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Το αίτημα όμως της διεύρυνσης της πρόσβασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, η οποία δεν πρέπει να αποτελεί προνόμιο των λίγων, έρχεται από παλιά. Η πρόταση του κ. Μητσοτάκη θα δώσει παραπάνω «πελάτες» στις πάσης φύσης σχολές και κολλέγια ιδιωτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης.

Στη δική μας αντίληψη για την εκπαίδευση επιβάλλεται να προχωρήσουμε σε αλλαγές στη δομή και στο περιεχόμενο της δημόσιας εκπαίδευσης αλλά και στις διδακτικές πρακτικές με έμφαση στο λύκειο αναγνωρίζοντας τη σημερινή παθογένεια και την ακύρωση του ρόλου του. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα του να στοχεύει στη διαμόρφωση των χαρακτηριστικών του δημοκρατικού αυριανού πολίτη.

Στο πλαίσιο αυτό, όπως τόνισε και η συνδιάσκεψη του ΣΥΡΙΖΑ (2017), θα πρέπει να προωθηθούν τα παρακάτω μέτρα:

Αναβάθμιση του μορφωτικού ρόλου του λυκείου. Το λύκειο πρέπει να αποκτήσει, όσο είναι εφικτό, την αυτοτέλειά του και το απολυτήριο πρέπει να ανακτήσει το κύρος του. Στην κατεύθυνση αυτή θα πρέπει να στραφούμε σε ενδοσχολικές τεχνικές και μεθόδους αξιολόγησης που θα συμβάλλουν σε αυτό.
Όσον αφορά την πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση στόχος είναι η ελεύθερη πρόσβαση με βάση το απολυτήριο λυκείου. Απαραίτητοι όροι είναι: η καθιέρωση διαδικασιών ενδυνάμωσης της αξιοπιστίας του απολυτηρίου, η ενίσχυση και αναβάθμιση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και των διεξόδων της, οι αλλαγές στον χάρτη των ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και η αλλαγή στις αντιλήψεις της κοινωνίας. Μέχρι την καθιέρωση της ελεύθερης πρόσβασης, αυτή θα γίνεται με το σημερινό σύστημα των πανελλαδικών εξετάσεων μετά την αποφοίτηση από το λύκειο, με επιμέρους βελτιώσεις.

Ένταξη στην υποχρεωτική εκπαίδευση και των τριών χρόνων του