Η μετατροπή του Εσπερινού (ΓΕ.Λ. και ΕΠΑ.Λ.) σε σχολείο τριετούς φοίτησης, όπως προβλέπεται από το Σ/Ν που κατατέθηκε στη Βουλή, αποτελεί τομή στη δομή της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Είναι προφανές ότι λόγω της σπουδαιότητας της μετατροπής αυτής θα έχει προηγηθεί πολύμηνη προετοιμασία στο ΥΠΠΕΘ, χωρίς όμως να έχει προηγηθεί διάλογος με τους ενδιαφερόμενους φορείς.

Κωνσταντίνος Αδριανουπολίτης
Εκπαιδευτικός – Ερευνητής
Αντιπρόεδρος Ε.Ε.Τ.Ε.Κ.

Η μετατροπή του 4ετούς Λυκείου σε 3ετές θα έχει θετικές αλλά και αρνητικές επιπτώσεις, γεγονός το οποίο θα φανεί όταν δοθούν οι λεπτομέρειες κατά την ψήφισή του από τη Βουλή και κατά την έκδοση ΠΔ., ΥΑ και εγκυκλίων.
Τα στατιστικά στοιχεία για τα Εσπερινά Λύκεια (ΓΕ.Λ. και ΕΠΑ.Λ.) σε ότι αφορά το μαθητικό τους δυναμικό, από το σχολ. έτος 2013 2014 έως το έτος 2016 – 2017, έχουν ως εξής:

Μαθητικά δυναμικά Δημόσιων Εσπερινών Λυκείων

Σχολικό έτος 2013-2014 ΓΕ.Λ. 4.515
ΕΠΑ.Λ. 14.045
Σχολικό έτος 2014-2015 ΓΕ.Λ. 4.452
ΕΠΑ.Λ. 15.151
Σχολικό έτος 2015-2016 ΓΕ.Λ. 4.361
ΕΠΑ.Λ. 16.797
Σχολικό έτος 2016-2017 ΓΕ.Λ. 4.180
ΕΠΑ.Λ. 18.225

Τα στοιχεία των τεσσάρων σχολικών ετών καταδεικνύουν ότι τα Εσπερινά ΓΕ.Λ. σημειώνουν μείωση του μαθητικού τους δυναμικού και τα Εσπερινά ΕΠΑ.Λ. μεγάλη αύξηση.
Σημειώνεται ότι δεν λειτουργούν Ιδιωτικά Εσπερινά ΕΠΑ.Λ.
Κάνοντας μια αναγωγή στα σύνολα μαθητών δημοσίων Ημερήσιων και Εσπερινών ΓΕ.Λ. και ΕΠΑ.Λ. παρατηρούμε ότι το ποσοστό μαθητών των ΓΕ.Λ. που φοιτά σε εσπερινά αγγίζει το 2% και το αντίστοιχο ποσοστό για τα ΕΠΑ.Λ. ξεπερνά το 20%.
Συνεπώς οι όποιες αλλαγές θα έχουν επίπτωση, κυρίως στα Εσπερινά ΕΠΑ.Λ., στα οποία φοιτούν εργαζόμενοι μαθητές, προερχόμενοι συνήθως, από φτωχές – λαϊκές οικογένειες.
Η μετατροπή των Εσπερινών Λυκείων σε σχολεία τριετούς φοίτησης προϋποθέτει ενσωμάτωση της διδακτέας ύλης 4 ετών σε 3 έτη.
Στην περίπτωση αυτή διαφαίνονται δύο λύσεις.
α) Να αυξηθεί το ωρολόγιο πρόγραμμα από 25 σε 35 ώρες, όπως και στα Ημερήσια. Αυτό βέβαια είναι πολύ δύσκολο έως αδύνατο να συμβεί διότι οι μαθητές αυτοί είναι εργαζόμενοι, ο χρόνος που απαιτείται για την εργασία, τη φοίτηση, τη μετακίνηση σε εργασία και σχολείο, είναι υπερβολικά μεγάλος.
β) Να αυξηθεί το ωρολόγιο πρόγραμμα από 25 σε 30 ώρες με παράλληλη μείωση των ωρών διδασκαλίας κάποιων διδασκομένων μαθημάτων ή και κατάργηση κάποιων μαθημάτων.
Στην περίπτωση αυτή έχει μεγάλη σημασία στα Εσπερινά ΕΠΑ.Λ. να διατηρηθούν οι ώρες διδασκαλίας των τεχνολογικών μαθημάτων για να μην τεθεί θέμα ισοτιμίας πτυχίων, επαγγελματικών δικαιωμάτων κ.λ.π. μεταξύ Ημερήσιου και Εσπερινού.
Εξετάζοντας τις δύο περιπτώσεις είναι περισσότερο πιθανή να εφαρμοστεί η δεύτερη με κάποιες παραλλαγές.
Πάντως εάν γίνει μετατροπή των Εσπερινών Λυκείων σε σχολεία τριετούς φοίτησης με ωρολόγιο πρόγραμμα 30 ωρών, η μετατροπή αυτή θα έχει ευμενή απήχηση στις περισσότερες περιπτώσεις των εργαζόμενων μαθητών, διότι η φοίτηση θα μειωθεί κατά ένα χρόνο.
Το αποτέλεσμα της αλλαγής αυτής θα είναι η αύξηση των μαθητών, ιδίως των Εσπερινών ΕΠΑ.Λ. στα οποία οι εργαζόμενοι μαθητές ήδη παρουσιάζουν τελευταία μεγάλη αύξηση λόγω της οικονομικής κρίσης. Παράλληλα η μείωση του χρόνου φοίτησης θα αποτελέσει κίνητρο για τους ενήλικες εργαζόμενους μαθητές οι οποίοι επιθυμούν να επικαιροποιήσουν τις τεχνολογικές τους γνώσεις ή και να συνεχίσουν σπουδές στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση.
Σε κάθε περίπτωση η μείωση του χρόνου φοίτησης θα έχει σαν αποτέλεσμα και τη μείωση του ποσοστού πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου από τους μαθητές.
Θα έχει ως αποτέλεσμα επίσης, τη μείωση των ολιγομελών τμημάτων.

Βέβαια το οικονομικό όφελος από την εξοικονόμηση προσωπικού είναι προφανές και ίσως αυτό αποτέλεσε το σπουδαιότερο κίνητρο για την μεταρρύθμιση αυτή.
Οικονομία σε εκπαιδευτικό προσωπικό σημαίνει ότι ο αριθμός των «εξοικονομούμενων» εκπαιδευτικών αφαιρείται από τον αριθμό των εκπαιδευτικών που πρόκειται να προσληφθούν ως αναπληρωτές ή να διοριστούν ως μόνιμοι.
Σε ότι αφορά τους εκπαιδευτικούς οι οποίοι υπηρετούν στα Εσπερινά Λύκεια η αλλαγή αυτή είναι αμφίβολο εάν θα γίνει ευμενώς αποδεκτή διότι, η αύξηση των ωρών του ωρολογίου προγράμματος θα σημάνει μεγαλύτερο χρόνο παραμονής στο σχολείο και όχι μόνο.
Είναι βέβαιο ότι θα υπάρξουν κάποιες υπεραριθμίες και μετακινήσεις σε άλλα σχολεία.
Για την επιτυχία της μετατροπής απαιτείται προσεκτική διαχείριση.
Δεν έχει ιδιαίτερη σημασία εάν τα Εσπερινά σχολεία προσελκύουν μειωμένο δημοσιογραφικό ενδιαφέρον, πολύ περισσότερο όταν πρόκειται για Εσπερινά ΕΠΑ.Λ.

Υπάρχει ολοκληρωμένο σχέδιο ή θα ακολουθηθεί η γνωστή πλέον τακτική του «βλέποντας και κάνοντας».

Ίδωμεν.