Δεν ήταν η πρώτη φορά που πέρασα την πύλη των φυλακών Κορυδαλλού, όμως ήταν η μοναδική που είχα την ευκαιρία να δω τη «φωτεινή» πλευρά τους.

Ο χώρος όπου λειτουργεί το 2ο Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας (ΣΔΕ) των φυλακών Κορυδαλλού μοιάζει περισσότερο με σχολείο παρά με φυλακή. Μια φωτεινή παρένθεση μέσα στο αποπνικτικό γκρίζο που χαρακτηρίζει το όλο κτίριο και εν πολλοίς τη διάθεση των 2.300 ανθρώπων που διαβιούν εκεί καθημερινά – 1.800 κρατούμενοι και 500 σωφρονιστικοί υπάλληλοι.

Η επίσκεψη έγινε με αφορμή ένα τουρνουά πιγκ πογκ μεταξύ των κρατουμένων μαθητών του ΣΔΕ Κορυδαλλού και του ΣΔΕ των Αγίων Αναργύρων, εν όψει της λήξης του σχολικού έτους. Φωνές, γέλια, πειράγματα, στη μέση του τραπεζιού ο διαιτητής του αγώνα.

Προς στιγμή επικρατεί αναταραχή, καθώς αντιλαμβάνονται ότι στον χώρο εισέρχεται η διευθύντρια των φυλακών κ. Χαρά Κουτσομιχάλη συνοδευόμενη από τον αρχιφύλακα και τον γενικό γραμματέα αντεγκληματικής πολιτικής του υπουργείου Δικαιοσύνης, κ. Ευτύχη Φυτράκη. Οι κρατούμενοι πλησιάζουν τον γενικό γραμματέα και αρχίζουν να συνομιλούν μαζί του για τα προβλήματά τους. Ενας κρατούμενος του λέει με καμάρι ότι τέλειωσε φέτος το Σχολείο και αποφοιτά. Μεθαύριο είναι η επίσημη γιορτή για τη λήξη της σχολικής χρονιάς, η οποία περιλαμβάνει θεατρική παράσταση στην οποία συμμετέχουν οι μαθητές, χορό από την ομάδα του ΣΔΕ, ζωγραφική, μουσική έκθεση φωτογραφίας και άλλα δρώμενα.

Το Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας των Φυλακών Κορυδαλλού ιδρύθηκε το 2005. Σε αυτό έχουν την ευκαιρία να φοιτούν ενήλικοι κρατούμενοι οι οποίοι έχουν τουλάχιστον απολυτήριο δημοτικού. Τα μαθήματα είναι προσαρμοσμένα στον τρόπο αντίληψης των ενηλίκων, ενώ από πέρυσι ξεκίνησε να λειτουργεί και ΙΕΚ στο οποίο διδάσκεται γραφιστική και τέχνη σκίτσου.

Κατά το φετινό σχολικό έτος 17 κρατούμενοι θα πάρουν πτυχίο, 41 προήχθησαν, 13 «έχασαν» τη χρονιά λόγω αποφυλάκισης και μόνο 2 διέκοψαν.

Η ικανοποίηση για τη φετινή «συγκομιδή» είναι εμφανής στα πρόσωπα των μαθητών–κρατουμένων και καταγράφηκε στις σύντομες τοποθετήσεις του διευθυντή του ΣΔΕ Γιώργου Ζουγανέλη, του διευθυντή του ΙΕΚ Βαγγέλη Καλλιούση και του γ.γ. του υπουργείου Δικαιοσύνης. «Στόχος μας είναι η επιστροφή όλων σε καλή κατάσταση στη κοινωνία. Κάποιοι μαθητές μας φοιτούν τώρα σε πανεπιστήμια και ΤΕΙ», λέει με καμάρι ο διευθυντής του Σχολείου κ. Ζουγανέλης και προσθέτει: «Αυτή είναι η δική μας προοπτική. Να δώσουμε ευκαιρία στην εκπαίδευση. Ξέρετε τι είναι εντυπωσιακό; Στα σχολεία έξω υπάρχει βίαιη συμπεριφορά. Εδώ δεν υπάρχει».

Στη συνέχεια, τον λόγο παίρνει ο διευθυντής του ΙΕΚ Βαγγέλης Καλλιούσης. «Τα παιδιά αυτά είναι πολύ πιο δημιουργικά από πολλούς “ελεύθερους σπουδαστές”» λέει, ομολογώντας ότι όταν ήρθε τον περασμένο Σεπτέμβριο «είχα πολλούς φόβους και επιφυλάξεις». Το μόνο που φαίνεται να έχει απομείνει πια είναι η υπερηφάνεια του, η οποία είναι έκδηλη όταν ανακοινώνει ότι μαθητής του ΙΕΚ των φυλακών πήρε βραβείο λογοτύπου στον Διεθνή Διαγωνισμό «Ερασμος Plus». «Η έρευνα και η δημιουργία δεν φυλακίζονται», λέει ο κ. Καλλιούσης.

Ως επιστέγασμα στα «μπράβο» των καθηγητών ήρθε η τοποθέτηση του γ.γ. του υπουργείου κ. Φυτράκη. «Ερχομαι εδώ για να μάθω από σας. Η εμπειρία από το ΣΔΕ είναι πολύ χρήσιμη. Θέλουμε να το φέρουμε σε όλες τις φυλακές», λέει. Λίγο αργότερα σε κατ’ ιδίαν συζήτηση θα μου πει ότι «κάγκελα υπάρχουν παντού στον χώρο αλλά εδώ, στο Σχολείο, τα βλέμματα των κρατουμένων είναι διαφορετικά».

Την εκδήλωση παρακολουθεί και η διευθύντρια των φυλακών, η κ. Κουτσομιχάλη. Συζητάμε για τα παιδιά, για τις δράσεις του Σχολείου, για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει καθημερινά. «Το χειρότερο είναι η κακή ψυχολογική κατάσταση του προσωπικού των φυλακών. Δέχονται επιθέσεις, απειλές. Οι συνθήκες εργασίας είναι άσχημες. Εχουν να πληρωθούν υπερωρίες από τον Νοέμβριο και όμως στις συναντήσεις δεν μου θέτουν το οικονομικό. Για τα ρεπό τους που είναι κομμένα μου λένε…». Τη ρωτώ τι είναι αυτό που της δίνει κουράγιο και η απάντησή της εκπλήσσει. «Οταν κάποιος αποφυλακίζεται και μετά από καιρό περνάει από το γραφείο και λέει ευχαριστώ. Λέω ότι κάπου φανήκαμε χρήσιμοι, κάπου βοηθήσαμε. Ο σωφρονισμός δεν επιβάλλεται».

Το ΣΔΕ πάντως δεν είναι το μόνο «φωτεινό» σημείο των φυλακών. Οπως όλες οι κοινωνίες, οι φυλακές έχουν τις υπηρεσίες τους. Σιδηρουργείο, τυπογραφείο– βιβλιοδετείο, και ξυλουργείο είναι οι βασικοί χώροι στους οποίους κρατούμενοι και σωφρονιστικοί εργάζονται μαζί προκειμένου να καλύψουν τις ανάγκες των φυλακών, σε κρεβάτια, ράφια, τραπέζια και οτιδήποτε άλλο χρειαστεί. Στο τυπογραφείο μάλιστα τυπώνονται μεταξύ άλλων οι φάκελοι του υπουργείου Δικαιοσύνης, οι επετηρίδες των δικαστών, ο κατάλογος με τα προϊόντα της καντίνας. Σε άλλο χώρο λειτουργεί φούρνος που τροφοδοτεί τις φυλακές και τα στρατόπεδα με ψωμί.

Φτάνοντας και πάλι στην πύλη των φυλακών, το γκρίζο είναι γύρω μου, ωστόσο στο κεφάλι στριφογυρίζει μια φράση της κ. Κουτσομιχάλη. «Αρκετοί, το μόνο που ζητούν είναι μια ευκαιρία να αλλάξουν».

Πηγη: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ