Το ΣΤΕ για την κλήρωση για τους σημαιοφόρους και τον εκκλησιασμό

Νόμιμη έκρινε το Συμβούλιο της Επικρατείας με γνωμοδότηση την επιλογή των σημαιοφόρων με κλήρωση στα Δημοτικά Σχολεία

Το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο της χώρας εξέδωσε γνωμοδότηση   (υπ΄ αριθμ 140/2017, πρόεδρος ο αντιπρόεδρος Αθανάσιος Ράντος και εισηγήτρια η πάρεδρος Μαρία Παπαδημήτρη) για το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος για την οργάνωση και λειτουργία των νηπιαγωγείων και δημοτικών σχολείων του υπουργού Παιδείας, Κώστα Γαβρόγλου, που κατατέθηκε ενώπιον του για νομοπαρασκευαστική επεξεργασία.

Οι σύμβουλοι επικράτειας στη γνωμοδότησή τους,  σύμφωνα με άρθρο της Καθημερινής εκτός από την κλήρωση για την σημαία, επισημαίνουν πως από τις διατάξεις του επίμαχου προεδρικού διατάγματος προκύπτει ότι ότι οδεύει προς κατάργηση ο εκκλησιασμός ενώ παράλληλα θέτουν ζητήματα σχετικά με τις ώρες διδασκαλίας του μαθήματος των Θρησκευτικών, τις εκδηλώσεις κατά τη θρησκευτική εορτή των Τριών Ιεραρχών και άλλες διατάξεις.

Κλήρωση

Το Συμβούλιο της Επικράτειας ενέκρινε την επιλογή των σημαιοφόρων, παραστατών, κ.λπ. στα  Δημοτικά σχολεία δια κληρώσεως δύο φορές το χρόνο.

Σύμφωνα με το σχέδιο ΠΔ και συγκεκριμένα το άρθρο 3 παράγραφος : «Σημαιοφόροι, παραστάτες και υπεύθυνοι για την κατάθεση στεφάνου ορίζονται μαθητές της ΣΤ΄ τάξης. Σημαιοφόροι ορίζονται δυο μαθητές της ΣΤ΄ τάξης, ο ένας για το χρονικό διάστημα μέχρι 31 Ιανουαρίου και ο άλλος από 1η Φεβρουαρίου μέχρι το τέλος του διδακτικού έτους. Η επιλογή σημαιοφόρων, παραστατών και υπευθύνων κατάθεσης στεφάνου πραγματοποιείται με κλήρωση ανάμεσα στο σύνολο των μαθητών της τάξης. Η κλήρωση διενεργείται παρουσία του συνόλου των μαθητών της ΣΤ΄ τάξης με ευθύνη του διευθυντή της σχολικής μονάδας ή του νόμιμου αναπληρωτή του και συντάσσεται σχετικό πρακτικό του Συλλόγου Διδασκόντων».

Όμως, στην συνέχεια το Προεδρικό Διάταγμα επιφυλάσσει στον υπουργό  Παιδείας το δικαίωμα να εκδώσει σχετική απόφαση με την οποία να καθορίζει:

1)  τον τρόπο επιλογής των σημαιοφόρων, παραστατών και υπευθύνων κατάθεσης στεφάνου, εφόσον στο Δημοτικό λειτουργούν ένα και πάνω  τμήματα της ΣΤ΄ τάξης και 2) καθώς και για «κάθε  άλλο σχετικό θέμα εφαρμογής της παρούσας παραγράφου»,  δηλαδή για θέματα που έχουν σχέση με τους σημαιοφόρους, κ.λπ.

Στη γνωμοδότηση του ΣτΕ επισημαίνεται πως η επιλογή σημαιοφόρων με κλήρωση είναι «νόμιμη, εν όψει του ότι δεν αντίκειται, πάντως, στην εξουσιοδότηση του άρθρου 4 παράγραφος 11 του νόμου 1566/1985». Ο τελευταίος αυτός νόμος αφορά τη «δομή και λειτουργία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης» και η σχετική παράγραφος παρέχει εξουσιοδότηση στον υπουργό Παιδείας, μεταξύ των άλλων, να καθορίζει  «την αξιολόγηση των μαθητών, την οργάνωση της μαθητικής ζωής και το γενικό πλαίσιο των σχολικών εκδηλώσεων».

Πάντως, δεν αποκλείεται η παρέλαση να γίνεται και χωρίς σημαιοφόρο ή με λιγότερους παραστάτες, αφού δεν προβλέπει το διάταγμα την κλήρωση αναπληρωματικών σημαιοφόρων και παραστατών για τις περιπτώσεις εκείνες που υπάρξει  αιφνίδια  ασθένεια  ή ατύχημα στους ήδη κληρωθέντες σημαιοφόρους ή παραστάτες.

Σημαία-Εορτές

Στο σχέδιο ΠΔ (άρθρο 3, παράγραφος 7) προβλέπεται επίσης οτι η ανάρτηση της σημαίας δεν θα είναι καθημερινή αλλά ημερήσια.  Συγκεκριμένα η επίμαχος παράγραφος αναφέρει: «Η σημαία παραμένει ανηρτημένη στον ιστό του σχολείου, όπως προβλέπεται σε όλες τις δημόσιες υπηρεσίες». Με την παράγραφο  2 του ίδιου άρθρου 3  καθορίζονται όλες οι εκδηλώσεις της σχολικής χρονιάς, όπως είναι οι επέτειοι της 28ής Οκτωβρίου, της 25 Μαρτίου, κ.λπ.

Όσο αφορά την εορτή των Τριών Ιεραρχών (30 Ιανουαρίου) στο σχέδιο ΠΔ γίνεται ειδική αναφορά και τονίζεται : «με απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων καθορίζεται το περιεχόμενο των εορταστικών εκδηλώσεων (οργάνωση εκδηλώσεων που συνάδουν με το περιεχόμενο της εορτής, εκκλησιασμός, κ.ά.).

Λόγω αυτού στη γνωμοδότηση οι σύμβουλοι επικράτειας επισημαίνουν αυτή την ιδιαιτερότητα και θέτουν θέμα συνταγματικότητας της σχετικής παραγράφου καθώς στο διάταγμα ο υπουργός Παιδείας δεν έχει κάνει καμία προβλέψει  για τη συμμετοχή ή όχι των ετεροδόξων και αλλοθρήσκων στους Ελληνικούς θρησκευτικούς εορτασμούς. Συγκεκριμένα αναφέρεται στη γνωμοδότηση : «Τίθεται ως διαδικαστική προϋπόθεση για τον εορτασμό, ειδικώς αυτής της εορτής και όχι των λοιπών, η λήψη προηγούμενης απόφασης  του Συλλόγου Διδασκόντων, που θα καθορίζει το περιεχόμενο των εορταστικών εκδηλώσεων, χωρίς να επεξηγείται ο λόγος που δικαιολογεί τη θέσπιση της προϋπόθεσης αυτής, δεδομένου ότι δεν τίθεται ανάλογη προϋπόθεση για τις άλλες εορτές που αναφέρονται στη ίδια ακριβώς παράγραφο (εορτασμών εθνικών εορτών  της 28ης Οκτωβρίου και της 25ης Μαρτίου, 17ης Νοεμβρίου για την επέτειο του Πολυτεχνείου, τον αντιδικτατορικό αγώνα και την Εθνική Αντίσταση). Παράλληλα το ΣτΕ προσθέτει : «Περαιτέρω η διατύπωση «οργάνωση εκδηλώσεων που συνάδουν με το περιεχόμενο της εορτής, εκκλησιασμός, κ.ά.», είναι αόριστός ενόψει άλλωστε του ότι πρόκειται για γιορτή θρησκευτικού κυρίως χαρακτήρα. Για το λόγο αυτό είναι αναγκαίο να ρυθμιστεί, ενόψει της κατοχυρωμένης στο άρθρο 13 παράγραφος 1 του Συντάγματος ελευθερίας της θρησκευτικής συνείδησης και το θέμα του τρόπου  συμμετοχής ή μη των ετεροδόξων και αλλοθρήσκων μαθητών κατά τις σχετικές εκδηλώσεις».

Εκκλησιασμός

Έντονη δυσαρέσκεια εκφράζεται στη γνωμοδότηση σχετικά με τη διάταξη για τον εκκλησιασμό καθως οπως επισημαίνουν οι σύμβουλοι επικρατείας :«επιτρέπει την χωρίς κριτήρια παντελή κατάργηση του εκκλησιασμού».

Συγκεκριμένα αναφέρει :»Εκκλησιασμός πραγματοποιείται  κατά σχολείο ή τάξη με τη συνοδεία των εκπαιδευτικών ύστερα από σχετική απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων».

Στη γνωμοδότηση το ΣτΕ τονίζει πως : «Η ρύθμιση του άρθρου 3 παρ. 7 σύμφωνα με την οποία εκκλησιασμός πραγματοποιείται  κατά σχολείο ή τάξη με τη συνοδεία των εκπαιδευτικών ύστερα από σχετική απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων, είναι ατελής, δεδομένου ότι δεν προσδιορίζονται οι ημέρες ή τα γεγονότα επ΄ ευκαιρία των οποίων είναι ενδεδειγμένο ή δυνατό να πραγματοποιείται εκκλησιασμός» και προσθέτουν οι σύμβουλοι επικράτειας : «Η έλλειψη σχετικής πρόβλεψης και εν γένει απουσία καθορισμού συγκεκριμένων κριτηρίων για τη λήψη της απόφασης του Συλλόγου Διδασκόντων, καθιστά αόριστη  την ρύθμιση, διότι επιτρέπει είτε χωρίς κριτήρια παντελή κατάργηση του εκκλησιασμού είτε, αντιθέτως την πραγματοποίηση εκκλησιασμού καθ΄ υπέρβαση του εκπαιδευτικώς προσηκόντως μέτρου. Επομένως, η ρύθμιση αυτή πρέπει να συμπληρωθεί, ώστε να καταστεί ορισμένη».

Θρησκευτικά

Παράλληλα στο σχέδιο ΠΔ (άρθρο 11) προβλέπεται πως  οι ώρες διδασκαλίας του μαθήματος των Θρησκευτικών στην Ε΄ και ΣΤ΄ τάξη του Δημοτικού θα είναι μία ώρα την εβδομάδα, όπως εξάλλου προέβλεπε και παλαιότερη απόφαση του υπουργού Παιδείας του περασμένου έτους.

Στη γνωμοδότηση οι σύμβουλοι Επικρατείας υπενθυμίζουν στον υπουργό Παιδείας ότι εκκρεμεί στο ΣτΕ αίτηση ακύρωσης (έχει συζητηθεί τον Σεπτέμβριο του 2016) και αναμένεται η έκδοση της σχετικής απόφασης για τις ώρες διδασκαλίας του μαθήματος των θρησκευτικών στις δύο τελευταίες τάξεις του Δημοτικού. Παράλληλα, προσθέτουν πως σε περίπτωση που γίνει από το ΣτΕ δεκτή η εν λόγω αίτηση ακύρωσης θα πρέπει το υπουργείο Παιδείας να επιφέρει τις ανάλογες τροποποιήσεις  στο Προεδρικό Διάταγμα «στο πλαίσιο της υποχρέωσης συμμόρφωσης προς το περιεχόμενο της τυχόν ακυρωτικής απόφασης».

Το ίδιο επισημαίνει το ΣτΕ, δηλαδή, ότι θα πρέπει να επέλθουν τροποποιήσεις στο επίμαχο διάταγμα, αν γίνει δεκτή η αίτηση εκπαιδευτικών για το ζήτημα  της ανάθεσης του μαθήματος της αισθητικής αγωγής (εικαστικά, μουσική κ.λπ.)  σε   εκπαιδευτικούς άλλων κλάδων.