1979: Υπόθεση Ράμμου
Ωρες αϋπνίας, ένταση, μυστικότητα, διαφωνίες, παρεξηγήσεις, εγωισμοί, φόβοι αλλά και ιδιοτροπίες συνθέτουν την ιστορία της Κεντρικής Επιτροπής Εξετάσεων (ΚΕΕ). Των 22 ανθρώπων –πανεπιστημιακών και καθηγητών Λυκείου– που κάθε νύχτα σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο στο υπουργείο Παιδείας κατά τη διάρκεια των πανελλαδικών εξετάσεων συνεδριάζουν και αποφασίζουν τα θέματα που θα «πέσουν» στο μάθημα της επόμενης ημέρας.
«Βασικός στόχος, που διατρέχει όλη τη διαδικασία οργάνωσης των πανελλαδικών εξετάσεων, είναι ένας: η διασφάλιση του αδιάβλητου της διαδικασίας» . Ουδείς θέλει να επαναληφθεί η διαρροή θεμάτων που συνέβη το 1979 με κεντρικό πρόσωπο τον γενικό διευθυντή του υπουργείου Γ. Ράμμο. Τότε, καθώς δεν υπήρχαν τα σημερινά τεχνολογικά μέσα, τα θέματα γράφονταν στο χέρι μία φορά, δύο ημέρες πριν από την ημέρα εξέτασης. Πήγαιναν στα σχολεία με περιπολικά και εκεί φυλάσσονταν. Ο διευθυντής του υπουργείου, που έγραφε τα θέματα, κατάφερε να τα υποκλέπτει με τον εξής τρόπο: κατά την καταγραφή των θεμάτων πίεζε τόσο έντονα το στυλό ώστε τα θέματα χαράσσονταν στην επόμενη λευκή κόλλα.
Η απάτη αποκαλύφθηκε στα Μαθηματικά.
Τα τελευταία χρόνια
Συγκεκριμένα, η ΚΕΕ αποτελείται από 22 τακτικά μέλη και 18 τριμελείς εισηγητικές επιτροπές για κάθε εξεταζόμενο μάθημα. Ετσι όλα θα αρχίσουν την προσεχή Τρίτη γύρω στις 8 μ.μ. Τότε:
• Θα καταφθάσουν στο υπ. Παιδείας στο Μαρούσι οι φιλόλογοι-μέλη ειδικής για τη Νεοελληνική Γλώσσα τριμελούς επιτροπής, οι οποίοι θα συνεργασθούν για να εισηγηθούν στα μέλη της ΚΕΕ περίπου 10 θέματα διαβαθμισμένης δυσκολίας. Το ίδιο θα γίνεται σε κάθε μάθημα, με καθηγητές της αντίστοιχης ειδικότητας.
• Τριμελής επιτροπή και ΚΕΕ θα απομονωθούν σε χώρο του υπ. Παιδείας και θα βγουν αφού περάσει η πρώτη ώρα της εξέτασης, δηλαδή γύρω στις 10 το πρωί της επόμενης ημέρας. Για ευνόητους λόγους ο χώρος θα έχει εξοπλισθεί με ψυγείο (φρούτα, σάντουιτς, αναψυκτικά), κουζίνα, κρεβάτια. Απέξω παραμένει πάντα γιατρός, αφού υπάρχει πιθανότητα μέλη της ΚΕΕ να είναι… κλειστοφοβικά ή να χρειαστούν πρώτες βοήθειες. Ενδεικτικά, προ ετών πανεπιστημιακός της ΚΕΕ μετέβη σε νοσοκομείο συνοδεία γιατρού και αστυνομικού. Και αυτό για να αποφευχθεί η περίπτωση ο πανεπιστημιακός να αποκαλύψει τα θέματα σε φίλο ή συγγενή του, που θα παρίστανε τον ασθενή στο ίδιο νοσοκομείο!
• Το αίσθημα της κλειστοφοβίας, άλλωστε, είναι έντονο, αφού τα μέλη της ΚΕΕ αποκόπτονται στην κυριολεξία από τον έξω κόσμο, χωρίς κινητό τηλέφωνο. Τα τελευταία έτη υπάρχουν «κόφτες» για τα κινητά, όμως προ δεκαετίας μέλος της ΚΕΕ αρνούνταν έντονα να αποχωριστεί το κινητό του. Γιατί; Η απάντηση προκύπτει από το ότι το μέλος εκάμφθη, ζητώντας ως αντάλλαγμα να έλθει στον χώρο η σύντροφός του.
• Γύρω στα μεσάνυχτα η ΚΕΕ έχει στα χέρια της τα θέματα που της εισηγήθηκε η τριμελής επιτροπή καθηγητών του μαθήματος. Τότε αρχίζει η… ζύμωση των θεμάτων μεταξύ των μελών της ΚΕΕ, μία διαδικασία καθόλου εύκολη, διότι «καθένας κουβαλά τις ιδιορρυθμίες του», όπως λέει έμπειρο στέλεχος του υπ. Παιδείας στην «Κ». Χαρακτηριστική είναι η ιστορία καθηγητού πανεπιστημίου, ο οποίος είχε απαιτήσει να επιλέξει εκείνος τα θέματα του μαθήματός του. Τα υπόλοιπα μέλη της ΚΕΕ διαφώνησαν, ο πανεπιστημιακός θεώρησε ότι υποτιμάται, εξοργίστηκε και άρχισε να φωνάζει απειλώντας να αποχωρήσει… Ετσι δικαιολογείται και η καθιέρωση της «δυνατής ώρας αποχώρησης από την ΚΕΕ».
Ο κομβικός ρόλος του «λύτη»Κανόνας για τα μέλη της ΚΕΕ είναι η «ανωνυμία», ώστε να αποτρέπονται απόπειρες πίεσης των μελών από υποψηφίους και φροντιστήρια. Κάθε χρόνο βέβαια, τα μέλη της ΚΕΕ ανανεώνονται κατά το 1/3, δηλαδή όχι πλήρως, καθώς πρέπει να υπάρχουν μέλη που γνωρίζουν καλά το αυστηρό τυπικό -για λόγους διασφάλισης του αδιάβλητου- της διαδικασίας.
Ως προς την επιλογή των θεμάτων για κάθε μάθημα, ο «Λύτης», ένας καθηγητής που διδάσκει το μάθημα σε Λύκειο, και γύρω στις 2 π.μ., καλείται να λύσει μέσα σε ένα δίωρο -και όχι τρίωρο, όπως οι υποψήφιοι- τα θέματα που έχουν προκριθεί από την ΚΕΕ. Στόχος είναι να ελεγχθεί εάν τα θέματα ανταποκρίνονται στο επίπεδο των μαθητών και είναι όλα εντός ύλης. Και αυτό, διότι έχει παρατηρηθεί κάποιες χρονιές να επιλέγονται θέματα πάρα πολύ δύσκολα. Σύμφωνα με έμπειρο στέλεχος του υπουργείου, αυτό μπορεί να αποδοθεί στις υψηλές απαιτήσεις που έχουν οι πανεπιστημιακοί της ΚΕΕ από τους υποψήφιους φοιτητές. «Είστε ισότιμοι με τους πανεπιστημιακούς, να χτυπάτε το χέρι σας όταν αστοχούν», είναι μία από τις προτροπές που δίνουν οι άνθρωποι του υπ. Παιδείας στους καθηγητές Λυκείου της ΚΕΕ, οι οποίοι συνήθως υποχωρούν μπροστά στο κύρος ενός πανεπιστημιακού. Πόσο μάλλον που, συχνά, κάποιοι καθηγητές Λυκείου ήσαν φοιτητές του πανεπιστημιακού.
Επίσης, από το 2002 άρχισε η επιλογή θεμάτων διαβαθμισμένης δυσκολίας, ώστε να ξεχωρίζουν οι καλά προετοιμασμένοι και να μην επαναληφθεί η «υπερπαραγωγή» αριστούχων, όπως το 2000.
Τέλος, νέο στοιχείο είναι και η σταδιακή ετήσια μείωση του κόστους των πανελλαδικών – φέτος είναι 6 εκατομμύρια ευρώ από 13,5 πέρυσι.
Πηγή: Καθημερινή και προσωπικό αρχείο