Το Sexting σε επίπεδο σχολικής κοινότητας

Sexting: φαινομενολογία, πρόληψη και προτάσεις για δομικές πολυεπίπεδες παρεμβάσεις σε επίπεδο σχολικής κοινότητας

H ραγδαία ανάπτυξη των ψηφιακών τεχνολογιών φέρνει συχνά αντιμέτωπους τους εκπαιδευτικούς με νέα, σύνθετα, ηθικά διλήμματα αναφορικά με ζητήματα ιδιωτικότητας, ασφάλειας και δικαιωμάτων των μαθητών. Την κατάσταση, συχνά, επιβαρύνουν και ελλείψεις σε επίπεδο καθοδήγησης και θεσμικής κατοχύρωσης από την πλευρά της πολιτείας (νομοθεσία), την πλευρά της εκπαίδευσης (εγκύκλιοι) και από την πλευρά της μικρο-διοίκησης (εσωτερικός κανονισμός σχολείου). Παρά την καθολική απαγόρευση της χρήσης κινητών τηλεφώνων από τους μαθητές στο σχολικό πλαίσιο – όπως προκύπτει από την απόφαση 132328/Γ2/7-12-2006 – εντούτοις δεν είναι λίγοι οι μαθητές τόσο στην πρωτοβάθμια όσο και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση που φέρουν μαζί τους κινητό τηλέφωνο και δη smart phones, i-phones, καθώς και άλλα μέσα που επιτρέπουν τη μεταφορά και αποθήκευση μεγάλου όγκου δεδομένων όπως i-pod, mp3 player, i-pad, notebooks, lap top κ.α..

Κάποια στοιχεία που προκύπτουν για τη χρήση κινητών τηλεφώνων σε παιδιά 8-15 ετών στην Ελλάδα, είναι ότι το 72% των παιδιών – και μάλιστα στις ηλικίες 12-15 το ποσοστό φτάνει το 94% – χρησιμοποιεί κινητό τηλέφωνο στην καθημερινότητά του. Ειδικότερα, το 17% ανέφερε ότι στέλνει εικονομηνύματα (MMS) και το 28% ανέφερε ότι λαμβάνει MMS (Παρατηρητήριο για την Κοινωνία της Πληροφορίας, 2009). Μέσα από τις χρήσεις και τις εφαρμογές των σύγχρονων κινητών τηλεφώνων αλλά και των νέων τεχνολογιών, όπως αναφέρονται και πιο πάνω, οι χρήστες έχουν τη δυνατότητα να λαμβάνουν και να στέλνουν τόσο μέσω της κινητής τηλεφωνίας όσο και μέσω του διαδικτύου από ψηφιακά μηνύματα μέχρι φωτογραφίες και βίντεο σε πολλαπλούς αποδέκτες. Όσα προαναφέρθηκαν αυξάνουν εκθετικά την πολυπλοκότητα των ηθικών, νομικών, και δεοντολογικών ζητημάτων με τα οποία έρχονται αντιμέτωποι οι εκπαιδευτικοί που έχουν την ευθύνη να διαπαιδαγωγήσουν μαθητές σε ένα ασφαλές σχολικό περιβάλλον.

Ορισμός

Προσπαθώντας να τοποθετηθούμε με ένα εννοιολογικό ορισμό για το «sexting» θα το ορίσουμε ως την πράξη αποστολής / λήψης/ διατήρησης μηνυμάτων σεξουαλικού περιεχομένου με φωτογραφικό ή οπτικοακουστικό υλικό είτε μέσω κινητού τηλεφώνου είτε μέσω άλλου μέσου ψηφιακής τεχνολογίας. Ενώ το sexting στα πλαίσια του σχολείου εμφανίζεται περισσότερο μέσα από τη χρήση κινητών τηλεφώνων ωστόσο με τη διείσδυση του διαδικτύου σε κάθε σύγχρονη συσκευή (κινητά τηλέφωνα, notebook κ.α.) τα μηνύματα σεξουαλικής απεικόνισης (sexts) δύναται να μεταδίδονται μέσω e-mail αλλά και μέσω ιστοτόπων κοινωνικής δικτύωσης. Η βασική διάκριση ανάμεσα στη διακίνηση πορνογραφικού ή οιονεί πορνογραφικού υλικού και των sexts «υβριδικά σεξομηνύματα» (Μπαμπινιώτης, προσωπική επικοινωνία 9 Ιουλίου 2012) είναι ότι τα υβριδικά σεξομηνύματα σε πρώτο επίπεδο διακίνησης παράγονται και διαδίδονται με τη βούληση του απεικονιζόμενου προσώπου (εμπρόθετα

Όπως προκύπτει από τη μελέτη των Strassberg et al. (2012), σε δείγμα εφήβων στο λύκειο στις Η.Π.Α. περίπου το 20% των συμμετεχόντων αναφέρει ότι έχει στείλει σε άλλους μια δική του φωτογραφία, σεξουαλικού περιεχομένου, ενώ αντίστοιχα το 25% που έχει λάβει αντίστοιχο υλικό, το προώθησε και σε άλλους εφήβους. Αντίστοιχες ποσοστιαίες ανάλογές εντοπίζουμε και στη μελέτη National Campaign to Prevent Teen and Unplanned Pregnancy and CosmoGirl.com (2008) και στη μελέτη του Thomas, (2009). Δυστυχώς για την Ελλάδα δεν υπάρχουν διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία και θα πρέπει να διεξαχθεί στρωματοποιημένη μελέτη σε εφήβους ώστε να μπορέσουμε στο μέλλον να κάνουμε μια εκτίμηση της επίπτωσης του φαινομένου.

των Τσουβέλα Γ. (Ψυχολόγου) καιΓιωτάκου Ο. Ψυχίατρου, στο πλαίσιο της ανάδειξης συνεργασίας του κόμβου Ασφάλεια στο Διαδίκτυο με την , Ελληνική Εταιρία Πρόληψης Σεξουαλικής Κακοποίησης και την , Διεπιστημονική Εταιρία Ψυχολογικής Παρέμβασης.

Η ΜΚΟ Ομπρέλα () δραστηριοποιείται από το 2003 με άξονές της α) την επιστημονική διερεύνηση θεμάτων που αναφέρονται στην τομέα της πρόληψης της σεξουαλικής κακοποίησης, β) τη συμβουλευτική, προληπτική και θεραπευτική παρέμβαση σε άτομα που, είτε ως θύματα είτε ως δράστες, ενέχονται στο φαινόμενο της σεξουαλικής κακοποίησης, γ) τη διοργάνωση σεμιναρίων, διαλέξεων, ημερίδων και συνεδρίων με σχετικά θέματα, ε) τη διοργάνωση ερευνητικών προγραμμάτων στον τομέα αυτό στ) την ανάπτυξη στενών σχέσεων με συναφείς επιστημονικές οργανώσεις της Ελλάδας, με στόχο την ανταλλαγή επιστημονικών ιδεών και εμπειριών, αλλά και τη συνδιοργάνωση προγραμμάτων ή συνεδρίων και ζ) την ανάπτυξη στενών διεθνών σχέσεων με όμοιες επιστημονικές οργανώσεις του εξωτερικού, με τη συμμετοχή σε συνέδρια, ανταλλαγή επιστημόνων και διοργάνωση διεθνών συνεδρίων στην Ελλάδα.

Η ΜΚΟ «Προσαρμογή» () στοχεύει στην ανάπτυξη διεπιστημονικού τύπου τακτικών για τη μελέτη και την αντιμετώπιση των ψυχικών προβλημάτων, με τη συμμετοχή επιστημόνων από τους χώρους της ψυχολογίας, ψυχιατρικής, κοινωνιολογίας, εργοθεραπείας, νομικής, τέχνης, καθώς και της προηγμένης τεχνολογίας.