Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο και οι Άλλοι Επιτελικοί Εκπαιδευτικοί Φορείς

Το παιδαγωγικό Ινστιτούτο (Π.Ι.)  ως επιτελικό επιστημονικό όργανο της εκπαίδευσης εξυπηρετούσε πολλαπλά την εκπαίδευση και τους καθηγητές .

Νίκος Ηλιάδης, Πολ/κός Μηχ/κός Ε.Μ.Π.,  M.Sc., Ph.D.   Technology and Vocational Education, τ.καθηγητής ΠΑΤΕΣ/ΣΕΛΕΤΕ, τ. Καθηγητής ΤΕΙ Πειραιώς, τ.Ειδ.Γραμματέας του ΥΠΕΠΘ για τα ΤΕΙ ,τ. εκπρόσωπος των Υπουργείων Παιδείας και Πολιτισμού στη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία στις Βρυξέλλες  , Επίτιμος Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.

• Λειτουργούσε σε ένα υψηλό επίπεδο στο οποίο είχαν ως φιλοδοξία οι καθηγητές να ενταχθούν .
• Παρά την κριτική που ασκήθηκε από τους καθηγητές για το Π.Ι. , αποτελούσε πλην άλλων μια προστατευτική ασπίδα των καθηγητών, από διάφορες προσπάθειες εμπλοκής αναρμόδιων στο χώρο της εκπαίδευσης.
• Πρόσφερε επιστημονική γνώση για τη λειτουργία της εκπαίδευσης σε σταθερή και συνεχή βάση  και σε υψηλό επίπεδο σύμφωνα με διεθνείς πρακτικές , και όχι με βάση  απόψεις διαφόρων περιστασιακών και προσωρινών «συμβούλων» της εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας.
• Η έλλειψή του έχει πολλαπλασιάσει την εφαρμογή πολιτικών στην εκπαίδευση και όχι καθαρά επιστημονικών πρακτικών, κάτι που αποσταθεροποίησε περισσότερο το προβληματικό εκπαιδευτικό μας σύστημα , σε μια εποχή που η γνώση και η ορθολογική σύνδεσή της με την παραγωγή είναι καθοριστική παράμετρος για την εξασφάλιση παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας και βελτίωση του βιοτικού επιπέδου στη χώρα μας.
• Όλες οι Ευρωπαϊκές χώρες διαθέτουν ανάλογα ινστιτούτα ( Ένωση Ινστιτούτων CIDREE ) www.cidree.org

• To Παιδαγωγικό Ινστιτούτο της Ελλάδος ήταν για χρόνια μέλος της ένωσης ( Εκπρόσωπος και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του CIDREE ήταν ο Νίκος Ηλιάδης ), χωρίς να αξιοποιηθεί η συμμετοχή και να «περάσουν» στη χώρα μας σύγχρονες εκπαιδευτικές πρακτικές , που τις ζητούσαν θεωρητικά πολλοί, αλλά …δυσκολεύονταν στην εφαρμογή.

Υπήρχαν αναμφίβολα προβλήματα λειτουργίας του Π.Ι. που έπρεπε να λυθούν.  Για παράδειγμα ο διορισμός της ηγεσίας του Π.Ι. από την πολιτική ηγεσία ( Πρόεδροι/ αντιπρόεδροι ), που ήταν κυρίως εξωτερικοί από  Πανεπιστήμια. Ορισμένοι από αυτούς ήταν προσωπικότητες που με το κύρος τους πρόσθεσαν επιστημονικά και κοινωνικά στον σπουδαίο ρόλο  του Π.Ι. . Σταδιακά, αυτό άρχισε να ατονεί, σε συνδυασμό με την σταδιακή υποβάθμιση του ρόλου του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου. Ο διορισμός δε τα τελευταία χρόνια της λειτουργίας του  ως ηγεσίας και από τα μόνιμα μέλη του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου , δημιούργησε περισσότερα προβλήματα.

Η έλλειψη συνοχής στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο και ο επηρεασμός  του από εναλλασσόμενους εξωγενείς παράγοντες, είχαν σαν αποτέλεσμα πλην της συχνής  αλλαγής πολιτικής και την ίδρυση κάποιων πρόσθετων επιτελικών «κέντρων»,  όπως το κέντρο εκπαιδευτικής έρευνας και το κέντρο παιδαγωγικής επιμόρφωσης,  τα οποία δεν είχαν λόγο ύπαρξης.

Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο είχε και τμήμα ερευνών , και τμήμα παιδαγωγικής επιμόρφωσης των καθηγητών , δεν υπήρχε λόγος να ιδρυθούν και άλλα κέντρα με το ίδιο αντικείμενο, με προφανές πρόσθετο κόστος και πλήθος αποσπασμένων εκπαιδευτικών.  Αν υπήρχαν ανάγκες που δεν εξυπηρετούνταν από τα αντίστοιχα τμήματα του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου , προφανώς θα έπρεπε να βελτιωθεί η λειτουργία των τμημάτων αυτών.

Άλλωστε η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών θα έπρεπε να περιλαμβάνει πρόσθετες παιδαγωγικές γνώσεις ή γνώσεις επί των διδασκομένων εκπαιδευτικών αντικειμένων σύμφωνα με τις εξελίξεις, και όχι τη διδασκαλία αυτών που θα έπρεπε να

διδάσκονται στα βασικά προγράμματα εκπαίδευσης εκπαιδευτικών που ήταν η συνήθης πρακτική.  Θα έπρεπε δε να εξασφαλισθεί και η ύπαρξη καταλλήλων εκπαιδευτών για αυτές τις διαδικασίες, που θα ήταν γνώστες των ραγδαίων εξελίξεων.

Η ίδρυση των παράπλευρων αυτών «κέντρων»  είχε σαν αποτέλεσμα την δημιουργία εντυπώσεων ότι υπήρχαν πολλά «Παιδαγωγικά Ινστιτούτα» .

Και αντί να καταργηθούν τα παράπλευρα κέντρα, καταργήθηκε και το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο και τα κέντρα αυτά, όλα μαζί , και προέκυψε το ΙΕΠ, με περιορισμένες συγκριτικά  αρμοδιότητες αλλά και δυνατότητες συγκριτικά με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο .

Το όποιο Επιτελικό Ινστιτούτο θα  δημιουργηθεί στο μέλλον θα πρέπει να λειτουργεί κατά τα πρότυπα των αντίστοιχων  του εξωτερικού, και να προκύπτει ανάλογα η στελέχωση και η ηγεσία του.

Θα πρέπει να επιλέξει κανείς να διεκδικήσει θέση με προκήρυξη ή σε κάποιο Πανεπιστήμιο ή στο Επιτελικό για την Εκπαίδευση Ινστιτούτο, συμπεριλαμβανομένων και των ηγετικών θέσεων . Και προφανώς και για το Επιτελικό αυτό Ινστιτούτο  θα προβλέπονται απαιτήσεις και διαδικασίες πλήρωσης θέσεων, συμπεριλαμβανομένων των ηγετικών, τουλάχιστον ανάλογες/ ισότιμες  αυτών των καθηγητών Πανεπιστημίων.

Η τριτοβάθμια εκπαίδευση , συνδέεται, αλλά δεν διοικεί τα επιτελικά όργανα της υπόλοιπης εκπαίδευσης , όπως γίνονταν και γίνεται για χρόνια στη χώρα μας.  Άλλωστε έχει πολλά δικά της προβλήματα να ασχοληθεί και να  επιλύσει όπως δείχνει και η παρακάτω διεθνώς αξιόπιστη αξιολόγηση.

https://www.timeshighereducation.com/world-university-rankings/2019/world-ranking#!/page/0/length/25/sort_by/rank/sort_order/asc/cols/stats

Για παράδειγμα στην Αγγλία ο Οργανισμός OFSTED, (   http://www.ofsted.gov.uk )

επίσημα ονομάζεται «το Γραφείο του Προϊσταμένου

Επιθεωρητή της Αυτής Μεγαλειότητας της Βασίλισσας στα σχολεία στην Αγγλία ». Έχει την αρμοδιότητα της αξιολόγησης /  επιθεώρησης πάνω από 20 000 σχολείων πρωτοβάθμιας, και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης καθώς και την  εκπαίδευση καθηγητών πρωτοβάθμιας  και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.  Ο Αρχιεπιθεωρητής που διοικεί τον Οργανισμό OFSTED, επιλέγεται με προκήρυξη στην οποία συμμετέχουν και ανταγωνίζονται περί τους  3000 υποψήφιοι ενδιαφερόμενοι υψηλών  και κατάλληλων προσόντων κάθε φορά, ενώ  ανάλογες διαδικασίες ισχύουν και για τους υπόλοιπους επιθεωρητές που στελεχώνουν τον οργανισμό.

Ο Αρχιεπιθεωρητής υποβάλλει κάθε χρόνο στο Κοινοβούλιο έκθεση σχετικά με τα αποτελέσματα των επιθεωρήσεων που δημοσιεύεται και στο διαδίκτυο για ενημέρωση του ευρύτερου κοινού , τα συμπεράσματα της οποίας χρησιμεύουν ουσιαστικά για τη λήψη αποφάσεων σχετικά με τις πολιτικές που θα προωθηθούν στην εκπαίδευση για την αντιμετώπιση προβλημάτων και την περαιτέρω ανάπτυξη της εκπαίδευσης.

Παράδειγμα έκθεσης για το έτος 2016-2017

https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/666871/Ofsted_Annual_Report_2016-17_Accessible.pdf

Παράδειγμα έκθεσης για το έτος 2017-2018

https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/761606/29523_Ofsted_Annual_Report_2017-18_041218.pdf

Οι επιθεωρητές του Οργανισμού OFSTED  αναπτύσσουν κατάλληλο υλικό αξιολόγησης και χρησιμοποιούν για τις επιθεωρήσεις / αξιολογήσεις των σχολείων ομάδες διαπιστευμένων στον οργανισμό OFSTED ιδιωτών επιθεωρητών με υψηλού επιπέδου κατάλληλα προσόντα , που αναλαμβάνουν αξιολογήσεις σχολείων ανταποκρινόμενοι σε  σχετικές προκηρύξεις . Στις 5μελείς συνήθως  ομάδες συμμετέχουν και εκπρόσωποι της παραγωγής , της «κοινής λογικής» κλπ.

Στη χώρα μας απουσιάζουν εντελώς οι πάσης φύσεως αξιολογήσεις στα σχολεία ,  καθώς και οι θεσμοθετημένες διαδικασίες εκπαίδευσης καθηγητών, όπως σε όλες τις άλλες

Δυτικές χώρες . Υπάρχουν οι Εκπαιδευτικοί Σύμβουλοι παλαιότερα, Συντονιστές σήμερα , που δεν έχουν  καμιά αρμοδιότητα αξιολόγησης.  Είναι προφανές ότι οι Σύμβουλοι ή Συντονιστές θα πρέπει να επιφορτισθούν με τις διαδικασίες αξιολόγησης των σχολείων, των καθηγητών,  και του εκπαιδευτικού έργου , υπό την επιστημονική καθοδήγηση κάποιου Επιτελικού Οργάνου ανάλογου του OFSTED της Αγγλίας.

Οι ιστοσελίδες

http://www.sici-inspectorates.eu/

http://www.sici-inspectorates.eu/Members/Inspection-Profiles

αναφέρονται στην ένωση επιθεωρητών όλων των χωρών της Ευρώπης , στην οποία δεν ανήκει η χώρα μας ( ανήκει μέχρι και η Αλβανία ) , αφού δεν υπάρχει κανενός είδους αξιολόγηση στο εκπαιδευτικό μας σύστημα.