Ωράριο καθηγητών
Η σχέση 1=4
Το ενιαίο μισθολόγιο.
Η αξιολόγηση
Έρευνες, στοιχεία
θέση και άποψη
Σταύρος Σταματούρος[i]
Η σχέση 1=4
Στα μαθηματικά αυτό δε συμβαίνει (εκτός κι αν οι μονάδες μέτρησης είναι διαφορετικές) .
Όπως στην προκειμένη περίπτωση που πρόκειται για το χρόνο εργασίας των εκπαιδευτικών και το χρόνο εργασίας των υπαλλήλων γραφείου: 21 ώρες διδασκαλίας = 84 ώρες δουλειάς γραφείου ή
1 =4 είναι η αναλογία χρόνου απασχόλησης μεταξύ των δύο τομέων, σύμφωνα με πρόσφατη (2012) μελέτη της UNESCO.
Δηλαδή κάθε 1 ώρα εργασίας ενός καθηγητή αντιστοιχεί σε 4 ώρες εργασίας γραφείου!
Το προφίλ του εκπαιδευτικού επαγγέλματος
Η συμπύκνωση του εκπαιδευτικού/διδακτικού χρόνου, συμβαίνει διότι η δυσκολία μίας εργασίας δεν καθορίζεται με βάση τον απόλυτο χρόνο εκτέλεσής. Ο χρόνος δεν μετράει για όλους το ίδιο. Είναι σχετικός. «Βάλε το χέρι σου για ένα λεπτό σε καυτό νερό. Θα σου φανεί ένας αιώνας» είπε ο Αϊνστάιν.
Ο χρόνος σχετίζεται με το κόστος που επιφέρει στον εργαζόμενο που την εκτελεί.
Συγκεκριμένα από το πλήθος και τη δυσκολία των αποφάσεων που καλείται να λάβει ο εργαζόμενος κατά τη διάρκειά της, την πολυπλοκότητά της, το επαγγελματικό στρες που τη συνοδεύει, την περιεκτικότητα της σε λειτουργίες (νοητικές κ.ά.)
Δεν μπορεί να συγκριθεί το επάγγελμα του εκπαιδευτικού (όπως και του πιλότου, του γιατρού, του αστυνομικού, του οικονομικού διαχειριστή, του ηθοποιού κ.ά.) με το επάγγελμα του διοικητικού υπαλλήλου.
Ο εκπαιδευτικός εργάζεται με ανηλίκους –παιδιά, έχει εργασία κατ’οίκον και πολλαπλά καθήκοντα: δασκάλου, παιδαγωγού, παιδονόμου, ψυχολόγου, καθώς και διοικητικού.
Οι εκπαιδευτικοί εκθέτουν την ψυχική και σωματική υγεία τους. Ασκούν επάγγελμα υψηλού ρίσκου, αναλαμβάνουν υποχρεώσεις που μπορεί να τους οδηγήσουν σε ποινικές ευθύνες διότι δρουν σε ένα περιβάλλον αυξημένης ευθύνης, ασαφές και θολό από νομικής πλευράς.
Αντικαθιστούν και αναπληρώνουν τους γονείς και κηδεμόνες σε πολλές δραστηριότητες των παιδιών-μαθητών.
Οι έρευνες-η τεκμηρίωση
Η προσφυγή σε σχετικές έρευνες αποδεικνύει τους παραπάνω ισχυρισμούς.
Έρευνα Α. (Χρ.Κάτσικας, εκπαιδευτικός/αναλυτής)
«Από τη φύση τους κάποια επαγγέλματα είναι περισσότερο αγχογόνα από κάποια άλλα. Γενικά, θεωρούνται ως περισσότερο αγχογόνα τα επαγγέλματα που συνεπάγονται επαφές ή σχέσεις με άλλους ανθρώπους, απαιτούν ταχύτητα στη λήψη αποφάσεων ή επιφέρουν σοβαρές οικονομικές, κοινωνικές ή άλλου είδους συνέπειες».
Αναφέρονται ενδεικτικά τα παρακάτω επαγγέλματα ως ιδιαίτερα αγχογόνα:
• Επαγγέλματα ένστολα:
• Καλλιτεχνικά επαγγέλματα:
• Επαγγέλματα διοίκησης και εμπορίου:
• Επαγγέλματα παραγωγής και κατασκευών:
• Επαγγέλματα υγείας:
• Επαγγέλματα κοινωνικών υπηρεσιών: δάσκαλοι-καθηγητές , κοινωνικοί λειτουργοί.»
Έρευνα Β. ( Deborah Legge καθηγήτρια και σύμβουλος ψυχικής υγείας)
«Υπάρχουν κάποιες δουλειές που για να… επιβιώσει κανείς πρέπει να εξασκήσει την υπομονή του, αφού χαρακτηρίζονται από πολύ στρες»
Σύμφωνα με την κ. Deborah Legge τα 10 πιο στρεσογόνα επαγγέλματα είναι:1. Νοσοκόμοι ηλικιωμένων και παιδοκόμοι
2. Σερβιτόροι εστιατορίων
3. Κοινωνικοί λειτουργοί
4. Όσοι εργάζονται στον τομέα της υγείας
5. Καλλιτέχνες
6. Δάσκαλοι- Καθηγητές
Οι απαιτήσεις για το επάγγελμα του δασκάλου ή του καθηγητή διαρκώς μεγαλώνουν. Δεν είναι μια δουλειά που χτυπά το κουδούνι και σημάνει η λήξη της, καθώς συνεχίζεται και μετά το σχολείο και μάλιστα για ώρες στο σπίτι. Και οι εκπαιδευτικοί, λοιπόν, βρίσκονται μέσα στη λίστα του «δεκάλογου» της κατάθλιψης, αφού η πίεση και το άγχος δε λείπουν καθόλου από τη ζωή τους.
7. Διοικητικό προσωπικό τεχνικής υποστήριξης
8. Μηχανικοί συντήρησης και αποκατάστασης βλαβών
9. Οικονομικοί σύμβουλοι και λογιστές
10. Πωλητές
Η αντιμετώπιση από την Πολιτεία
Και οι δύο παραπάνω έρευνες αλλά και άλλες που δεν αναφέρονται εδώ, επιβεβαιώνουν
τα ιδιαίτερα «αρνητικά» χαρακτηριστικά του εκπαιδευτικού επαγγέλματος.
Η αντιμετώπιση του καθηγητή από την Πολιτεία δεν είναι ανάλογη της φύσης της εργασίας του ούτε και της εν γένει προσφοράς του στην κοινωνία γενικότερα.
Το ενιαίο μισθολόγιο
Η τελευταία πράξη της πολιτείας , το ενιαίο μισθολόγιο, επιβεβαιώνει τον παραπάνω ισχυρισμό.
Παρατηρώντας τα παραπάνω επαγγέλματα διαπιστώνουμε ότι είτε ορισμένα ανήκουν στον ιδιωτικό τομέα είτε άλλα είναι επαγγέλματα του δημοσίου τα οποία η Πολιτεία τα έχει εντάξει σε ξεχωριστό(ειδικό) μισθολόγιο .
Οι εκπαιδευτικοί είναι οι μόνοι αυτής της ομάδας που εντάχθηκαν στο ενιαίο(διοικητικό) μισθολόγιο.
Ενώ το έργο τους δομείται διαφορετικά, αντιμετωπίζονται με όρους εργασίας γραφείου.
Που είναι λοιπόν η «Ίση αμοιβή για ίση εργασία» μια από τις αρχές του νέου(ενιαίου) μισθολογίου στο δημόσιο τομέα.
Το ενιαίο μισθολόγιο αφορά τους εργαζομένους σε θέσεις γραφείων (διοικητικές) στο στενό δημόσιο τομέα, αλλά συμπεριέλαβε κατά περίεργο τρόπο και τους εκπαιδευτικούς Άθμιας και Βθμιας εκπαίδευσης.
Ίση αμοιβή, για ποια ίση εργασία μεταξύ ενός υπαλλήλου γραφείου (διοικητικού) και ενός εκπαιδευτικού?
Εφαρμόστηκε μόνο το πρώτο σκέλος της παραπάνω αρχής καθώς αυτό που επικράτησε ήταν ίση αμοιβή για… ίδια προϋπηρεσία, ούτε ίση αμοιβή για ίδια προσόντα δεν εφαρμόστηκε διότι το νέο μισθολόγιο δομείται κυρίως βάσει προϋπηρεσίας καθώς ο ίδιος μισθός καθαρίσθηκε και για τον καθηγητή που είναι απόφοιτος πανεπιστημίου (Π.Ε) και για τον διοικητικό υπάλληλο απόφοιτο λυκείου (Δ.Ε) εφόσον έχουν τα ίδια χρόνια υπηρεσίας. 660 ευρώ λαμβάνουν και οι δυο ως νεοδιόριστοι.
Το είδος της εργασίας και τα τυπικά προσόντα εξαιρέθηκαν και έτσι εξομοιώθηκε ο εκπαιδευτικός χρόνος με τον διοικητικό.
Η (επερχόμενη) αύξηση του ωραρίου.
Αλλά από ότι φαίνεται το ενιαίο μισθολόγιο δεν θα είναι η τελευταία πράξη.
Η αύξηση του ωραρίου που είναι ante portas θα αποτελέσει μια ακόμη πράξη αδικίας και ισοπέδωσης.
Σύμφωνα με τη σχέση 1=4, κάθε 1 ώρα αύξησης του ωραρίου ισοδυναμεί με 4 ώρες αύξησης στο διοικητικό δημόσιο τομέα. Οι 2ή 3 ή ώρες που συζητούνται ως αύξηση αντιστοιχούν σε 8 και 12 για το διοικητικό δημόσιο. Δεν έχει αυξηθεί ούτε θα αυξηθεί το ωράριο στο γενικό δημόσιο 8 έως 12 ώρες εβδομαδιαίως.
Η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών
Το υφαινόμενο Π.Δ για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών φέρνει πιο κοντά το έργο τους προς το διοικητικό. Ο καθηγητής αντιμετωπίζεται κυρίως ως διοικητικός υπάλληλος και λιγότερο ως εκπαιδευτικός.
Τίποτε από την παραπάνω ανάλυση και έρευνες δε λαμβάνεται υπόψη και το Π.Δ ορά προς άλλη κατεύθυνση σε σχέση με σχετικές μελέτες που έχουν γίνει από ανεξαρτήτους φορείς και πανεπιστημιακούς .
Μέσω του προτεινόμενου νέου συστήματος ο εκπαιδευτικός τιμωρείται για τις ελλείψεις του και καθηλώνεται αντί να επιμορφώνεται και να συμβουλεύεται.
Ο σχολικός του σύμβουλος μετατρέπεται σε κριτή και βαθμολογητή του.
Σε κάθε εκπαιδευτικό θα απονέμεται ένας βαθμός (βαθμολογία) – σφραγίδα.
Η μισθολογική του εξέλιξη του θα συνδέεται με υπηρεσιακούς βαθμούς όπως στο στρατό.
Σύμφωνα με τα συνδικαλιστικά όργανα των εκπαιδευτικών, θα υπάρξει ανταγωνισμός και καχυποψία μεταξύ των συναδέλφων –εργαζομένων, περιορισμός, αυτοπεριορισμός και φοβία στην άσκηση του διδακτικού έργου. Εργασιακά χαρακτηριστικά ιδιαιτέρως απευκταία για το χώρο για τον όποιο αναφερόμαστε.
Αν…
Αν το ωράριο(των εκπαιδευτικών) αυξηθεί, χωρίς να βελτιωθούν άλλοι παράγοντες και συντελεστές της εκπαιδευτικής εργασίας και η αξιολόγηση εφαρμοσθεί χωρίς να ληφθουν υπόψη οι ιδιαιτερότητες του εκπαιδευτικού επαγγέλματος,
Τότε θα:
· εξοντωθούν σωματικά και πνευματικά οι εκπαιδευτικοί, θα επιβαρυνθεί δυσανάλογα η εργασιακή τους θέση σε σχέση με αυτή των υπολοίπων εργαζομένων στο δημόσιο τομέα, με αποτέλεσμα την περαιτέρω απαξίωση του εκπαιδευτικού αλλά και του δημόσιου σχολείου και της εκπαίδευσης γενικότερα.
· υποβαθμισθεί το παρεχόμενο εκπαιδευτικό έργο που σε συνδυασμό με άλλα μέτρα συρρίκνωσης όπως οι συγχωνεύσεις σχολείων και οι συμπτύξεις τάξεων, θα προκαλέσει επιπλέον «περικοπές» στην ποιότητα εκπαίδευσης με αποτέλεσμα η ζημιά προς τη νέα γενιά να είναι αναπόφευκτη.
· δείξει η πολιτεία το άγριο πρόσωπό της σε μια κοινότητα εργαζομένων- σε ένα χώρο ανθρώπινου δυναμικού υψηλού μορφωτικού επιπέδου (όπου το 99,99..% είναι απόφοιτοι πανεπιστημίου και το 20% μεταπτυχιακά/διδακτορικά)
· αναδειχθεί η ανεπάρκεια της πολιτικής να εφαρμόσει αξιοκρατικά μέτρα αύξησης της παραγωγικότητας και ελέγχου του εκπαιδευτικού προσωπικού της και μη μπορώντας να διαχωρίσει την ήρα από το στάρι, το επιχειρεί αυτό άλλη μια φορά μέσω… οριζόντιων μέτρων.
Αν αυξηθεί το ωράριο και αν δεν γίνουν ποιοτικές αλλαγές στο σύστημα της αξιολόγησης τότε το κράτος θα ταπεινώσει ακόμη περισσότερο τους καθηγητές (μετά το ενιαίο μισθολόγιο και το συνταξιοδοτικό) και θα θυσιάσει ένα ακόμα πυλώνα της κοινωνίας στη δημοσιονομική λιτότητα.
[i] Καθηγητής οικονομολόγος, Μουσικό σχολείο Σερρών
Ακολουθείστε το iPaidia στο Google News
