Tι κάνουν τα πανεπιστήμια σε συνθήκες κρίσης; Παράγουν γνώση! Και τη συνδέουν, όπως χαρακτηριστικά λέει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Δημήτρης Κουρέτας, με την ανάπτυξη. Στη συνέχεια, επανεπενδύουν τα κέρδη από αυτή στην έρευνα και στη στήριξη των νέων ερευνητών.
«Εχουμε και καλό δημόσιο πανεπιστήμιο στη χώρα, αλλά πρέπει να το συνδέσουμε στον κρίκο της ανάπτυξης» λέει ο κ. Κουρέτας μιλώντας στο «Βήμα». «Τα πανεπιστήμια μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη ιδιαίτερα επιτυχημένων συστάδων οικονομικής δραστηριότητας σε συνδυασμό με επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα και επιτέλους να μετατραπεί στην πατρίδα μας ο ακαδημαϊκός πόρος σε οικονομικό πόρο ανάπτυξης της κοινωνίας. Δεν είναι θεωρία. Εχει αποδειχθεί.

Τα πανεπιστήμια μπορούν και πρέπει να συμβάλουν ενεργητικά στην περιφερειακή ανάπτυξη. Πώς; Με τη διά βίου μάθηση, την ένταξη των αποφοίτων στην αγορά εργασίας, την υποστήριξη των αναπτυξιακών αναγκών της χώρας αλλά και της γεωγραφικής περιφέρειας που φιλοξενεί το πανεπιστήμιο, τη διάχυση της νέας γνώσης, την αξιοποίηση της έρευνας και της καινοτομίας».
Η επιστημονική ομάδα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, με επικεφαλής τον καθηγητή κ. Κουρέτα, ανακάλυψε πρόσφατα και έπειτα από έρευνα και κλινικές μελέτες για την ενίσχυση της αντιοξειδωτικής άμυνας του οργανισμού μια συσκευή με την οποία θα μπορεί κάποιος να ανακαλύψει την αντιοξειδωτική ικανότητα υγρών, όπως ο καφές, οι χυμοί, η μπίρα και το κρασί.
Οπως αναφέρουν οι ίδιοι οι επιστήμονες μάλιστα, ακόμη και αυτά τα ροφήματα, που για πολλούς είναι «ενοχοποιημένα», μπορούν σε κατάλληλες ποσότητες και με τις ανάλογες μετρήσεις να μας δώσουν την ιδανική ποσότητα αντιοξειδωτικών για τον οργανισμό μας. Αυτά, όπως είναι γνωστό, παίζουν σημαντικό ρόλο στην προστασία των κυττάρων του οργανισμού μας από τις ελεύθερες ρίζες και την έκθεσή του σε σοβαρές ασθένειες.
Οφελος 50.000 ευρώ τον χρόνο

«Το πανεπιστήμιο επιχειρεί για τους φοιτητές του σε συνθήκες κρίσης και τα πάει περίφημα» λέει ο κ. Κουρέτας. Φυσικά δεν πρόκειται για το πρώτο αποτέλεσμα της ερευνητικής δουλειάς πανεπιστημίου με εμπορική αξία. Στην περίπτωση αυτή, η επιστημονική ομάδα του κ. Κουρέτα συνεργάστηκε με τρεις εγχώριες επιχειρήσεις, τις Polytech, CoffeeIsland, Serinth.
Το μηχάνημα αυτό παρουσιάστηκε εφέτος στο Athens Science Festival στο Γκάζι τον Απρίλιο και η εταιρεία Eucrasia έχει αναλάβει την προώθηση της τεχνολογίας αυτής σε μεγάλα ξενοδοχεία στην Ελλάδα ως παροχή υπηρεσιών στους πελάτες τους. Τα οφέλη για το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας είναι αρκετά μεγάλα κάθε χρόνο. Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο περίπου 50.000 ευρώ θα εισπράττει το πανεπιστήμιο για δικαιώματα χρήσης της τεχνολογίας που αναπτύχθηκε από την ερευνητική ομάδα του καθηγητή Κουρέτα. Τη συσκευή θα παρασκευάζει η εταιρεία Polytech στη Λάρισα. «Τα έσοδα που θα εισπράττει το πανεπιστήμιο θα γίνονται κυρίως υποτροφίες σε φοιτητές που κάνουν το διδακτορικό τους» λέει χαρακτηριστικά ο κ. Κουρέτας.
«Οι έρευνές μας να μη μένουν στα συρτάρια»

«Τα πανεπιστήμια πρέπει να ξεπεράσουν την εσωστρέφειά τους και να συνειδητοποιήσουν ότι το κενό που αφήνει το δημόσιο πανεπιστήμιο αναγκαστικά θα το καλύψει κάποιος άλλος. Τα σχόλια του τύπου “βάλλεται το δημόσιο πανεπιστήμιο” πρέπει να τα πολεμήσουν οι ίδιοι οι πανεπιστημιακοί με αναπτυξιακές πράξεις» λέει στο «Βήμα» ο κ. Κουρέτας.
«Σε κάθε χώρα που θέλει να σχεδιάσει πολιτικές καταπολέμησης ανεργίας παίρνουν το ΑΕΠ κάθε περιφέρειας ή νομού και γύρω από τις οικονομικές δραστηριότητες που κυριαρχούν χτίζουν σχολές ώστε οι νέοι που αποφοιτούν να βρίσκουν δουλειά. Παραδείγματος χάριν, οι Σέρρες, που είναι από τους πρώτους νομούς σε ποσότητα αγροτικού προϊόντος, αντί να έχει σχολή για τρόφιμα και για αγροτικά θέματα, έχουν φτιάξει μερικοί σχολή για γυμναστές που αποφοιτούν και δουλεύουν σε μπαρ, και γραφίστες που δουλεύουν μετά σε σουπερμάρκετ. Πρέπει επιτέλους οι έρευνες να μη μένουν στα συρτάρια μας, πρέπει τα ευρώ που πληρώνει από το υστέρημά του ο πολίτης να πιάνουν τόπο. Δηλαδή να μεταφράζονται σε θέσεις εργασίας και όχι σε άχρηστους τίτλους για τη δεδομένη χώρα» επισημαίνει ο κ. Κουρέτας.
«Οφείλουμε να αναζητήσουμε, να εντοπίσουμε, και κυρίως να αξιοποιήσουμε και την εμπειρία και τη γνώση από το προσωπικό των πανεπιστημίων, διαχέοντάς τα στην κοινωνία (μέλη ΔΕΠ, ερευνητές μεταπτυχιακοί φοιτητές). Οφείλουμε και πρέπει να ξυπνήσουμε τα πανεπιστήμια. Να τα συνδέσουμε με το μέλλον της χώρας και της πραγματικής οικονομίας, χρησιμοποιώντας τα εξής εργαλεία: εμπειρία, γνώση, διά βίου εκπαίδευση, έρευνα, καινοτομία, ανάδειξη των καλών πρακτικών που υπάρχουν στα πανεπιστήμια» καταλήγει.
Τι είναι τα αντιοξειδωτικά

Πρόκειται περί ενώσεων που είτε παράγονται από τον ίδιο τον οργανισμό μας φυσιολογικά είτε προσλαμβάνονται μέσω της τροφής. Παίζουν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην προστασία σε επίπεδο τόσο του κυττάρου όσο και ολόκληρου του οργανισμού από τις ελεύθερες ρίζες, και έχουν συσχετιστεί εδώ και χρόνια με την αντιμετώπιση πληθώρας παθολογικών καταστάσεων, όπως διάφοροι καρκίνοι, καρδιαγγειακά νοσήματα, νευροεκφυλιστικές ασθένειες και άλλα.
Οι ελεύθερες ρίζες είναι εν δυνάμει βλαβερά μόρια που μπορούν να παραχθούν τόσο ως παραπροϊόν του μεταβολισμού μας όσο και από εξωγενείς πηγές όπως το κάπνισμα ή η ατμοσφαιρική ρύπανση. Διαδραματίζουν σημαντικό φυσιολογικό ρόλο και έτσι σε μικρές ποσότητες χρειάζονται για την εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού. Ωστόσο, όταν βρίσκονται σε περίσσεια, μπορούν να προκαλέσουν βλάβες στο DNA, στις πρωτεΐνες και στα λιπίδια. Ετσι, τα αντιοξειδωτικά εξουδετερώνουν την περίσσεια των ελευθέρων ριζών, ωστόσο όταν τα ενδογενή δεν επαρκούν, κρίνεται απαραίτητη η χορήγηση διαιτητικών αντιοξειδωτικών.
Οπως λέει ο κ. Κουρέτας, τα φυτικά προϊόντα προτού καταλήξουν στον καταναλωτή, υφίστανται επεξεργασία, η οποία μπορεί να επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τις ιδιότητές τους. Και πάλι όμως, το τελικό προϊόν μπορεί να ενισχύσει την αντιοξειδωτική άμυνα του οργανισμού, όπως έχει φανεί σε κλινικές μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί στο εργαστήριο Φυσιολογίας Ζωικών Οργανισμών του Τμήματος Βιοχημείας και Βιοτεχνολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Συγκεκριμένα, φάνηκε πως η καθημερινή κατανάλωση χυμού ροδιού για δύο εβδομάδες βελτίωσε την οξειδοαναγωγική εικόνα του οργανισμού, αυξάνοντας τα αντιοξειδωτικά και μειώνοντας τους δείκτες οξειδωτικού στρες ().
Συνεπώς, η επιστημονική ομάδα του καθηγητή Κουρέτα, σε συνεργασία με τρεις εγχώριες επιχειρήσεις (Polytech, Coffee Island, Serinth) συνέλαβαν την ιδέα για την ανάπτυξη μιας συσκευής που θα μπορεί να υπολογίσει την αντιοξειδωτική ικανότητα υγρών τροφίμων, όπως ο καφές, οι χυμοί, η μπίρα και το κρασί ή το γάλα. Πρόκειται για ροφήματα που λίγο-πολύ όλοι μας χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητά μας, χωρίς ωστόσο να γνωρίζουμε τα πιθανά οφέλη που μπορούν να προκύψουν αν η κατανάλωσή τους ρυθμιστεί ώστε να λαμβάνουμε την «ιδανική» ποσότητα.
Μέτρηση με μία σταγόνα

Οι έλεγχοι της αντιοξειδωτικής ικανότητας των τροφών διεξάγονται από τις αντίστοιχες βιομηχανίες, ωστόσο τα μηχανήματα που χρησιμοποιούνται είναι πανάκριβα και απαιτούν εξειδίκευση για τον χειρισμό τους. Ως αποτέλεσμα ο απλός καταναλωτής ή οι διατροφολόγοι που θα τους ενδιέφερε κάτι τέτοιο να μην μπορούν να πραγματοποιήσουν τέτοιους ελέγχους.
Η συσκευή που αναπτύχθηκε προσφέρει αυτή τη δυνατότητα καθώς είναι πολύ πιο φθηνή και αρκετά εύκολη στη χρήση. Περιλαμβάνει ένα χρωματόμετρο και μια εφαρμογή, ο συνδυασμός των οποίων επιτρέπει την αποτίμηση της αντιοξειδωτικής ικανότητας ενός υγρού χρησιμοποιώντας ουσιαστικά μια σταγόνα του. Με μια επιπλέον εφαρμογή μπορεί να μετρηθεί η αντιοξειδωτική κατάσταση στο αίμα του ανθρώπου βάσει του υπολογισμού των σημαντικών αντιοξειδωτικών του αίματος (γλουταθειόνη, ουρικό οξύ κ.λπ.) με ειδικές χρωματομετρικές αντιδράσεις που εκτελούνται στο πλαίσιο των εφαρμογών του μηχανήματος. Κατ’ αυτόν τον τρόπο μπορεί να υπολογιστεί η κατανάλωση αντιοξειδωτικών και να δημιουργηθεί μια ατομική δίαιτα με βάση τις ανάγκες του καθενός.

Ολη αυτή η δουλειά πολύ πρόσφατα δημοσιεύτηκε σε διεθνές περιοδικό (). Το όλο σκεπτικό αποσκοπεί στην εξατομίκευση της ιατρικής ώστε μακροχρόνια να καταστεί δυνατή η ύπαρξη ατομικών θεραπειών με βάση το μεταβολικό και γενετικό προφίλ του κάθε ατόμου.