Το δημοκρατικό και αυτοδιοίκητο δημόσιο σχολείο, χωρίς αυταπάτες (του Δημήτρη Παπαδημητρίου),

γενικός γραμματέας Α΄ ΕΛΜΕ Κυκλάδων

Όπως ήταν αναμενόμενο και απόλυτα θεμιτό βέβαια, οι δηλώσεις του υφυπουργού παιδείας κ.Κουράκη σχετικά με τον νέο τρόπο ανάδειξης διευθυντών σχολικών μονάδων με ψηφοφορία μέσα από το σύλλογο διδασκόντων, προκάλεσε μεγάλη συζήτηση, προβληματισμό και αντιπαραθέσεις, στην πολιτική ηγεσία του Υπουργείου αλλά και στον εκπαιδευτικό κόσμο. Το θέμα βέβαια είναι ακόμα ανοιχτό, λέγεται ότι είναι στις προθέσεις της ομάδας εργασίας του Υπουργείου που θα εργαστεί πάνω στο συγκεκριμένο θέμα και πως προβλέπεται αρχικά να εφαρμοστεί πιλοτικά για έναν χρόνο.

Απο κει και πέρα άρχισαν πολύ γρήγορα οι φωνές κατά της εφαρμογής και θεσμοθέτησης του νέου τρόπου ανάδειξης των διευθυντών, αλλά και οι έντονες διαβεβαιώσεις ότι αυτή η θεσμική αλλαγή μας αποπροσανατολίζει από βασικά προβλήματα και διεκδικήσεις του κλάδου, όπως και μα ς τροφοδοτεί με αυταπάτες ότι μέσω αυτής θα λυθούν όλα τα υπόλοιπα προβλήματα του κλάδου.

Και αναρωτιέμαι, μήπως βαυκαλιζόμαστε ότι βαυκαλιζόμαστε;

Μας ποιος είναι πλέον τόσο καλόπιστος ή αφελής ώστε να πιστεύει ότι μια τέτοια αλλαγή στην επιλογή διευθυντών θα λύσει όλα τα προβλήματα της εκπαίδευσης, τα μισθολογικά – οικονομικά, τα θεσμικά, τα λειτουργικά; Ποιος πιστεύει ότι πράγματι δεν είναι ένα πρόσθετο επικοινωνιακό μέσο της κυβέρνησης (έστω…) για να μετατοπίσει το επίκεντρο των βασικών διεκδικήσεων του κλάδου λίγο…παραπέρα, για να δώσει ντύσει με ένα δημοκρατικό “περιτύλιγμα” (έστω…) τη λειτουργία του σημερινού σχολείου που αντιμετωπίζει πλήθος θεσμικών προβλημάτων, από τις συνθήκες μάθησης και διδασκαλίας μέχρι τα αναλυτικά προγράμματα και τα σχολικά εγχειρίδια. Οι αυταπάτες έχουν τελειώσει για όλους μας καθώς ακόμα βιώνουμε τις τραγικές επιπτώσεις των μνημονιακών πολιτικών των τελευταίων χρόνων, βιώνουμε ακόμα την μισθολογική-οικονομική εξαθλίωση, τα αμέτρητα κενά στα σχολεία, την αδιοριστία, τις τραγικές συνθήκες μάθησης, την υποχρηματοδότηση, τις ελλείψεις σε δομές και υποδομές και τόσα άλλα. Ας μην ψάχνουμε λοιπόν υπέρ του δέοντος για αφελείς και τόσο καλόπιστους ανάμεσά μας.

Από την άλλη όμως ποιος και γιατί όμως πιστεύει ότι ο κλάδος τρέφει ακόμα αυταπάτες για όλα αυτά και ότι θα στηρίξει τις τελευταίες του ελπίδες και αγωνιστικές διεκδικήσεις στην …εκλογή του επόμενου διευθυντή του; Γιατί πρέπει να φοβόμαστε τη συμμετοχική δημοκρατία, το (σχετικά βέβαια) αυτοδιοίκητο του ελληνικού σχολείου και την ανάθεση αυτής της ευθύνης στον κλάδο;

Η αλήθεια είναι ότι οι βάρβαρες μνημονιακές πολιτικές των τελευταίων ετών στην εκπαίδευση δημιούργησαν ένα κλίμα αυταρχικότητας, φόβου και ανασφάλειας στα σχολεία μέσα από τη θέσπιση της αξιολόγησης, του πειθαρχικού δικαίου, του νέου Λυκείου αλλά και πλήθος άλλων νομοθετημάτων και η κατάργηση των παραπάνω νομοθετικών ρυθμίσων είναι ένα βήμα προς μια πιο δημοκρατική διαχείριση της κατάστασης στην παιδεία.

Η ανάδειξη των διευθυντών από τους συλλόγους αναμένεται να είναι ένα βήμα προς την ίδια κατεύθυνση με σημαντικά εν δυνάμει λειτουργικά και πολιτικά οφέλη για τον κλάδο. Η ανάθεση της ευθύνης για ανάδειξη διευθυντών στους συλλόγους, τη στιγμή που διατηρούν το ρόλο τους ως ανώτερα παιδαγωγικά συλλογικά όργανα στο σχολείο, ορίζει και επί της ουσίας κατευθύνει το ρόλο τους για αυξημένη συμμετοχή σε όλες τις υπόλοιπες διαδικασίες λειτουργίας της σχολικής μονάδας. Άλλωστε ο ίδιος ο σύλλογος είναι αυτός που γνωρίζει καλύτερα από κάθε μέλος ενός “απρόσωπου” ΠΥΣΔΕ (τα μέλη του οποίου είνα πολύ πιθανόν να μην έχουν επισκεφτεί ποτέ το ..κάθε σχολείο) τις ανάγκες και τα προβλήματα του σχολείου, από τους σχολικούς χώρους και τη σύνθεση του ανθρώπινου μαθητικού δυναμικού μέχρι τις ιδιαιτερότητες της τοπικής κοινωνίας , του συλλόγου γονέων και τους σχολικούς χώρους.

Από την άλλη αν ανατρέξουμε λίγο πίσω, στους αγώνες του κλάδου και στη συσπείρωση του απέναντι στην εφαρμογή της ΑΕΕ και γενικότερα της αξιολόγησης μπορούμε να φανταστούμε τι θα συνέβαινε εκ νέου αν οι σύλλογοι με την επιλογή των κατάλληλων διευθυντών, σε κάθε περίπτωση, δημιουργούσαν ένα αρραγές αγωνιστικό μέτωπο απέναντι στην αξιολόγηση αλλά και σε κάθε ανάλογη κυβερνητική αντιεκπαιδευτική πολιτική.

Τέλος είναι βαθιά αντιφατικό και εν μέρει υποκριτικό σε κάθε αγωνιστικό κάλεσμα της ομοσπονδίας και των σωματειών να απευθυνόμαστε στους συλλόγους διδασκόντων, προκειμένου να καταψηφίσουν κάθε αντιδημοκρατικό μέτρο και ρύθμιση για την εκπαίδευση και από την άλλη να θεωρούμε φαιδρή ή αποπροσανατολιστική την προοπτική να μπορεί ο ίδιος να ψηφίζει σε κάθε περίπτωση τους διευθυντές του. Όπως παράλληλα είναι αφελές και φαιδρό να πιστεύουμε ότι η εν λόγω ρύθμιση θα “φρενάρει” τους αγώνες και τις διεκδικήσεις του κλάδου.

Αντίθετα είναι μια μεγάλη ευκαιρία και πρόκληση παράλληλα για την καθιέρωση της συμμετοχικής δημοκρατίας, για το δημοκρατικο και αυτοδιοίκητο σχολείο, μακριά από αυταπάτες, έστω και πιλοτικά…

Δημήτρης Παπαδημητρίου, γενικός γραμματέας Α΄ ΕΛΜΕ Κυκλάδων