Απαγορεύσεις των smartphones στα σχολεία επιβάλλουν κυβερνήσεις σε όλη την Ευρώπη, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσουν τον εθισμό στην οθόνη και τον εκφοβισμό στον κυβερνοχώρο.
Όπως αναφέρει το Politico, εκατοντάδες σχολεία στις Βρυξέλλες και στη νότια περιοχή της Βαλλονίας του Βελγίου πρόκειται να προχωρήσουν φέτος με απαγόρευση της χρήσης smartphone στα δημοτικά σχολεία και στα τρία πρώτα έτη της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Η απαγόρευση των κινητών τηλεφώνων στην τάξη μοιάζει με εύκολη λύση
Η τάση αυτή δεν αφορά μόνο το Βέλγιο. Η Ολλανδία έχει απαγορεύσει τις συσκευές, και οι υπουργοί Παιδείας Γαλλίας και Ιρλανδίας δήλωσαν την περασμένη εβδομάδα ότι το εξετάζουν επίσης. Η απαγόρευση των κινητών τηλεφώνων στην τάξη μοιάζει με εύκολη λύση εν μέσω αυξανόμενων ανησυχιών ότι οι συσκευές αποτελούν πηγή απόσπασης της προσοχής και εστία διαδικτυακού εκφοβισμού.
Η επίδραση του υπερβολικού χρόνου χρήσης της οθόνης στην ψυχική υγεία των παιδιών έχει εκτοξευθεί στην πολιτική ατζέντα – αναφέρθηκε μάλιστα ονομαστικά από την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στο πρόγραμμά της για την επόμενη θητεία της. «Τα πρώτα και τα εφηβικά χρόνια είναι κρίσιμα για την ανάπτυξη του εγκεφάλου και της προσωπικότητας – και είναι επίσης περίοδοι ευπάθειας σε βλάβες από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τον υπερβολικό χρόνο στην οθόνη», έγραψε η ίδια.
Τι θα ισχύει στην Ελλάδα
Σημειώνεται πως στο ίδιο πνεύμα κινείται και η ελληνική κυβέρνηση, καθώς ανακοίνωσε ότι οι περιορισμοί στη χρήση των smartphones εντός του σχολείου εντάσσονται στις 11 αλλαγές που φέρνει στην εκπαιδευτική διαδικασία.
Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης ανέφερε χαρακτηριστικά: «Θέλω να κάνω μια ξεχωριστή μνεία σε μια μεγάλη προσπάθεια, την οποία θα ξεκινήσουμε από φέτος ουσιαστικά και στην οποία θέλουμε τη στήριξη όλων των μαθητών, των γονέων, αλλά και των εκπαιδευτικών. Και η προσπάθεια αυτή έχει να κάνει με το ότι τα κινητά δεν πρέπει να έχουν θέση στα σχολεία. Το κινητό μπορεί ο μαθητής να το φέρνει στο σχολείο, αλλά πρέπει να είναι στην τσάντα κατά τη διάρκεια όλης της σχολικής ημέρας».
«Και ο λόγος για τον οποίο θέλουμε να επιμείνουμε πολύ σε αυτή την προσπάθεια είναι πολύ απλός. Τα επιστημονικά δεδομένα πια για το πώς η χρήση του κινητού κατά τη διάρκεια της ημέρας στο σχολείο επηρεάζει την ίδια τη μαθησιακή διαδικασία είναι καταλυτικά. Από τη διάσπαση προσοχής μέχρι άλλα σημαντικά ζητήματα, είναι σαφές ότι το κινητό δεν έχει θέση στο σχολείο την ώρα της ημέρας», τόνισε.
Ορισμένοι ειδικοί υποστηρίζουν ότι οι απαγορεύσεις επιβάλλονται μόνο επειδή προηγούμενες, λιγότερο αυστηρές προσπάθειες ρύθμισης της χρήσης έξυπνων κινητών στο σχολικό περιβάλλον, απέτυχαν.
«Ένα κοινό θέμα στα σχολεία ήταν η ανάγκη να διδαχτούν τα παιδιά πώς να χρησιμοποιούν τα smartphone. Είναι μέρος της ζωής τους, μπορεί να έχουν θέση στο σχολείο», εξηγεί ο Lieven De Marez, καθηγητής ΜΜΕ, Τεχνολογίας και Καινοτομίας στο Πανεπιστήμιο της Γάνδης, ο οποίος συνεργάζεται επίσης με το βελγικό ερευνητικό κέντρο Imec.
Ωστόσο, οι καθηγητές δυσκολεύονταν να επιβάλουν τους δικούς τους κανόνες, καθώς η παρόρμηση των μαθητών να χρησιμοποιούν τα smartphone ήταν πολύ έντονη.
Η πλήρης απαγόρευση έχει τώρα το πλεονέκτημα της σαφήνειας: «Θα φέρει ηρεμία στα σχολεία. Δεν θα υπάρχει [διαδικτυακός] εκφοβισμός, οι εκπαιδευτικοί δεν θα βιντεοσκοπούνται, οι μαθητές θα εκπαιδευτούν να παραμένουν συγκεντρωμένοι περισσότερη ώρα» προσθέτει ο de Marez.
Όμως, η απαγόρευση έχει και ένα μειονέκτημα, σύμφωνα με τον ίδιο, αφού δεν διδάσκει στα παιδιά πώς να εργάζονται ή να αλληλεπιδρούν με τα smartphones μεταξύ των κρίσιμων ηλικιών 12 και 18 ετών, όταν διαμορφώνεται το τμήμα του εγκεφάλου που διαχειρίζεται την εστίαση και την προσοχή.
Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι υπάρχουν app για smartphone που θα μπορούσαν ακόμη και να βοηθήσουντα παιδιά να αποκτήσουν πιο υγιή σχέση με τις συσκευές τους.
«Υπάρχουν ειδικές εφαρμογές μέσα στο smartphone που ελέγχουν ποια app χρησιμοποιούνται εντατικά, [ή] πόσο καιρό είναι κάποιος online», επισημαίνει ο Michel Walrave, καθηγητής Σπουδών Επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο της Αμβέρσας. Υποστηρίζει ότι αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε συζητήσεις μέσα στην τάξη σχετικά με το πώς οι τεχνικές των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να κρατούν τους ανθρώπους κολλημένους στα τηλέφωνά τους.
Σε πολλά σχολεία, οι μαθητές χρησιμοποιούν επίσης ήδη φορητούς υπολογιστές κατά τη διάρκεια του μαθήματος, γεγονός που θα μπορούσε να βοηθήσει τα παιδιά να περιηγηθούν στον ψηφιακό κόσμο χωρίς μακροχρόνια έκθεση στα smartphones. «Χρειάζονται τηλέφωνο αφού έχουν υπολογιστή; Καθόλου», υποστηρίζει ο Bogaerts.