Η φρεσκοψημένη τυρόπιτα από την καντίνα του σχολείου για πολλούς μαθητές αποτελεί «είδος πολυτελείας». Η εξήγηση καταγράφεται στο τεφτέρι με τα «χρωστούμενα» των παιδιών, δηλαδή το αποτύπωμα της κρίσης και στο χαρτζιλίκι τους. «Τα τελευταία έξι χρόνια, πάμε από το κακό στο χειρότερο» εξηγεί στην «Κ» ο κ. Γιάννης Παυλάκης, αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Κυλικείων Δημοσίων και Ιδιωτικών Σχολείων. «Η πτώση των πωλήσεων έχει φτάσει στο 70%» προσθέτει ο ίδιος που διατηρεί σχολικό κυλικείο στα Χανιά. Οι μισοί ή λιγότεροι μαθητές αγοράζουν στο διάλειμμα από την καντίνα. Και πάλι, βέβαια, επιλέγουν ό,τι είναι πιο οικονομικό, θέτοντας ως όριο να ξοδέψουν ημερησίως «το πολύ» ένα ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί σε ένα κουλούρι και ένα μπουκαλάκι νερό ή μία τυρόπιτα. «Τι να σας λέω, επανήλθε δυναμικά το τεφτέρι, ένα φαινόμενο που είχε εκλείψει από χρόνια, τα σχολικά χρέη μετακυλίονται από τη μία χρονιά στην επόμενη και πάει λέγοντας».
Στο Κολωνάκι
Ετσι, οι ιδιοκτήτες σχολικών κυλικείων καλούνται με διακριτικότητα να παραμερίσουν το οικονομικό. «Σε συνεργασία με τον σύλλογο γονέων ή τους δασκάλους, αναλαμβάνουμε το κολατσιό μαθητών, των οποίων οι οικογένειες αντιμετωπίζουν δυσκολίες» εξηγεί ο κ. Παυλάκης. «Μεμονωμένα προς το τέλος της ημέρας προσφέρουμε δωρεάν τα προϊόντα σε πολλά παιδιά». Οι άνθρωποι του χώρου λένε ότι στην επαρχία η κατάσταση είναι συνολικά καλύτερη απ’ ό,τι στα αστικά κέντρα. «Το σχολείο μου βρίσκεται μεν στο Κολωνάκι, ωστόσο, ως πειραματικό έχει μαθητές από όλο το λεκανοπέδιο» παρεμβαίνει, από την πλευρά της, στην «Κ» η πρόεδρος της Ομοσπονδίας, κ. Φραντζέσκα Τατούλη, που αποκαλύπτει ότι ορισμένα παιδιά τα έχει αναλάβει «προσωπικά». Στη στενότητα, βέβαια, των οικογενειών προστίθεται και εκείνη των επαγγελματιών. «Πολλοί αποφασίζουν να βάλουν λουκέτο, καθώς ούτως ή άλλως τα περιθώρια κέρδους ήταν ανέκαθεν περιορισμένα» τονίζει ο κ. Παυλάκης. Εξ ου και στις «φτωχές» περιοχές η ανταπόκριση στους δημόσιους διαγωνισμούς για την ανάληψη σχολικών κυλικείων είναι ισχνή. «Σήμερα, η επιβολή του 23%, το οποίο πολλοί από εμάς έχουμε απορροφήσει στις τιμές μας, αποτελεί ένα ακόμα ισχυρό πλήγμα» λέει.
Στη Σαλαμίνα
Ενα από τα σχολεία που δεν είχε ποτέ κυλικείο ήταν και το Δημοτικό Βασιλικών Σαλαμίνας, το οποίο έως το 2005 δεν διέθετε ούτε δικό του κτίριο. «Αλλά το σημερινό μας κτίριο είναι υπερσύγχρονο» λέει στην «Κ» η διευθύντριά του, κ. Ελένη Τούτση. Η λειτουργία κυλικείου ίσως να ήταν περιττή, καθώς η καθημερινότητα στη Σαλαμίνα, που πλήττεται από υψηλά ποσοστά ανεργίας, είναι ένας αγώνας επιβίωσης. Χίλιες μερίδες φαγητού προσφέρει καθημερινά η Εκκλησία, πολλοί άλλοι κάτοικοι έχουν κάρτα σίτισης, άλλοι είναι δικαιούχοι του Κοινωνικού Φαρμακείου και Ιατρείου. «Πολλοί μαθητές δεν έφερναν τίποτα για δεκατιανό, ακόμα και όταν κάθονταν στα θρανία του ολοήμερου που διαρκεί έως τις 4.15 μ.μ.» σημειώνει η διευθύντρια του σχολείου, το οποίο εντάχθηκε εξαρχής, το 2012, στο Πρόγραμμα του Ινστιτούτου «Prolepsis» Διατροφή.
Τη φετινή σχολική χρονιά, το Πρόγραμμα καλύπτει έως σήμερα,148 σχολεία με 11.617 μαθητές σε πολλές περιοχές (Αττική, Θεσσαλονίκη, Ημαθία, Θράκη και Στερεά Ελλάδα). Ωστόσο, οι αιτήσεις που έχουν υποβληθεί από διευθυντές σχολείων για το τρέχον έτος ξεπερνούν τις 2.080, αριθμός που αντιστοιχεί στο 16% των δημοσίων σχολείων και αναλογεί σε περισσότερους από 260.000 μαθητές. Από το 2012 διανεμήθηκαν μέσω του Προγράμματος 11,5 εκατ. γεύματα σε 480 σχολεία και 80.000 μαθητές.
Το καθημερινό «μενού» περιλαμβάνει ένα αρτοσκεύασμα ή σάντουιτς, ένα έως δύο φρέσκα φρούτα εποχής και λευκό γάλα ή γιαούρτι με μέλι. Φέτος, οι υπεύθυνοι αύξησαν τις ποσότητες των φρούτων και του γάλακτος, ενώ στα ήδη υπάρχοντα γεύματα (όπως σάντουιτς ολικής αλέσεως με κοτόπουλο, σπανακόπιτα, πρασόπιτα, σταφιδόψωμο, μουστοκούλουρο, κ.ά.), έχουν προσθέσει νέα προϊόντα, όπως παραδοσιακή τυρόπιτα με πλιγούρι, σάντουιτς με χούμους και αγγούρι, κέικ με καρότο και παντζάρι, σάντουιτς με ομελέτα και λαχανικά, κ.ά.
Στόχο, άλλωστε, του επιτυχημένου Προγράμματος, του οποίου χορηγός είναι το Ιδρυμα «Σταύρος Νιάρχος» αποτελεί και η ενημέρωση των παιδιών για την υγιεινή διατροφή. «Εχει πλέον αποδειχθεί ότι μειώνει τον αριθμό των ελλιποβαρών, των υπέρβαρων και παχύσαρκων παιδιών, όπως και τη σχολική διαρροή, ενισχύοντας έτσι την κοινωνική συνοχή στο σχολείο» τονίζει στην «Κ» η πρόεδρος του Ινστιτούτου, καθηγήτρια Ιατρικής στο ΕΚΠΑ, κ. Αθηνά Λινού. Το πρόγραμμα επιχορηγεί ήδη και ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών, ενώ έχει ξεκινήσει εκστρατεία, στην οποία καλούνται εταιρείες, φορείς και πολίτες να «υιοθετήσουν» ένα σχολείο, προκειμένου να μην υπάρχει ούτε ένας μαθητής χωρίς δεκατιανό…