Tα οφέλη από την ένταξη των προσφυγόπουλων στο ελληνικό σχολείο.

Tα οφέλη από την ένταξη των προσφυγόπουλων στο ελληνικό σχολείο.

“Μαντρασά, Μαντρασά!!!”

Του Δημήτρη Παπαδημητρίου

Σε λίγες εβδομάδες από τα χείλη των προσφυγόπουλων θα ακουστούν τα λόγια “Μαντρασά , Μαντρασά” , “Σχολείο! Σχολείο!”

Το ελληνικό σχολείο και εκπαιδευτικό σύστημα ετοιμάζεται, σύμφωνα με δηλώσεις του Υπουργού Παιδείας και άλλων στελεχών το Υπουργείου για την ένταξη 18.000 περίπου προσφυγόπουλων στο ελληνικό σχολείο. Επίσης αναμένονται 800 προσλήψεις αναπληρωτών , οι οποίοι θα εργαστούν στις δομές των “προσφυγικών σχολείων”, οι οποίοι θα είναι και εξειδικευμένοι, σύμφωνα με δηλώσεις του Υπουργείου, στη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης ή ξένης γλώσσας. Αν πράγματι δημιουργηθούν οι σωστές συνθήκες και οι προϋποθέσεις για την ένταξη των προσφυγόπουλων στην ελληνική εκπαιδευτική και σχολική ζωή και πραγματικότητα τότε αυτο θα σημάνει τη δημιουργία πολύ σημαντικών συνθηκών για την ευρύτερη ένταξη και κοινωνικοποίηση των μαθητών και των οικογενειών τους στο ελληνικό σχολείο και την ελληνική κοινωνία.

Πρώτα και βασικότερα η ένταξη των προσφυγόπουλων στο ελληνικό σχολείο είναι ζήτημα βαθιά ανθρωπιστικό και αποτελεί ουσιαστική και τυπική υποχρέωση κάθε “στοιχειώδους” κοινοβουλευτικής αστικής δημοκρατίας, γεγονός που δεν αφήνει περιθώρια σε για καμιά άλλη συζήτηση και αμφισβήτηση για το συγκεκριμένο θέμα, σε κανένα επίπεδο.

Επιπλέον η ένταξη των προσφυγόπουλων στο ελληνικό σχολείο θα αποτελέσει την απαρχή της ευρύτερης κοινωνικής τους ένταξης στα πλαίσια της ελληνικής κοινωνίας και της ελληνικής πραγματικότητας. Η κοινωνική ζωή των προσφυγόπουλων θα διευρυνθεί και θα αποκτήσει σχολικούς και παιδαγωγικούς προσανατολισμούς, μέσω της εκπαίδευσης, της κοινωνικοποίησης, της εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας, του ελληνικού πολιτισμού και της ελληνικής ιστορίας. Η κουλτούρα της ζωής τους θα έρθει σε επαφή και “διάλογο” με την κουλτούρα των Ελλήνων μαθητών και των υπόλοιπων φυσικά μαθητών των ελληνικών σχολείων, γεγονός που σταδιακά θα άρει δογματισμούς,προκαταλήψεις και ξενοφοβία. Ασφαλώς και αυτόματα θα αρχίσουν να γκρεμίζονται ρατσιστικές αντιλήψεις και νοοτροπίες πρωτίστως από την πλευρά των μαθητών, που πάντοτε άλλωστε αντιμετωπίζουν την πραγματικότητα και δη την σχολική πραγματικότητα, πιο άμεσα και αυθόρμητα από τους ενήλικες γονείς και κηδεμόνες τους. Η αποδοχή των νέων συμμαθητών, χωρίς προϋποθέσεις και όρους, θα καταστεί πραγματικότητα πολύ σύντομα και θα αποτελέσει την έναρξη για μια μακρά περίοδο ενός διαπολιτισμικού διαλόγου και μιας νέας διαπολιτισμικής πραγματικότητας στα ελληνικά σχολεία.

Η διαπολιτισμική επικοινωνία, που θα πυκνώσει σημαντικά στα πλαίσια του ελληνικού σχολείου, αποτελεί ένα “βαρύ” και πολυσήμαντο εκπαιδευτικό και κοινωνικό κεφάλαιο για τους μαθητές, τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς των μαθητών που θα γίνουν άμεσα και έμμεσα πομποί και δέκτες στα πλαίσιά της. Η διαπολιτισμική επικοινωνία άλλωστε “απλώνεται” και αγκαλιάζει όλες τις πτυχές της σχολικής, της κοινωνικής και της παιδικής ζωής, το μάθημα, το διάβασμα, τον αθλητισμό, τις τέχνες, τον χορό και το τραγούδι. Η νέα διαπολιτισμική σχολική πραγματικότητα και κοινωνία θα λειτουργεί με νέους όρους, με όρους, γνωριμίας, αποδοχής, αλληλεπίδρασης και ένταξης.

Οι νέες συνθήκες θα οδηγήσουν σε ένα νέο διαπολιτισμικό διάλογο για ανταλλαγή εμπειριών, αρχών, ιδεών και αξιών, γεγονός που θα εμπλουτίσει την κοινωνική και σχολική πείρα και ζωή όλων των μαθητών. Ο διαπολιτισμικός διάλογος θα ανοίξει ¨δρόμους” για νέες αναζητήσεις, για νέα “τροφή” για συζήτηση και προβληματισμό για τις αιτίες που οδήγησαν εδώ όλους αυτούς τους μαθητές και όλους αυτούς τους ανθρώπους, για τις αιτίες του πολέμου, των ιμπεριαλισμών και των εθνικισμών, για τα δεινά του πολέμου. Θα δώσει αφορμές για αναζήτηση και διεκδίκηση εξ αρχής των παραδοσιακών αξιών του ανθρώπου, για ειρήνη, αλληλεγγύη, εργασία, ελευθερία, ισότητα. Θα σημάνει και θα επισημάνει πάλι σε όλους ότι σε καμιά κοινωνία τίποτα δεν είναι αυτονόητο, τίποτα δεν “χαρίζεται, ότι ο αγώνας για τα ανθρώπινα ιδανικά και αξίες, ο αγώνας για καλύτερη ζωή, για εργασία, μόρφωση, περίθαλψη, ο αγώνας για ένα ανθρώπινο φυσικό και αστικό περιβάλλον είναι αδιαπραγμάτευτος και διαχρονικός.

Απαραίτητη και ουσιαστική προϋπόθεση ασφαλώς είναι να οργανωθούν και να λειτουργήσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο όλες οι εκπαιδευτικές και κοινωνικές δομές του κράτους για την ένταξη των προσφύγων μαθητών. Εξάλλου σημαντικό κρίνεται να διατηρηθεί και να ενισχυθεί η δίγλωσση εκπαίδευση όλων των νέων μαθητών και παράλληλα με την ελληνική γλώσσα να μην σταματήσουν να μαθαίνουν και τη μητρική τους γλώσσα. Δεν υπάρχει ούτε μια έρευνα που να μην στοιχειοθετεί την βελτιωμένη σχολική πρόοδο όλων των μαθητών, στα σχολεία που υπάρχουν δίγλωσσοι μαθητές και φυσικά αντιμετωπίζονται με την κατάλληλη πρόνοια και τον κατάλληλο σεβασμό από το κράτος και την εκπαιδευτική πολιτική που σχεδιάζει και υλοποιεί.

Η διαπολιτισμική και η δίγλωσση εκπαίδευση είναι “κινητήριοι μοχλοί” κοινωνικής πολιτιστικής και εκπαιδευτικής ανάπτυξης, σχολικής προόδου και ευημερίας, όπως τονίζει και ο Cummins στις “Ταυτότητες υπό Διαπραγμάτευση” , ένα βιβλίο σταθμό για τη διαπολιτισμική και τη δίγλωσση εκπαίδευση.

Η ένταξη των προσφυγόπουλων στο ελληνικό σχολείο εκτός από υποχρέωση είναι και μια μεγάλη ευκαιρία για την ελληνική πολιτεία. Να ξεκινήσει τον σχεδιασμό και την κατάρτιση μιας νέας πολιτικής για τη διαπολιτισμική εκπαίδευση, μιας πολιτικής όμως που απαιτεί γενναία χρηματοδότηση, “βαθιά” πολιτική και κοινωνική ευαισθησία, σωστή αξιοποίηση του έμψυχου επιστημονικού και εκπαιδευτικού δυναμικού και πολλή δουλειά…

Δημήτρης Παπαδημητρίου, φιλόλογος, υποψήφιος διδάκτορας ΠΤΔΕ Πάτρας στον τομέα της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης.