Δύο ελληνικά κατάφεραν να βρεθούν και φέτος μέσα στα πρώτα 500 ιδρύματα της Ακαδημαϊκής Παγκόσμιας Αξιολόγησης των Πανεπιστημίων. Η κατάταξη, γνωστή ως “λίστα της Σαγκάης” θεωρείται μια από τις εγκυρότερες λίστες αξιολόγησης των ανώτατων ιδρυμάτων διεθνώς. Κι αυτό γιατί αξιολογεί τα ιδρύματα βάσει μετρήσιμων στοιχείων κατά βάση, αποφεύγοντας δημοσκοπικές ή άλλες μεθόδους.

Φέτος το , όπως και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, κέρδισαν μία θέση στην πρώτη 500άδα εκ των 4.000 ιδρυμάτων που αξιολογούνται στη λίστα. Μπορεί πολλά να ακούγονται για τα ελληνικά πανεπιστήμια, μπορεί σε πολλά σημεία τόσο η ακαδημαϊκή κοινότητα, όσο και οι πολιτικές δυνάμεις, να αξιώνουν τον εξορθολογισμό τους, το πώς όμως έχουν σταθεί όρθια μέσα στην κρίση, παρέχοντας υψηλού επιπέδου ακαδημαϊκές υπηρεσίες σε χιλιάδες φοιτητές, είναι αδιαμφισβήτητο χαρακτηριστικό τους. Αυτό επεσήμαιναν εξάλλου και υπουργικές πηγές σε συνέχεια των αξιολογήσεων, σημειώνοντας ότι το δημόσιο πανεπιστήμιο αναδεικνύεται ως σημείο αναφοράς στη διεθνή επιστημονική κοινότητα.

Αξίζει να αναφέρουμε ότι βασική προϋπόθεση για την συμπερίληψη ενός ιδρύματος στη “λίστα της Σαγκάης” είναι ο ελάχιστος αριθμός δημοσιεύσεων που διαθέτει την περίοδο 2011-2015, οι οποίες αναλύονται στη βάση πέντε δεικτών. Οι πέντε δείκτες με διαφορετική βαρύτητα συμμετέχουν στη διαμόρφωση των κριτηρίων αξιολόγησης σε κάθε μια από τις πέντε επιστημονικές κατηγορίες “της Σαγκάης” (θετικές επιστήμες, μηχανική, επιστήμες ζωής, ιατρικής και κοινωνικές επιστήμες), και τις 52 επιμέρους θεματικές. Αξίζει να σημειωθεί ότι την κατάταξη συντηρεί πλέον το Shanghai Jiaotong University.

Το ΕΚΠΑ είδε επτά προγράμματα σπουδών του να τοποθετούνται στους πίνακες των 500 καλύτερων ιδρυμάτων παγκοσμίως. Πρόκειται για την Οδοντιατρική Σχολή, την Ιατρική Σχολή, το Τμήμα Φυσικής, το Τμήμα Φαρμακευτικής, το Τμήμα Βιολογίας , το Τμήμα Πληροφορικής και το Τμήμα Μαθηματικών.

Αντίστοιχα, το ΑΠΘ εμφανίζεται μεταξύ των κορυφαίων σε 19 από τα 52 πεδία, και ειδικότερα μεταξύ των πρώτων 100 στα πεδία της Επιστήμης & Τεχνολογίας Τροφίμων και Μηχανικών Τηλεπικοινωνιών και στις θέσεις 101-150 στα πεδία των Πολιτικών Μηχανικών, των Χημικών Μηχανικών και της Κτηνιατρικής.

«Είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί στην ανάλυση αυτών των αποτελεσμάτων, παρότι στις περισσότερες των περιπτώσεων είναι ιδιαιτέρως θετικά για το πανεπιστήμιο μας και τα επιμέρους προγράμματα σπουδών των Τμημάτων μας, δεδομένων των συνθηκών», τόνισε σε ανάλυσή του για την κατάταξη του ΕΚΠΑ ο πρύτανης του Μ. Α. Δημόπουλος, εξηγώντας ότι «είναι συχνό το φαινόμενο ένα ελληνικό πανεπιστήμιο να είναι σε έναν πίνακα κατάταξης σε υψηλότερη θέση από κάποιο άλλο, ενώ σε ένα άλλο σύστημα μέτρησης να βρίσκεται σε χαμηλότερη θέση». Σημείωσε, μάλιστα, ότι το ΕΚΠΑ βρίσκεται στην 44η θέση μεταξύ 5.000 ιδρυμάτων στον Διεθνούς Κατάταξης Πανεπιστημίων της Webometrics, μιας ακόμη ειδικής κατάταξης με βάση τον αριθμό ετεροαναφορών του ερευνητικού έργου ενός ιδρύματος.

“Το ΑΠΘ δεν θεωρεί ότι οι διεθνείς κατατάξεις είναι πανάκεια”, δηλώνει στην “Α” ο πρύτανης του Αριστοτελείου Π. Μήτκας. “Η ανοδική πορεία, καθώς και οι συνεχείς διεθνείς διακρίσεις των μελών του πανεπιστημίου μας, επισφραγίζουν το υψηλής ποιότητας εκπαιδευτικό και ερευνητικό έργο που επιτελείται στο πανεπιστήμιό μας, παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες λειτουργίας που αντιμετωπίζει τα τελευταία χρόνια, οι οποίες δυσχεραίνουν ολοένα και περισσότερο”, υπογραμμίζει, εκφράζοντας ελπίδα για την υποστήριξη της Πολιτείας. Ειδικότερα, ο πρύτανης του ΑΠΘ ανέφερε τα εξής:

“Μετά την πρόσφατη δημοσιοποίηση της πρώτης αναλυτικής θεματικής κατάταξης της Σανγκάης, δεν μπορώ παρά να αισθάνομαι ικανοποιημένος για τη θέση του ΑΠΘ: η συγκεκριμένη κατάταξη εξετάζει 4000 Πανεπιστήμια και «κατατάσσει» τα 1400 εξ αυτών σε 52 θεματικά-επιστημονικά πεδία. Το ΑΠΘ εμφανίζεται μεταξύ των κορυφαίων σε 19 από τα 52 πεδία και μάλιστα σε 5 από αυτά συγκαταλέγεται μεταξύ των 200 κορυφαίων, ενώ κατετάγη πρώτο μεταξύ των ελληνικών Πανεπιστημίων στα 8 από τα 19 πεδία για τα οποία βαθμολογήθηκε.

Ειδικότερα, είμαστε μεταξύ των πρώτων 100 στα πεδία της Επιστήμης & Τεχνολογίας Τροφίμων και Μηχανικών Τηλεπικοινωνιών και στις θέσεις 101-150 στα πεδία των Πολιτικών Μηχανικών, των Χημικών Μηχανικών και της Κτηνιατρικής.

Όπως έχω ξαναπεί, το ΑΠΘ δεν θεωρεί ότι οι διεθνείς κατατάξεις είναι πανάκεια, παρόλο που η θέση του είναι συνολικά σταθερά υψηλή (και συχνά ανοδική) στις διάφορες κατατάξεις. Τις παρακολουθεί συστηματικά τα τελευταία χρόνια, αξιοποιώντας τις απλά και μόνο ως «εργαλείο» για τον εντοπισμό της θέσης του στο διεθνές γίγνεσθαι.

Δεν μπορούμε, όμως, να αγνοήσουμε με ποια Πανεπιστήμια βρισκόμαστε στις ίδιες κατατάξεις, με ποια δηλαδή συγκρινόμαστε και υπό ποιες συνθήκες λειτουργούν εκείνα, με ποιο θεσμικό πλαίσιο, με πόση χρηματοδότηση, με πόσο υποστηρικτικό προσωπικό. Με αυτά τα δεδομένα, που -δυστυχώς- στη χώρα μας χειροτερεύουν χρόνο με τον χρόνο, το γεγονός ότι ορισμένα ελληνικά Πανεπιστήμια ξεχωρίζουν μεταξύ των 4000 ή των 5.000 που εξετάζονται και εμφανίζονται σταθερά στις υφιστάμενες διεθνείς κατατάξεις στα καλύτερα 500 του κόσμου και -σε ορισμένα πεδία- ακόμη και στα πρώτα 100, είναι ενδεικτικό του υψηλής ποιότητας έργου που διεξάγεται, σε εκπαιδευτικό και σε ερευνητικό επίπεδο. Πόσο μάλλον, όταν παρατηρείται και σύγκλιση μεταξύ των κατατάξεων και κατατάσσουν στην ίδια περίπου θέση συγκεκριμένα επιστημονικά αντικείμενα.

Συμπερασματικά, η ανοδική πορεία του ΑΠΘ στις διεθνείς κατατάξεις τα τελευταία χρόνια, καθώς και οι συνεχείς διεθνείς διακρίσεις των μελών του, επισφραγίζουν το υψηλής ποιότητας εκπαιδευτικό και ερευνητικό έργο που επιτελείται στο Πανεπιστήμιό μας, παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες λειτουργίας που αντιμετωπίζει τα τελευταία χρόνια, οι οποίες δυσχεραίνουν ολοένα και περισσότερο. Επιβραβεύονται έμπρακτα οι προσπάθειες όλου του διδακτικού/ερευνητικού προσωπικού του ιδρύματος, καθώς και της Διοίκησης για διεθνή ανάδειξη του έργου που επιτελείται στο ΑΠΘ.

Είμαστε ευχαριστημένοι με τις επιδόσεις μας, χωρίς να θριαμβολογούμε και -φυσικά- χωρίς να επαναπαυόμαστε. Και ευελπιστούμε στην υποστήριξη της Πολιτείας”.