Tα στοιχεία του ΟΟΣΑ αναφέρουν ότι η Ελλάδα μέσα σε μία δεκαετία – από το 2012 έως το 2022 – έχασε 20 βαθμούς μάθησης.

«Αυτό αντιστοιχεί σε μία πλήρη » επισήμανε η Αίγλη Ζαφειράκου, Senior Education Technical Advisor – Consultant, The World Bank, Bill & Melinda Gates Foundation, μιλώντας στο πλαίσιο του 9oυ Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, που πραγματοποιείται στους Δελφούς.

Όπως τόνισε η κα. Ζαφειράκου, η ελληνική PISA καταλήγει στα ίδια συμπεράσματα, αποκαλύπτοντας παράλληλα ότι σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, οι μαθητές στην Τουρκία εδώ και χρόνια έχουν ξεπεράσει κατά πολύ τους μαθητές στην Ελλάδα.

Όπως ανέφερε περαιτέρω, το πρόγραμμα Διεθνούς Αξιολόγησης των Μαθητών «PISA» δεν είναι παρά ένας δείκτης, ωστόσο αποτυπώνει τα σοβαρά προβλήματα στην θεμελιώδη μάθηση και τις ήπιες δεξιότητες των Ελληνόπουλων, τόσο στα γενικά όσο και στα τεχνικά γυμνάσια.

«Το 1/5 των μαθητών της Δ΄ τάξης δημοτικού στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δυσκολεύονται να γράψουν μια απλή πρόταση και στην ηλικία των 15 ετών δεν μπορούν να κατανοήσουν ένα απλό κείμενο», ανέφερε παίρνοντας τον λόγο ο Nuno Crato, Minister of Science, Technology & Higher Education , από την Πορτογαλία.

Όπως τόνισε, η αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος απαιτεί την υιοθέτηση φιλόδοξων, σωστά δομημένων και σαφών προγραμμάτων σπουδών που θα εστιάζουν στα βασικά μαθήματα, συνδυάζοντας την γνώση με την κριτική σκέψη. Ο κ. Crato αναφέρθηκε παράλληλα στον κρίσιμο ρόλο της αξιολόγησης, σημειώνοντας ότι παρά τις αντιδράσεις οι δάσκαλοι στην Πορτογαλία έχουν πλέον εξοικειωθεί με την PISA, η οποία τους παρέχει οδηγίες για το τι θα κάνουν με τα παιδιά και τους γονείς.

«Όλοι είμαστε υπέρ της ελευθερίας των δασκάλων. Αλλά στο όνομα αυτού δεν πρέπει να κάνουμε πράγματα που δεν είναι καλά για τα παιδιά”, ανέφερε ο Jean-Michel Blanquer, Minister of National Education, Youth and Sports (2017-2022), Republic of France, υπογραμμίζοντας την ανάγκη λήψεως βασικών μέτρων αξιολόγησης από την αρχή του σχολείου και σε ετήσια βάση. Όπως επισήμανε ο κ. Blanquer, με το πρόγραμμα PISA, έχουμε σχηματίσει ένα ατομικό όραμα για κάθε παιδί και μια ειδική άποψη για κάθε σχολείο σε κάθε περιοχή, δίνοντας ένα παράδειγμα του πώς λειτουργεί η PISA στην Γαλλία. Όπως πρόσθεσε, για να αντιστραφεί η μαθησιακή έκπτωση που καταγράφεται στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια, απαιτείται επίσης η ύπαρξη ενός απαιτητικού και αναλυτικού προγράμματος σπουδών, αλλά και η αποδοχή των παιδιών με τις ιδιαιτερότητές τους.

«Αντί να περιμένουμε από τα παιδιά να ανταποκριθούν στον τρόπο που τα διδάσκουμε πρέπει να προσαρμοστούμε για να καλύψουμε τις ανάγκες τους», τόνισε παίρνοντας τον λόγο η Πέγκυ Πελώνη, Πρόεδρος, ACS Athens American Community Schools. “Δεν μπορούμε να σκοτώνουμε την δημιουργικότητα και την ελπίδα των παιδιών”, συμπλήρωσε. Η κα. Πελώνη ανέδειξε, παράλληλα, την ανάγκη της καθολικής πρόσβασης στην εκπαίδευση μέσω της δημιουργίας ευκαιριών για όλα τα παιδιά. “Να κατανοήσουμε τι χρειάζεται το καθένα ξεχωριστά και να προσαρμόσουμε την μεθοδολογία μας”, ανέφερε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας μεταξύ άλλων την ανάγκη οι δάσκαλοι να λάβουν ειδική εκπαίδευση και για το ζήτημα των ψυχικών ασθενειών που κάνουν θραύση στα παιδιά και τους εφήβους.

«Η ευεξία των παιδιών είναι πολύ σημαντική», συμφώνησε η Sonia Rawat, Head of College, United World College Mostar, Bosnia & Herzegovina, εξηγώντας τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι μαθητές της οι οποίοι προέρχονται από 72 χώρες, πολλές από τις οποίες είναι σε εμπόλεμη κατάσταση. Κάποια από αυτά τα παιδιά δεν ξέρουν καν Αγγλικά, αλλά θα πρέπει να τελειώσουν με επιτυχία το IB Program αν θέλουν να μπουν στο πανεπιστήμιο, συμπλήρωσε, τονίζοντας πως η ψυχολογική υποστήριξη των παιδιών είναι κρίσιμη για την επίτευξη αυτού του στόχου.

Στα πλαίσια της ίδιας θεματολογίας κινήθηκε και η συζήτηση που ασχολήθηκε με τις αναπτυξιακές ευκαιρίες που δημιουργούνται για την Ελλάδα μετά από την θεσμοθέτηση της ίδρυσης μη κρατικών μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων, με τίτλο “Higher education collaborative arrangements: What does the future hold?”.

“Πριν από λίγο η Ευρωπαία Επίτροπος έδωσε απάντηση στους βουλευτές του ΚΚΕ οι οποίοι θέτουν θέμα αντισυνταγματικότητας του νέου νόμου, λέγοντας πως η εγκατάσταση ξένων πανεπιστημίων επιτρέπεται ανεξαρτήτως της φυσιογνωμίας τους, αρκεί να είναι αναγνωρισμένα και ισοτιμημένα”, ανέφερε εισαγωγικά ο Ευριπίδης Στυλιανίδης, βουλευτής της ΝΔ, Υπουργός Παιδείας (2007-2009) Assoc. Professor of Law, Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου.

Όπως ανέφερε επιπροσθέτως ο κ. Στυλιανίδης, η μετάβαση αυτή θα ολοκληρωθεί τον Νοέμβριο με την αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος που απαγορεύει την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων, τονίζοντας ότι μετά και από αυτό το βήμα η Ελλάδα θα αρχίσει πια να μπαίνει στην παγκόσμια αγορά εκπαίδευσης. “Η Ελλάδα είναι πρώτη σε εξόριστους φοιτητές και έκτη σε «εγκεφάλους»”, ανέφερε σχετικά, επισημαίνοντας πως η χώρα μας πρέπει να ακολουθήσει το παράδειγμα της Κύπρου η οποία σε δέκα χρόνια προσέλκυσε 40.000 φοιτητές, αυξάνοντας παράλληλα κατά 5% το ΑΕΠ της.

“Στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών δεχόμαστε ετησίως 2.800 προπτυχιακούς και 500 ξένους φοιτητές. Οι 360 από αυτούς είναι Ευρωπαίοι με προγράμματα ανταλλαγής φοιτητών και οι άλλοι έρχονται σε 8 ξενόγλωσσα προγράμματα”, ανέφερε ο Γιώργος Δουκίδης, Prof., Dept of Management Science & Technology, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Όπως εκτίμησε, “εάν όλα τα ελληνικά πανεπιστήμια ακολουθούσαν το παράδειγμά μας, η Ελλάδα θα μπορούσε να δέχεται πέραν των 75.000 φοιτητών, άλλους 25.000”. Ο κ. Δουκίδης έκανε μάλιστα ειδική αναφορά στα ξενόγλωσσα τμήματα που δημιουργήθηκαν ειδικά για τους Αμερικανούς φοιτητές, καθώς και στην ανάγκη αξιοποίησης των Ελλήνων καθηγητών του εξωτερικού στο πλαίσιο της ίδρυσης μη κρατικών πανεπιστημίων.

“Η περίοδος επέκτασης των αμερικανικών πανεπιστημίων στο εξωτερικό έχει τελειώσει”, ανέφερε ο Αλέξης Φυλακτόπουλος, Executive Chair of the Board of Trustees, CYA, Ελλάδα, τονίζοντας πως η χώρα θα πρέπει να εστιάσει στην προσέλκυση φοιτητών από άλλες χώρες. Διευκρίνισε, πάντως, ότι δεν ισχύει το ίδιο για τα βραχυχρόνια προγράμματα σπουδών προπτυχιακού επιπέδου, για τα οποία υπάρχει έντονο ενδιαφέρον από τους αμερικανούς φοιτητές. Τέλος, όπως εκτίμησε ο κ. Φυλακτόπουλος, με τις απαραίτητες διευκολύνσεις, το περιθώριο προσέλκυσης φοιτητών από τις ΗΠΑ μπορεί να μεγαλώσει.

“Το πανεπιστήμιο πρέπει να συνδυάζει την εκπαίδευση με την έρευνα”, επισήμανε ο Μελέτιος-Αθανάσιος Δημόπουλος, Καθηγητής και Διευθυντής Θεραπευτικής Κλινικής, Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο. Άλλα κρίσιμα ζητήματα που ανέδειξε είναι, τα αξιοκρατικά κριτήρια επιλογής φοιτητών για τα πανεπιστήμια που τείνουν προς την αριστεία, η συνεχής αξιολόγηση του προσωπικού και η προσαρμογή τη εκπαίδευσης στα νέα δεδομένα, η διαδραστικότητα και η διασφάλιση των αναγκαίων πόρων για την λειτουργία τους. Εάν θέλουμε να επαναπατρίσουμε τους Έλληνες καθηγητές του εξωτερικού, απαιτείται μια ικανοποιητική αμοιβή, συμπλήρωσε. “Χρειάζονται προσεκτικά βήματα για να μην δημιουργηθούν πανεπιστήμια δύο ταχυτήτων και μια υποδεέστερη αγορά”, κατέληξε ο κ. Δημόπουλος.

Η εξωστρέφεια μπορεί να φέρει μόνο θετικά αποτελέσματα” τόνισε παίρνοντας τον λόγο ο Γιώργος Νούνεσης, Διευθυντής και Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Εθνικού Κέντρου Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος», αναφέροντας χαρακτηριστικά το πρόγραμμα διδακτορικών υποτροφιών, στο πλαίσιο του οποίου οι φοιτητές απασχολούνται σε επιχειρήσεις ενώ έχουν την ευκαιρία να εργαστούν παράλληλα σε καινοτόμα ερευνητικά προγράμματα, καθώς και στη συνεργασία του Δημόκριτου με το Πανεπιστήμιο Θράκης σε ένα εξαιρετικά ανταγωνιστικό αγγλόφωνο προπτυχιακό πρόγραμμα.