Η 9η Φεβρουαρίου, ημέρα μνήμης του εθνικού ποιητή Διονύσιου Σολωμού, έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας, σύμφωνα με την υπ. αριθμ. 17889 κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Εξωτερικών και Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων (ΦΕΚ Β΄ 1384/24/04/2017). Μέσω της θέσπισης αυτού του ετήσιου παγκόσμιου εορτασμού επιδιώκεται η ανάδειξη του θεμελιώδους ρόλου που διαδραμάτισε η ελληνική γλώσσα ανά τους αιώνες, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην εδραίωση τόσο του ευρωπαϊκού όσο και του παγκόσμιου πολιτισμού.

Η ελληνική γλώσσα κατά την αρχαιότητα ευτύχησε να καταστεί φορέας μορφοποίησης και μεταβίβασης σημαντικών επιστημονικών θεωριών, φιλοσοφικών θεωρήσεων και λογοτεχνικών κειμένων. Στην ελληνική γράφτηκαν λίγο αργότερα τα πιο σημαντικά κείμενα του Χριστιανισμού για να διαδοθούν σε ολόκληρο τον κόσμο. Στο διάβα των αιώνων υπήρξε καθοριστική η συμβολή της ως μέσου αποθησαύρισης και διάδοσης του ελληνικού πολιτισμού και επιβιώνει ως τις μέρες μας, στη νεότερη εκδοχή της, ως μια από τις μακροβιότερες ζωντανές γλώσσες παγκοσμίως.

Η γνώση και η κατανόηση της σημασίας της ελληνικής γλώσσας συνιστά βασική παιδευτική επιδίωξη. Ιδιαίτερα η νέα γενιά μπορεί να ωφεληθεί πολλαπλά, αν εξοικειωθεί με την ιστορία και τη χρήση της και αφομοιώσει δημιουργικά τον πλούτο της, γεγονός που θα της επιτρέψει να κατανοήσει τη βαθύτερη ουσία του ελληνικού πολιτισμού και την πολυδιάστατη συμβολή της ελληνικής γλώσσας στη δημιουργία του παγκόσμιου πολιτισμού. Στο πλαίσιο του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνικής Γλώσσας προτείνονται ενδεικτικά μια σειρά δράσεων και πρωτοβουλιών, που μπορούν να προσαρμοστούν κατάλληλα στο επίπεδο ωριμότητας των μαθητών και μαθητριών και να αξιοποιηθούν κατάλληλα σε όλες τις σχολικές μονάδες.

1. Δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της μαθητικής κοινότητας σχετικά με το ρόλο και τη σημασία της . Τέτοιες δράσεις μπορούν να περιλαμβάνουν την παρουσίαση συγκεκριμένων θεματικών εντός της σχολικής μονάδας, με τη συμμετοχή των ίδιων των παιδιών, όπως είναι, π.χ., η Ιστορία της Ελληνικής Γλώσσας, η σχέση της με άλλες Γλώσσες (παλαιότερες και σύγχρονες), η αξία της γλωσσικής παιδείας, τρόποι εμπλουτισμού του λεξιλογίου, λεξιλογικά παιγνίδια κ.ά. Σε αυτή την κατεύθυνση θα ήταν δυνατό να αξιοποιηθούν τόσο κείμενα που περιλαμβάνονται σε αντίστοιχα σχολικά βιβλία (γλώσσας, λογοτεχνίας, ιστορίας κ.λπ.) όσο και κείμενα δόκιμων συγγραφέων και διανοητών που κρίνονται κατάλληλα, σε συνάρτηση με την ηλικία και τα ενδιαφέροντα των παιδιών.

2. Ανάθεση/ανάληψη μικρών ερευνητικών δημιουργικών εργασιών, με θέματα σχετικά με τη διαχρονία και τη συγχρονία της Ελληνικής Γλώσσας κ.τ.ό., ώστε οι μαθήτριες και μαθητές να κατανοήσουν με απλό τρόπο βασικά στοιχεία της γλωσσικής εξέλιξης.

3. Δημιουργία ευκαιριών στους/στις μαθητές/μαθήτριες να συνομιλήσουν με ανθρώπους των Γραμμάτων και των Τεχνών, καταξιωμένους λογοτέχνες, φιλολόγους, γλωσσολόγους κ.ά., να προσεγγίσουν πολυδιάστατα διάφορες πτυχές της ελληνικής γλώσσας και τρόπους χρήσης της, να συμμετάσχουν σε λογοτεχνικά εργαστήρια, σε δημόσιες αναγνώσεις, παρουσιάσεις βιβλίων, λογοτεχνικούς περιπάτους, να εμπλακούν στη διοργάνωση εκθέσεων βιβλίων και θεατρικών παραστάσεων ή δρωμένων, εμπνευσμένων από βιβλία, σχολικά ή λογοτεχνικά κ.ο.κ.

4. Διοργάνωση ανοικτών ή και δημόσιων συζητήσεων μεταξύ των σχολικών μονάδων, μεταξύ των τάξεων του ίδιου ή μεταξύ των μαθητών/μαθητριών μιας τάξης, σε θεματικές που άπτονται των σχολικών εγχειριδίων ή επίκαιρων θεμάτων, με στόχο την ανάδειξη του προφορικού λόγου και την ανάπτυξη ποικίλων μορφών αξιοποίησης της γλώσσας σε ποικίλες επικοινωνιακές καταστάσεις.

5. Οργάνωση συζητήσεων με πρόσωπα που εργάζονται στα ΜΜΕ και έχουν την ευθύνη για την προετοιμασία και την παρουσίαση δελτίων ειδήσεων και άλλων ενημερωτικών, ψυχαγωγικών ή αθλητικών εκπομπών ή τη συγγραφή άρθρων στα έντυπα ΜΜΕ, γύρω από τα ζητήματα της γλώσσας και της ορθής εκφοράς του λόγου, προφορικού ή γραπτού. Εντοπισμός προβλημάτων (συνήθη σφάλματα, ξύλινη γλώσσα, στερεότυπες φράσεις-κλισέ κ.λπ.) και αναζήτηση λύσεων. Κάθε σχολική μονάδα μπορεί να προγραμματίσει και να υλοποιήσει τις πιο πρόσφορες δράσεις κατά την εκτίμησή της, ενθαρρύνοντας και ατομικές πρωτοβουλίες από την πλευρά εκπαιδευτικών και μαθητών/μαθητριών, εφόσον προάγουν τον βασικό στόχο της Ημέρας της Ελληνικής Γλώσσας. Σημειώνουμε ότι οι δράσεις αυτές μπορούν να πραγματοποιηθούν την 9η Φεβρουαρίου, αλλά είναι επίσης δυνατό να εκκινήσουν με αφορμή την ημέρα του εορτασμού και να ολοκληρωθούν αργότερα.