ΣΚΕΨΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΙΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΣΤΕΛΕΧΩΣΗ ΤΩΝ ΕΙΔΙΚΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΣΕ Ε.Ε.Π. ΚΑΙ Ε.Β.Π….του Δημήτρη Αρβανίτη, Αιρετού Π.Υ.Σ.Ε.Ε.Π. Αττικής

Από την ανάλυση του πίνακα των στοιχείων και των κενών των ΣΜΕΑΕ της ΠΔΕ Αττικής (στοιχεία του ΠΥΣΕΕΠ Αττικής-Οκτώβρης 2016) διαπιστώνουμε κατ αρχήν ότι ο αριθμός των μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ή/και αναπηρία που φοιτούν την τρέχουσα σχολική χρονιά στα ειδικά νηπιαγωγεία, τα ειδικά δημοτικά σχολεία, τα ΕΕΕΕΚ και τα ειδικά γυμνάσια και λύκεια, ανέρχεται στους 3510. Οι μαθητές αυτοί όπως είναι γνωστό αντιμετωπίζουν σύνθετες ειδικές ανάγκες (κινητικές, ψυχολογικές, οργανικές, αναπτυξιακές, μαθησιακές, κ.ά) και χρειάζονται υποστήριξη , οι ίδιοι και οι οικογένειες τους, για να είναι σε θέση να συμμετέχουν στην εκπαιδευτική διαδικασία και τη σχολική ζωή, αλλά και για να έχουν ευκαιρίες για ένταξη στην κοινότητα.
Από αυτούς 1586 μαθητές έχουν καταταγεί σε 371 τμήματα (μ.ο. 4,3 μαθητές ανά τμήμα) στην πρωτοβάθμια και 1924 έχουν καταταγεί σε 345 τμήματα (μ.ο. 5,6 μαθητές ανά τμήμα) στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Για την κάλυψη των αναγκών των μαθητών αυτών υπηρετούν σήμερα στην Αττική μόλις 87 μόνιμα μέλη ΕΕΠ όλων των ειδικοτήτων(ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί, εργοθεραπευτές, λογοθεραπευτές, σχολικοί νοσηλευτές,φυσιοθεραπευτές και ειδικοί στην νοηματική και την κινητικότητα και επαγγελματική αποκατάσταση ατόμων με προβλήματα όρασης). Επίσης υπηρετούν και 57 μόνιμα μέλη ΕΒΠ.
Οι συνταξιοδοτήσεις και η παντελής έλλειψη διορισμών, από το διαγωνισμό του 2005 και μετά, έχουν μειώσει δραματικά τη στελέχωση των ειδικών σχολείων, με το ποσοστό κάλυψης υποστηρικτικών αναγκών των μαθητών να φτάνει πλέον σε 1:240 για κάθε ειδικότητα ΕΕΠ και 1:60 για το ΕΒΠ.
Με αυτές τις συνθήκες στελέχωσης φυσικά είναι αδύνατο να μιλάμε όχι για διεπιστημονικότητα αλλά ούτε για περιπτωσιακή κάλυψη βασικών αναγκών ασφάλειας και πρόσβασης στο εκπαιδευτικό σύστημα.
Οι προσπάθειες της πολιτείας για βελτίωση των συνθηκών αυτών περιορίζονται στην διαπίστωση κάθε χρόνο των τεράστιων κενών που υπάρχουν σε κάθε ειδικότητα και την περιπτωσιακή και εν μέρει κάλυψή τους ανάλογα με τις διαθέσιμες (κυρίως μέσω προγραμμάτων ΕΣΠΑ) πιστώσεις με αναπληρωτές. Ο κρατικός προυπολογισμός, αντίθετα με ότι προβλέπεται συνταγματικά, μόνο επικουρικά παρεμβαίνει τα τελευταία χρόνια, ως “τσόντα” για την συμπλήρωση του μίζερου αριθμού των προσωρινών διορισμών.
Ειδικότερα όπως έχει γίνει γνωστό πρόκειται να διατεθούν στις ΣΜΕΑΕ της Αττικής μόνο 193 πιστώσεις για ΕΕΠ ενώ τα κενά που έχουν καταγραφεί από την ΠΔΕ Αττικής είναι 367. Το ποσοστό κάλυψης δηλαδή είναι περίπου 52,6%. Όσον αφορά το ΕΒΠ τα κενά που έχουν καταγραφεί είναι 191 ενώ οι πιστώσεις που έχουν διατεθεί φτάνουν τις 137, δηλαδή ποσοστό κάλυψης 71,7%.
Πρέπει εδώ να αναφέρουμε ότι φέτος υπήρξε προσπάθεια κάλυψης του συνόλου των αναγκών μαθητών με εεα ή και αναπηρία που φοιτούν στην γενική εκπαίδευση και αυτό μέχρι σήμερα στην Αττική έγινε με επιτυχία ως προς τον αριθμό των προσλήψεων του απαραίτητου ΕΒΠ (160) και Σχολικών Νοσηλευτών (55). Επίσης γίνεται προσπάθεια για κάλυψη των αναγκών των ΚΕΔΔΥ και των ΕΔΕΑΥ.
Ακόμα κι αυτό όμως γίνεται αργά και όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος φτάνουμε στα μέσα Οκτώβρη και το ΕΕΠ λείπει από τις ΣΜΕΑΕ και γενικά από τις δομές ΕΑΕ. Η φετινή προσπάθεια των υπευθύνων να επισπεύσουν την πρόσληψη των αναπληρωτών, δυστυχώς σκοντάφτει, αυτή τη φορά στις ανελαστικές χρονικά διαδικασίες ελέγχου νομιμότητας από το ΑΣΕΠ, οι οποίες έπρεπε να είχαν προβλεφθεί, μια και είναι η πρώτη χρονιά εφαρμογής αυτής της διαδικασίας.
Αποτέλεσμα αυτών είναι οι μαθητές που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα αυτοεξυπηρέτησης, νοσηλευτικής φροντίδας, μετακίνησης και έχουν ανάγκη διεπιστημονικής υποστήριξης, να μην έχουν ακόμη αρχίσει τα μαθήματα. Οι αναπληρωτές δε, παραμένουν στην ανεργία και όταν προσληφθούν, σε διαφορετικό σχολείο κάθε χρονιά, να αντιμετωπίζουν εκτός των οικονομικών και προβλήματα εφαρμογής προγραμμάτων που οδηγούν τελικά σε αναποτελεσματικότητα, αφού χρειάζονται χρόνο για την αναγνώριση των προβλημάτων και καταστάσεων σε κάθε σχολική μονάδα.

Τα συμπεράσματα και οι προτάσεις που μπορούν να εξαχθούν, μετά την παραπάνω περιγραφή της κατάστασης που επικρατεί στα ειδικά σχολεία της Αττικής – αλλά νομίζω και σε όλη τη χώρα – είναι κατά τη γνώμη μου τα παρακάτω:

1. Δικαίωμα των μαθητών και των οικογενειών τους αλλά και θεσμική υποχρέωση της πολιτείας είναι η δημόσια χρηματοδότηση της ειδικής εκπαίδευσης, με συμπληρωματική μόνο χρηματοδότηση μέσω προγραμμάτων ΕΣΠΑ, για καινοτόμες δράσεις (όπως είναι νόμιμο και προβλέπεται σε όλα τα κοινοτικά προγράμματα).
2. Απαραίτητη είναι η θεσμοθέτηση οργανισμού λειτουργίας των ΣΜΕΑΕ, που θα επιλύσει το πρόβλημα της στελέχωσης με την υποχρεωτική δημιουργία και κάλυψη οργανικών θέσεων για όλες τις ειδικότητες ΕΕΠ και ΕΒΠ, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Μάλιστα είναι απαραίτητο να υπάρξει νομοθετική πρόβλεψη για την αντιστοιχία του ΕΕΠ/ΕΒΠ και αριθμού μαθητών που δυνητικά μπορεί να υποστηρίξει. Θα είναι αδύνατο έτσι να δημιουργούνται ή να λειτουργούν πλέον σχολικές μονάδες ειδικής αγωγής και μάλιστα εξειδικευμένες σε κινητικά προβλήματα ή αυτισμό, χωρίς να προβλέπεται ούτε μία οργανική θέση ΕΕΠ ή ΕΒΠ…
3. Άμεση προκήρυξη και διενέργεια διαγωνισμού για την κάλυψη των οργανικών θέσεων που παραμένουν χρόνια κενές και όσων θα δημιουργηθούν. Ο διαγωνισμός να λάβει κυρίως υπ όψη την προϋπηρεσία στην ειδική αγωγή με στόχο την μονιμοποίηση συναδέλφων που προσφέρουν σημαντικό έργο όλα αυτά τα χρόνια και έχουν την ανάλογη εμπειρία.
4. Να απαγορευθεί η χρήση του θεσμού της αναπλήρωσης για πάγιες και διαρκείς ανάγκες στην εκπαίδευση, για να σταματήσει η ομηρία των χιλιάδων συναδέλφων και να ανανεωθεί επιτέλους το δυναμικό κάθε σχολικής μονάδας με μόνιμους διορισμούς.
5. Ίδρυση και άμεση λειτουργία ΕΕΕΕΚ στη περιοχή του Δήμου Αθηναίων και άμεση έναρξη λειτουργίας του ΕΕΕΕΚ Περιστερίου, με στόχο την αποσυμφόρηση των αντίστοιχων σχολικών μονάδων ιδιαίτερα του Αγ. Δημητρίου, Ν. Ηρακλείου και Αιγάλεω.
6. Θεσμική επίλυση του προβλήματος κάλυψης των αναγκών των νηπίων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, με ένταξή τους σε μονάδες γενικής προσχολικής αγωγής, υποστηριζόμενες για την οργάνωση προγραμμάτων έγκαιρης παρέμβασης με όλες τις ειδικότητες ΕΕΠ και ΕΒΠ από τα ΚΕΔΔΥ και τις ΕΔΕΑΥ. Με αυτό τον τρόπο μπορεί να ξεκινήσει η προσπάθεια για συμπερίληψη και σταδιακά να επεκταθεί και στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Οι παραπάνω προτάσεις, πρέπει κατά τη γνώμη μου να αποτελούν πάγια αιτήματα των φορέων του κλάδου μας αλλά είναι και προεκλογικές υποσχέσεις της παρούσας κυβέρνησης, που είναι ανάγκη το συντομότερο να υλοποιηθούν , για την αποκατάσταση της ισονομίας απέναντι στους μαθητές με εεα , τις οικογένειές τους και τους συναδέλφους.