«Συγχωνεύσεις Πανεπιστημίων-ΤΕΙ να γίνονται με ακαδημαϊκά και όχι ψηφοθηρικά κριτήρια»

Ομιλία Γ. Μαυρωτά στην Επ. Μορφωτικών Υποθέσεων και κατάθεση τροπολογίας από κοινού με τον Γ. Αμυρά

Ο φαύλος κύκλος της κακονομίας συνεχίζεται από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, όπως δήλωσε στην ομιλία του επί της αρχής ο βουλευτής Αττικής και Γραμματέας Κοινοβουλευτικού Έργου του Ποταμιού, Γιώργος Μαυρωτάς. Κατήγγειλε τον τρόπο με τον οποίο κατατέθηκε το νομοσχέδιο για τη συγχώνευση του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων με το ΤΕΙ Ηπείρου και του Ιόνιου Πανεπιστημίου με το ΤΕΙ Ιόνιων Νήσων στο θερινό τμήμα με ασφυκτικά περιθώρια. Σχολίασε την πρόχειρη, βιαστική νομοθεσία την «νομοθεσία της δοκιμής και σφάλματος» όπως χαρακτηριστικά είπε.

Όπως ανέφερε, το Ποτάμι θα δώσει τη μάχη κατά του ακαδημαϊκού λαϊκισμού. Αυτή την στιγμή, βλέπουμε να εξαφανίζονται ουσιαστικά τα ΤΕΙ από τον ακαδημαϊκό χάρτη. Και αναρωτήθηκε, πάνω σε ποια βάση συζήτησης, διαλόγου και εισηγήσεων από τα αρμόδια όργανα γίνεται αυτό; Άλλωστε, όπως διαπίστωσε ο κ. Μαυρωτάς, η «πανεπιστημιοποίηση» των ΤΕΙ είναι ένα σοβαρό θέμα που αφορά στην ανώτατη εκπαίδευση, όμως εξελίσσεται σε μια ψηφοθηρική προσπάθεια της κυβέρνησης, χωρίς βάθος και όραμα, χωρίς διάλογο, με αποσπασματικές διαδικασίες, που δεν εντάσσονται σε ένα γενικότερο σχεδιασμό και κυρίως, με αμφιλεγόμενα μη ακαδημαϊκά κριτήρια.

Τέλος, ο βουλευτής Αττικής καταθέτει τροπολογία – δυστυχώς επίκαιρη – μαζί με τον βουλευτή Β’ Αθήνας, Γιώργο Αμυρά, που αφορά στη θεσμοθέτηση μίας υποχρεωτικής ημέρας εκπαίδευσης και πρακτικής άσκησης για την αντιμετώπιση κινδύνων από πυρκαγιά, πλημμύρα, θεομηνίας κλπ στην Α’βάθμια και Β’βάθμια εκπαίδευση. Ειδικότερα, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας με τη συνδρομή της ΓΓ Πολιτικής Προστασίας και άλλων σχετικών φορέων να αφιερώνεται μια ημέρα τον χρόνο για σεμινάριο και πρακτική άσκηση εκκένωσης του σχολείου.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της τροπολογίας:

Τροπολογία-Προσθήκη στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων με τίτλο: «Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Ιόνιο Πανεπιστήμιο και άλλες διατάξεις»

Θέμα: «Σύνταξη Σχεδίου Έκτακτης Ανάγκης, πραγματοποίηση Εκπαιδευτικών Σεμιναρίων και διενέργεια Ασκήσεων Ετοιμότητας στην Α’ βάθμια και Β’ βάθμια εκπαίδευση για την αντιμετώπιση καταστάσεων Ακραίων Καιρικών Φαινομένων, Σεισμού και Πυρκαγιάς»

Α. Αιτιολογική έκθεση
Το τραγικό γεγονός της μεγάλης πυρκαγιάς στην Αττική που έλαβε χώρα την 23η Ιουλίου 2018 και οδήγησε στην απώλεια δεκάδων πολιτών, ανάδειξε έντονα – μεταξύ άλλων – το πρόβλημα της ελλιπούς εκπαίδευσης για την αντιμετώπιση γενικά καταστάσεων έκτακτης ανάγκης. Με στόχο οι νεότερες γενιές της χώρας μας να είναι καλύτερα προετοιμασμένες για την αντιμετώπιση αντίστοιχων συμβάντων είτε πρόκειται για ακραία καιρικά φαινόμενα, είτε για σεισμούς, είτε για πυρκαγιές, και προκειμένου να είναι σε θέση να ενεργήσουν κατάλληλα έτσι ώστε να μειωθούν οι πιθανότητες τραυματισμού ή και στην χειρότερη περίπτωση κινδύνου απώλειας της ίδιας της ζωής, κρίνεται αναγκαία η ύπαρξη σχετικής νομοθετικής κατοχύρωσης. Κατά συνέπεια με την παρούσα ρύθμιση προτείνεται η υποχρεωτική θεσμοθέτηση για όλες τις μονάδες/δομές Α’ βάθμιας και Β’ βάθμιας εκπαίδευσης, των εξής:

• Σύνταξη Σχεδίου Έκτακτης Ανάγκης με Ειδικά Σχέδια για την Αντιμετώπιση α) Ακραίων Καιρικών Φαινομένων, β) Σεισμού, και γ) Πυρκαγιάς.
• Διοργάνωση Ασκήσεων Ετοιμότητας, και
• Πραγματοποίηση Εκπαιδευτικών Σεμιναρίων

Οι Ασκήσεις Ετοιμότητας και τα Εκπαιδευτικά Σεμινάρια πραγματοποιούνται τουλάχιστον δύο (2) φορές κατ΄ έτος, μία (1) φορά στο πρώτο τετράμηνο και μία (1) φορά στο δεύτερο τετράμηνο.

Β. Προτεινόμενη Διάταξη
Προστίθεται στο σχέδιο νόμου νέο Άρθρο … ως εξής:
1. Για όλες τις μονάδες/δομές της Α’ βάθμιας και της Β’ βάθμιας εκπαίδευσης, καθίσταται υποχρεωτικό εντός διαστήματος έξι (6) μηνών, η Σύνταξη Σχεδίου Έκτακτης Ανάγκης το οποίο περιλαμβάνει Ειδικά Σχέδια για την Αντιμετώπιση α) Ακραίων Καιρικών Φαινομένων, β) Σεισμού, και γ) Πυρκαγιάς. Με την έναρξη κάθε σχολικού έτους υποχρεωτικά, πραγματοποιούνται Εκπαιδευτικά Σεμινάρια και διοργανώνονται Ασκήσεις Ετοιμότητας, ανά θεματική ενότητα του πρώτου εδαφίου στα οποία συμμετέχει όλη η σχολική κοινότητα.

2. Τα Εκπαιδευτικά Σεμινάρια και οι Ασκήσεις Ετοιμότητας γίνονται τουλάχιστον δύο (2) φορές κατ΄ έτος, μία (1) φορά στο πρώτο τετράμηνο και μία (1) φορά στο δεύτερο τετράμηνο.
Τα Εκπαιδευτικά Σεμινάρια και οι Ασκήσεις Ετοιμότητας έχουν ως σκοπό την κατάλληλη προετοιμασία, την αντιμετώπιση και την εκμάθηση μέτρων προφύλαξης προς τους μαθητές και όλη την σχολική κοινότητα, για την αποφυγή τραυματισμού, την αποτελεσματική συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες κατά την ώρα του συμβάντος έκτακτης ανάγκης, τους τρόπους διαφυγής καθώς και τη διάθεση και χρήση του απαραίτητου εξοπλισμού.

3. Αρμόδιος φορέας για τη διεξαγωγή και τον καθορισμό των σχετικών διαδικασιών ορίζεται το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων το οποίο και συνεργάζεται με τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας και τους άλλους κατά περίπτωση φορείς.

Λεπτομέρειες εφαρμογής του παρόντος θα εξειδικευτούν με Υπουργική Απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων η οποία θα πρέπει να έχει εκδοθεί σε διάστημα τριών (3) μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου.

4. Εξαιρετικά και μόνο κατά την πρώτη εφαρμογή του εν λόγω άρθρου, τα προβλεπόμενα της παρ. 1 δύνανται να έχουν ολοκληρωθεί το αργότερο μέχρι τις 31 Μαρτίου 2019, προκειμένου να ισχύουν τα οριζόμενα της παρ. 2.

Αθήνα, 27 Ιουλίου 2018

Οι προτείνοντες βουλευτές
Γεώργιος Μαυρωτάς
Γεώργιος Αμυράς

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας:

Το παρόν νομοσχέδιο περιλαμβάνει τις διατάξεις για τη συγχώνευση του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων με το ΤΕΙ Ηπείρου και του Ιόνιου Πανεπιστημίου με το ΤΕΙ Ιόνιων Νήσων … και άλλες σκόρπιες διατάξεις ως συνήθως. Δεν άκουσα τον κ. Υπουργό αν θα τις αποσύρει ή όχι όπως του ζητήσαμε. Πόσο επείγον είναι να σπάσει στα η ΓΓ Νεας Γενιάς και Δια Βίου Μάθησης και χωρίς κοστολόγηση; Μήπως να το δείτε μετά και με κοστολόγηση ή έχουμε τόσο ανάγκη άλλον έναν ΓΓ;

Η δικαιολογία για τις εσπευσμένες διαδικασίες ότι είναι τάχα καιρό στη διαβούλευση είναι επιεικώς αστεία. Πρώτον γιατί σε σχέση με την όλη διαβούλευση έχει αλλαγές το νομοσχέδιο και δεύτερον στην επίσημη διαβούλευση στο Opengov ήταν τα 17 από τα 37 άρθρα. Εσείς μας φέρατε όχι μόνο για τις συγχωνεύσεις, αλλά την ΑΡΤΑ και τα ΓΙΑΝΝΕΝΑ (που είναι και σχετικά). Προσθέσατε δηλαδή άλλα 20 άρθρα που ΔΕΝ ήταν στη διαβούλευση και τα φέρατε να συζητηθούν με περιθώριο ΜΙΑΣ μέρας. Είναι απορίας άξιον τι σας συμβαίνει καθε φορά και δεν προλαβαίνετε να φέρετε τα νομοσχέδια στην ώρα τους και με τις πλήρεις διαδικασίες.

Πραγματικα, μιλάμε για ένα μικρό νομοσχέδιο, το οποίο για το Πανεπιστημιο Ιωαννινών ήταν στη διαβούλευση από τις αρχές Μαϊου και οι διατάξεις του Ιόνιου Πανεπιστημίου πριν 40 μερές τελειώσε η διαβούλευση. Γιατί λοιπόν τώρα με την ψυχή στο στόμα; Πάντως ήλπιζα ότι τουλάχιστον στα θερινά τμήματα, θα τα εγκαινιάζατε διαφορετικά και όχι πάλι να φέρνει το Υπουργείο υπό ασφυκτική πίεση χρόνου νομοσχέδια.

Το θέμα είναι ότι ο φαύλος κύκλος της κακονομίας συνεχίζεται. Δεν δουλεύει ο νόμος που δεν μελετήθηκε καλά γιατί ήρθε εσπευσμένα. Μετά έχουμε προχειροφτιαγμένες διατάξεις που έρχονται και αυτές εσπευσμένα και προσπαθούν να τον διορθώσουν. Διορθώνουν ένα, χαλάνε πέντε. Και ερχόσαστε μετά πάλι να νομοθετήσετε εσπευσμένα, για να διορθώσετε τα βιαστικά λάθη με άλλα βιαστικά λάθη. Η αέναη νομοθεσία της δοκιμής και σφάλματος. Κλασσικό παράδειγμα το μακροσκελέστατο άρθρο 23 που διορθώνει τον πριν μερικές εβδομάδες ψηφισμένο νόμο για τις δομές 4547/2018.

Παρ’ όλα αυτά εμείς θα δώσουμε τη μάχη κατά του ακαδημαϊκού λαϊκισμού. Τον Φεβρουάριο είχαμε την Πανεπιστημιοποίηση των ΤΕΙ Αθήνας και Πειραιά σε Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής. Λέγαμε τότε και ισχύουν και τώρα:

«Το μεγάλο ζήτημα είναι ποιος είναι ο ρόλος των ΤΕΙ στην ελληνική ανώτατη εκπαίδευση. Τα χρειαζόμαστε ή όχι; Θα έχουμε διετείς δομές (Κέντρα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης) και μετά Πανεπιστημιακά πτυχία; Οι τεχνολόγοι εφαρμογών, τα μεσαία στελέχη της ελληνικής παραγωγής, η ραχοκοκαλιά της, από πού θα αποφοιτούν τελικά; Από Πανεπιστήμια; Μια μεγάλη κουβέντα που δεν έγινε ή έμεινε στη μέση από το καλοκαίρι του 2016… τότε που ο σημερινός Υπουργός ως Πρόεδρος της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων… έλεγε ότι τα τμήματα ΤΕΙ πρέπει να χωρισθούν σε τρεις κατηγορίες:

• σε αυτά που άμεσα μπορούν να γίνουν πανεπιστημιακά (και που είναι αρκετά, το λέω εκ πείρας γιατί έχω συνεργαστεί ως Πανεπιστημιακός με αρκετά από αυτά)
• σε αυτά που μπορεί να γίνουν Πανεπιστημιακά εντός τριετίας
• σε αυτά που δεν έχουν πανεπιστημιακό αντικείμενο

Αυτήν την κουβέντα θα έπρεπε να την κάνουμε από πριν, εκ των προτέρων και όχι εκ των υστέρων και όχι βέβαια ad hoc, αλλά να βάλουμε γενικά κριτήρια. Ακαδημαϊκά και όχι ψηφοθηρικά. Εγώ βλέπω αυτήν την στιγμή να γίνονται όλα τα τμήματα ΤΕΙ Πανεπιστημιακά. Με την πολιτική σας εξαφανίζετε ουσιαστικά τα ΤΕΙ από τον ακαδημαϊκό χάρτη. Πάνω σε ποια βάση συζήτησης, διαλόγου και εισηγήσεων από τα αρμόδια όργανα;
Η Σύγκλητος του Πανεπιστημίου Κρήτης πολύ σωστά λέει σε ανακοίνωσή της 19.07.2018:

Α. Οι διαδικασίες (συγχώνευσης ΤΕΙ-Πανεπιστημίων) δεν βασίζονται σε ένα σαφές σχέδιο για τον ρόλο των ΑΤΕΙ ή των Πανεπιστημίων, τις ελλείψεις ή τις προοπτικές στην αγορά εργασίας και κινδυνεύουν να εκφυλιστούν σε μια ονομαστική αναβάθμιση χωρίς ουσιαστικό αντίκρισμα.

Β. Η ίδια η αρχή της συγχώνευσης φαίνεται να αμφισβητεί την χρησιμότητα της τεχνικής εκπαίδευσης και του ρόλου της στην οικονομία και την ανάπτυξη της χώρας όπου και όταν αποφασίζεται, πρέπει να βασίζεται σε ανοικτές κρίσεις ώστε να μην αποκλείονται νέοι πολύ αξιόλογοι επιστήμονες.

Γ. Η διασπορά και η χωροταξική κατανομή που προέκυψαν δυσχεραίνουν περισσότερο παρά διευκολύνουν τις αναγκαίες σήμερα συγκλίσεις και συνέργειες ανάμεσα σε επιστημονικούς κλάδους και ειδικότητες ενώ πολλαπλασιάζουν την διοικητική πολυπλοκότητα χωρίς τους αναγκαίους πόρους.

Δ. Η ένταξη του προσωπικού των ΑΤΕΙ στα Πανεπιστήμια, όπου και όταν αποφασίζεται, πρέπει να βασίζεται σε ανοικτές κρίσεις ώστε να μην αποκλείονται νέοι πολύ αξιόλογοι επιστήμονες με εξαιρετικό δημοσιευμένο έργο σε σύγχρονους αναδυόμενους κλάδους της επιστήμης.

Η ΑΔΙΠ είχε εκφράσει τους προβληματισμούς της για τη διαδικασία δημιουργίας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής. Δεν άρεσε αυτό στο Υπουργείο με αποτέλεσμα τώρα να μην ρωτηθεί καν για τις δύο συγχωνεύσεις. Παρά το γεγονός ότι με βάση τον νόμο γνωμοδοτεί για την εθνική στρατηγική για την ανώτατη εκπαίδευση. Αν δεν γνωμοδοτεί για αυτά η ΑΔΙΠ τότε τι την έχουμε; Διακοσμητική; Ή θέλετε να την απαξιώσετε και να την καταργήσετε τελικά όπως είναι η συνήθης πρακτική σας για όσους θεσμούς δεν σας αρέσουν (βλ. Συμβούλια Ιδρύματος).

Ένα θετικό που βρίσκουμε στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο είναι οι προσπάθειες διασύνδεσης των Πανεπιστημίων με την παραγωγή. Αλλά όμως χρειαζόντουσαν οι συγχωνεύσεις για να γίνει αυτό το αυτονόητο, το οποίο οι ιδεοληψίες της αριστεράς τόσο σφόδρα είχαν πολεμήσει; Και τα λέω εξ ιδίας πείρας από το Πολυτεχνείο της δεκαετίας του ’90.

Και η αβεβαιότητα φαίνεται στα πολλά μπρος-πίσω της νομοθέτησης. Το τμήμα ειδικής αγωγής στο πανεπιστήμιο Ιωαννίνων «εξαερώθηκε» τελικά ενώ ήταν στο σχέδιο της διαβούλευσης. Γιατί;
Πανεπιστημιακά Ερευνητικά Κέντρα: Στο νέο ν/σ παράλληλα με τη συνένωση των Ανώτατων Ιδρυμάτων (Πανεπιστημίων και ΤΕΙ) προβλέπεται και η ίδρυση δύο νέων Ερευνητικών Κέντρων, Πανεπιστημιακών. Τα Πανεπιστημιακά Ερευνητικά Κέντρα είναι ένας νέος θεσμός που δεν εμπίπτει στις διατάξεις του Νόμου 4386/2016 για την έρευνα (του ίδιου Υπουργείου), αλλά και, ειδικότερα, στις προβλεπόμενες ειδικές διατάξεις για την ίδρυση νέων ΕΚ, συμπεριλαμβανόμενης και της έγκρισης από το Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΣΕΚ). Επίσης, δημιουργείται ένα ακόμη νέο θεσμικό καθεστώς, σύμφωνα με το οποίο τα νέα ΕΚ θα λειτουργούν με νέους «ειδικούς» κανόνες, ενώ τα νέα Ινστιτούτα, που προβλέπεται να ιδρυθούν θα θεραπεύουν ερευνητικά αντικείμενα που ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ στα ήδη υπάρχοντα ΕΚ και Ινστιτούτα του ερευνητικού ιστού της χώρας, αλλά και σε ορισμένες περιπτώσεις και στην ίδια την Περιφέρεια.

Θα πρέπει να τονιστεί ότι η ίδρυση των νέων ΕΚ διαφοροποιείται διακριτά από τα ισχύοντα για τα Ερευνητικά Πανεπιστημιακά Ινστιτούτα (ΕΠΙ), που λειτουργούν ήδη σε ορισμένα Πανεπιστήμια. Η ίδρυση των νέων ΕΚ με την προαναφερθείσα διαδικασία, ενισχύει τον κατακερματισμό και προωθεί τις αλληλοεπικαλύψεις στον ερευνητικό χώρο. Η δικαιολογία της ευελιξίας λόγω του ότι είναι ΝΠΙΔ δεν ισχύει γιατί και τα ΕΚ που είναι ΝΠΙΔ έχουν τα ίδια προβλήματα γραφειοκρατίας.

Για να κλείσω το θέμα: Η «πανεπιστημιοποίηση» των ΤΕΙ είναι ένα σοβαρό θέμα που αφορά στην ανώτατη εκπαίδευση και εξελίσσεται μια ψηφοθηρική προσπάθεια της κυβέρνησης, χωρίς βάθος και όραμα, χωρίς διάλογο, με αποσπασματικές διαδικασίες που δεν εντάσσονται σε ένα γενικότερο σχεδιασμό και κυρίως, με αμφιλεγόμενα μη ακαδημαϊκά κριτήρια. Ο μετασχηματισμός των ΤΕΙ σε Πανεπιστήμια θα μπορούσε να εξεταστεί στις περιπτώσεις τμημάτων τα οποία τόσο σε επίπεδο ανθρώπινου δυναμικού όσο και σε επίπεδο υποδομών, εξελίχθηκαν τα τελευταία χρόνια σε πολύ ψηλά επίπεδα ποιότητας και για τα οποία έχουν ωριμάσει οι συνθήκες να αναβαθμιστούν. Και έχουμε πολλά τέτοια. Όχι όμως και όλα…

Κατηγορούσατε τους παλιότερους –και καλά κάνατε– ότι ακολουθούν την τακτική κάθε πόλη και Σχολή, κάθε χωριό και τμήμα ΤΕΙ (πιεζόμενοι μάλιστα από τους τοπικούς βουλευτές). Και εσείς την ίδια ψηφοθηρική πολιτική ακολουθείτε, μόνο που τα τμήματα τώρα τα κάνετε πανεπιστημιακά.

Με τον ΣΥΡΙΖΑ το «η ελπίδα έρχεται» έχει γίνει πια «το έργο επαναλαμβάνεται», αρκεί να είναι ευχαριστημένος ο πελάτης.

Στο κεφάλαιο Δ με τις λοιπές διατάξεις: Ο μεγάλος αριθμός τροποποιήσεων και νομοθετικών βελτιώσεων αναδεικνύει με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο την προχειρότητα και τη βιασύνη με την οποία συντάσσονται τα νομοθετικά κείμενα. Τέλος η νομοθέτηση με εισαγωγή την τελευταία στιγμή διατάξεων που δεν έχουν τεθεί σε διαδικασία διαβούλευσης αποτελεί απόδειξη της έλλειψης στοιχειώδους προγραμματισμού και κουλτούρας διαλόγου. Για τα άρθρα θα μιλήσουμε από βδομάδα και έχουμε πολλά να πούμε, το θέμα είναι τι θα διορθώσετε.

Και θα κλείσω με μια τροπολογία που θα καταθέσουμε, δυστυχώς επίκαιρη λόγω των ημερών. Να θεσμοθετηθεί μια ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ μέρα εκπαίδευσης και πρακτικής άσκησης για την αντιμετώπιση κινδύνων από πυρκαγιά, πλημμύρα, θεομηνίας κλπ σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας με τη συνδρομή της ΓΓ Πολιτικής Προστασίας και άλλων σχετικών φορέων να αφιερώνεται μια μέρα τον χρόνο για σεμινάριο και πρακτική άσκηση εκκένωσης του σχολείου. Σχέδια εκκένωσης σχολείων μπορεί να υπάρχουν. Εγκύκλιοι μπορεί να υπάρχουν. Για σεισμό ξέρω ότι γίνονται και ασκήσεις σε συνεργασία με τον ΟΑΣΠ. Αλλά σεμινάρια και ασκήσεις πυρκαγιάς, πλημμύρας δεν νομίζω να γίνονται ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ μια φορά τον χρόνο σε κάθε σχολείο.

Όπως έχω μάθει, όλα στη ζωή είναι προπόνηση και δεν πρέπει να αρκούμαστε μόνο στις ομιλίες και στο Power point αλλά να κάνουμε και προσομοίωση. Προτείνουμε μια φορά τον χρόνο σε όλα τα σχολεία να γίνεται αυτό ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ. Και αυτό να θεσμοθετηθεί νομοθετικά. Έτσι τα παιδιά επαναλαμβάνοντας κάτι κάθε χρόνο θα αποκτήσουν και βιωματικά τη συνείδηση του τι σημαίνει πυρκαγιά, πλημμύρα, φυσική καταστροφή και εκκένωση του χώρου. Κάτι που θα τους είναι χρήσιμο σε όλη τους τη ζωή. Δυστυχώς το κακό είναι ότι στην Ελλάδα μαθαίνουμε (αν μαθαίνουμε), πληρώνοντας ακριβό τίμημα…