ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΦΙΛΟΛΟΓΩΝ
42o ΕΤΗΣΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ
ΣΟΦΟΚΛΗΣ, Ο μεγάλος κλασικός της τραγωδίας
Μνήμη Στυλιανού Καψωμένου
Σέρρες, 12-14 Νοεμβρίου 2015
Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Σερρών «Αστέρια»
Συνεργασία: Σύνδεσμος Φιλολόγων Σερρών
Περιφερειακή Ενότητα Σερρών
Δήμος Σερρών
Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α
Πέμπτη, 12 Νοεμβρίου 2015
17.00-17.30: Προσέλευση συνέδρων-εγγραφές.
17.30-18.00: Εισαγωγική ομιλία από τον Πρόεδρο της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων κ. Αναστάσιο Στέφο
Χαιρετισμοί:
- από τον Περιφερειακό Διευθυντή Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας κ. Παναγιώτη Ανανιάδη
- από τον Αντιπεριφερειάρχη Περιφερειακής Ενότητας Σερρών κ. Ιωάννη Μωυσιάδη
- από τον Δήμαρχο Σερρών κ. Πέτρο Αγγελίδη
- από τον Πρόεδρο του Συνδέσμου Ελλήνων Κυπρίων Φιλολόγων κ. Δημήτριο Ταλιαδώρο
- από την Πρόεδρο του Συνδέσμου Φιλολόγων Σερρών κυρία Βασιλική Ζέττα
Πρώτη συνεδρία
Πρόεδρος: Ιωάννης Καζάζης
Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Πρόεδρος Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας
18.00-18:20: Ο “πολιτικός” Σοφοκλής: από τον Κίμωνα στον Περικλή
Αντώνης Ν. Μαστραπάς, δ.φ. Σχολικός Σύμβουλος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
18.20-18.40: Φύσις – Παίδευσις: ο διάλογος του Σοφοκλή με το σοφιστικό κίνημα
Αγγελική Λέλλου, δ.φ. Καθηγήτρια Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
18.40-19.00: Οι θεοί στο έργο του Σοφοκλή
Ανδρέας Μοράτος, Καθηγητής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
19.00-19.20: Η γυναικεία παρουσία στο έργο του Σοφοκλή
Γεωργία Χαριτίδου, δ.φ. Επίτιμη Διευθύντρια Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
19.20-19.40: Συζήτηση
19.40-20.00: Διάλειμμα
Δεύτερη συνεδρία
Πρόεδρος: Χρύσα Αλεξοπούλου,
δ.φ. Επίτιμη Σχολική Σύμβουλος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
20.00-20.20: Στοιχεία πολιτικής φιλοσοφίας στο έργο του Σοφοκλή
Πηνελόπη Τζιώκα Ευαγγέλου, δ.φ. Σχολική Σύμβουλος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
20.20-20.40: Οι παιδαγωγικές ιδέες του Σοφοκλή
Μανώλης Μ. Στεργιούλης, ΜΑ Σχολικός Σύμβουλος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
20.40-21.00: Η ατίμωση του νεκρού στην ομηρική Ἰλιάδα και την Ἀντιγόνη του Σοφοκλή
Λάμπρος Πόλκας, δ.φ. Καθηγητής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
21.00-21.20: Συζήτηση
Μουσική εκδήλωση: Ιχνηλατώντας την ποίηση της μουσικής.
Παρασκευή, 13 Νοεμβρίου 2015
Τρίτη συνεδρία (α)
Πρόεδρος: Αναστασία Αβραμίδου,
Mrs Καθηγήτρια Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
09.00-09.20: Φόνος και αυτοκτονία στην τραγωδία του Σοφοκλή: δοκιμή για την αντοχή και την αρετή του ανθρώπου
Ζωή Παπαδημητρίου, δ.φ. Καθηγήτρια Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
09.20-09.40: Ο Οἰδίπους του Σοφοκλή στη Μήδεια του Μποστ
Νικόλαος Ι. Καγκελάρης Φιλόλογος
09.40-10.00: Η θεία βούληση και το ανθρώπινο αυτεξούσιο. Οι χρησμοί στο δραματικό έργο του Σοφοκλή
Χαρίκλεια Κ. Πανοπούλου, ΜSc Καθηγήτρια Δευτεροβάθμιας Eκπαίδευσης
10.00-10.20: Δηιάνειρα: η ανεστραμμένη Κλυταιμνήστρα;
Παναγιώτης Σταματόπουλος, Μ.Δ.Ε. Φιλόλογος
10.20-10.40: Συζήτηση
10.40-11.00: Διάλειμμα
Τρίτη συνεδρία (β)
Πρόεδρος: Χριστίνα Αργυροπούλου,
δ.φ. Επίτιμη Σύμβουλος Παιδαγωγικού Ινστιτούτου
09.00-09.20: Η μοναξιά του σοφόκλειου ήρωα και η σύγκρουση με την κοινότητα-πόλη
Μαρία Πολίτου Καθηγήτρια Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
09.20-09.40: Δραματική λειτουργία των πλαστών ρήσεων στον Σοφοκλή
Πολυξένη Μπενάκη Καθηγήτρια Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
09.40-10.00: Η σοφόκλεια παιδαγωγική. Η έμφυτη αρετή των σοφόκλειων ηρώων θυμίζει περισσότερο κληρονομικότητα παρά αποκτημένη, διά της αγωγής, σοφία.
Παναγιώτης Κ. Δαμάσκος, δ.φ. Επίτιμος Σχολικός Σύμβουλος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
10.00-10.20: Η συγκρότηση της ταυτότητας του πολίτη και το πλαίσιο δράσης του μέσα από το έργο του Σοφοκλή.
Μαρία Κεκροπούλου, δ.φ. Σχολική Σύμβουλος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
10.20-10.40: Συζήτηση
10.40-11.00: Διάλειμμα
Τέταρτη Συνεδρία (α)
Πρόεδρος: Πηνελόπη Τζιώκα Ευαγγέλου,
δ.φ. Σχολική Σύμβουλος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
11.00-11.20: Η ευθύνη της ύπαρξης στον Οἰδίποδα Τύραννο και στην Ἀντιγόνη του Σοφοκλή
Θωμάς Μπεχλιβάνης, δ.φ. Επίτιμος Σχολικός Σύμβουλος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
11.20-11.40: Τραγωδία και Ψυχανάλυση Σοφοκλέους Ἀντιγόνη: τραγική ηρωίδα ή λακανική αποτύπωση;
Βασίλειος Βουβονίκος, ΜΑ Καθηγητής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
11.40-12.00: Η διαλεκτική σχέση του δραματικού με τον επικό φιλοκτήτειο μύθο
Δέσποινα Μ. Σπυριδάκη Καθηγήτρια Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
12.00-12.20: Οἰδίπους και Τειρεσίας: μια «πολιτική» αντιπαράθεση
Κωνσταντίνα Γακοπούλου, δ.φ. Καθηγήτρια Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
12.20-12.40: Η επιρροή των έργων του Σοφοκλή στο ευρωπαϊκό θέατρο
Χριστίνα Μούνδρου, MSc Καθηγήτρια Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
12.40-13. 00: Συζήτηση
Τέταρτη Συνεδρία (β)
Πρόεδρος: Μαρία Πεσκετζή,
δ.φ. Επίτιμη Σχολική Σύμβουλος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
11.00-11.20: Οἰδίπους ἐπὶ Κολωνῷ: τίνος η ενοχή και τίνος η λύτρωση;
Ζωή Κατσιαμπούρα, δ.φ. Επίτιμη Σχολική Σύμβουλος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
11.20-11.40: Πληγωμένοι ήρωες: η απήχηση των αντιλήψεων της εποχής για την αρρώστια, τον πόνο και τη θεραπευτική στις τραγωδίες του Σοφοκλή
Αγγελική Χρονοπούλου, δ.φ. Σχολική Σύμβουλος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
11.40-12.00: Οἰδίπους: η τραγωδία του ανθρώπου ως σύγκρουση εξουσίας και αλήθειας
Σπύρος Τουλιάτος Ιστορικός
12.00-12.20: Πολιτική ρητορική και δόμηση του ήθους στον Σοφοκλή. Εφαρμογή των σύγχρονων ρητορικών στρατηγικών στην «Ἀντιγόνη» και τον «Φιλοκτήτη»
Ασπριάδης Νεόφυτος, Φιλόλογος
Ασπριάδου Βασιλική, Φιλόλογος
12.20-12.40: Η εικόνα των ξένων λαών στα έργα του Σοφοκλή
Μαρία- Ιωάννα Τριανταφύλλου Φιλόλογος
12.40-13. 00: Συζήτηση
Πέμπτη Συνεδρία (α)
Πρόεδρος: Αντώνιος Μαστραπάς,
δ.φ. Σχολικός Σύμβουλος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
17.00-17.20: Τροπές του πολιτικού στην Ἠλέκτρα του Σοφοκλή
Ελένη Γκαστή Επίκουρη Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
17.20-17.40: Το μάθημα του Πρωταγόρα στην Ἀντιγόνη του Σοφοκλή
Παναγιώτης Κοντονάσιος, δ.φ. Καθηγητής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
17.40-18.00: Οι πολιτικές συνδηλώσεις του Κολωνού στην τραγωδία «Οἰδίπους ἐπί Κολωνῷ»
Αλεξάνδρα Δημακοπούλου, δ.φ. Καθηγήτρια Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
18.00-18.20: Κέρδος και συνείδηση στον Φιλοκτήτη του Σοφοκλή
Ελένη Καράμπελα Λέκτορας Πανεπιστημίου Πατρών
18.20-18.40: Μύθος, χαρακτήρες και προεκτάσεις στον «Φιλοκτήτη», μέσα από την ιστορική συγκυρία του έτους διδασκαλίας του.
Γεώργιος Κωστούρος Καθηγητής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
18.40-19.00: Συζήτηση
19.00-19.20: Διάλειμμα
Πέμπτη Συνεδρία (β)
Πρόεδρος: Αγάθη Γεωργιάδου,
δ.φ. Επίτιμη Σχολική Σύμβουλος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
17.00-17.20: Η μοναδικότητα του ήθους και η ηθική μοναξιά των ηρώων του Σοφοκλή»
Τασούλα Καραγεωργίου, δ.φ. Επίτιμη Σχολική Σύμβουλος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
17.20-17.40: Ο τελευταίος μονόλογος του Αίαντα (στίχ. 815-865)
Νίκος Κ. Χαβιάρας, δ.φ Σχολικός Σύμβουλος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
17.40-18.00: Τραχίνιες του Σοφοκλή, Μήδεια του Ευριπίδη: οδυνηροί ύμνοι στον έρωτα.
Δήμητρα Μήττα Φιλόλογος-Ερευνήτρια Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας (ΚΕΓ)
18.00-18.20: Ο ρόλος των δύο φύλων, οι συγκρούσεις και τα μηνύματα των συγκρούσεων αυτών στο έργο του Σοφοκλή
Αικατερίνη Γεωργιάδου, φιλόλογος Μαρία Τυροβούζη, φιλόλογος
18.20-18.40: Σοφοκλέους Οἰδίπους τύραννος – Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι Έγκλημα και Τιμωρία. Το πρόβλημα της ανθρώπινης ενοχής και το ζητούμενο της εξιλέωσης.
Μαρία Πεσκετζή, δ.φ. Επίτιμη Σχολική Σύμβουλος Φιλολόγων
18.40-19.00: Συζήτηση
19.00-19.20: Διάλειμμα
Έκτη Συνεδρία (α)
Πρόεδρος: Τασούλα Καραγεωργίου,
δ.φ. Επίτιμη Σχολική Σύμβουλος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
19.20-19.40: Ο ρόλος του Χορού στον Σοφοκλή
Ευθυμία Σακαρέλλου, δ.φ. Καθηγήτρια Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
19.40-20.00: Ένα λογισμικό για τη διδασκαλία της Ἀντιγόνης του Σοφοκλή και οι παράγοντες παιδαγωγικού σχεδιασμού του.
Παναγιώτης Καραμανώλης, δ.φ. Σχολικός Σύμβουλος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
20.00-20.20: Η μορφή της Ηλέκτρας στον αρχαίο μύθο και η πρόσληψή της: παράδειγμα το «Σχέδιο για Ηλέκτρα» του Γιώργου Βέλτσου
Χαρινέλα Τουρνά, δ.φ. Σχολική Σύμβουλος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
20.20-20.40: Ο διάλογος της «Ἀντιγόνης» του Σοφοκλή με την «Αντιγόνη» του Μπρεχτ
Αναστασία Αβραμίδου, Mrs Καθηγήτρια Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
20.40-21.00: Η απήχηση του έργου του Σοφοκλή στη νεότερη εικαστική δημιουργία
Ασπασία Γκιόκα, δ.φ. Καθηγήτρια Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
21.00-21.20: Συζήτηση
Έκτη Συνεδρία (β)
Πρόεδρος: Ιωάννης Σταμουλάκης
Σύμβουλος Α΄ Υ.Π.Ε.Θ.
19.20-19.40: Ηθική, αρετή και αυτογνωσία μέσα από την τραγωδία Φιλοκτήτης του Σοφοκλή
Δήμητρα Χριστοπούλου Φιλόλογος
19.40-20.00: H τραγική παρέκτασις στις σοφόκλειες τραγωδίες Αἴας, Ἀντιγόνη, Οἰδίπους Τύραννος και Τραχίνιαι
Γεωργία Κατσαγάνη, δ.φ. Σχολική Σύμβουλος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
20.00-20.20: Η επίδραση της σοφόκλειας σκέψης στη σύγχρονη τουρκική σεναριογραφία. Η περίπτωση της Sultan Yesilyurt
Όλγα Δάσιου, δ.φ. Επίτιμη Σχολική Σύμβουλος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
20.20-20.40: Από την «Ἀντιγόνη» του Σοφοκλή στο «Ρέκβιεμ» της Άννας Αχμάτοβα: ο αρχαίος μύθος, η ομώνυμη ηρωίδα και μια ακόμη (;) ποιητική σύλληψη στα όρια του πραγματικού και της διακειμενικότητας
Λουκία Στέφου, δ.φ. Σχολική Σύμβουλος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
20.40-21.00: Οι Ιχνευταί του Σοφοκλή: από τον ύμνο στο σατυρικό δράμα, οι διακειμενικές διαδρομές και ο ρόλος του σατυρικού χορού
Ιωσήφ Χατζηιωακειμίδης, Μ.Δ.Ε. Καθηγητής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
21.00-21.20: Συζήτηση
Μουσική εκδήλωση: «Ένα χοροστάσι στας Σέρρας» Χοροί των ντόπιων κατοίκων των Σερρών
Σάββατο, 14 Νοεμβρίου 2015
Έβδομη Συνεδρία
Πρόεδρος: Αθανάσιος Νάκας
Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών
09.00-09.20: Σοφοκλή, Αἴας. Ο κώδικας των νέων πολιτικών αξιών της Αθήνας
Αλίκη Γαλιατσάτου, ΜΑ Καθηγήτρια Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
09.20-09.40: Τύφλωση και αυτοτύφλωση στον Οἰδίποδα Τύραννο
Αγάθη Γεωργιάδου, δ.φ. Επίτιμη Σχολική Σύμβουλος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
09.40-10.00: Παρατηρήσεις στον Τηρέα του Σοφοκλή
Φάνης Ι. Κακριδής Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
10.00-10.20: Τα ταφικά έθιμα στο έργο του Σοφοκλή και οι απεικονίσεις τους στην τέχνη
Μεταξία Παπαποστόλου, δ.φ. Καθηγήτρια Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
10.20-10.40: Σοφοκλέους Τραχίνιαι: «ἁ δ’ ἀμφίπολος Κύπρις ἄναυδος φανερὰ/ τῶνδ’ ἐφάνη πράκτωρ» (στίχ. 860-861).
Χρύσα Αλεξοπούλου, δ.φ. Επίτιμη Σχολική Σύμβουλος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
10.40-11.00: Συζήτηση
11-11.20: Διάλειμμα
Όγδοη Συνεδρία
Πρόεδρος: Μανώλης Μ. Στεργιούλης,
ΜΑ Σχολικός Σύμβουλος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
11.20-11.40: Η προφητεία του Έλενου στον Φιλοκτήτη
Μαρίνα Αθανασίου Καθηγήτρια Μέσης Εκπαίδευσης Κύπρου
11.40-12.00: Ομηρικοί ήρωες στα έργα του Σοφοκλή Αἴας και Φιλοκτήτης
Χριστίνα Αργυροπούλου, δ.φ. Επίτιμη Σύμβουλος Παιδαγωγικού Ινστιτούτου
12.00-12.20: Σοφοκλέους Οἰδίπους τύραννος: η πορεία του ανθρώπου προς τη γνώση
Ιωάννης Π. Σταμουλάκης, δ.φ., Σύμβουλος Α΄ του ΥΠ.Π.Ε.Θ.
12.20-12.40: Σχηματικός λόγος και ρητορική στις τραγωδίες του Σοφοκλή
Αθανάσιος Νάκας Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών
12.40-13.00: Ο Σοφοκλής ως δραματουργός: Οἰδίπους και Ἀντιγόνη: ήρωες του χρέους ή και της μοίρας;
Πολύμνια Χατζηνεοφύτου, δ.φ.
Επιθεωρήτρια φιλολογικών μαθημάτων Κύπρου
13.00-13. 20: Συζήτηση
Ένατη Συνεδρία
Πρόεδρος: Γεωργία Χαριτίδου, δ.φ.
Επίτιμη Διευθύντρια Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
17.00-17.20: Η Αντιγόνη ως ένας σύγχρονος αντι-ήρωας: Η αντιστροφή του μύθου μέσα από μία διαφορετική παιδαγωγική προσέγγιση
Μαρία Ζαφειρίου, Mrs Καθηγήτρια Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
17.20-17.40: Απεικονίσεις των ηρώων του Σοφοκλή στην αγγειογραφία
Ευσταθία Χαντζή- Αικατερίνη Μουσαδάκου Καθηγήτριες Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, ΜΑ
17.40-18.00: Οι πολιτικές απηχήσεις της «Ἀντιγόνης» του Σοφοκλή: όταν το θέατρο ασκεί πολιτική…
Βασιλική Ζέττα, Med , Ισιδώρα Μάλαμα, Med Καθηγήτριες Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
18.00-18.20: Απεικονίσεις της σοφόκλειας Ἀντιγόνης στη νεότερη ελληνική τέχνη. Ζωγραφική-Κινηματογράφος-Μουσική.
Άννα Αγγελοπούλου, δ.φ. Σχολική Σύμβουλος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
18.20-18.40: Αντιγόνη- Κορντέλια: η «Αγάπη», το θύμα του «Μεγάλου Μηχανισμού της Εξουσίας»
Αγγελική Αργειτάκου, δ.φ. Καθηγήτρια Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
18.40-19.00: Συζήτηση
19.00-19.20: Διάλειμμα
Δέκατη Συνεδρία
Πρόεδρος: Βασιλική Ζέττα,
Med Καθηγήτρια Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
19.20-19.40. Η εξέλιξη της τραγωδίας από τον Αισχύλο στον Σοφοκλή:
Γεώργιος Κράιας, δ.φ
19.40-20.00: Ο Φιλοκτήτης του Σοφοκλή και οι μεταγραφές του στο νεοελληνικό θέατρο
Ευσεβία Χασάπη-Χριστοδούλου, δ.φ. Σχολική Σύμβουλος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
20.00-20.20: Οἰδίπους και Ἀντιγόνη … επί της οθόνης
Στέλλα Βατούγιου, Μ.Δ.Ε. Καθηγήτρια Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
20.20-20.40: Η μυθική μορφή της Αντιγόνης υπό το πρίσμα της νεοελληνικής εμπειρίας και παράδοσης
Χρήστος Δάλκος, δ.φ.
20.40-21.00: Η επιρροή της γραφίδας του Σοφοκλή στον Ευριπίδη και στην τέχνη της αρχαιότητας μέσα από αποσπασματικά σωζόμενα έργα του
Ευαγγελία Κ. Μιμίδου, δ.φ. Αρχαιολόγος
21.00-21.15: Συζήτηση
21.15-21.30: Συνόψιση εργασιών Συνεδρίου
Μανώλης Μ. Στεργιούλης, ΜΑ Σχολικός Σύμβουλος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
Μουσικό Σχολείο Σερρών: «Αποχαιρετισμός με νότες»
Κυριακή, 15 Νοεμβρίου 2015
10.00- 14.00:
- Επίσκεψη στην Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου (Αναφορά στην Ιστορίας της Ιεράς Μονής και της ευρύτερης περιοχής από τον Γιώργο Κράια, δ.φ.)
- Επίσκεψη και ξενάγηση στον αρχαιολογικό χώρο της Αμφίπολης