«Προβλήματα και ελλείψεις που υπάρχουν στα Πειραματικά Σχολεία»

Τα Πειραματικά Σχολεία είναι σχολικές μονάδες όπου δοκιμάζονται νέα προγράμματα σπουδών, διδακτικά εργαλεία και διδακτικές μέθοδοι. Οι εκπαιδευτικοί που υπηρετούν σε αυτά διαθέτουν αυξημένα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα, ώστε να είναι σε θέση να υλοποιήσουν τις πιλοτικές εφαρμογές και να συμβάλουν στην αποτίμηση των αποτελεσμάτων τους. Η εισαγωγή των μαθητών γίνεται μέσω κλήρωσης, ώστε να εξασφαλίζεται τυχαίο δείγμα, απαραίτητο για την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων.

Π.ΕΝ.Ε.Λ.Φ.Α.

Επειδή τα Πειραματικά Σχολεία αποτελούν σημαντικό παράγοντα για τη βελτίωση της εκπαίδευσης, θα θέλαμε να επισημάνουμε προβλήματα και ελλείψεις που υπάρχουν στα συγκεκριμένα σχολεία, προκειμένου να συμβάλουμε στην πληρέστερη λειτουργία τους. Κρίνεται, λοιπόν, αναγκαίος:

Ο εκσυγχρονισμός του Διαθεματικού Ενιαίου Πλαισίου Προγραμμάτων Σπουδών (Δ.Ε.Π.Π.Σ.) και των Αναλυτικών Προγραμμάτων Σπουδών (Α.Π.Σ.), καθώς και η εισαγωγή εκπαιδευτικών καινοτομιών, με βασικό σκοπό τη στήριξη των προσπαθειών όλων των μαθητών.
Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών των Πειραματικών Σχολείων, με σκοπό τη διασφάλιση της υψηλής ποιότητας του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου και την αύξηση του ενθουσιασμού των μαθητών. Το ισχύον θεσμικό πλαίσιο δεν είναι επαρκές, επιμόρφωση των εκπαιδευτικών είναι σχεδόν μηδενική και υπάρχει έλλειψη συντονισμού από την Κεντρική Υπηρεσία του Υπουργείου Παιδείας.
Η θεσμοθέτηση συγκριμένων υψηλών προσόντων για τη θέση των διευθυντών των Πειραματικών Σχολείων, ώστε να καθίσταται αντικειμενική η διαδικασία αξιολόγησης των. Ο ρόλος των διευθυντών στην ανάπτυξη της κουλτούρας και του κλίματος, επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την ψυχική διάθεση των εκπαιδευτικών για την εκτέλεση του έργου τους, αλλά και την αποτελεσματικότητα και την παραγωγικότητα των σχολείων.
Η αυτοαξιολόγηση του Πειραματικού Σχολείου, που θα επιτρέπει στον σύλλογο διδασκόντων να σχεδιάζει δράσεις βελτίωσης, να τις προγραμματίζει, να τις υλοποιεί και να αποτιμά κριτικά τα αποτελέσματά τους.
Η έγκαιρη στελέχωση όλων των Πειραματικών Σχολείων από εκπαιδευτικούς και επιπλέον εκπαιδευτικούς ειδικής αγωγής και ειδικό βοηθητικό προσωπικό, ώστε οποιασδήποτε καθυστέρηση να μην επιδρά ανασταλτικά στην ποιότητα του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου.
Η αντιμετώπιση της απώλειας διδακτικών ωρών, που ειδικά για τα μονόωρα εβδομαδιαία μαθήματα δημιουργεί κατεξοχήν πρόβλημα για την αποτελεσματική διδασκαλία τους. Συγκεκριμένα, η συμπερίληψή τους με αυτή τη μορφή (δηλαδή ως μονόωρα) στο ωρολόγιο πρόγραμμα των Πειραματικών Σχολείων χρειάζεται αναθεώρηση.
Η ενισχυτική διδασκαλία, που συμβάλει στην αντιμετώπιση της μαθησιακής ανομοιογένειας και ετοιμότητας των μαθητών των Πειραματικών Σχολείων, καθώς και στην απόκλισή τους από το σημείο της διδακτέας ύλης (επίπεδο). Για το σκοπό αυτό, χρειάζεται έγκαιρη πρόβλεψη από τον διευθυντή της σχολικής μονάδας, όπως και κάθε άλλο μέτρο αντισταθμιστικής εκπαίδευσης.

Επίσης, παρατηρείται:

Μεγάλο έλλειμμα εκπαίδευσης και περιορισμένης ευαισθητοποίησης στο θέμα της ενδοσχολικής βίας και του εκφοβισμού στους εκπαιδευτικούς, μαθητές και γονείς. Το κλειδί στην αντιμετώπιση του φαινομένου αυτού είναι η επένδυση στον σχεδιασμό και την εφαρμογή προληπτικών προγραμμάτων διαχείρισης της ενδοσχολικής βίας από το Πειραματικό Σχολείο, που θα καθιστούν τους μαθητές ικανούς να επιλύουν μόνοι τους τις συγκρούσεις, να ενισχύουν τη συμμετοχή τους σε ομάδες για τη λήψη αποφάσεων και να καλλιεργούν θετική στάση ζωής.
Ελλείψεις στη στελέχωση των Πειραματικών Σχολείων με διοικητικό προσωπικό, με αποτέλεσμα η κάλυψη των αναγκών γραμματείας και επιστασίας να καλύπτεται από τη διεύθυνση του σχολείου και το εκπαιδευτικό προσωπικό. Αυτό σημαίνει ότι αφαιρείται παραγόμενο παιδαγωγικό, διδακτικό και κοινωνικό έργο της σχολικής μονάδας.

Προβλήματα στην υλικοτεχνική υποδομή και τον εργαστηριακό εξοπλισμό τους και μεγάλες ελλείψεις. Μάλιστα διαπιστώνεται ότι ενίοτε οι υπάρχουσες αυτές υποδομές είναι και επικίνδυνες για την ακεραιότητα των μαθητών μας.
Η έλλειψη σχολικής αυτονομίας η οποία αποτελεί μέσο επίτευξης, πρωτίστως εκπαιδευτικών στόχων. Τα ερευνητικά ευρήματα δείχνουν ότι οι επιδόσεις των μαθητών τείνουν να είναι καλύτερες στις χώρες όπου οι σχολικές μονάδες έχουν μεγαλύτερη αυτονομία σε συγκεκριμένους τομείς, με την προϋπόθεση ότι θα λογοδοτούν για τα αποτελέσματά τους.

Η μη απόδοση οργανικών θέσεων στα τυπικά σχολεία (και στη Διεύθυνση επιλογής τους) για τους εκπαιδευτικούς των Πειραματικών Σχολείων, συντηρεί την εργασιακή ανασφάλειά τους. Για το σκοπό αυτό, προτείνεται η άμεση απόδοση οργανικής θέσης των εκπαιδευτικών των Πειραματικών Σχολείων, με ταυτόχρονη απόσπασή τους σε αυτά –όπως ισχύει και με τα άλλα στελέχη της εκπαίδευσης, ώστε να δύνανται να επιστρέφουν στη θέση τους μετά την εξάντληση της θητείας τους στο Πειραματικό Σχολείο, στο οποίο δεν θα μπορούν να διδάξουν περισσότερο από δύο θητείες.

Τελειώνοντας, θα θέλαμε να υπενθυμίσουμε το μήνυμα του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (Ο.Ο.Σ.Α.) στα μέλη του: Επενδύστε στην εκπαίδευση γιατί η εκπαίδευση είναι το αντίδοτο στην οικονομική κρίση. Η Έκθεση του Ο.Ο.Σ.Α .για την Ελλάδα παρατηρεί ότι το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα είναι άκρως συγκεντρωτικό, με την κυβέρνηση να έχει σχεδόν τον απόλυτο έλεγχο. Οι βασικοί άξονες πάνω στους οποίους διαρθρώνονται οι προτάσεις του Ο.Ο.Σ.Α. είναι η αποκέντρωση των σχολείων και η αυτονομία οι οποίες συνδέονται άμεσα με τη λογοδοσία (χρηματοδότηση).

Η Π.ΕΝ.Ε.Λ.Φ.Α., ως επιστημονική ένωση, τίθεται στη διάθεση του Υπουργείου για οποιαδήποτε συνεργασία με στόχο την υλοποίηση των παραπάνω προτάσεων σε επίπεδο σχεδιασμού, περιεχομένου, προγραμμάτων σπουδών και επιμορφωτικών προγραμμάτων.