Τὸ πνευματικὸν φῶς τοῦὉσίου Παϊσίου τοῦἉγιορείτου
Τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου π. Διονυσίου Τάτση
(2ον – Τελευταῖον)
3. Ὁ ἀσκητὴς τῆς Παναγούδας
Καθὼς περνοῦσαν τὰ χρόνια, ἡ φήµη τοῦ Γέροντος Παϊσίου µεγάλωνε καὶ οἱ περισσότεροι ἐπισκέπτες τοῦ Ἁγίου Ὄρους ἔβαζαν στὸ πρόγραµµά τους καὶ τὴ συνάντηση µὲ τὸν µεγάλο ἀσκητή. Τὸ 1979 ὁ γέροντας ἀναχώρησε ἀπὸ τὸ σταυρονικητιανὸ κελὶ τοῦ Τιµίου Σταυροῦ καὶ πῆγε στὸ κουτλουµουσιανὸ κελὶ τῆς Παναγούδας, στὴ σκήτη τοῦ Ἁγίου Παντελεήµονος, τὸ ὁποῖο εἶχε «βασικὲς ἐλλείψεις, γιατὶ ἦταν παλαιὸ καὶ ἐγκαταλελειµµένο.

Ἔλειπαν πόρτες, παράθυρα, ταβάνια. Τὸ πάτωµα εἶχε τρύπες καὶ ἡ σκεπὴ ἔβαζε νερά». Μετὰ τὶς ἀναγκαῖες ἐπισκευές, ὁ γέροντας «µπῆκε στὸ πρόγραµµα τῶν προσκυνητῶν». Καθηµερινὰ δεχόταν δεκάδες καὶ ἑκατοντάδες ἀνθρώπους. Τὸ ὑπαίθριο ἀρχονταρίκι του ἦταν ἀνοιχτὸ γιὰ ὅλους. Ἀπὸ ἐκεῖ περνοῦσε πλῆθος πονεµένων, ποὺ ζητοῦσε τὴ συµβουλὴ καὶ τὴν προσευχή του.
Στὴν Παναγούδα ἡ εἰκόνα ἦταν πάντα ἡ ἴδια. Ἀναµονὴ ἔξω ἀπὸ τὸ σύρµα, στὴ σκιὰ τῆς ἄγριας καὶ πυκνῆς βλάστησης. Μικρὲς καὶ µεγάλες ὁµάδες, χαµηλόφωνες συζητήσεις, γνωριµίες καὶ ἀναµνήσεις ἀπὸ προηγούµενες ἐπισκέψεις. Μερικοὶ ποὺ πήγαιναν γιὰ πρώτη φορὰ ἦταν ἀνυπόµονοι, πότε θὰ δοῦν τὸ φηµισµένο γέροντα.
Πολλοὶ ἐπισκέπτες δὲν εἶχαν πνευµατικὰ ἐνδιαφέροντα, γι᾽ αὐτὸ καὶ οἱ συνοµιλίες τους µὲ τὸν Γέροντα Παΐσιο ἀναφέρονταν σὲ κοσµικὰ καὶ πολιτικὰ θέµατα, γεγονὸς ποὺ κούραζε τὸν Γέροντα. Ἀρκετοὶ τοῦ ζητοῦσαν προβλέψεις γιὰ τὸ µέλλον, ἐνῶ γιὰ τὸ παρὸν δὲν ἔδιναν τόση σηµασία. Ἀνησυχοῦσαν γιὰ τὴ ζωή τους, χωρὶς νὰ κάνουν πνευµατικὸ ἀγώνα. Σ᾽ αὐτοὺς ὁ γέροντας προσπαθοῦσε νὰ βάζει τὴν «καλὴ ἀνησυχία», ὅπως ἔλεγε. ∆ὲν τοὺς ἤθελε ἀδρανεῖς καὶ περίεργους. Προβληµατικὴ συµπεριφορὰ εἶχαν καὶ πολλοὶ «συνειδητοὶ χριστιανοί», ποὺ εἶχαν διαµορφωµένες ἀπόψεις γιὰ διάφορα θέµατα τῆς πνευµατικῆς ζωῆς καὶ συνοµιλοῦσαν µὲ τὸν Γέροντα Παΐσιο, ὄχι γιὰ νὰ δεχτοῦν αὐτὰ ποὺ θὰ τοὺς ἔλεγε, ἀλλὰ γιὰ νὰ τὸν πείσουν ὅτι ἐκεῖνοι εἶχαν τὶς ὀρθὲς ἀπόψεις. Προσπαθοῦσαν ἀκόµα νὰ τὸν πληροφορήσουν γιὰ διάφορα ἐκκλησιαστικὰ γεγονότα καὶ νὰ τὸν παρακινήσουν νὰ ἐκφράσει τὴ γνώµη του, τὴν ὁποία, ὅταν ἔβγαιναν στὸν κόσµο, διέδιδαν συµπληρωµένη καὶ παραµορφωµένη, προκαλώντας θόρυβο καὶ ταραχὴ ἀνάµεσα σὲ ὁµάδες ἀνθρώπων. Ἡ τακτικὴ αὐτὴ συνεχίζεται καὶ µετὰ τὴν κοίµηση τοῦ ὁσίου µὲ µικρὴ διαφοροποίηση. Ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ ἀποδίδουν στὸν ὅσιο διδαχὲς καὶ λόγους, ποὺ εἶναι ἀποκυήµατα τῆς φαντασίας τους, προκειµένου νὰ δικαιολογήσουν δικές τους ἐπιλογὲς καὶ δραστηριότητες, οἱ ὁποῖες ἔρχονται σὲ πλήρη ἀντίθεση µὲ τὸ πνεῦµα τῶν διδαχῶν του. Ἐνῶ οἱ ἴδιοι εἶναι αἰχµάλωτοι τοῦ κοσµικοῦ φρονήµατος, θέλουν νὰ ἐµφανίζονται ὡς πνευµατικὰ τέκνα καὶ ἐπιµελεῖς µαθητές του. Καὶ αὐτὸ εἶναι ἐνοχλητικὴ ὑποκρισία.
4. Τὸ ὑπαίθριον ἀρχονταρίκι
Ὁ ὅσιος Παΐσιος, παρόλες τὶς ἀσθένειές του, ἦταν ἀκούραστος. Ὁ χρόνος του πάντα γεµάτος. Καθηµερινὰ δεκάδες ἐπισκέπτες ἤθελαν νὰ τὸν δοῦν, νὰ συνοµιλήσουν µαζί του, νὰ τοῦ ἐκµυστηρευτοῦν τὰ προβλήµατά τους κατ᾽ ἰδίαν, νὰ ζητήσουν τὴ θαυµατουργική του παρέµβαση µέσῳ τῆς θεοπειθοῦς προσευχῆς του γιὰ τὴ θεραπεία κάποιου ἀσθενοῦς, νὰ πάρουν τὴν εὐχή του καὶ τὴν «εὐλογία» του, κάτι δηλαδὴ ἀπὸ τὸ ἐργόχειρό του. Ὅλοι αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι ἐξυπηρετοῦνταν ἀπὸ τὸν ἴδιο, ἀφοῦ ποτὲ δὲν εἶχε κάποιον βοηθὸ στὸ κελί του. Μόνος του προσέφερε τὰ λουκούµια καὶ τὸ νερό, τηρώντας τὸ «τυπικό» τῆς φιλοξενίας στὸ ὑπαίθριο ἀρχονταρίκι του.
Μετὰ καθόταν καὶ ἄκουγε τοὺς ἐπισκέπτες. Ἔκανε τυπικὲς ἐρωτήσεις καὶ καθὼς ἄνοιγε ἡ συζήτηση, ἔλεγε τὶς θεόσοφες διδαχές του. Αὐτὸ γινόταν ὅλες τὶς ὧρες τῆς ἡµέρας, συνήθως µὲ κανένα διάλειµµα. Ὅταν ἀργὰ τὸ ἀπόγευµα ὁ ἥλιος βασίλευε καὶ τὸ ἀρχονταρίκι ἄδειαζε, ἄρχιζε τὸ µυστικὸ ἔργο τῆς νύχτας. Προσευχόταν ξεχωριστὰ γιὰ ὅλους ἐκείνους, ποὺ ἀντιµετώπιζαν προβλήµατα καὶ τοῦ τὸ εἶχαν ζητήσει ἐπίµονα εἴτε µὲ τὴν παρουσία τους στὸ κελὶ εἴτε µὲ ἐπιστολές. Βίωνε καὶ ὀ ἴδιος τὸν πόνο καὶ τὴν ἀγωνία τῶν ἀνθρώπων καὶ προσευχόταν θερµά, γιὰ νὰ θεραπευθοῦν. Ἔπρεπε νὰ ὑποβάλει τὰ αἰτήµατα τῶν πονεµένων καὶ δυστυχούντων στὸ φιλάνθρωπο Θεό. Αὐτὴ ἡ πνευµατικὴ ἐργασία δὲν ἦταν καθόλου εὔκολη, γιατὶ δὲν ἦταν αἰτήµατα δύο τριῶν ἀνθρώπων, ἀλλὰ δεκάδων καὶ ἑκατοντάδων. ∆ὲν εἶχαν τελειωµό. Καὶ ὅµως ἔπρεπε ὅλα νὰ τὰ διεκπεραιώσει µὲ τὴν προσευχή του. Ἔτσι ἡ νύχτα δὲν ἔφτανε. Οἱ ὧρες της ἦταν λιγοστές. Ὁ ὅσιος Παΐσιος, ὄντας ὁ ἴδιος πονεµένος, ἦταν εὐαίσθητος καὶ στοργικὸς ἀπέναντι στοὺς πονεµένους. Θυσιαζόταν καθηµερινὰ στὸ βωµὸ τῆς ἀγάπης.
– Θεέ µου, πῶς ἄντεχε αὐτὸ τὸ πρόβληµα; Ποῦ ἔβρισκε τόση δύναµη;
Ὁ ὅσιος ἦταν ἀξιοθαύµαστος σὲ ὅλη τὴν πορεία τῆς ζωῆς του. Ἡ ἀγάπη πρὸς τὸν πλησίον τὸν δυνάµωνε, τοῦ παραµέριζε τὰ ἐµπόδια ποὺ τοῦ παρουσιάζονταν καὶ βοηθοῦσε τοὺς ἀνθρώπους.
Ἐὰν κάποιος θελήσει νὰ κατανοήσει τὸν ὅσιο Παΐσιο, πρέπει νὰ δεῖ τὰ τρία πνευµατικά του χαρακτηριστικά: τὴν ἄσκηση, τὴν προσευχὴ καὶ τὴν ἀγάπη·
Ὁ ὅσιος ἦταν ἀσκητὴς σὲ ὅλη του τὴ ζωή. Ἀσκητὴς στὴν κυριολεξία. Ἀρνοῦνταν κάθε ἐξέλιξη καὶ ἐκσυγχρονισµό. ∆ὲν ἤθελε εὐκολίες στὴ ζωή του, δὲν ἤθελε τὴν ἄνεση καὶ δὲν χρησιµοποιοῦσε τὰ µέσα ποὺ προσφέρει ἡ ἐποχή µας. Στὸ κελί του εἶχε ἑκούσια πτωχεία. Παράλληλα ἀνησυχοῦσε γιὰ τὸν ἐκσυγχρονισµὸ τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ἰδιαίτερα µὲ τὴ διάνοιξη αὐτοκινητόδροµων καὶ τὴν εἴσοδο τῆς τεχνολογίας στὴ ζωὴ τῶν µοναχῶν, ὅπως καὶ γιὰ τὸ κοσµικὸ φρόνηµα ποὺ καταδυναστεύει πολλοὺς νέους µοναχοὺς καὶ τοὺς ἐµποδίζει νὰ ἀκολουθήσουν τὸν παραδοσιακὸ τρόπο ζωῆς τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Τὴν ἴδια ἀνησυχία εἶχε ὁ ὅσιος καὶ ὅταν ὡς νέος µοναχὸς ζοῦσε στὴν Ἱ. Μονὴ Στοµίου Κονίτσης (1958-1962) καὶ γινόταν λόγος γιὰ τὴν τουριστικὴ ἀξιοποίηση τῆς χαράδρας τοῦ Ἀώου ποταµοῦ µὲ τὴν κατασκευὴ διαφόρων ἔργων, ποὺ θὰ ἐπηρέαζαν καὶ τὴν ἡσυχία τῆς Ἱ. Μονῆς µὲ τὴν ἀθρόα προσέλευση ἄσχετων ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖοι θὰ ἐντυπωσιάζονταν ἀπὸ τὴν ὡραία καὶ ἄγρια φύση καὶ στὴν Ἱ. Μονὴ θὰ κατέληγαν, γιὰ νὰ ξεκουραστοῦν καὶ ὄχι γιὰ νὰ τροφοδοτηθοῦν πνευµατικά. Θὰ γινόταν ἡ Ἱ. Μονὴ κέντρο διερχοµένων µὲ ὅλα τὰ ἀρνητικὰ ἐπακόλουθα.
Τὸ δεύτερο πνευµατικὸ γνώρισµα τοῦ ὁσίου Παϊσίου ἦταν ἡ ἀδιάκοπη προσευχή του. Στὰ πρῶτα χρόνια τῆς µοναχικῆς του ζωῆς προσευχόταν κυρίως γιὰ τὴν ἀναξιότητά του καὶ ζητοῦσε τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Μετά, ὅταν ἡ φήµη του ἔγινε µεγάλη, ἡ προσευχή του στρεφόταν στὰ αἰτήµατα τῶν πονεµένων ἀδελφῶν. Καὶ εἶχε ἀποτελεσµατικότητα. Τὸ ὁµολογοῦν οἱ ἴδιοι οἱ πονεµένοι, ποὺ εἶχαν ζητήσει τὴν προσευχή του.
Καὶ τὸ τρίτο γνώρισµά του ἦταν ἡ «γενικὴ ἀγάπη». Ἁγαποῦσε ἐµπράκτως ὅλους τοὺς ἀνθρώπους καὶ προσπαθοῦσε µὲ κάθε τρόπο νὰ τοὺς βοηθήσει νὰ κάνουν τὴ µεγάλη καὶ σταθερὴ στροφὴ πρὸς τὸν Θεόν. Καὶ εἶχε θεαµατικὲς ἐπιτυχίες. Εἶναι χιλιάδες οἱ ἄνθρωποι, ποὺ δέχτηκαν τὶς διδαχές του καὶ ἀκολούθησαν τὸ δρόµο τοῦ Θεοῦ.
5. Συνέπεια εἰς τὶς διδαχὲς τοῦ ὁσίου
Ὁ ὅσιος Παΐσιος εἶναι ἕνα λαµπερὸ ἀστέρι τῆς Ὀρθοδοξίας. Καὶ µετὰ τὴν κοίµησή του µιλοῦν οἱ ἄνθρωποι γι’ αὐτόν. Μάλιστα µὲ συνεχῶς αὐξανόµενο ἐνδιαφέρον. Ὅµως τὸ νὰ ἐπαινοῦµε καὶ νὰ ἐγκωµιάζουµε ἕνα ἅγιο δὲν εἶναι κάτι τὸ δύσκολο. Θὰ ἔλεγα οὔτε καὶ ἀναγκαῖο. Ἐκεῖνο ποὺ µᾶς λείπει εἶναι ἡ µίµηση τοῦ ἁγίου. Ἀφοῦ γνωρίζουµε τόσα πολλὰ γιὰ τὴ ζωή του, τώρα πρέπει νὰ ἀρχίσουµε ἕνα ἐντατικότερο ἀγώνα, γιὰ νὰ τὸν µιµηθοῦµε, τὸ κατὰ δύναµη ὁ καθένας. Εἶναι ἀλήθεια ὅτι σήµερα ὅλοι µιλοῦν γιὰ τὸν ὅσιο Παΐσιο. Πατριάρχες, ἀρχιεπίσκοπος, µητροπολίτες, κληρικοί, µοναχοὶ καὶ πλήθη λαοῦ καὶ ὁ καθένας διατυπώνει τὶς προσωπικές του σκέψεις, χωρὶς ὅµως νὰ συγκρίνει τὴ δική του µὲ τὴ ζωὴ τοῦ ὁσίου καὶ χωρὶς νὰ ἀναθεωρεῖ ἐκεῖνα ἀπὸ τὴ ζωή του, ποὺ ἔρχονται σὲ ἀντίθεση µὲ τὰ ὅσα βίωνε καὶ δίδασκε ὁ ἅγιος. Σηµειώνω µερικὲς ἐνδεικτικὲς περιπτώσεις.
Ὁ ὅσιος γέροντας, ὅπως καὶ ὅλοι οἱ γέροντες, ἦταν ἀντιοικουµενιστής. Οἱ οἰκουµενιστὲς ὅµως, µεγαλόσχηµοι κληρικοί, ποὺ πληθωρικὰ τὸν ἐπαινοῦν, παραµένουν στὴ γραµµή τους, ποὺ εἶναι προδοτικὴ γιὰ τὴν Ὀρθοδοξία.
Πολλοὶ ἁγιορεῖτες µοναχοὶ ἀναφέρονται συχνὰ στὸν ὅσιο, ὅταν µάλιστα ἀπευθύνονται σὲ κοσµικούς, κρατώντας ὅµως ὑπερσύγχρονα κινητὰ τηλέφωνα, γιὰ νὰ παίρνουν τὰ µηνύµατα ἀπὸ τὸν κόσµο, ὄντας στὸ Ὄρος τὸ ἅγιο καὶ ἀπόκοσµο! Μιλοῦν γιὰ τὸ γέροντα µὲ καύχηση, ὁ ὁποῖος ὅµως ἦταν κατὰ τῆς τεχνολογίας, χωρὶς νὰ συνειδητοποιοῦν ὅτι τὸ ἄβατο τοῦ Ὄρους, κατὰ ἕνα µεγάλο ποσοστό, ἔχει καταργηθεῖ, ἀφοῦ πιὰ µὲ τὰ κινητὰ τηλέφωνα καὶ τοὺς ὑπολογιστές ἔχει γεµίσει ὁ ἱερὸς τόπος µὲ γυναικεῖες µορφὲς καὶ φωνές!
Ἐπίσης ἡ πλειονότητα τῶν κληρικῶν, καὶ ἰδιαίτερα οἱ κοσµικοὶ ἀρχιµανδρίτες, εὔκολα ἐγκωµιάζουν τὸν ὅσιο καὶ ξεχνοῦν ὅτι ἐκεῖνος µιλοῦσε γιὰ τὸ κοσµικὸ φρόνηµα, ποὺ πρέπει νὰ ἀποβάλουν γιὰ νὰ µπορέσουν νὰ προοδεύσουν πνευµατικὰ καὶ στὴ συνέχεια νὰ ποιµάνουν ἀποτελεσµατικὰ τὸ λαό τοῦ Θεοῦ!
Ἀναφέρονται ἐπίσης στὸν ὅσιο οἱ «εὐσεβεῖς», οἱ ὁποῖοι θαυµάζουν τὶς θεοπειθεῖς του προσευχές, τὴν εὐαισθησία του ἀπέναντι στοὺς πονεµένους καὶ γενικὰ τὴν ἀσκητικότητά του, οἱ ἴδιοι ὅµως δὲν αὐξάνουν τὴν προσευχή τους κατὰ ἕνα «Κύριε, ἐλέησον», δὲν περιορίζουν τὸ πάθος τῆς φιλαργυρίας τους, ἀρνοῦνται τὴν ἐλεηµοσύνη, παραµένουν σκληροὶ ἀπέναντι στοὺς πονεµένους, εἶναι ἀνικανοποίητοι καὶ ξεχνοῦν νὰ εὐχαριστήσουν τὸν Θεὸ γιὰ ὅσα καθηµερινὰ τοὺς δίνει.
6. Ἐπιλογικά
Ὅσοι γνώρισαν ἀπὸ κοντὰ τὸν ὅσιο Παΐσιο καὶ ὠφελήθηκαν ἀπὸ τὶς διδαχές του, τὸν νιώθουν δίπλα τους καὶ ἡ συγκίνησή τους εἶναι ἔκδηλη. ∆ὲν εἶναι µικρὸ πράγµα νὰ ἔχει ἐπικοινωνήσει κάποιος µὲ ἕνα ἅγιο καὶ νὰ ἔχει εὐεργετηθεῖ πνευµατικὰ µὲ τὸ λόγο του καὶ τὴν προσευχή του. ∆οξάζει τὸ Θεὸ γι’ αὐτὸ καὶ συνεχίζει τὴν ἐπικοινωνία µὲ τὸ διαρκὲς αἴτηµά του: «Ἅγιε τοῦ Θεοῦ, πρέσβευε ὑπὲρ ἡµῶν». Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ ἐξασφαλίζει τὶς πρεσβεῖες του καὶ τὸ παράδειγµα ἐκείνου µένει πάντα ζωντανὸ µέσα του. Βαδίζει τὸ δρόµο τοῦ Θεοῦ µὲ βοηθὸ καὶ συµπαραστάτη τὸν ἅγιό του. Ξεπερνάει τὰ ἐµπόδια καὶ τοὺς πειρασµοὺς καὶ βιώνει µιὰ ἀνέκφραστη χαρὰ γιὰ τὴ µεγάλη εὐλογία, ποὺ εἶχε στὴ ζωή του νὰ γνωρίσει ἕνα ἅγιο!
Πνευµατικὴ ὠφέλεια ἔχουν κι ἐκεῖνοι ποὺ γνώρισαν τὸν ἅγιο, χωρὶς ποτὲ νὰ τὸν ἔχουν συναντήσει. Ἄκουσαν καὶ διάβασαν γι’ αὐτόν, αἰσθάνονται ξεχωριστὴ εὐλάβεια καὶ ζητοῦν τὶς πρεσβεῖες του. Ἀνάβουν τὸ κεράκι τους ἀπὸ τὸ λυχνάρι τοῦ ἁγίου καὶ προοδεύουν κατὰ Θεόν.
Τὸν ὅσιο Παΐσιο τῶν ἡµερῶν µας πρέπει νὰ ἔχουµε πνευµατικὸ ὁδηγό, νὰ εἶναι τὸ φῶς στὴ ζωή µας, γιὰ νὰ µπορέσουµε νὰ πλησιάσουµε περισσότερο τὸν Θεό, ἀκολουθώντας τὶς διδαχές του καὶ ἐπικαλούµενοι τὶς θεοπειθεῖς πρεσβεῖες του.
Ορθόδοξος Τύπος, 2/10/2015

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Αυξήσεις μισθών: Πώς θα ενισχυθεί το εισόδημα σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα