Η θεσμοθέτηση της υποχρεωτικής δίχρονης αποτέλεσε για πολλά χρόνια κεντρικό αίτημα διεκδίκησης του Κλάδου των εκπαιδευτικών. Το 2006, μετά από μακρόχρονους αγώνες των εκπαιδευτικών θεσμοθετήθηκε ο ένας υποχρεωτικός χρόνος προσχολικής αγωγής και πριν λίγους μήνες η Κυβέρνηση ψήφισε στη Βουλή νόμο που θεσμοθετεί τη δίχρονη υποχρεωτική προσχολική αγωγή σε βάθος τριετίας. Η θέση του Κλάδου των εκπαιδευτικών παραμένει σταθερή για άμεση και καθολική εφαρμογή της σε όλα τα Νηπιαγωγεία της επικράτειας, ώστε όλα τα παιδιά της ηλικίας 4-6 ετών να  τύχουν ίσης και ενιαίας μεταχείρισης .

Του Τάσου Σταυρογιαννόπουλου*

Πρόεδρος Συλλόγου Δ/Ν Πάτρας

        Αιρετός Π.Υ.Σ.Π.Ε. Αχαΐας

Με την ψήφιση του νόμου το κράτος και η τοπική αυτοδιοίκηση όφειλαν να αναλάβουν άμεσα τις ευθύνες που τους αναλογούν, για να εξασφαλιστούν: ο απαιτούμενος αριθμός νηπιαγωγών, οι αναγκαίες αίθουσες Νηπιαγωγείων, ο απαιτούμενος αριθμός καθαριστριών, η ενίσχυση των πιστώσεων για τα λειτουργικά έξοδα των Νηπιαγωγείων, οι συνθήκες μεταφοράς μαθητών και ό,τι άλλο αναγκαίο απαιτείται, προκειμένου άμεσα να τύχει καθολικής εφαρμογής ο θεσμός της υποχρεωτικής δίχρονης προσχολικής αγωγής.

Ωστόσο, κοινή διαπίστωση είναι πως δεν προβλέπεται καμία δαπάνη από τον κρατικό προϋπολογισμό για την υλοποίηση της δίχρονης υποχρεωτικής προσχολικής αγωγής, ούτε για νέες αίθουσες και , ούτε για εκπαιδευτικό προσωπικό. Αντίθετα, βρίσκεται σε εξέλιξη μεθόδευση συρρίκνωσης τμημάτων Νηπιαγωγείων από τις μετακινήσεις νηπίων με την εφαρμογή των τριμελών επιτροπών εγγραφών του Π.Δ. 79/2017, υποβάθμιση της παιδαγωγικής διάστασης του ολοήμερου σχολείου με αποτέλεσμα να μειώνονται οι μαθητές που φοιτούν σε αυτό και αύξηση του ελάχιστου αριθμού νηπίων για την λειτουργία του (από 7 σε 14). Επίσης, δεν υπάρχει καμία σκέψη για δημιουργία δομών που θα καλύπτουν την υποχρεωτική ειδική αγωγή μέσα στο Νηπιαγωγείο, ενώ είναι ανύπαρκτο το ειδικό και βοηθητικό προσωπικό.

Η δημοσίευση της υπουργικής απόφασης, όπου ορίζει τους 184 δήμους από τους 325 της χώρας στους οποίους θα υλοποιηθεί η δίχρονη προσχολική αγωγή αποκαλύπτει για άλλη μια φορά την προχειρότητα και την ανεπάρκεια των σχεδιασμών του Υπουργείου Παιδείας, εφόσον η εφαρμογή της γίνεται αποκλειστικά σε μικρούς και περιφερειακούς Δήμους, στους οποίους τα περισσότερα προνήπια ήδη φοιτούν στο Νηπιαγωγείο, ενώ εξαιρείται η εφαρμογή της στα μεγάλα αστικά κέντρα, όπου κατοικεί η μεγάλη μάζα του νηπιακού πληθυσμού της χώρας και απουσιάζουν οι απαιτούμενες υποδομές.

Μάλιστα, το Υπουργείο Παιδείας στο πλαίσιο του επικοινωνιακού του προγραμματισμού, προκειμένου να αποκρύψει τη γύμνια του ανύπαρκτου σχεδιασμού του για την εφαρμογή της δίχρονης υποχρεωτικής προσχολικής αγωγής και να μεταβιβάσει αλλού τις ευθύνες εφαρμογής του νόμου που ψήφισε, σύστησε τριμερείς επιτροπές (Διευθυντής Εκπαίδευσης, Δήμαρχος, Πρόεδρος σωματείου εκπαιδευτικών) γνωμοδότησης ανά Δήμο για να αποφανθούν για τη δυνατότητα εφαρμογής ή μη του νόμου από την επόμενη σχολική χρονιά. Βέβαια, στο τέλος απαξίωσε και το έργο αυτών των επιτροπών, αφού ελήφθησαν κατά βούληση υπόψη τα πορίσματά τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι Δήμοι Πατρέων και Δυτικής Αχαΐας, όπου παρά το γεγονός πως δεν έχουν ακόμη συνταχτεί και υπογραφεί πρακτικά αυτών των επιτροπών (που σημαίνει πως δεν υπάρχει απόφαση) ο Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης ήδη από τις 15/4/2018 εισηγήθηκε στο Υπουργείο Παιδείας την εφαρμογή της και στους δύο αυτούς Δήμους στηριζόμενος σε πιθανά σενάρια και αντιμετωπίζοντας τους μικρούς μαθητές μόνο ως ποσότητα. Μάλιστα αρθρογράφησε σχετικά με τίτλο «η δίχρονη υποχρεωτική προσχολική εκπαίδευση προ των πυλών» . Βέβαια ο Υπουργός Παιδείας τον άδειασε λίγες μέρες αργότερα, όπου με την έκδοση της υπουργικής απόφασης δε συμπεριέλαβε το Δήμο της Πάτρας στην υποχρεωτική εφαρμογή της δίχρονης προσχολικής αγωγής, συνυπολογίζοντας προφανώς τη δυσκολία εφαρμογής λόγω των κτιριακών ζητημάτων των νηπιαγωγείων, που όλοι γνωρίζουν πως αντιμετωπίζει η πόλη της Πάτρας.

Πού είναι λοιπόν «η δίχρονη υποχρεωτική προσχολική εκπαίδευση προ των πυλών»; Στα 98 Νηπιαγωγεία του Δήμου Πατρέων δεν εφαρμόζεται και είναι αμφίβολο κατά πόσο θα εφαρμοστεί με ομαλότητα στην πόλη της Κ. Αχαΐας, που αριθμεί το 1/3 του μαθητικού νηπιακού πληθυσμού του εκεί Δήμου. Άρα, υποκρισία, σκοπιμότητα και προχειρότητα!

Με τη  Φ.2.1/2906/15-3-2018 απόφαση του Περιφερειακού Διευθυντή Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δυτικής Ελλάδας σε εφαρμογή της Φ.8/42747/Δ1/14-3-2018 εγκυκλίου του ΥΠΠΕΘ συμμετείχα ως μέλος με την ιδιότητα του Προέδρου Συλλόγου Δασκάλων & Νηπιαγωγών Πάτρας σε τρεις τριμερείς επιτροπές γνωμοδότησης για την εφαρμογή της δίχρονης υποχρεωτικής φοίτησης στο Νηπιαγωγείο από το σχολικό έτος 2018-19 στους παρακάτω Δήμους: Ερυμάνθειας, Πατρέων και Δυτικής Αχαΐας. Από τη συμμετοχή μου στις τρεις επιτροπές οφείλω να επισημάνω τις εξής διαπιστώσεις:

  • Το κράτος φάνηκε ανέτοιμο να στηρίξει το νόμο που ψήφισε πρόσφατα, εφόσον η διοίκηση της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης αδυνατούσε να διαθέσει ακόμη και τα στοιχεία των φοιτούντων μαθητών στα Νηπιαγωγεία κατά την επόμενη σχολική χρονιά και αρκέστηκε σε αυθαίρετους υπολογισμούς, που δε βοήθησαν την πραγματική αποτίμηση του νηπιακού πληθυσμού.
  • Στο Δήμο Ερυμάνθου μπορεί να εφαρμοστεί η δίχρονη υποχρεωτική φοίτηση στα επτά Νηπιαγωγεία του Δήμου. Άλλωστε, κοινή είναι η πεποίθηση πως όλα σχεδόν τα παιδιά αυτής της ηλικίας είναι ήδη ενταγμένα στα αντίστοιχα Νηπιαγωγεία, εφόσον οι κτιριακές συνθήκες το επιτρέπουν.
  • Στο Δήμο Δυτικής Αχαΐας με την εφαρμογή της δίχρονης υποχρεωτικής προσχολικής αγωγής ενδέχεται να υπάρξει πρόβλημα στέγασης των νηπίων στα τρία (3) Νηπιαγωγεία της Κ. Αχαΐας και ίσως στο Νηπιαγωγείο Λακκόπετρας. Σημειώνω πως στα τρία (3)  Νηπιαγωγεία της Κ. Αχαΐας φοιτούν κατά την τρέχουσα  σχολική περίοδο το 33 % των φοιτούντων μαθητών του Δήμου Δυτικής Αχαΐας. Εφόσον δεν εξασφαλιστούν οι αναγκαίες αίθουσες για να στεγάσουν τους μαθητές, είναι πιθανό να επιχειρηθεί μετακίνηση μαθητών σε άλλα Νηπιαγωγεία ή δημιουργία πολυπληθών τμημάτων, ενδεχόμενα που δε μας βρίσκουν σύμφωνους.
  • Στο Δήμο Πατρέων από τις εισηγήσεις του Δημάρχου και του Διευθυντή Εκπαίδευσης προκύπτει πως δεν είναι εφικτή η εφαρμογή της υποχρεωτικής δίχρονης προσχολικής αγωγής στο σύνολο των ενενήντα οκτώ (98) Νηπιαγωγείων του Δήμου, γιατί δεν την επιτρέπουν τα σοβαρά κτιριακά προβλήματα. Άλλωστε, αυτή τη στιγμή λειτουργούν 28 μισθωμένα Νηπιαγωγεία, τα οποία τα περισσότερα είναι ακατάλληλα για φοίτηση μαθητών. Επίσης, δε φαίνεται πως υπάρχει κάποιος σχεδιασμός επίλυσης των κτιριακών τουλάχιστον προβλημάτων, που θα μας επιτρέπει να είμαστε αισιόδοξοι για την υποχρεωτική φοίτηση όλων των νηπίων 4-6 ετών τα επόμενα χρόνια.

Αγώνας του Κλάδου μας είναι ή άμεση ένταξη όλων των παιδιών ηλικίας 4-6 ετών στο δημόσιο Νηπιαγωγείο. Η πολιτεία οφείλει να στηρίξει με όλες τις δυνάμεις της αυτό το ευαίσθητο και πολύ σημαντικό κομμάτι της εκπαίδευσης, έτσι ώστε όλα τα νήπια όχι μόνο να φοιτήσουν, αλλά να τύχουν ποιοτικής εκπαίδευσης. Είναι καιρός να πάψει να αποτελεί η προσχολική αγωγή το φτωχό συγγενή της εκπαίδευσης και να στηριχτεί με έργα το πολυσήμαντο έργο της/ου νηπιαγωγού.