Πότε Βούδας… πότε Κούδας
(Για το Νέο Πρόγραμμα Σπουδών στα Θρησκευτικά)
Γιάννης Σπυράλατος
De profundis
Τω καιρώ εκείνω κατήλθε εις Castello Rosso ο Γεώργιος Παπανδρέου (ο Μικρός) με μωβ γραβάτα και μπλε κοστούμι «σαν έτοιμος από καιρό» θα’λεγε ο Καβάφης για να αναγγείλει την αρχή του τέλους.

Οι Ηρωδιανοί είχαν ήσυχη τη συνείδησή τους ότι η Ρώμη θα τους στήριζε και ότι το ΔΝΤ με τον Στρος Καν, πριν τον πιάσουν στα πράσα, θα τους βοηθούσε να οδηγήσουν τη χώρα στην χρεοκοπία και στην καταστροφή. Οι Πραιτωριανοί της Αθήνας θα εφάρμοζαν το σχέδιο «ΑΡΑΓΕ σώζει». (Αποκρυπτογραφημένα: Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία Γερμανικού Έθνους).

Και ενώ η υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρα ήταν στην ημερήσια διάταξη από τα κοράκια των Διεθνών Αγορών που τίναζαν τα spreads στον αέρα, άρχισε να διαφαίνεται ότι η Αντίσταση του Λαού έναντι των Ρωμαίων θα ήταν ισχυρή. Τότε επιστρατεύτηκαν όλοι οι πολιορκητικοί μηχανισμοί. Η οικονομική υποβάθμιση, η φτώχεια και η ανεργία, η εξαθλίωση και οι αυτοκτονίες άφηναν παντού τα αποτυπώματά της φθοράς. Σε λίγο ήρθε και η σειρά της κατάρρευσης της δημόσιας εκπαίδευσης. Κάθε πράγμα στον Καιρό του.

Στα ζοφερά χρόνια των δύο πρώτων memorantums, όταν όλα τ’ άσκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά, άρχιζαν να εμφανίζονται και τα πρώτα σημάδια της αποδόμησης (ξεχαρβάλωμα) της δημόσιας εκπαίδευσης και της Εθνικής Παιδείας. Τότε, αν θυμάμαι καλά, έγινε και η αποκαθήλωση από τον τίτλο του Υπουργείου Παιδείας της λέξης «Εθνικής», ως ένδειξη καλής θέλησης των Ηρωδιανών προς τους ξένους δυνάστες. Όλοι οι υπήκοοι ήταν ευτυχείς γιατί, αν και υπόδουλοι, θα γέρναγαν «αεί διδασκόμενοι» γι’ αυτό και η «δια βίου μάθηση» έγινε ταμπέλα του Υπουργείου Παιδείας.

Βεβαίως, οι Ρωμαίοι δεν ήταν Κουτόφραγκοι για να βάζουν τα λεφτά τους (βλ. ΕΣΠΑ) χωρίς να ζητάνε τίποτα, γιατί όλα εδώ πληρώνονται. Με την υποβάθμιση της οικονομίας και της εκπαίδευσης ήρθαν και οι νέες οδηγίες από το Ρωμαϊκό Consilium που τότε λεγόταν Έκθεση του ΟΟΣΑ (2011) για την Εκπαίδευση…

Σ’ αυτή τη γενικευμένη μαυρίλα και διάλυση της Εκπαίδευσης από τις «εθνικές» και «οικουμενικές» κυβερνήσεις των Γ. Παπανδρέου, Παπαδήμου και Σαμαροβενιζέλου ήρθε ο «Καιρός» να αναγγείλει την αναβάθμιση της θρησκευτικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα της φτώχειας, της ανεργίας και της χρεοκοπίας. Ίσως η θρησκεία είναι το τελευταίο αποκούμπι του ανθρώπου πριν ή μπροστά στον θάνατο, θα πει κάποιος. Από την άλλη, μέσα στη φτώχεια και την υποβάθμιση της ζωής μας το αίτημα για την αναβάθμιση της οικονομίας είχε γίνει τόσο της μόδας, ώστε το αίτημα για την αναβάθμιση της θρησκευτικής εκπαίδευσης ταίριαζε με το πνεύμα της εποχής. Μερικοί την ονόμασαν «παγκοσμιοποίηση».

Το σχέδιο για την αναβάθμιση της θρησκευτικής εκπαίδευσης συνδέθηκε με το εγχείρημα ενός Νέου Προγράμματος Σπουδών (ΝΠΣ) για το Μάθημα των Θρησκευτικών (ΜτΘ), στο νέο πνεύμα του «θρησκευτικού γραμματισμού» το οποίο αποδείχθηκε ανθεκτικό και ήταν παντός Καιρού. Σύμφωνα με μία πρόσφατη ανακοίνωση – ομολογία πίστεως; – του «Καιρού» για τις αντιδράσεις σχετικά με την εφαρμογή του ΝΠΣ στο ΜτΘ διαβάζουμε: «Το εγχείρημα ξεκίνησε το 2010 επί κυβερνήσεως ΠΑΣΟΚ και πρωθυπουργίας Γεωργίου Παπανδρέου, πέρασε σε ΦΕΚ επί Νέας Δημοκρατίας και πρωθυπουργίας Αντώνη Σαμαρά και η εφαρμογή του αποφασίστηκε από την παρούσα κυβέρνηση. Από τη σύντομη αυτή αναδρομή αποδεικνύεται ότι το νέο πρόγραμμα είναι πάνω από κομματικές ή πολιτικάντικες δοσοληψίες και δεν υπαγορεύτηκε από ιδεολογικές σκοπιμότητες, πολύ δε περισσότερο δεν είναι γέννημα της κυβέρνησης του Αλέξη Τσίπρα και του σημερινού Υπουργού Παιδείας Νίκου Φίλη (όπως για αντιπολιτευτικούς λόγους γράφεται και λέγεται στα ΜΜΕ)». (Ιστοσελίδα «Καιρός», Χολαργός, 11-10-2016).

Είναι πράγματι ωραίο όραμα ή όνειρο η υπεράσπιση μίας ουράνιας Εκπαιδευτικής Πολιτικής με τους Όρνιθες του Αριστοφάνη επί σκηνής. Αλλά η πραγματικότητα είναι σκληρή για τους παροικούντες στην Ιερουσαλήμ που γνωρίζουν καλά ότι δεν ήρθε ακόμη το τέλος της πολιτικής και τίποτα δεν υπάρχει πάνω και έξω από τα κόμματα και την πολιτική τουλάχιστον μέχρι την κατάργησή τους στην αταξική κομμουνιστική κοινωνία του μέλλοντος. Έως τότε χρήσιμο και αναγκαίο να κάνουμε τη δική μας ανασκόπηση για να φρεσκάρουμε τη μνήμη μας. Το ΝΠΣ στο ΜτΘ υπήρξε δημιούργημα και γνήσιο τέκνο του ΙΕΠ το οποίο αν δε με απατά η μνήμη μου ιδρύεται επί Α. Διαμαντοπούλου, αφού έκλεισε το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο σε μια νύχτα, επειδή θεωρήθηκε αρκετά δημόσιο και ξεπερασμένο ως ΝΠΔΔ, και εμφανίστηκε το ΙΕΠ ως ΝΠΙΔ με εμπειρογνώμονες στην απορρόφηση των περίφημων ΕΣΠΑ. Στο ίδιο ΦΕΚ (Αρ.Φυλ. 118/24-5-2011) με την ίδρυση του ΙΕΠ δημοσιεύεται και το Θεσμικό Πλαίσιο Λειτουργίας των Π.Π.Σ και οι σχετικές διατάξεις για την Αξιολόγηση. Στο παρόν ΦΕΚ συμπυκνώνεται και εκφράζεται η διαχρονική και διακομματική («υπερταξική»;) εκπαιδευτική πολιτική από το 2011 έως και σήμερα.

Το γεγονός ότι το ΙΕΠ ασκεί μία συγκεκριμένη εκπαιδευτική πολιτική είναι αναμφισβήτητο και γνωστό στους πάντες. Οι μάχιμοι εκπαιδευτικοί της τάξης το νοιώθουν καλά ήδη στο πετσί τους από την εφαρμογή των νεοφιλελεύθερων επιλογών όλων των κυβερνήσεων. Το ΙΕΠ δεν είναι άχρωμο, άοσμο και ουδέτερο «επιστημονικό σωματείο», έξω και πάνω από την πολιτική και τα κόμματα. Αντιθέτως έχει συγκεκριμένο όνομα, αφού πλέον δεν είναι Ινστιτούτο Παιδαγωγικό αλλά Εκπαιδευτικής Πολιτικής στο πνεύμα των «καλών πρακτικών», των «οδηγιών» της Ε.Ε και της «εργαλειοθήκης» του ΟΟΣΑ. Έχει βεβαίως και εμπειρογνώμονες, αλλά, όπως λέει και ο Α. Καμύ, με την εμπειρία γίνεσαι εμπειρογνώμων αλλά όχι σοφός.

Στο πλαίσιο αυτό και στην εποχή της μετανεωτερικότητας εμφανίστηκε και η περίφημη θεωρία του «γραμματισμού» που προωθήθηκε από τους εμπειρογνώμονες του ΙΕΠ και τους θεολόγους-συμβούλους του «Καιρού» ως η τελευταία λέξη της «κριτικής παιδαγωγικής». Ήμαρτον Κύριε, τρίζουν και τα κόκκαλα του Πάουλο Φρέιρε.

Εξηγούμαι για να μην παρεξηγούμαι. Το ΝΠΣ στο ΜτΘ γράφτηκε πάνω στο πατρόν του «θρησκευτικού γραμματισμού». Αυτό είναι σήμερα και το επίδικο μεταξύ των δύο «αδελφών» θεολογικών ενώσεων της ΠΕΘ και του «Καιρού».

Η αλληλογραφία μεγάλη και γνωστή. Ο διάλογος και η διαμάχη για το ΜτΘ συνοψίζεται στο εξής δίλημμα: Θρησκευτικά χριστιανικά (ομολογιακά) ή «θρησκευτικός γραμματισμός»; Αλλά τι ήταν ο «γραμματισμός» που πρωτοκυκλοφόρησε στην Ελλάδα της κρίσης και έγινε μόδα; Μήπως μέχρι τότε δε μαθαίναμε γράμματα; Τι κάναμε στα σχολεία; Μπρίκια κολλάγαμε; Όχι, ξέραμε και μαθαίναμε γράμματα αλλά τότε καταλάβαμε ότι για να βγούμε από την κρίση έπρεπε να τα ξεχάσουμε όλα και να το δούμε αλλιώς. Έπρεπε από δω και μπρος να μάθουμε να σκεφτόμαστε διαφορετικά, «θεματικά», αποσπασματικά, με project, με δραστηριότητες και βιωματικές δράσεις, με παιχνίδια και ρόλους, με δεξιότητες και ιδεοθύελλες, κουτσομπολιό και ανακριτικές καρέκλες. Χωρίς αρχή και τέλος. Μάθαμε ότι πλέον δεν μας ενδιαφέρει το «τι» (περιεχόμενο) αλλά το «πως» (η διαδικασία) γι’ αυτό και στο Γυμνάσιο εμφανίστηκε το ΝΠΣ στο ΜτΘ ως «Πρόγραμμα Διαδικασίας». Πολύ λάδι κι από τηγανήτα τίποτα. Τότε, αν θυμάμαι καλά, το 2011 οι εμπειρογνώμονες του ΙΕΠ πρώτα φτιάξανε την αλυσίδα του γραμματισμού και μετά την περάσανε στο λαιμό δασκάλων και μαθητών. Έτσι παρουσιάστηκε ο γραμματισμός για όλα τα γούστα: Ο κριτικός, ο ιστορικός, ο γεωγραφικός, ο μαθηματικός και ο θρησκευτικός γραμματισμός. Αλλά τι είναι ο «θρησκευτικός γραμματισμός»; Μήπως δομισμός, μήπως κονστρουκτιβισμός και στο τέλος… αναλφαβητισμός; Σου λένε, τα πάντα είναι διαδικασία, κατασκευή (construction). Ο καθένας είναι ελεύθερος να κτίζει την προσωπική του στάση about and from religions. Βαπτισμένοι και αβάπτιστοι, ετερόδοξοι και ετερόθρησκοι, όλοι μαζί κι ο καθένας χώρια ψάχνουν το νόημα της ζωής «μέσα ή γύρω από τη θρησκεία», οι μισοί μέσα και οι άλλοι μισοί έξω από την τάξη. Θρησκευτικός γραμματισμός, επιλεκτικός και με απαλλαγές… Έτσι κι αλλιώς ο μαθητής σ’ αυτή τη ζωή δεν θα προλάβει να φτάσει στη Γη της Επαγγελίας. Στην άλλη ζωή «ποιος ζει ποιος πεθαίνει».

Έτσι, όλη η «μπάντα» του ΙΕΠ έπαιζε στο ρυθμό του «γραμματισμού» και από κάτω δάσκαλοι και μαθητές έπρεπε να μάθουν τον νέο χορό, γύρω γύρω όλοι και στη μέση η καρέκλα. Τότε μάθαμε και το περίφημο learning into religion, about religions, from religions. Βεβαίως επί του παρόντος δεν θα ασχοληθώ με τα επιστημολογικά και μεθοδολογικά άλματα και κενά του Οδηγού του Εκπαιδευτικού (ΙΕΠ, 2014) σχετικά με τα διάφορα μοντέλα θρησκευτικής εκπαίδευσης (νεομολογιακό, φαινομενολογικό, ερμηνευτικό, κριτικό, κονστρουκτιβιστικό) και την κατάληξή τους στον θρησκευτικό γραμματισμό. Η βιβλιογραφία γνωστή. Εξάλλου όλοι γνωρίζουμε πως φτάσαμε στην χρεοκοπία, υλική και πνευματική…

Η ιστορία των Οικονομικών θεωριών και τα Νόμπελ Οικονομίας δεν φαίνεται να μας έσωσαν από την καταστροφή. Κάτι άλλο συνέβη. Κάποιος άλλος έβαλε το χέρι του. Ο Καπιταλισμός ή ο Ιμπεριαλισμός; Το σκέφτομαι.

Τω καιρώ εκείνω (2011) όταν πρωτοκυκλοφόρησαν τα μαντάτα του θρησκευτικού γραμματισμού υπηρετούσα σε Πρότυπο Σχολείο του Πειραιά στην οδό «Σωτήρος Διός» (μεγάλη η χάρη Του) και δίδασκα σε μαθητές της Α’ Γυμνασίου την γνωστή Παλαιά Διαθήκη. Με τις νέες οδηγίες πετάξαμε στην άκρη την Π.Δ μιας και ήταν παλιά και άχρηστη, πιάσαμε μια καρέκλα κι αρχίσαμε το παιχνίδι: «Πότε Βούδας… πότε Κούδας». Μια καρέκλα στη μέση της τάξης και τη μια ώρα Βούδας και την άλλη ώρα Κούδας. Βεβαίως οι 12ετείς μαθητές ήταν πολύ μικροί για να θυμούνται τον «Μεγαλέξανδρο» Κούδα και τον Γκαουτάμα Σιντάρτα, εποχή που τον ΟΛΠ δεν τον είχαν πάρει ακόμα τυπικά κι ολοκληρωτικά οι Κινέζοι που τους είχαμε ανάγκη και κατά σύμπτωση οι μισοί ήταν «μαοϊκοί» και οι άλλοι μισοί «βουδιστές». Τον θρησκευτικό γραμματισμό δεν τον δίδαξα και το ΝΠΣ στο ΜτΘ δεν εφαρμόστηκε στο σχολείο παρά το γεγονός ότι το ΙΕΠ έκανε ότι μπορούσε για να εφαρμοστεί το πρόγραμμα αφού δημιούργησε και χρηματοδότησε ακόμη και Συμβούλους Προώθησης!
Αρνήθηκα την εφαρμογή του ΝΠΣ στο ΜτΘ και την κακόφημη «αξιολόγηση» για τα Πρότυπα Πειραματικά και κατευθύνθηκα στα λαϊκά προάστια της Δραπετσώνας για να κάνω «κατήχηση». Τα χρόνια πέρασαν, οι Σαμαροβενιζέλοι έφυγαν, τα μνημόνια τα συνηθίσαμε, ο «θρησκευτικός γραμματισμός» αποσύρθηκε, ξεχάστηκε και ξαφνικά ένα πρωινό τις 13/9/2016 πριν στεγνώσει ο νέος αγιασμός στα κεφάλια δασκάλων και μαθητών, μάθαμε ότι το ΝΠΣ στο ΜτΘ αναστήθηκε και επανέρχεται δριμύτερο από τα αριστερά… χωρίς βιβλία, χωρίς επιμόρφωση, χωρίς διδακτέα ύλη, χωρίς οδηγίες προς ναυτιλομένους (στο μεσοπέλαγο, σκάσε και μάθε να κολυμπάς, όποιος ζήσει κι όποιος πεθάνει) και με ανοικτή κόντρα με την Εκκλησία…

Τότε ακούσαμε ότι το ΝΠΣ είχε εφαρμοστεί πιλοτικά σε 100 σχολεία της χώρας (;) και σε 10.000 μαθητές όπως δήλωσε ο Πρόεδρος του ΙΕΠ κ. Κουζέλης στην επιστολή του προς τον Αρχιεπίσκοπο κ. Ιερώνυμο (6/10/2016) και μάλιστα παντού με επιτυχία αφού «δεν εντοπίστηκαν ούτε αναφέρθηκαν δυσλειτουργικά φαινόμενα». Ωραία και σύμφωνοι. Ένας αφελής θα ρωτούσε: γιατί οι υπεύθυνοι εμπειρογνώμονες του ΙΕΠ, μετά από 5 χρόνια εφαρμογής του ΝΠΣ, δεν κοινοποίησαν στα σχολεία και δεν έδωσαν στη δημοσιότητα τα ονόματα των 100 σχολείων με τις αντίστοιχες εκθέσεις και τα αποτελέσματα της πιλοτικής εφαρμογής; Γιατί ένα τόσο πετυχημένο πείραμα να παραμένει επτασφράγιστο μυστικό;

Αφού πέντε χρόνια, από το 2011 έως σήμερα το ΝΠΣ στο ΜτΘ «δοκιμάστηκε στην πράξη σε 100 σχολεία, συγκεντρώθηκαν οι παρατηρήσεις κα ενσωματώθηκαν στην τελική εκδοχή του (αναθεώρηση 2014)» (Καιρός, Χολαργός, 11-10-2016) γιατί δεν γράφτηκε και κανένα βιβλίο για ώρα ανάγκης; Το κάθε πράμα στον καιρό του, θα μου πείτε. Έχει ο Καιρός γυρίσματα. Διάβασε, τώρα εσύ 500 σελίδες από την ιστοσελίδα του ΙΕΠ, που δεν είναι βιβλίο για μαθητές, αλλά για να πάρεις ιδέες και να ’χεις. Πάντως διαβάσεις δε διαβάσεις δεν πειράζει, αρκεί να αλλάξεις προσανατολισμό. Να κοιτάς μπροστά, στο μέλλον και στο άγνωστο με βάρκα την ελπίδα… του καπιταλισμού. Ποτέ, μα ποτέ να μην κοιτάξεις πίσω στην Ιστορία γιατί τότε υπάρχει κίνδυνος να σηκώσει ο ραγιάς το κεφάλι και τότε δεν ξέρεις τι γίνεται. Η επιστροφή στην Ιστορία είναι ο εφιάλτης του νεοφιλελεύθερου μεταμοντερνισμού γιατί Ιστορία σημαίνει να ξέρεις που πατάς και που πηγαίνεις.

Αλλά ο «θρησκευτικός γραμματισμός» έχει άλλη «Πορεία και Ανάπτυξη» (Α’ Γυμν.) μέσα από «Πορεία και Αντιθέσεις» (Β’ Γυμν.) και από το τοπικό στο Οικουμενικό (Γ’ Γυμν.). Μια πορεία χωρίς πυξίδα και σαφή προσανατολισμό… θα σου πουν: Σε μια ανοικτή και πολυπολιτισμική κοινωνία, αφού ο Ιμπεριαλισμός διέλυσε Έθνη και Λαούς και γέμισε ο Κόσμος προσφυγιά, για να κλαίμε στη συνέχεια, εσύ θα κάνεις ακόμα «κατήχηση»; Καλά, απορώ σχεδόν 30 χρόνια στην τάξη «κατήχηση» έκανα και δεν κατάλαβα τίποτα; Τι μάθαινα στην έρμη Θεολογική με τον αείμνηστο Παπαπέτρου να ψάχνει αν ο τσαγκάρης κάνει Θεολογία κι αν η Θεολογία είναι επιστήμη; Τέλος πάντων, όπως λέει κι ένας φίλος Σύμβουλος.

Αλλά κι αυτός ο Αρχιεπίσκοπος και η Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας δεν κατάλαβαν που πήγαινε το πράγμα, πέντε χρόνια τώρα, αφού οι γνωστοί σύμβουλοι του ΙΕΠ και οι εμπνευστές του ΝΠΣ και αυτοί δικά του παιδιά ήτανε. Οι κακές γλώσσες λένε ότι αυτοί οι θρησκευτικά εγγράμματοι την ίδια ώρα που με το ένα χέρι (το μοντέρνο;) γράφουνε τα ΝΠΣ στα Θρησκευτικά με το άλλο χέρι (το παραδοσιακό;) γράφανε την «Θεολογία» και τα περιοδικά της Εκκλησίας. Τι συνέβη ξαφνικά και όλοι είναι εναντίον όλων; Βρισκόμαστε μπροστά σε μια παρεξήγηση ή στην αρχή ενός αδελφοκτόνου πολέμου;

Έλεος! Όλοι του Αρχιεπισκόπου και της Εκκλησίας παιδιά είμαστε. Και οι μοντέρνοι και οι μεταμοντέρνοι. Και οι συντηρητικοί και οι φιλελεύθεροι. Και οι ομολογιακοί και οι θρησκειολόγοι. Και οι θρησκευτικά εγγράμματοι και εμείς οι αγράμματοι. Εξάλλου όλοι τα ίδια γράμματα μάθαμε, πέντε πάνω πέντε κάτω. Τι άραγε συνέβη από το 2010 και μετά στη χώρα μας και δεν το πήραμε χαμπάρι; Μας ψέκασαν με γραμματισμό και μας άλλαξαν τη θρησκεία; Θα ρωτήσει ο φτωχός, ο άνεργος και ο κατατρεγμένος. Που είναι η Ιεραρχία της Εκκλησίας αυτά τα 6 χρόνια της Κατοχής και των Μνημονίων, να κατέβει με τα λάβαρα και τα καριοφίλια στους δρόμους και να αγωνιστεί με τον Λαό για την λευτεριά της Πατρίδας; Δεν είμαστε ακόμη έτοιμοι για μια Θεολογία της Απελευθέρωσης; Ποιος ανιστόρητος θα κατηγορούσε την Εκκλησία για τον ρόλο της στην Κατοχή και την Χούντα αν αυτή πρωτοστατούσε στους Αγώνες πιάνοντας το νήμα του ’21 και του ΕΑΜ από την αρχή;

Αλλά και το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, της Αριστεράς που αγωνίζεται για μια ουδετερόθρησκη, λαϊκή και κοσμική εκπαίδευση γιατί δεν προχωρά στον χωρισμό Κράτους και Εκκλησίας και στην εισαγωγή της Θρησκειολογίας στα σχολεία της χώρας; Αν θυμάμαι καλά, η Αριστερά, Κομμουνιστές και Ρηγάδες, από τη δεκαετία του ’80 είχαν αίτημά τους το ΜτΘ να γίνει θρησκειολογία και όχι «θρησκευτικός γραμματισμός»…

Κάπως έτσι φτάσαμε να ερίζουμε αν το ΜτΘ πρέπει να είναι ομολογιακό («κατηχητικό») ή θρησκειολογικό. Μήπως η συζήτηση σύντροφοι και εν Χριστώ αδελφοί μου είναι περί «όνου σκιάς»; Μήπως ο γάιδαρος στα Άβδηρα πέθανε επί Διαμαντοπούλου, όταν ο κύβος ερίφθη και ο Καίσαρας πέρασε τον Ρουβίκωνα για να κατηφορίσει στην Ελλάδα; Μήπως οι «αδελφές» ενώσεις ΠΕΘ και «Καιρός» μαλώνουν σε ξένο αχυρώνα, ενώ ο γάιδαρος ψόφησε;

Δεν γνωρίζω, ο καιρός θα δείξει. Καιρός του κλαύσαι και καιρός του γελάσαι, καιρός του σιγάν και καιρός του λαλείν, καιρός του φιλήσαι και καιρός του μισήσαι, καιρός πολέμου και καιρός ειρήνης… Σοφός ο Εκκλησιαστής.

Μετά το πέρας της συνάντησης του Πρωθυπουργού με τον Αρχιεπίσκοπο, τους Ιεράρχες και τους Υπουργούς Εθνικής Παιδείας και Εθνικής Άμυνας, η οποία διήρκησε σχεδόν 2 ώρες (5/10/2016) ήρθε η λύση του δράματος. Ήταν μια παρεξήγηση. Καλώς, αλλά έξι χρόνια μήπως είναι πολλά για μια παρεξήγηση; Στην πόρτα του Μαξίμου οι δημοσιογράφοι περίμαναν με αγωνία την έξοδο της θρησκευτικής και της πολιτικής ηγεσίας της χώρας για να ρωτήσουν: θα διδαχθεί το ΝΠΣ με τα παλιά βιβλία; Πρώτος μίλησε ο Αρχιεπίσκοπος: «Ήρθαμε, μιλήσαμε και οι παρεξηγήσεις λύθηκαν, θα χρησιμοποιηθούν τα παλιά βιβλία και θα γίνει μια προσπάθεια διορθώσεων σε συνεργασία Εκκλησίας και Πολιτείας». Ακολούθησε ο Υπουργός Παιδείας: «Οι παρεξηγήσεις έχουν αρθεί, ο διάλογος πάντα συνεχίζεται». Και τελευταίος έκλεισε το ζήτημα ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας: «Τα βιβλία είναι τα ίδια, δεν έχει αλλάξει κανένα βιβλίο, του χρόνου θα δούμε».

Ως μάχιμος στρατιώτης της Εκκλησίας, του Έθνους και της Παιδείας ποιόν να πρωτοακολουθήσω και τι να πρωτοπιστέψω. Δεν πέρασε μια εβδομάδα από την λύση-λήξη της παρεξήγησης και μέχρι να πούμε «Δόξα σοι ο Θεός» πάλι πήγαμε στο «Παναγιά μου βόηθα». Μετά τη συνάντηση-ενημέρωση (επιμόρφωση;) των Σχολικών Συμβούλων (ΠΕ01) για το ΝΠΣ στο ΜτΘ στο Υπουργείο Παιδείας (10/10/2016), την οποία παρακολουθήσαμε ζωντανά με κομμένη την ανάσα, ακούσαμε από τους εμπειρογνώμονες του ΙΕΠ και τον Υπουργό Παιδείας ότι το ΝΠΣ στο ΜτΘ θα εφαρμοστεί με το καλό ή με το «εντέλλεσθε» (;) γιατί η Πολιτεία έχει Νόμους και Προγράμματα.

Δεν φοβάμαι, ως νομιμόφρων πολίτης, προσεχώς, θα διδάξω στους 12ετείς μαθητές της Α’ Γυμνασίου αυθεντικά κείμενα από την Βουδιστική Τριπιτάκα την οποία ελπίζω ότι έμαθα σωστά από τον σεβαστό μου Δάσκαλο Αναστάσιο, Επίσκοπο Ανδρούσης, και μετέπειτα Αρχιεπίσκοπο Τιράνων και Αλβανίας. Θα κάνουμε επίσης στην τάξη μάντρα και μάνταλα και ο Βούδας βοηθός.