Το νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων με τίτλο «Νόμος περί Γενικών Αρχείων του Κράτους» το οποίο επικαιροποιεί το νομικό πλαίσιο που διέπει τη λειτουργία των Γενικών Αρχείων του Κράτους ( ν.1946/1991), έχει τεθεί σε δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση και σύντομα θα εισαχθεί στη Βουλή προς ψήφιση.

ΠΟΣΥΠ

Για τη σύνταξη του νομοσχεδίου το Υπουργείο έλαβε υπόψη του τα πορίσματα που προέκυψαν ύστερα από διαβούλευση με την Εφορεία των Γενικών Αρχείων του Κράτους και το Σωματείο Εργαζομένων των Γενικών Αρχείων του Κράτους.

Αποτέλεσμα της ανωτέρω διαβούλευσης ήταν να κάνετε αποδεκτές πολλές από τις προτάσεις των εργαζομένων στα Γ.Α.Κ., γεγονός που λειτούργησε πολύ θετικά στη διαμόρφωση του νέου νομικού πλαισίου λειτουργία τους.

Παρόλα αυτά, το σχέδιο νόμου που σήμερα βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση, εξακολουθεί να παρουσιάζει προβλήματα, που σχετίζονται με τις δομές της υπηρεσίας, τις θέσεις ευθύνης και τη λανθασμένη διατύπωση διατάξεων, τα οποία δεν θα επιτρέψουν την εύρυθμη λειτουργία και δεν εξασφαλίζουν την υπόστασή της ως μια αυτοτελή υπηρεσία που θα πρέπει να ασκήσει τον εποπτικό της ρόλο ως εθνικός αρχειακός φορέας.
Σας μεταφέρουμε τις παρατηρήσεις του Σωματείου Εργαζομένων στα Γ.Α.Κ., όπως αυτές στάλθηκαν στην ΠΟΣΥΠ και παρακαλούμε να τις εξετάσετε και να τις λάβετε υπόψη σας, πριν την οριστική διαμόρφωση του νομοσχεδίου:

1) Θέσεις ευθύνης
Προτείνονται τα εξής:

• Στο Τμήμα Διαχείρισης Ψηφιακών Αρχείων της Διεύθυνσης Αρχειακής Έρευνας, Προβολής, Επικοινωνίας, Συντήρησης και Διατήρησης Αρχείων, θα πρέπει να προβλέπεται ότι ο Προϊστάμενος να προέρχεται από τον κλάδο ΠΕ Αρχειονόμων ή Πληροφορικής, και ελλείψει αυτών υπάλληλοι από τους κλάδους ΠΕ ή ΤΕ του μόνιμου προσωπικού των ΓΑΚ με συνάφεια αντικειμένου, και όχι αποκλειστικά από τον κλάδο της Πληροφορικής. Η αρμοδιότητα του συγκεκριμένου τμήματος έχει σχέση με τις πολιτικές διαχείρισης, διάθεσης και διάχυσης του ψηφιακού αποθέματος των ΓΑΚ και όχι αποκλειστικά τις ψηφιακές υποδομές.

• Στις Διευθύνσεις Κέρκυρας, Ηπείρου και Μακεδονίας, θα πρέπει να προβλεφθεί ότι οι Προϊστάμενοι Διευθύνσεων θα πρέπει να προέρχονται από τον κλάδο ΠΕ Αρχειονόμων και ελλείψει αυτών υπάλληλοι από τους κλάδους ΠΕ ή ΤΕ του μόνιμου προσωπικού των ΓΑΚ με συνάφεια αντικειμένου.
• Για το Τμήμα Αρχείου Χαρτογραφικής Κληρονομιάς της Διεύθυνσης του Ιστορικού Αρχείου Μακεδονίας, δεν έχει προβλεφθεί άρθρο για τα προσόντα ορισμού Προϊσταμένου Τμήματος. Προτείνεται να ορίζονται υπάλληλοι από τον κλάδο ΠΕ Αρχειονόμων ή ΠΕ Ιστορικών ή ΠΕ Αγρονόμων Τοπογράφων.

2) Δομές
Παρατηρείται μια ανακολουθία, καθώς δεν είναι δυνατόν να ενισχύεται ο επιτελικός ρόλος της Κεντρικής Υπηρεσίας και ταυτόχρονα να μην θεσμοθετούνται οι δομές που θα τον επιτελέσουν.
Προτείνονται τα εξής:

Ι) Κεντρική Υπηρεσία
α) Η Διεύθυνση Πρόσκτησης και Επεξεργασίας Αρχείων να διαιρεθεί σε δύο (2) Διευθύνσεις οι δραστηριότητες των οποίων καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος της αποστολής της Υπηρεσίας: Διεύθυνση Πρόσκτησης Αρχείων και Διεύθυνση Επεξεργασίας Αρχείων. Οι δύο Διευθύνσεις θα αποτελέσουν την «ατμομηχανή» των ΓΑΚ και τα απαραίτητα εργαλεία εκσυγχρονισμού των υπηρεσιών των ΓΑΚ προς τον πολίτη και της αύξησης του κύρους της Υπηρεσίας σε σχέση με τη δημόσια διοίκηση, κάτι που επιτυγχάνεται καλύτερα με τη διοικητική αναβάθμισή τους από επίπεδο Τμήματος σε επίπεδο Διεύθυνσης.

β) Σύσταση ανεξάρτητης Διεύθυνσης Διατήρησης, με δύο (2) Τμήματα: Τμήμα Συντήρησης Αρχειακού Υλικού και Τμήμα Διατήρησης Αρχειακού Υλικού, γεγονός που επιβάλλεται από τους διαφορετικούς στόχους που τίθενται στο πλαίσιο της συντήρησης και διατήρησης του αρχειακού υλικού, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα. Επιπλέον υπηρετούν τη στοχοθεσία της Γενικής Διεύθυνσης και εξυπηρετούν όλες τις υπόλοιπες Διευθύνσεις των αρχειακών λειτουργιών.

γ) Αναφορικά με τη Διεύθυνση Διοικητικών και Τεχνικών Υπηρεσιών παρατηρούμε ότι η ανυπαρξία αρμοδιοτήτων που σχετίζονται με το προσωπικό, τη μισθοδοσία και την οικονομική διαχείριση στερεί από τα ΓΑΚ την αυτοτέλειά τους, ενώ διατυπώνονται έντονες αμφιβολίες εάν οι αντίστοιχες υπηρεσίες του ΥΠΠΕΘ μπορούν να ανταποκριθούν στις ειδικές ανάγκες της Υπηρεσίας.

ΙΙ) Περιφερειακές Υπηρεσίες
Είναι ανορθόδοξη η ύπαρξη Διευθύνσεων (Ιστορικό Αρχείο Ηπείρου, Αρχεία Κέρκυρας και Ιστορικό Αρχείο Μακεδονίας) χωρίς τη δημιουργία και ένταξη τμημάτων στη δομή τους.

3) Διαχείριση Ηλεκτρονικών Αρχείων
Επισημαίνεται, ότι στο ζήτημα της διαχείρισης των ηλεκτρονικών αρχείων και της χρήσης των ΤΠΕ, το σχέδιο νόμου είναι ελλιπές και ασαφές. Οι έννοιες ηλεκτρονικά αρχεία, ψηφιακά αρχεία, αναπαραγωγή αρχείων, ψηφιοποίηση εγγράφων δεν ορίζονται σαφώς και επιπλέον περιπλέκονται. Δεν γίνεται αναφορά και συσχέτιση με τους γενικούς νόμους για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση στην ελληνική δημόσια διοίκηση.

Κε Υπουργέ,
Το Σωματείο Εργαζομένων στα Γενικά Αρχεία του Κράτους και η ΠΟΣΥΠ είναι στη διάθεση σας για κάθε διευκρίνιση και συζήτηση επί των ανωτέρω παρατηρήσεων και προτάσεων, με σκοπό την καλύτερη διαμόρφωση του σχετικού νομικού πλαισίου που θα διέπει τη δομή και λειτουργία των Γ.Α.Κ. για τα επόμενα 20 – 30 χρόνια.