Πώς θα καθορίζονται τα κριτήρια χρηματοδότησης των πανεπιστημίων

Την ίδρυση ανεξάρτητης αρχής η οποία θα καθορίσει τα κριτήρια χρηματοδότησης των πανεπιστημίων, προβλέπει το νομοσχέδιο που παρουσίασε σήμερα η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως, με τον υφυπουργό αρμόδιο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση Βασίλη Διγαλάκη, ενώ απλοποιείται και το πλαίσιο λειτουργίας των ειδικών λογαριασμών έρευνας.

Όπως ανέφερε η υπουργός Παιδείας, η Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ) θα αντικαταστήσει την Αρχή Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση (ΑΔΙΠ), ενώ θα έχει αυξημένες αρμοδιότητες.

Συγκεκριμένα, το Ανώτατο Συμβούλιο της ΕΘΑΑΕ θα εισηγείται στον υπουργό

-Tο πρόγραμμα εθνικής στρατηγικής για την ανώτατη εκπαίδευση

-Tην ίδρυση, συγχώνευση, κατάτμηση, κατάργηση πανεπιστημίων, σχολών, τμημάτων

-Την κατανομή του ετήσιου προϋπολογισμού επιχορήγησης στα ΑΕΙ, με το 80% να κατανέμεται βάσει κριτηρίων, όπως ο αριθμός των φοιτητών, το κόστος ανά φοιτητή και η γεωγραφική διασπορά.

-Την κατανομή 20% της χρηματοδότησης αυτής μέσω αξιολόγησης (υλοποίηση για πρώτη φορά performance-based funding και παροχή κινήτρων στα ΑΕΙ να βελτιωθούν σε στόχους που τα ίδια επιλέγουν, στο πλαίσιο της αυτονομίας τους, πχ ποιότητα εκπαίδευσης, ερευνητική δραστηριότητα, δράσεις εξωστρέφειας).

-Τις προγραμματικές συμφωνίες υπουργείου και ΑΕΙ.

Η νέα αρχή θα διαθέτει και Συμβούλιο Αξιολόγησης και Πιστοποίησης, το οποίο:

-Θα αξιολογεί τα ΑΕΙ και το εάν πληρούν τις ποιοτικές προϋποθέσεις για να οργανώνουν προγράμματα σπουδών α’, β’ και γ’ κύκλου

-Θα αξιολογεί τις ερευνητικές μονάδες εντός ΑΕΙ

-Θα πιστοποιεί την ποιότητα:

των εσωτερικών συστημάτων διασφάλισης της ποιότητας των ΑΕΙ

των προγραμμάτων σπουδών (εκ των προτέρων για τα μελλοντικά & εκ των υστέρων για τα ήδη ιδρυθέντα)

Θα διενεργεί θεματικές αξιολογήσεις των ΑΕΙ (πχ στρατηγική διεθνοποίησης, ισότητα των φύλων, πρόσβαση ΑμεΑ).

Ο πρόεδρος της νέας αρχής θα ορίζεται με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, ύστερα από εισήγηση του υπουργού Παιδείας και σύμφωνη γνώμη της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής.

Ο δεύτερος άξονας του νομοσχεδίου αφορά στην απελευθέρωση των ΕΛΚΕ, καθώς ο προϋπολογισμός του έργου/προγράμματος καθίσταται πλέον αυτοτελής και διακριτός σε σχέση με τον προϋπολογισμό των υπόλοιπων έργων, ενώ για τα πολυετή έργα συντάσσεται πλέον συνοπτικός συνολικός προϋπολογισμός χωρίς επιμέρους κατανομή των κονδυλίων στα έτη. Προβλέπεται ακόμη, πως για τη νόμιμη εκτέλεση μιας δαπάνης δεν απαιτείται έκδοση απόφασης ανάληψης υποχρέωσης.

«Ο ακαδημαϊκός χάρτης της χώρας έχει γίνει αντικείμενο άναρχης, αυθαίρετης και άκριτης διάταξης» σημείωσε η υπουργός Παιδείας, τονίζοντας πως οι βασικοί στόχοι είναι ένα αποκεντρωμένο εκπαιδευτικό σύστημα και η καλύτερη ποιότητα και αποτελεσματικότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης.

Αναφερόμενη στα ειδικά κονδύλια για την έρευνα, η υπουργός Παιδείας ευχαρίστησε το υπουργείο Ανάπτυξης και το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, ενώ ο υφυπουργός Παιδείας υπογράμμισε τα εμπόδια που θέτει το υφιστάμενο πλαίσιο, αναφέροντας χαρακτηριστικά το παράδειγμα των μεγάλων πανεπιστημίων της περιφέρειας που λόγω των ανατροπών στο πρόγραμμα ερευνητικών έργων χρειάστηκαν μέσα σε ένα χρόνο έως και 42.422 «αναλήψεις υποχρεώσεων» ή πάνω από 150.000 «αναμορφώσεις προϋπολογισμού».

Το νομοσχέδιο προβλέπει ακόμη την αναστολή των πανεπιστημιακών τμημάτων, η έναρξη λειτουργίας των οποίων είχε προγραμματιστεί για το 2020. «Είναι αδιανόητο να ιδρύονται πανεπιστημιακά τμήματα με βουλευτικές τροπολογίες της τελευταίας στιγμής» σημείωσε η κ. Κεραμέως.

Η ίδια ανακοίνωσε πως το νομοσχέδιο θα τεθεί σε διαβούλευση άμεσα, ενώ θα εισαχθεί προς συζήτηση στις αρχές του νέου έτους.