Το ξεχαρβαλωμένο κουδούνι των Πανελλαδικών

Α​​υτές τις μέρες που η επικαιρότητα φιλοξενεί καθημερινά άρθρα για τη διαχείριση του άγχους των παιδιών απέναντι στις Πανελλαδικές, κάποιοι εστιάζουν και σε πιο βαριά περιστατικά κρίσης πανικού ή και αυτοκτονιών που συνδέονταν με τις εξετάσεις.

Οι πανελλαδικές εξετάσεις είναι αδιαμφισβήτητα ένας από τους πρώτους σημαντικούς αγώνες για ένα νέο άνθρωπο. Γιατί όμως αντιμετωπίζονται από την ελληνική οικογένεια σαν ομαδικό σπορ; Γιατί και για ποιον οι μαθητές βιώνουν τόσο άγχος; Γιατί η ελληνική οικογένεια πιέζει τόσο πολύ τα παιδιά της; Η μόνιμη επωδός είναι ότι η ελληνική οικογένεια παραμένει «δεμένη». Και εδώ ανακύπτει το ερώτημα γιατί μια οικογένεια πρέπει να είναι «δεμένη» – και δεμένη πού; Οι μαθητές αγχώνονται. Αλλά σπάνια αγχώνονται για εκείνους. Σχεδόν όλοι τη στιγμή της κρίσης αναφέρονται στους γονείς τους. Μην τυχόν και τους απογοητεύσουν, στην πίεση που υφίστανται από εκείνους, στη δυσκολία να τα βγάλουν πέρα οι γονείς τους οικονομικά έχοντας στηρίξει όλες τους τις ελπίδες στις Πανελλαδικές των παιδιών τους, τα οποία σχεδόν ποτέ δεν αγχώνονται για τον εαυτό τους, για τον κόπο τους ή για τα όνειρά τους.

Είναι σημαντικό ένα παιδί να εκτιμά τον κόπο του γονιού του. Αλλά είναι σημαντικό να σέβεται και τον δικό του. Τι σημαίνει λοιπόν η έννοια δεμένη οικογένεια; Δεμένη οικογένεια είναι η οικογένεια που επιβάλλει προς τους μικρότερους έναν συγκεκριμένο τρόπο ζωής αναγκάζοντάς τους να υποστούν το άγχος της υλοποίησης αυτού του τρόπου, ακόμη και εάν οι ίδιοι δεν το πιστεύουν. Είναι γεγονός ότι οι πανελλαδικές εξετάσεις είναι μια σημαντική δοκιμασία που απαιτεί εντατικό διάβασμα, συνέπεια και επαγρύπνηση, στοιχεία που έρχονται σε αντίθεση πολλές φορές με το ατακτοποίητο της εφηβείας. Από την άλλη, είναι μία από τις πολλές μάχες που πρέπει –εφόσον το επιθυμεί κάποιος– να εκτεθεί ο μαθητής. Να δει τις αντοχές του, τις δυνάμεις του, να συγκριθεί με τον εαυτό του και καμιά φορά να ξεπεράσει τα όριά του. (Για ευνόητους λόγους δεν εξετάζεται σε τούτο το άρθρο εάν είναι οι καλύτερες δυνατές εξετάσεις και εάν αποτιμούν ορθά τον εξεταζόμενο.) Και αυτό παρότι θα έρθει η πρώτη διάψευση, όταν οι πτυχιούχοι δεν θα βρίσκουν δουλειά αντίστοιχη του πτυχίου τους. Από την άλλη, δεν είναι όλα τα παιδιά προορισμένα για ανώτατες σπουδές. Οι διαφορετικοί δείκτες ευφυΐας το αποδεικνύουν, αλλά και οι προσωπικές επιθυμίες του κάθε παιδιού, που συχνά μας διαφεύγουν. Τι συμβαίνει όμως όταν ο γονιός βάζει τα χρήματά του μόνο για να γίνει το παιδί του π.χ., δικηγόρος; Πώς θα αντέξει ένα παιδί να χάσει την παροχή και να διαψεύσει τις προσδοκίες;

Επίσης, οι γονείς πρέπει να ζουν τη ζωή που αντέχουν και να μεγαλώνουν παιδιά «λυτά». Το ελληνικό φαινόμενο του «παίρνω τρία δάνεια για να δώσει το παιδί μου Πανελλαδικές ή να πάει στο καλύτερο ιδιωτικό σχολείο» δημιουργεί τεράστια πίεση και στρεβλώσεις στον νου και στην ψυχή των συμμετεχόντων αυτής της κίνησης. Οι γονείς ζουν σαν να παίζουν την τελευταία τους ζαριά υπό το άγχος του δημίου και τα παιδιά γίνονται τα πιόνια σε μια παρτίδα που συχνά δεν θέλουν ποτέ να συμμετέχουν.

Η μεγαλύτερη διάψευση όλων έρχεται με την υποκρισία ενός μεγάλου μέρους της ελληνικής κοινωνίας που ρίχνει τη γνώση στον κάλαθο των αχρήστων. Με χαμηλά ποσοστά φιλαναγνωσίας, με ελλιπείς ή και ανύπαρκτες βιβλιοθήκες στα σπίτια –στη χώρα την ίδια– με φαντασιώσεις που ξεπερνούν κατά πολύ την πραγματικότητα, με μια συνενοχή κυβερνώντων, ακαδημαϊκών, γονιών, ψηφοφόρων, οι Πανελλαδικές είναι το ξεκάρφωμα ενός ξεχαρβαλωμένου συστήματος. Και το άγχος δεν εκπορεύεται από την αδυναμία του 17χρονου να παλέψει με τον όγκο της ύλης, αλλά από την αδικία που απεργάζεται μια ολόκληρη κοινωνία στην πλειονότητά της, η οποία χλευάζει εντέχνως και συστηματικώς, ακόμα και τούτη την ώρα, την προσπάθεια τόσων παιδιών. Τα οποία θα έρθουν πολύ σύντομα αντιμέτωπα με απεργίες, αποχές και καταλήψεις, πολιτικές οργανώσεις, πελατειακό σύστημα, μισθολογική υποβάθμιση του πτυχίου και όλα αυτά τη στιγμή που θα έχουν χάσει το τρένο προκειμένου να συγκροτήσουν μια καθαρή εσωτερική φωνή. Μια φωνή ατομική που ορίζει τις επιθυμίες του καθενός, τις δικές μας δυνατότητες και τον αγώνα που θέλει ο καθένας ξεχωριστά να δώσει για τη ζωή του. Τη φωνή που κάνει λόγο για αυτοπραγμάτωση. Ακόμη και αν το κουδούνι χτυπάει για να αρχίσουν οι Πανελλαδικές.

Πηγη: