Πώς λειτουργούν τα επιτυχημένα σχολεία των Φιλανδών;

Στη δεκαετία του 1970, τα σχολεία της Φινλανδίας ήταν πολύ ταλαιπωρημένα μετά από 108 χρόνια υπό ρωσική κυριαρχία και τους πολλούς πολέμους που ακολούθησαν για την απελευθέρωσή της. Βέβαια και η οικονομία της χώρα ήταν στα χειρότερά της. Η ανεργία ήταν κοντά στο 20%. Στη συνέχεια, το φινλανδικό κοινοβούλιο πήρε μια ιστορική απόφαση: να αναδιοργανώσουν τα σχολεία τους καθώς πίστευαν ότι η εκπαίδευση ήταν ο καλύτερος τρόπος εξόδου της χώρας τους από τη δύσκολη αυτή κατάσταση. Έτσι, οι Φιλανδοί αποφάσισαν να μην αφήσουν πραγματικά κανένα παιδί πίσω του και να εφαρμόσουν ένα σύστημα που υπόσχεται σε κάθε μαθητή στη χώρα τους μία ιδανική εκπαίδευση, ανεξάρτητα από το πόσα χρήματα διαθέτει η οικογένειά του ή πού ζει. Ο στόχος τους ήταν να δώσουν σε κάθε έναν μαθητή μια πραγματικά αξιόλογη εκπαίδευση.

Η επιτυχία τους βέβαια τράβηξε την προσοχή του κόσμου, αφού οι μαθητές τους τα τελευταία 15 χρόνια σκίζουν σε όλα τα τεστ της PISA. Το 2010, η Φινλανδία κατέλαβε την Τρίτη θέση στην ανάγνωση, την έκτη στα μαθηματικά και τη δεύτερη στις επιστήμες. Οι ΗΠΑ έρχονται στη 17η στην ανάγνωση, 23η στην επιστήμη και στην 33 στα μαθηματικά. Η Φινλανδία βρίσκεται στην κορυφή των charts και “στην αποτελεσματικότητα της μελέτης”. Οι μαθητές της ξοδεύουν για διάβασμα λιγότερο χρόνο στο σχολείο και στο σπίτι από ό, τι τα περισσότερα έθνη, αλλά εξακολουθούν να βλέπουν απίστευτα αποτελέσματα.

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η προσέγγισή των Φιλανδών στην εκπαίδευση είναι πολύ διαφορετική από ότι των άλλων εθνών. Στην πραγματικότητα, δεν έχει σχεδόν καμία σχέση.

Στα σχολεία της Φινλανδίας δίνουν έμφαση αποκλειστικά στη συνεργασία και όχι στον ανταγωνισμό. Η Nina Brander, Φιλανδή δασκάλα με 17 χρόνια εμπειρίας, λέει ότι αυτό είναι το κλειδί για την επιτυχία της Φινλανδίας. «Στη Φινλανδία έχουμε προσανατολιστεί περισσότερο προς τη μάθηση και την εργασία παρά στην αξιολόγηση», λέει. Τα σχολεία δεν κατατάσσονται σε κατηγορίες, χρηματοδοτούνται όλα έτσι ώστε οι γονείς να μπορούν να είναι ήσυχοι ότι αν ζουν σε μια μεγάλη πόλη ή σε μια μικρή πόλη της χώρας, είτε είναι πλούσιοι είτε όχι, το παιδί τους θα λάβει την ίδια, αξιόλογη εκπαίδευση. «Έχουμε ίση στοιχειώδη εκπαίδευση για όλα τα παιδιά », δήλωσε η κα Brander.

«Κάνουμε τεστ στο τέλος σχεδόν κάθε μαθήματος, αλλά η μόνη τυποποιημένη αξιολόγηση είναι η εισαγωγικές εξετάσεις στο τέλος του γυμνασίου,” συνεχίζει η κα Brander. “Αξιολογούμε τους μαθητές μας κατά τη διάρκεια των μαθημάτων. Εγώ συνήθως δίνω σκίτσα και χρησιμοποιώ την προφορική ανατροφοδότηση. Η θετική ανατροφοδότηση είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να προωθήσει την καλή μάθηση! “

Οι μαθητές στη Φινλανδία επίσης έχουν το λιγότερο διάβασμα στο σπίτι ό, τι τα παιδιά σε οποιοδήποτε άλλο έθνος. Ο μέσος όρος διαβάσματος στο σπίτι είναι λιγότερο από μια ώρα την ημέρα! Μαθαίνουν ότι πρέπει να ξέρουν

Οι μαθητές στη Φινλανδία δε βιάζονται. Τα παιδιά δεν ξεκινούν το σχολείο πριν γίνουν 7 ετών, αλλά το 97% των μαθητών πηγαίνουν δωρεάν σε επιδοτούμενους παιδικούς σταθμούς βασισμένους στο παιχνίδι από την ηλικία των πέντε, όπου ξεκινούν με ήπιο τρόπο την εισαγωγή τους στο εκπαιδευτικό σύστημα.

Και τα παιδιά στα σχολεία τους παίζουν … πολύ! Ο μέσος Φιλανδός μαθητής έχει 75 λεπτά την ημέρα κενό από τα μαθήματά του. Και όχι μόνο αυτό, οι εκπαιδευτικοί δίνουν στα παιδιά ένα διάλειμμα 15 λεπτών μετά από κάθε μάθημα. Οι μαθητές στη Φινλανδία ενθαρρύνονται να παίζουν έξω, ακόμη και όταν κάνει ψοφόκρυο!!!

Όλοι αυτοί οι λόγοι βέβαια είναι σημαντικοί για την επιτυχία της Φινλανδίας, όμως το πιο σημαντικό συστατικό της επιτυχίας τους είναι ο σεβασμός και η εκτίμηση που απολαμβάνουν οι εκπαιδευτικοί της χώρας. «Στη Φινλανδία οι εκπαιδευτικοί είναι πολύ σεβαστοί, ειδικά καθηγητές κολλεγίων και πανεπιστημίων,” τονίζει η κα Brander. Η διδασκαλία στο δημοτικό σχολείο είναι η νούμερο ένα επιλογή που κάνουν οι νεαροί Φιλανδοί για την καριέρα τους. Οι εκπαιδευτικοί στη Φινλανδία επιλέγονται από το δέκα τοις εκατό των αρίστων αποφοίτων πανεπιστημίου και σε αυτούς δίνεται η δυνατότητα να σπουδάσουν δωρεάν και να αποκτήσουν μεταπτυχιακό στην εκπαίδευση. Τότε μπορούν να διδάξουν. Ο ανταγωνισμός φυσικά είναι άγριος. Από τους 6.600 εκπαιδευτικούς που έκαναν αίτηση το 2010, μόνο οι 600 έγιναν δεκτοί στο πρόγραμμα των μεταπτυχιακών.

Υπάρχουν πολλές φήμες σχετικά με το πόσα χρήματα κερδίζουν οι εκπαιδευτικοί στη Φινλανδία. Γεγονός είναι, ότι μισθολογικά το χάσμα μεταξύ γιατρών, δικηγόρων και εκπαιδευτικών στη Φινλανδία δεν είναι μεγάλο, αλλά η κατανομή του εισοδήματος εκεί τείνει να είναι πιο δίκαιη. Επίσης σε σύγκριση με άλλους επαγγελματίες οι μισθοί των εκπαιδευτικών δεν είναι τόσο ανταγωνιστικοί. Ακόμα, οι νέοι στη Φινλανδία μπορούν να κερδίσουν αυτά τα χρήματα άνετα και σε πολλά άλλα επαγγέλματα. Τι είναι αυτό που τους παρακινεί να μπουν στη δουλειά; Ο σεβασμός που απολαμβάνουν οι εκπαιδευτικοί στη χώρα.

Γενικά, οι εκπαιδευτικοί στη Φινλανδία είναι πολύ αξιόλογοι και τους δίνεται μια άνεση αυτονομίας. Μπορούν να δημιουργήσουν τα δικά τους προγράμματα σπουδών γεμάτα με άφθονη τέχνη, μουσική και επιστήμη. Τους δίνονται κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με το τι πρέπει να διδάξουν, αλλά δεν τους λέει κανείς πώς να το διδάξουν. Έχουν την εξουσία να κάνουν τολμηρές επιλογές και να κάνουν ό, τι νομίζουν ότι είναι απαραίτητο για να οδηγήσουν τα παιδιά τους στη μάθηση. Είναι φοβερά ανοιχτόμυαλοι. Και τα κάνουν όλα σε λιγότερο χρόνο. Οι Φιλανδοί εκπαιδευτικοί δαπανούν λιγότερες ώρες στο σχολείο και λιγότερο χρόνο διδασκαλίας από τους Αμερικάνους εκπαιδευτικούς. Τα περισσότερα σχολεία λειτουργούν από τις οκτώ ή εννέα το πρωί μέχρι τις 13:00 ή 14:00. Έτσι έχουν περισσότερο χρόνο για να προετοιμαστούν και να αξιολογήσουν τους μαθητές τους. Και όχι μόνο αυτό, οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί «κολλάνε» στην κυριολεξία με την ίδια ομάδα παιδιών τουλάχιστον για πέντε χρόνια, ώστε να μπορούν πραγματικά να γνωρίζουν οι μαθητές τους.

Υπάρχουν επίσης βοηθοί εκπαιδευτικών σε κάθε σχολείο αφιερωμένοι στα παιδιά που δυσκολεύονται και στα παιδιά των μεταναστών που αυξάνονται συνεχώς. Έτσι διασφαλίζουν ότι κανένας μαθητής δε θα μείνει πίσω! Μερικοί κριτικοί έχουν απορρίψει την επιτυχία της Φινλανδίας, λέγοντας ότι ο ομοιογενής πληθυσμός της είναι ο λόγος που απολαμβάνει τέτοια φανταστικά αποτελέσματα. Αλλά ο πληθυσμός των μεταναστών στη Φινλανδία έχει αυξηθεί σταθερά κατά την τελευταία δεκαετία και τα σχολεία τους έχουν παραμείνει στις πρώτες θέσεις. Οι εκπαιδευτικοί κάνουν τα πάντα ώστε οι μετανάστες μαθητές να έχουν τους πόρους και τη βοήθεια που χρειάζονται για να είναι εξίσου επιτυχείς όπως και οι γηγενείς συμμαθητές τους.

Ένας άλλος σημαντικός στόχος της φινλανδικής εκπαίδευσης ήταν να δημιουργηθεί ένα ασφαλές περιβάλλον στα σχολεία τους. Όλοι οι μαθητές λαμβάνουν δωρεάν γεύμα και έχουν δωρεάν πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, στις υπηρεσίες ψυχικής υγείας και στους συμβούλους επαγγελματικού προσανατολισμού. Έτσι, όλοι οι μαθητές είναι πιο πιθανό να τρέφονται καλά και να είναι υγιείς τόσο ψυχικά όσο και σωματικά και κατά συνέπεια πιο έτοιμοι να μάθουν.

Τέλος, δεν υπάρχουν ιδιωτικά σχολεία στη Φινλανδία. Κάθε σχολείο από την προσχολική ηλικία έως το πανεπιστήμιο είναι δημόσιο. Έτσι, όλοι οι πολίτες της Φινλανδίας υποστηρίζουν το δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα, αντί να την τραβάνε χρήματα, ενέργεια και πόρους για εναλλακτικά εκπαιδευτικά συστήματα. Το χάσμα μεταξύ των αρίστων και κακών μαθητών στη Φινλανδία είναι το μικρότερο στον κόσμο. Και αν ένα σχολείο δυσκολεύεται το αδερφοποιούν με ένα επιτυχημένο σχολείο ώστε το δεύτερο να βοηθήσει το πρώτο να ανέβει επάνω. Ομοίως, οι εκπαιδευτικοί ενθαρρύνονται να προσεγγίζουν, να συμβουλεύονται ο ένας στον άλλο και να συνεργάζονται κυρίως αν βρίσκονται αντιμέτωποι με μια ιδιαίτερα δύσκολη περίπτωση μαθητή.

teleytaiothranio