Οι προπτυχιακές και μεταπτυχιακές υποτροφίες αποτελούν αποκούμπι πολλών αδύνατων οικονομικά φοιτητών ιδίως τη σημερινή δύσκολη οικονομικά συγκυρία. Οι υποτροφίες αυτές μπορούν να δίνονται είτε μέσω διαγωνισμού ή με μια σειρά μοριοδοτούμενων κριτηρίων όπως η καταγωγή του υποψηφίου ή οικονομική του κατάσταση.
Το Πανεπιστήμιο Αθηνών διαχειρίζεται διάφορα Κληροδοτήματα ειδικού σκοπού που χορηγούν υποτροφίες και βραβεία. Κατά τη διετία 2014-15 το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών χορήγησε περισσότερα από 4.000.000€ σε υποτροφίες και βραβεία! Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι η εγκεκριμένη επιχορήγηση του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών για το έτος 2015 ανήλθε σε 2.156.446€ για το σύνολο των λειτουργιών του.
Όσον αφορά τους αριθμούς των υποτροφιών που προκηρύχθηκαν την περίοδο 2009-2012 αυτές ανέρχονται σε 1.121 για τις προπτυχιακές σπουδές ενώ ο αντίστοιχος αριθμός για τις υποτροφίες των μεταπτυχιακών ήταν 413. Συνολικά προκηρύχθηκαν 1.534 υποτροφίες και για τις δυο κατηγορίες σπουδών.
Ωστόσο οι υποτροφίες δεν αποτελούν τις μοναδικές οκονομικές παροχές των κληροδοτημάτων, που διαχειρίζεται το ΕΚΠΑ, καθώς χορηγούνται κατ’ έτος, βραβεία σε αριστούχους φοιτητές όλων των Σχολών και των Τμημάτων του Πανεπιστημίου μας (45 βραβεία). Βραβεύονται επίσης επιστημονικές εργασίες φιλολογικού, ιστορικού, νομικού, ιατρικού κ.λπ. περιεχομένου.
Άλλες παροχές είναι οι εκτυπώσεις διδακτορικών διατριβών και επιστημονικών εργασιών όπως προβλέπεται ειδικώς σε ορισμένα Κληροδοτήματα (π.χ. Σαριπόλου) ενώ υπάρχουν και περιπτώσεις χορηγιών στα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία (Αρεταίειο και Αιγινήτειο) με τις οποίες καλύπτεται η νοσηλεία απόρων ασθενών, όπως ειδικώς προβλέπεται σε ορισμένα Κληροδοτήματα, καθώς και ορισμένες ανάγκες των Χειρουργικών Κλινικών του Πανεπιστημίου.
Πιο αναλυτικά από τα έσοδα των Κληροδοτημάτων χορηγούνται:
Α. Υποτροφίες (με διαγωνισμό ή επιλογή):
α) Χορηγούνται, σε προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές του Πανεπιστημίου μας, όλων των Τμημάτων και των Σχολών, ανεξαρτήτως καταγωγής ή εισοδήματος (κυρίως από την Κληρ/μία Α. Παπαδάκη). Επίσης, χορηγούνται με κριτήριο την καταγωγή (Κληρ/μία Κ. Γεροστάθη, Μ. Ράδου, Ι. Σφογγοπούλου κ.λπ.) ή το οικογενειακό εισόδημα (Ι. Λαμπρίδου, Λ. Λιόντα κ.λπ.).
β) Χορηγούνται σε προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές όλων των Α.Ε.Ι., με κριτήριο κυρίως την καταγωγή (Κληρ/μία Θ. Μανούση, Σπυρ. Μπαλτατζή, Μ. Στάη κ.λπ.)
Επίσης, χορηγούνται υποτροφίες και σε μαθητές Δημοτικού ή μέσης εκπαίδευσης με κριτήριο την καταγωγή και την οικονομική κατάσταση από Κληροδοτήματα Σπ. Μπαλτατζή και Ι. Σφογγοπούλου. Από τα έσοδα της Κληρονομίας Σπ. Μπαλτατζή χορηγούνται και υποτροφίες σε μαθητές Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (Τ.Ε.Ι.).
Κατ΄ έτος χορηγούνται περίπου 220 προπτυχιακές και 50 μεταπτυχιακές υποτροφίες, καθώς και 6 για μαθητές Δημοτικού και 10 περίπου για μαθητές Μ.Ε. Οι παρακάτω πίνακες δείχνουν τις υποτροφίες που έχουν προκηρυχθεί τα τελευταία πέντε έτη.
Προπτυχιακές υποτροφίες
Παν/κό έτος | Με διαγωνισμό | Με επιλογή βάσει προβλεπομένων κριτηρίων | Σύνολο |
2009-10 | 157 | 70 | 227 |
2010-11 | 156 | 63 | 219 |
2011-12 | 151 | 60 | 211 |
2012-13 | 183 | 56 | 239 |
2013-14* | 175 | 50** | 225 |
Σύνολο | 822 | 299 | 1121 |
*Προσεχώς θα προκηρυχθούν οι προπτυχιακές υποτροφίες, με διαγωνισμό, παν/κού έτους 2013-14, καθώς και οι προπτυχιακές υποτροφίες, με επιλογή, παν/κού έτους 2014-15.
** Στις κατ΄ επιλογή υποτροφίες περιλαμβάνονται 6 για μαθητές Δημοτικού και 6 για Μ.Ε. (Κληρ. Σπ. Μπαλτατζή).
Μεταπτυχιακές υποτροφίες
Παν/κό έτος | Με διαγωνισμό | Με επιλογή βάσει προβλεπομένων κριτηρίων | Σύνολο |
2009-10 | 110 | 22 | 132 |
2010-11 | 90 | 20 | 110 |
2011-12 | 69 | 20 | 89 |
2012-13 | 22 | 19 | 41 |
2013-14* | 22 | 19 | 41 |
Σύνολο | 313 | 100 | 413 |
* Οι μεταπτυχιακές υποτροφίες με διαγωνισμό του παν/κού έτους 2013-14 έχουν προκηρυχθεί και η προθεσμία υποβολής των αιτήσεων λήγει στις 22-02-2016 και οι διαγωνισμοί θα διενεργηθούν στις 23/03, 30/03, 31/03 και 01/04/2016, Επίσης, προσεχώς θα προκηρυχθούν και οι μεταπτυχιακές υποτροφίες, με επιλογή, του παν/κού έτους 2014-15.
Β. Βραβεία
α) Χορηγούνται, κατ’ έτος, βραβεία σε αριστούχους φοιτητές όλων των Σχολών και των Τμημάτων του Πανεπιστημίου μας (45 βραβεία).
β) Βραβεύονται επίσης επιστημονικές εργασίες φιλολογικού, ιστορικού, νομικού, ιατρικού κ.λπ. περιεχομένου.
Γ. Εκτυπώσεις
Εκτυπώνονται διδακτορικές διατριβές και επιστημονικές εργασίες, όπως προβλέπεται ειδικώς σε ορισμένα Κληροδοτήματα (π.χ. Σαριπόλου).
Δ. Χορηγίες στα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία (Αρεταίειο και Αιγινήτειο)
Καλύπτεται η νοσηλεία απόρων ασθενών, όπως ειδικώς προβλέπεται σε ορισμένα Κληροδοτήματα, καθώς και ορισμένες ανάγκες των Χειρουργικών Κλινικών του Πανεπιστημίου.
Ε. Συνολικά
Συνολικά διατέθηκαν για υποτροφίες τα εξής ποσά:
Α. Για το έτος 2014: 2.795.968,93€ (Προπτ/κές 2.012.147€ + Μετ/κές 783.821,93€).
Β. Για το έτος 2015: 1.265.811,56€ (Προπτ/κές 719.917,75€ + Μετ/κές 545.893,81€). Για το έτος αυτό το συνολικό ποσό ήταν χαμηλότερα από το αναμενόμενο, καθώς λόγω της μη τεκμηριωμένης, τουλάχιστον, απόφασης της Πολιτείας για τη διαθεσιμότητα σχεδόν του μισού διοικητικού προσωπικού του Ιδρύματος (για το 2014), υπήρξαν Υπηρεσίες που βρέθηκαν για σημαντικό διάστημα ακέφαλες ή/και με ελάχιστο ή καθόλου προσωπικό!
Συνολικά το Ε.Κ.Π.Α. για τα έτη 2014 και 2015 διέθεσε για υποτροφίες 4.061.780,4€!
Στον σύνδεσμο http://www.uoa.gr/foithtes/paroxes-drasthriothtes/ypotrofies-brabeia.html βρίσκονται πάντοτε περισσότερες πληροφορίες, καθώς και οι σχετικές ανακοινώσεις και προκηρύξεις.