Σε κρύπτη της Μονής Γηρομερίου λειτουργούσε στα χρόνια της Τουρκοκρατίας και… μέχρι το 1913. Σύμφωνα με μαρτυρί, που σώζεται σε “Παρακλητική”, το παρακολουθούσαν μαθητές από χωριά της γύρω περιοχής. Στο πλαίσιο αυτό εκτιμάται ως υπήρξε σημαντική η προσφορά της Μονής στα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Στα δύσκολα χρόνια της δουλείας η Ορθόδοξη Εκκλησία
και οι κληρικοί ανέλαβαν την εκπαίδευση και την εθνική αφύπνιση των υποδούλων.

Η προφορική παράδοση από γενιά σε γενιά διέσωσε στην ιστορική μνήμη την αλήθεια για το Κρυφό Σχολειό. Αυτήν ακριβώς, που περιγράφει ο υπασπιστής του Κολοκοτρώνη Φώτιος Χρυσανθόπουλος ή Φωτάκος, όταν γράφει στον Α΄ τόμο των Απομνημονευμάτων του (σελίδα 46) ότι την παιδεία επί Τουρκοκρατίας την είχαν στα χέρια τους οι ιερείς και όλα αυτά «εγίνοντο εν τω σκότει και προφυλακτά από τους Τούρκους»! Κανένα ελληνικό βιβλίο δε γινόταν δεκτό, αν είχε τυπωθεί στην Αθήνα. Επρεπε όλα να έρθουν από την Κωνσταντινούπολη.
Η ελληνική ιστορία ήταν απαγορευμένη. Ετσι έκαναν συμπληρωματικές μυστικές παραδόσεις, όπου χωρίς βιβλίο, χωρίς τετράδιο, ο μικρός Ηπειρώτης μάθαινε να γνωρίζει την πατρίδα μητέρα του, τον εθνικό του ύμνο, τα ποιήματα και τους ήρωές του.
alt

alt

alt

alt

alt

alt