Πανελλήνιες: «Θα τελειώσουμε ποτέ με το σύστημα πρόσβασης;»

Πανελλήνιες: Πάνω από μισό αιώνα, όπως αναφέρει ο Νίκος Τσούλιας στο άρθρο του οι συζητήσεις για την εκπαίδευση περιστρέφονται σε σημαντικό βαθμό γύρω από το σύστημα πρόσβασης των μαθητών στο πανεπιστήμιο.

Του Νίκου Τσούλια

Όπως αναφέρει έχει μετασχηματιστεί από απλό εκπαιδευτικό θέμα σε μείζον πολιτικό, κοινωνικό ακόμα και εθνικό πρόβλημα. Κάθε χρόνο και σχεδόν για ολόκληρη τη χρονιά και ιδιαίτερα πριν τις πανελλαδικές και μετά τα αποτελέσματα των πανελλαδικών όλοι έχουμε το βλέμμα μας εδώ! Κάθε εκπαιδευτική χρονιά αρχίζει και τελειώνει με βασικό θέμα συζήτησης τις πανελλαδικές εξετάσεις και το σύστημα πρόσβασης.

Δύσκολα θα βρούμε Υπουργό Παιδείας, που δεν ασχολήθηκε με το ζήτημα αυτό. Δύσκολα θα βρούμε ένα σύστημα, που να άντεξε κάπως στο πέρασμα του χρόνου.

Δεν υπάρχει άλλη χώρα που να ασχολείται διαρκώς και αενάως με την τεχνική της εισαγωγής στο πανεπιστήμιο. Σε ένα ευρωπαϊκό εκπαιδευτικό συνέδριο – μάλλον στο Λουξεμβούργο αν θυμάμαι καλά – δεν μπορούσα, ως πρόεδρος της ΟΛΜΕ, να δώσω πειστική απάντηση γι’ αυτή την εμμονή μας. Στην Ευρώπη κυριαρχεί η λύση του Εθνικού Απολυτηρίου. Δεν υπάρχει εθνικός συναγερμός για το σύστημα πρόσβασης, με φροντιστήρια δύο χρόνων, με αφιερώματα εφημερίδων και ιστοσελίδων, με ατέλειωτες κομματικές διαμάχες κλπ κλπ

Και το πιο φοβερό για το πρόβλημά μας είναι το εξής. Το εν λόγω σύστημα όλο αλλάζει και όλο το ίδιο μένει! Με εξαίρεση τον Ν. 2525/1997, ΟΛΕΣ οι άλλες νομοθετικές ρυθμίσεις ταυτίζονται στην εξής εκδοχή: “Η εισαγωγή των μαθητών στο πανεπιστήμιο γίνεται με πανελλαδικές εξετάσεις σε 4-6 μαθήματα και με τη συμμετοχή ή όχι (κυρίως όχι) του βαθμού του απολυτηρίου του λυκείου”.

Ως προς τι λοιπόν οι διαρκείς ανούσιες αντιπαραθέσεις και οι κομματικοί διαξιφισμοί, οι βαθυστόχαστες αναλύσεις και οι ιδεολογικές περιπλανήσεις; Το μόνο υπαρκτό θέμα είναι το τι ποσοστό υποψηφίων θα εισαχθεί. Και εδώ δεν μπορούμε να βρούμε μια άκρη.

Το ερώτημα είναι απλό. Το τι ποσοστό θα εισαχθεί είναι πολιτικό και κοινωνικό θέμα ή επιστημονικό και εκπαιδευτικό; Αν ισχύει το πρώτο σκέλος του ερωτήματος, τότε η απόφαση είναι της πολιτείας. Αν ισχύει το δεύτερο, τότε η ευθύνη ανήκει στα πανεπιστήμια.

Και εδώ δεν το ξεκαθαρίζουμε. Επιλέγουμε ένα μίγμα και των δύο κριτηρίων. Και τότε αρχίζουν οι ατέλειωτες διαμάχες και οι κορώνες περί του ορθά πρακτέου. Το πανεπιστήμιο προτείνει – με το εκάστοτε θεσμικό πλαίσιο – και το Υπουργείο αποφασίζει.

Όσον αφορά το πρόβλημα του αριθμού των εισαγομένων (που είναι και το πραγματικά επίμαχο), “απορρίπτονται” (κατά τη γνώμη μου) δύο ακραίες επιλογές: α) της Ν.Δ. που επιζητεί μια άκρως αναχρονιστική και σκληρά ταξική πολιτική για επιλεκτική δημόσια τριτοβάθμια εκπαίδευση και για τροφοδότηση των Κολεγίων και β) του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. που λέει “όλοι οι μαθητές παίρνουν απολυτήριο λυκείου και όλοι εισάγονται στο πανεπιστήμιο”. Πρόκειται για έκφραση του αντίστοιχου σημερινού τοξικού ιδεολογικού δίπολου: του απόλυτα αγοραίου νεοφιλελευθερισμού της δεξιάς και του άκρατου λαϊκισμού της αριστεράς.

Υπάρχει λύση στο πρόβλημα; Φυσικά. Αλλά αυτό απαιτεί σοσιαλδημοκρατική εκπαιδευτική πολιτική. Απαιτεί μορφωτική κουλτούρα και εκπαιδευτική πολιτική ουσίας από τις ηγεσίες του Υπουργείου Παιδείας. Επί του πρακτέου; α) Θέσπιση Εθνικού Απολυτηρίου του λυκείου, αφού πρώτα διαμορφωθεί προοδευτική μεταρρύθμιση στην εκπαίδευση, και β) προαγωγή μιας εθνικής στρατηγικής για τη διαμόρφωση του Πανεπιστημιακού Χάρτη της Ελλάδας με κοινωνικό διάλογο, με επιστημονικά κριτήρια και με την ενεργοποίηση του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας.

Μόνο το Κίνημα Αλλαγής έχει διαμορφώσει μια τέτοια πολιτική και έχει καλέσει σε διάλογο κόμματα και φορείς για τη λύση του προβλήματος. Τα άλλα κόμματα ερίζουν εδώ επί των συμπτωμάτων απευθυνόμενα στα κομματικά τους ακροατήρια. Επιδίδονται σε φλύαρες και ανούσιες διαμάχες στα αποτελέσματα του προβλήματος.

Και τα χρόνια θα περνούν, και το 2022 και το 2023 και… πάλι τα ίδια θα συζητάμε, σαν να μην κυλάει ο χρόνος! Το ερώτημα είναι βαθιά πολιτικό και ουσιαστικά εθνικό. Μπορεί μια χώρα να σχεδιάσει το μέλλον της εκπαίδευσης, να αποκρυσταλλώσει πολιτικές για την Κοινωνία της Γνώσης, όταν ασχολείται διαρκώς και διαρκώς με την τεχνική του συστήματος πρόσβασης;

Γραμματέας του Τομέα Παιδείας του Κινήματος Αλλαγής