Τι αναφέρει η Βάλια Κανελλάκη, Σύμβουλος Σταδιοδρομίας, σε άρθρο που απέστειλε στο αναφορικά με την επιλογή σπουδών και τις :

Πλησιάζει η μέρα που.

Κόποι χρόνων ευελπιστούν να ανταμειφθούν έχοντας ως απώτερο στόχο την εισαγωγή τους σε ένα από τα τμήματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της χώρας μας.

Η επιλογή του τμήματος και κατ’επέκταση των σπουδών αποτελεί -για πολλούς μαθητές- γρίφο που είναι δύσκολο να λύσουν.

Σε μια εποχή όπου οι εξελίξεις τρέχουν με ιλιγγιώδη ταχύτητα, όπου τα “επαγγέλματα του μέλλοντος ” γίνονται “επαγγέλματα του παρόντος ” ,όπου οι πηγές της πληροφόρησης είναι αμέτρητες, οι μαθητές πρέπει να λάβουν μια σημαντική απόφαση για το μέλλον τους .

Κάνοντας μια προσπάθεια σκιαγράφησης των επαγγελμάτων του μέλλοντος σαφώς οι τομείς της τεχνολογίας, της υγείας και της προστασίας του περιβάλλοντος λαμβάνουν εξέχουσα θέση στην κατάταξη.

Όμως, δε μπορούμε να αμφισβητήσουμε και το γεγονός ότι τα επαγγέλματα του μέλλοντος θα δημιουργηθούν από τους εφήβους του παρόντος .

Αντιλαμβανόμαστε ,λοιπόν, ότι οι σημερινοί νέοι είναι πολύ πιθανό να ασχοληθούν με επαγγέλματα που αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν.

Ταυτόχρονα, μελέτες δείχνουν ότι η γραμμική σταδιοδρομία του παρελθόντος δίνει τη σκυτάλη στην προσαρμοστικότητα τόσο του παρόντος όσο και του μέλλοντος καθότι οι νέοι ενδέχεται να χρειαστεί να αλλάξουν επαγγελματικό περιβάλλον τουλάχιστον 2-3 φορές στην πορεία της καριέρας τους.

Αναφέροντας παραπάνω την έννοια της προσαρμοστικότητας,η οποία ανήκει στην κατηγορία των ήπιων δεξιοτήτων (soft skills), είναι πολύ σημαντικό ο νέος να αναπτύξει ήπιες δεξιότητες όπως αυτή της προσαρμοστικότητας ,ώστε να μπορεί να προσαρμόζεται στις διαρκείς μεταβολές, ενώ εξίσου σημαντικές είναι αυτές της ομαδικότητας, της επίλυσης συγκρούσεων και της λήψης απόφασης, ώστε να μπορεί να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις του εργασιακού κόσμου.

Έχοντας, λοιπόν, ως δεδομένα τα παραπάνω με ποια κριτήρια μπορεί επιλέξει ορθά τις σπουδές του ο νέος;

Το παζλ της επιλογής των σπουδών αποτελείται από διάφορα “κομμάτια”.Η αυτογνωσία αποτελεί το πιο σημαντικό κριτήριο επιλογής σπουδών. Γνωρίζοντας το άτομο τόσο τις δυνατότητες όσο και τις αδυναμίες του οδηγείται σε μια ορθότερη και πιο οικεία σε εκείνον επιλογή. Η αυτογνωσία συνεπάγεται και τη γνώση των ενδιαφερόντων και των κλίσεων του,ώστε να επιλέξει αντικείμενο που θα έρχεται σε συνάρτηση με τα προηγούμενα.

Συνάμα, η ανάπτυξη αυτοπεποίθησης παίζει καθοριστικό ρόλο, καθώς το άτομο δε συμβιβάζεται σε μη “απαιτητικές” επιλογές λόγω έλλειψης εμπιστοσύνης στον εαυτό.

Στα παραπάνω οι φορείς κοινωνικοποίησης (οικογένεια, σχολείο) οφείλουν να συνδράμουν από τα πρώτα κιόλας βήματα του νέου ώστε να είναι σε θέση να λάβει πρωτοβουλίες για την ζωη του και να κάνει επιλογές που συνάδουν με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του και με τα όνειρα του και όχι με τις προσδοκίες των γονέων .

Φυσικά, οι γονείς από τη μεριά τους επιθυμούν να βοηθήσουν το παιδί τους να λάβει την πιο ορθή απόφαση, όμως αρκετές ασκούν επιρροή, η οποία οδηγεί σε ενδοβαλλόμενες πεποιθήσεις οι οποίες καθοδηγούν την επιλογή του σύμφωνα με τα δικά τους κριτήρια και οχι με τα δικά του θέλω.

Ταυτόχρονα, η ανακάλυψη των “επαγγελματικών αξιών” δίνει βοηθητικά στοιχεία . Μεταξύ των επαγγελματικών αξιών είναι η δημιουργικότητα, το κύρος, ο προσωπικός χρόνος,η ανάληψη ρίσκου, οι μετακινήσεις,η εναλλαγή δραστηριοτήτων και η βοήθεια στους άλλους. Κοινώς τα κριτήρια που θα με κάνουν να επιλέξω ένα επάγγελμα, τα στοιχεία που θέλω να έχει.

Σαφώς, πέρα από τα ατομικά στοιχεία του ατόμου, εξωγενείς παράγοντες ασκούν επιρροή στην επιλογή σπουδών. Δε θα μπορούσε κάποιος κατά την επιλογή να μη λάβει υπόψη τον “χάρτη ” της αγοράς εργασίας, τη ζήτηση και τα κορεσμένα επαγγέλματα. Όμως, η επιλογή του σήμερα θα φέρει καρπούς στο αύριο, το οποίο αύριο σε 6-7 χρονια και όπως προαναφέραμε υπάρχουν ενδείξεις, αλλά όχι χρησμοί.

Πολύ σημαντική ,επίσης ,είναι η παροχή πληροφόρησης.Γνωρίζοντας τα τμήματα, τα μαθήματα, τις προοπτικές και τις διαφοροποιημένες σταδιοδρομίες ο νέος αποκτά μια πιο ουσιαστική εικόνα, πολύ βοηθητική. Μεγάλο ποσοστό φοιτητών εγκαταλείπει τις σχολές, καθώς η επιλογή προήλθε γνωρίζοντας μόνο τον τίτλο αυτών και όχι τα παραπάνω.

Είναι σημαντικό, λοιπόν, ο νέος να “ενώσει τα κομμάτια του δικού του παζλ” γνωρίζοντας τον εαυτό του, ανακαλύπτοντας τα ενδιαφέροντα και τις κλίσεις του ,τις επαγγελματικές του αξίες και έχοντας σωστή πληροφόρηση να οικοδομήσει το δικό του μέλλον, τη δική του επαγγελματική ζωή. Το επαγγελματικό ταξίδι είναι ένα συνεχές ταξίδι με τροποποιήσεις.