: Οι προβλέψεις για την πορεία των είναι δύσκολη φέτος, μιας και έχουν προστεθεί αστάθμητοι παράγοντες στην διαδικασία για τη συμπλήρωσης του .

Σύμφωνα με το ΕΘΝΟΣ, κάθε χρόνο αναλύονται οι παράγοντες που ενδεχομένως θα επηρεάσουν την πορεία των , όμως αυτή η ανάλυση είναι αναγκαίο να τεθεί σε 2 επίπεδα. Το πρώτο επίπεδο έχει να κάνει με την γενική εικόνα των μορίων εισαγωγής και αυτή προφανώς επηρεάζεται από τις βαθμολογικές επιδόσεις των μαθητών στις . Αυτό σημαίνει ότι στην περίπτωση που έχουμε χαμηλότερες από την περσινή χρονιά στο σύνολο των σχολών, τότε η γενική εικόνα θα είναι πτωτική και αναμένεται πτώση και στο σύνολο των σχολών, με μερικές σπάνιες περιπτώσεις και για συγκεκριμένες σχολές και πεδία.

Το δεύτερο επίπεδο είναι όμως αυτό που ενδιαφέρει κυρίως τον κάθε υποψήφιο ξεχωριστά, μιας και καθορίζει την ατομική του πορεία στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Και μιλάμε για την ξεχωριστή εικόνα των βάσεων για κάθε τμήμα και κάθε πόλη ξεχωριστά, όπου στην περίπτωση αυτή οι παράγοντες διαμόρφωσης είναι πολλοί, ετεροπροσδιοριζόμενοι και αστάθμητοι. Αυτό συμβαίνει γιατί έχουν να κάνουν με τον τρόπο που θα δηλώσει κάθε υποψήφιος τις σχολές επιλογής του και αυτό τη φετινή χρονιά ενδέχεται να αλλάξει.

Όπως εξηγεί στο ΕΘΝΟΣ o Κωνσταντίνος Κότιος , σύμβουλος σταδιοδρομίας, ο πρώτος παράγοντας είναι οι ατομικές επιδόσεις του κάθε υποψηφίου, οι οποίες όμως τη φετινή χρονιά έχουν μια ιδιαιτερότητα: δεν θα υπάρχει μια ενιαία βαθμολογία για όλες τις σχολές αλλά με τον διαφορετικό τρόπο υπολογισμού μορίων θα εξάγονται πολλές βαθμολογίες και διαφορετικά μόρια (ανάλογα με τη σχολή). Πλέον για κάθε μάθημα υπάρχει διαφορετικός συντελεστής για κάθε τμήμα ξεχωριστά. Παρόλο που ένα σημαντικό ποσοστό τμημάτων επέλεξε να δώσει ίδιο ποσοστό και στα 4 μαθήματα (βλέπε Ιατρική, όπου κάθε μάθημα έχει 25% συντελεστή). Αυτός ο νέος τρόπος υπολογισμού μορίων και τα διαφορετικά μόρια που θα έχει συγκεντρώσει ανά τμήμα ενδέχεται να δημιουργήσουν μεγάλη σύγχυση στους μαθητές και να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο δηλώνουν τις σχολές τους. Για παράδειγμα, ενδέχεται τα υψηλότερα μόρια που θα συγκεντρώσει για ένα τμήμα να αποτελέσουν κίνητρο να το δηλώσει υψηλότερα από αυτό που θα δήλωνε σε άλλη περίπτωση, από το φόβο μήπως δεν καταφέρει να εισαχθεί αλλά και από τη νοοτροπία να δηλώσει υψηλότερα μια σχολή, στην οποία έχει συγκεντρώσει υψηλότερα μόρια.

Από την άλλη, η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής ενδέχεται να αποκλείσει κάποιες διαθέσιμες άλλοτε επιλογές. Αυτό γίνεται εμφανές στα τμήματα με ειδικό μάθημα, όπου εκεί για να μπορέσεις να δηλώσεις μια σχολή θα πρέπει να έχεις συγκεντρώσει βαθμολογίες που να είναι υψηλότερες από την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής του ειδικού μαθήματος πρώτα και ύστερα του τμήματος συνολικά. Και η περσινή χρονιά έκρυβε εκπλήξεις, όπως αυτή του τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών της Ξάνθης, όπου δεν είχαμε εισαχθέντες από τη Γενική Σειρά αλλά και πολλών περιπτώσεων, όπου οι μαθητές είχαν συγκεντρώσει πολλά περισσότερα μόρια συνολικά αλλά δεν είχαν καταφέρει να ξεπεράσουν την ΕΒΕ του ειδικού μαθήματος.

Η οικονομική κατάσταση της Ελληνικής οικογένειας τα τελευταία χρόνια διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στις επιλογές των υποψηφίων και αποτυπώνεται στην όλο και μεγαλύτερη απόκλιση των βάσεων ανάμεσα στις σχολές της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης σε σύγκριση με τις υπόλοιπες πόλεις. Αν υπολογίσουμε ότι για να σπουδάσει ένας φοιτητής με τα δεδομένα των προηγουμένων ετών σε άλλη πόλη, τότε χρειαζόταν η οικογένεια ένα ποσό περίπου στα 45.000 με 50.000 ευρώ, τότε τη φετινή χρονιά με την ενεργειακή κρίση, τα πάγια έξοδα ενός φοιτητή σε άλλη πόλη από τη μόνιμη κατοικία της οικογένειας εκτοξεύονται σε σημείο που να θέτουν «απαγορευτικό» στην σκέψη για φοιτητική ζωή εκτός μόνιμης κατοικίας.

Ο αριθμός των εισακτέων σε κάθε τμήμα (αν και κατά πόσο αυξήθηκε ή μειώθηκε σε σχέση με την περσινή χρονιά) αποτελεί ένα σημαντικό δείκτη. Αν η διαφορά κυμαίνεται σε μικρά νούμερα (όπως συμβαίνει φέτος, όπου είχαμε μικρές μειώσεις) τότε δεν μπορεί να αξιολογηθεί ως σημαντικός παράγοντας. Στις περιπτώσεις όμως που παρατηρούνται μεγάλες αλλαγές, αυτό το δεδομένο αποτελεί σημαντικό παράγοντα διαμόρφωσης των βάσεων, με το παράδειγμα της Αστυνομικής Ακαδημίας για τη φετινή χρονιά να προοιωνίζει πτώση των βάσεων, μιας και οι εισακτέοι αυξήθηκαν σημαντικά (σχεδόν διπλασιάστηκαν).

Η δυνατότητα μετεγγραφής και τα οικονομικά κριτήρια που τη συνοδεύουν μπορεί να αλλάξει εντελώς τη φιλοσοφία ιεράρχησης των σχολών. Για παράδειγμα, ένας μαθητής από την Αθήνα, ο οποίος επιθυμεί να δηλώσει Μηχανολόγος Μηχανικός και πληροί τα κριτήρια των μετεγγραφών για την κατηγορία των αδελφών φοιτητών (χωρίς περιορισμό), ενδέχεται να δηλώσει κάθετα όλες τις Σχολές Μηχανολόγων Μηχανικών από την Αθήνα έως και την Κοζάνη, μιας και γνωρίζει εκ των προτέρων ότι θα μετεγγραφεί. Από την άλλη, ένας μαθητής, ο οποίος δεν έχει συγκεντρώσει πολλά μόρια για μετεγγραφή και δεν εμπίπτει στην κατηγορία των αδελφών φοιτητών (άρα υπάρχει ποσοτικός περιορισμός), ενδέχεται να δηλώσει με άλλη σειρά π.χ. πρώτα: Μηχανολόγων Μηχανικών Αθήνας, δεύτερη: Πολιτικών Μηχανικών Αθήνας, τρίτη: Μαθηματικών Αθήνας (δηλάδη με κριτήριο την πόλη διαμονής και όχι τη σχολή). Τέλος, ο πιο αστάθμητος αλλά και σημαντικότερος παράγοντας επιλογής σπουδών αλλά και διαμόρφωσης των βάσεων είναι ο τρόπος συμπλήρωσης του μηχανογραφικού αλλά και οι επιθυμίες του μαθητή.

Τα επαγγέλματα του μέλλοντος αλλάζουν διαρκώς και η εικόνα της αγοράς εργασίας είναι μεταβαλλόμενη (τα τελευταία χρόνια έχει αναδιαμορφωθεί με νέους και απρόβλεπτους όρους για όλα τα επαγγέλματα). Οι μαθητές παλαιότερα αναζητούσαν επαγγέλματα με το βλέμμα στη μονιμότητα και το δημόσιο τομέα. Πλέον, με την εισβολή της τεχνολογίας σε όλους τους επιστημονικούς τομείς αλλά και στην ζωή μας γενικότερα, οι αλλαγές είναι ραγδαίες και καθημερινές. Σε ένα τέτοιο σκηνικό, είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς τις τελικές επιθυμίες αλλά και τον βαθμό ενημέρωσης του κάθε μαθητή σχετικά και με τις ίδιες σχολές αλλά και με τις εξελίξεις και την αναδιαμόρφωση των επαγγελματικών κλάδων, για να καταφέρει να κάνει μια ασφαλή πρόβλεψη. Αν θα μπορούσαμε να δώσουμε μια συμβουλή στους μαθητές, θα τους προτείναμε να εκμεταλλευτούν όλο το επόμενο διάστημα για να συλλέξουν πληροφορίες για όλες τις επιλογές τους (μαθήματα, οδηγοί σπουδών, μεταπτυχιακά, έξυπνες εξειδικεύσεις αποφοίτων) και με κριτήριο τα ενδιαφέροντα ,τις κλίσεις και γενικότερα «αυτό που τους φαίνεται πιο ευχάριστο και πιο κοντά σε αυτούς» να κάνουν τις επιλογές τους.