Κείμενο προβληματισμού απέστειλε στο ipaidia.gr ο φιλόλογος Ανδρέας Ανδρικόπουλος αναφορικά με τις Πανελλήνιες 2020 και τα θέματα της Έκθεσης στα ΓΕΛ .
Αναλυτικά το κείμενο του Ανδρέα Ανδρικόπουλου:
Με την αγωνία που διαπερνά μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις, είναι φυσικό κάθε χρόνο να πέφτουν τα βλέμματα όλων στα θέματα της Έκθεσης και να γινόμαστε όλοι μάρτυρες ποικίλων σχολίων, από πολλές και διαφορετικές πηγές.
Πανελλήνιες 2020: Συμβουλές για το άγχος και τη διατροφή των υποψηφίων
Πρωτίστως, βέβαια, από τον εκπαιδευτικό χώρο… Για την εκπαίδευση, ωστόσο, άποψη και δημόσιο λόγο εκφέρουν πολλοί και καλά κάνουν. Έχουμε δημοκρατία, όσο την διαφυλάττουμε ακόμη, και κάθε άποψη είναι σεβαστή. Έτσι, λοιπόν, οι εκπαιδευτικοί -όσοι επιλέγουν τα θέματα- θέλουν τα παιδιά να διαβάζουν βιβλία και προσπαθούν να τα πείσουν γι’ αυτό… Ευτυχώς, όμως τα παιδιά σήμερα είναι παιδιά και ΔΕΝ διαβάζουν βιβλία. Είτε το θέλουμε είτε όχι. Όσες φορές και να το βάλουμε το θέμα στις Πανελλήνιες… Και επειδή τα παιδιά είναι ανήλικα και την ευθύνη την έχουμε μόνο εμείς οι μεγάλοι.
Πανελλήνιες 2020: Χρήσιμες συμβρουλές για τα Μαθηματικά
Βέβαια, δεν ήρθε το τέλος του κόσμου… Υπάρχει πάντα το υπέροχο μάθημα της Έκθεσης, σε συνδυασμό με τη Λογοτεχνία. Και δεν ειρωνεύομαι. Το εννοώ απόλυτα. Αυτό το μάθημα, όταν καταφέρει να πετύχει τον πραγματικό του στόχο, μπορεί να θεραπεύσει, ή τουλάχιστον να αμβλύνει πολλά από τα δεινά που προκαλούμε στους νέους, με τον κόσμο που τους ετοιμάζουμε να ζήσουν…
Δεν ξέρω αν οι υποψήφιοι τη Δευτέρα, με το ξεκίνημα των Πανελληνίων, θεώρησαν ως υπαινιγμό, «μπηχτή» ή ως εκδίκηση το θέμα που θα έπρεπε να αναπτύξουν… Ελπίζω να το ξεπέρασαν γρήγορα και να επικεντρώθηκαν στο στόχο τους. Στο να καταλαβαίνουν τι διαβάζουν και να μπορούν να γράψουν σε μια γλώσσα κατανοητή και σαφή. Μήπως άλλωστε αυτός δεν είναι ο ουσιαστικός στόχος της επικοινωνίας και της χρήσης της γλώσσας; Αν ο στόχος ή ο αυτοσκοπός είναι «να διαβάζουμε βιβλία» τότε απλώς φοβάμαι πως απομακρυνόμαστε από την πραγματικότητα. Όχι δεν απαξιώνω τα βιβλία… Τα λατρεύω και διαβάζω και θα συνεχίσω να διαβάζω… Όμως ανήκουμε σε διαφορετικές γενιές με τα παιδιά που εκπαιδεύουμε… Και από τις νέες γενιές απαιτούμε τα πάντα. Τι τους παρέχουμε, όμως, και για ποιον κόσμο τους ετοιμάζουμε; Φοβάμαι πως ξεχνάμε ότι ήμασταν κι εμείς κάποτε παιδιά. Ή μάλλον αναπολούμε νοσταλγικά τη δική μας παιδική ηλικία και νομίζουμε ότι τα παιδιά του σήμερα θα ζήσουν στις συνθήκες που ζήσαμε εμείς, πριν από 20, 30, 40 χρόνια… Ανάλογα με την ηλικία του εκπαιδευτικού και την χρονική του απόσταση από τους μαθητές Λυκείου…
Πανελλήνιες 2020: Ποιά είναι η διαδικασία της επίδειξης γραπτών
Ο νεαρός και η νεαρή, μαθητές του 2020 θα σταματήσουν να ασχολούνται με την τεχνολογία, το διαδίκτυο, την εξέλιξη των μέσων εκμάθησης και προόδου και να υιοθετήσουν τον «ρομαντισμό» του βιβλίου, έτσι, γιατί εμείς οι «μεγάλοι» τους λέμε όλα αυτά τα νοσταλγικά για την αξία του βιβλίου; Την ίδια ώρα που μόλις μπουν στο Λύκειο τους «κυνηγάμε» να πιάσουν υψηλές επιδόσεις για να τα καταφέρουν στο σύστημα των κριτηρίων, των διαγωνισμάτων και της προσαρμογής στο όποιο σύστημα εισαγωγής στα Πανεπιστήμια; Με ελεύθερο χρόνο μηδενικό; Εμείς τι παράδειγμα δίνουμε; Διαβάζουμε; Μας βλέπουν τα παιδιά μας να διαβάζουμε; Είμαστε το καλό παράδειγμα για τη νέα γενιά; Ή μήπως εξαντλούμε τις καλές μας προθέσεις στο να μιλάμε μόνο μέσα στο μάθημα και μόνο όταν προβλέπεται από το ωρολόγιο πρόγραμμα για την αξία του βιβλίου;
Είμαι σίγουρος πως δεν ακούγονται ευχάριστα όλα αυτά που προανέφερα, και σίγουρα δεν αφορούν τους πάντες. Υπάρχουν παιδιά που διαβάζουν και θα συνεχίσουν να διαβάσουν, σαν τη μαθήτριά μας που απομονωμένη στο παγκάκι της, ή στα κρυφά όταν βαριόταν το μάθημά μου, διάβαζε βιβλία που την γοήτευαν πραγματικά… Η εξαίρεση ωστόσο απλά επιβεβαιώνει τον κανόνα…
Πανελλήνιες 2020: Υπολογισμός μορίων
Τελικά, τι θα γίνει; Θα «βλακεύσουν» οι νέοι και οι νέες μας διαβάζοντας λιγότερα βιβλία σε σχέση με εμάς; Η προσωπική μου απάντηση είναι πως και βέβαια ΟΧΙ. Και για να το στρέψω στα «δικά μας», (μιλώ για τους φιλολόγους, ή για τους εκπαιδευτικούς συνολικά) υπάρχει σωτηρία, ή εναλλακτική… Το μάθημα της Έκθεσης. Και για να εξηγηθώ: όχι η εξέταση του μαθήματος της Έκθεσης στο σχολείο ή στις εισαγωγικές εξετάσεις για την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Η διδασκαλία, η εκπαιδευτική διαδικασία, η συμμετοχή των μαθητών, τα σχόλιά τους για όλα αυτά τα επίκαιρα θέματα, πολιτικά, κοινωνικά, οικονομικά, για όλα τα θέματα που δεν τολμούν να τους ζητήσουν τη γνώμη τους επισήμως. Η αλληλεπίδραση των μαθητών, οι αντίθετες απόψεις, ο διάλογος. Φτάνει να ξεφύγουμε από τους τύπους να γίνει το μάθημα εκπληρώνοντας τον πραγματικό του στόχο… Να μορφώσει και να καλλιεργήσει τους μαθητές και όχι απλά να τους προετοιμάσει για κάποιου είδους, ή για κάθε είδους εξετάσεις.
Οι θεματικές ενότητες ή άξονες του μαθήματος της Έκθεσης είναι όλος ο κόσμος γύρω μας. Είναι η αλήθεια, είναι όλα αυτά που ζουν και θα ζήσουν οι μαθητές μας. Αν τους βοηθήσουμε να προβληματιστούν, να διαλεχθούν, να διαφωνήσουν, να συγκρουστούν και να συνθέσουν απόψεις πάνω σ’ αυτά τα θέματα, τότε κάπως θα βοηθήσει και αυτό το μάθημα στους πραγματικούς στόχους του σχολείου… Αλλιώς, μπορούμε να τους ρωτάμε να μας απαντήσουν για τα βιβλία που δεν διαβάζουν και για τον ελεύθερο χρόνο που νομίζουν πως δεν έχουν, αφού κι εμείς τους προετοιμάζουμε για να νικήσουν όλους τους άλλους σ’ αυτή την απάνθρωπη κούρσα των Πανελληνίων αλλά και σε κάθε επόμενη…
Πανελλήνιες 2020: Θέματα και απαντήσεις για Αρχαία και Μαθηματικά