: Το μάθημα Αρχές Οικονομικής Θεωρίας απευθύνεται στους μαθητές εκείνους που, ως επί το πλείστον, θέλουν να ασχοληθούν με τον κόσμο των οικονομικών, τον κόσμο εκείνο που προσπαθεί να κάνει τη ζωή των ανθρώπων καλύτερη…Κάποιες χρήσιμες συμβουλές πριν την εξέταση του μαθήματος είναι οι εξής:

Ανδρέας Λίτσας, Οικονομολόγος, Ακαδημαϊκός Υπεύθυνος του μαθήματος ΑΟΘ στον Όμιλο «Πουκαμισάς», καθηγητής ΑΟΘ στη μονάδα «Πουκαμισάς» – Άγιος Δημήτριος

Στην πρώτη ομάδα, η οποία περιλαμβάνει πέντε ερωτήσεις σωστού ή λάθους και  δύο ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής, ο υποψήφιος θα πρέπει πολύ προσεκτικά να διαβάσει ολόκληρη την πρόταση και ύστερα να αποφασίσει  για την απάντησή του.Τα βιαστικά συμπεράσματα συνήθως είναι λανθασμένα.

 

Αρκετα συχνά μία πρόταση αποτελείται από δυο σκέλη, όπου στο πρώτο της σκέλος είναι σωστή, ενώ στο δεύτερο λάθος. Ο βιαστικός μαθητής δεν θα διαβάσει το δευτερο σκέλος κι έτσι θα χάσει, χωρις λόγο, πολύτιμα μόρια. Ένα παράδειγμα μιας τέτοιας πρότασης είναι το παρακάτω:

 

«Οι ροές αγαθών, παραγωγικών συντελεστών και χρήματος μεταξύ των επιχειρήσεων, των νοικοκυριών και του κράτους είναι συνεχείς και έχουν πάντοτε το ίδιο μέγεθος» ( 2010)

 

Επίσης, ο υποψήφιος θα πρέπει να είναι προσεκτικός στην ύπαρξη κάποιας λέξης η οποία αλλοιώνει το ορθό της πρότασης. Παράδειγμα: «Οι ανάγκες ως σύνολο δεν είναι απεριόριστες και καθεμία ανάγκη ξεχωριστά υπόκειται σε προσωρινό κορεσμό»  (Πανελλαδικές 2015)

 

Αν τώρα η ερώτηση έχει να κάνει με σχεδιασμό διαγραμμάτων, τότε θα πρέπει ο μαθητής προσεκτικά να σχεδιάσει στο πρόχειρο τις καμπύλες και τις μεταβολές αυτών, προκειμένου να απαντήσει σωστά. Παράδειγμα: «Μία ταυτόχρονη αύξηση της ζήτησης και της προσφοράς ενός αγαθού θα οδηγήσει σε μείωση της ποσότητας ισορροπίας του» ( 2014)

 

Στη δεύτερη ομάδα ο υποψήφιος θα κληθεί να αναπτύξει μία ή δυο ερωτήσεις ανάπτυξης (οι δύο ερωτήσεις ανάπτυξης –όποτε υπάρχουν-αφορούν την ίδια θεματική ενότητα). Εδώ, θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικός στην  απάντησή του και να γράψει  με την παραμικρή λεπτομέρεια την παράγραφό που θα του ζητηθεί. Εάν η παράγραφος έχει  παραδείγματα, θα πρέπει να  αναφέρει κι εκείνα εκτός αν υπάρχει υποσημείωση, η οποία υποδεικνύει το αντίθετο.

Παράδειγμα: το θέμα θεωρίας του 2010: «Αφού αναφέρετε ποιο φαινόμενο ονομάζεται καταμερισμός των έργων ή της εργασίας (μονάδες 4), στη συνέχεια να περιγράψετε τα πλεονεκτήματα του καταμερισμού των έργων (μονάδες 18), καθώς και το βασικό του μειονέκτημα (μονάδες 3). (Δεν απαιτείται η χρήση παραδειγμάτων).»

Στη  Τρίτη  και τέταρτη ομάδα ο υποψήφιος θα έρθει αντιμέτωπος με δύο ασκήσεις. Κάποιες τελευταίες συμβουλές για τη σωστή αντιμετώπιση θα μπορούσαν να ήταν οι εξής:

Πρώτο κεφάλαιο

Να μεταφέρουμε σωστά τον πίνακα στο τετράδιό μας

Προσοχή στην αντικατάσταση των αριθμών στον τύπο του κόστους ευκαιρίας. Πάντα αφαιρούμε από τον μεγαλύτερο αριθμό τον μικρότερο.

Εάν ζητηθεί ο χαρακτηρισμός του κόστους ευκαιρίας, θα πρέπει να «διαβάσουμε» το κόστος ευκαιρίας του αγαθού, όπως αυξάνεται η ποσότητα του συγκεκριμένου αγαθού στον αρχικό πίνακα.

Στις «τελευταίες μονάδες θυσίας», στην ουσία η απάντηση είναι η μέγιστη ποσότητα που υπολογίσαμε.

Εάν ζητηθεί να αναφέρουμε, για παράδειγμα, τις μονάδες του αγαθού Ψ που πρέπει να θυσιαστούν για να παραχθεί η 20η μονάδα του Χ, η απάντηση είναι το ΚΕΧ μεταξύ των συνδυασμών που βρίσκεται η 20η μονάδα του Χ.

Στην περίπτωση εκφώνησης με αριθμό εργαζομένων που κατανέμονται στην παραγωγή και των δυο αγαθών , κατασκευάζουμε πίνακα με LX και LΨ.

 

Δεύτερο  κεφάλαιο

Σωστά χρησιμοποιούμε τον τύπο της ελαστικότητας ζήτησης ως προς την τιμή. Δεν ξεχνάμε ποτέ τον δεύτερό του όρο. Ελέγχουμε αν το αποτέλεσμα που προέκυψε συμβαδίζει με τον νόμο της ζήτησης.

Σε πίνακα ζήτησης με έναν η περισσότερους προσδιοριστικούς παράγοντες της ζήτησης , ED υπολογίζουμε στα σημεία όπου όλοι οι υπόλοιποι προσδιοριστικοί παράγοντες της ζήτησης μένουν σταθεροί. Επίσης, προσέχουμε την κατεύθυνση της τιμής (καθώς η τιμή αυξάνεται ή καθως η τιμή μειώνεται)

Εισοδηματική ελαστικότητα υπολογίζουμε σε πίνακα στα σημεία εκείνα όπου το εισόδημα μεταβάλλεται και όλοι οι υπόλοιποι προσδιοριστικοί παράγοντες της ζήτησης, καθώς και η τιμή μένουν σταθεροί. Επίσης, κι εδώ οφείλουμε να την υπολογίσουμε είτε καθώς το εισόδημα αυξάνεται είτε καθώς το εισόδημα μειώνεται (ανάλογα με την εκφώνηση).

Στην ισοσκελή υπερβολή, η συνολική δαπάνη των καταναλωτών μένει σταθερή σε κάθε μεταβολή της τιμής και η ελαστικότητα τόξου είναι ίση με -1.

Σε περίπτωση άσκησης με ταυτόχρονη μεταβολή τιμής και εισοδήματος, να εξετάζουμε κάθε μεταβολή ξεχωριστά και να περνάμε τα δεδομένα είτε σε πίνακα είτε σε διάγραμμα.

ED υπολογίζουμε πάνω στην ίδια καμπύλη ζήτησης καθώς μεταβάλλεται η τιμή, ενώ EY σε διαφορετικές καμπύλες ζήτησης στην ίδια τιμή

 

Τρίτο-Τέταρτο κεφάλαιο

Όταν το μέσο προϊόν μεγιστοποιείται, τότε ισχύει APmax=MP

Όταν μοναδικός μεταβλητός συντελεστής είναι η εργασία, τότε το μεταβλητό κόστος θα υπολογίζεται από τον τύπο: VC= W x L

Όταν οι μεταβλητοί συντελεστές είναι οι πρώτες ύλες και η εργασία, τότε το μεταβλητό κόστος θα υπολογίζεται από τον τύπο:

VC=W x L + C x Q

Όταν η παραγωγή είναι μηδέν (Q=0), τότε το μεταβλητό κόστος είναι μηδέν (VC=0) και το σταθερό κόστος είναι ίσο με το συνολικό κόστος (TC=FC)

Όταν μας δίνεται η τιμή και η ποσότητα του σταθερού συντελεστή, τότε το σταθερό κόστος θα υπολογίζεται ως εξής:

Το ανερχόμενο τμήμα της καμπύλης του οριακού κόστους που βρίσκεται πάνω από την καμπύλη του μέσου μεταβλητού κόστους είναι η βραχυχρόνια καμπύλη προσφοράς της επιχείρησης και ισχύει P=MC#>AVC.

Σε πίνακα προσφοράς πρέπει να θυμόμαστε ότι η τιμή πώλησης είναι ίση με το οριακό κόστος

P=MC QS
10 40
20 50

Έαν σε πίνακα σε κάποιο επίπεδο παραγωγής δίνεται AVC και MC, τότε φτιάχνουμε δυο σχέσεις για να υπολογίσουμε το Q. Το ίδιο πρέπει να συμβεί, αν μας δίνεται ATC και MC.

Προσέχουμε πάντα αν ο μεταβλητός συντελεστής μεταβάλλεται κατά μια μονάδα για να απαντήσουμε σε ερώτημα περί του Ν.Φ.Α.

 

Πέμπτο κεφάλαιο

Κατασκευάζουμε βοηθητικό διάγραμμα και τοποθετούμε σωστά τα δεδομένα της εκφώνησης.

Προσέχουμε ποιος προσδιοριστικός παράγοντας μεταβάλλεται. Αν είναι της προσφοράς ή της ζήτησης.

Στην παράλληλη μετατόπιση για την καμπύλη ζήτησης, το β μένει σταθερό, ενώ για την καμπύλη προσφοράς το δ.

Es υπολογίζουμε πάνω σε καμπύλη προσφοράς και ED πάνω σε καμπύλη ζήτησης.

Έλλειμμα στην αρχική τιμή ισορροπίας δημιουργείται, όταν με σταθερή την προσφορά, αυξάνεται η ζήτηση και όταν με σταθερή τη ζήτηση μειώνεται η προσφορά. Η ύπαρξη ελλείμματος θα οδηγήσει τους παραγωγούς στο να αυξήσουν την τιμή του προϊόντος, προκειμένου να επέλθει πάλι ισορροπία στην αγορά.

Πλεόνασμα στην αρχική τιμή ισορροπίας δημιουργείται, όταν με σταθερή τη ζήτηση αυξάνεται η προσφορά και όταν με σταθερή την προσφορά μειώνεται η ζήτηση. Η ύπαρξη του πλεονάσματος θα οδηγήσει τους παραγωγούς στο να μειώσουν την τιμή του προϊόντος, για να επανέλθει η ισορροπία στην αγορά.

Εάν δοθεί, για παράδειγμα, κάποιος πίνακας προσφοράς και ζητηθεί τιμή και ποσότητα ισορροπίας, ενώ έχουμε μια συνάρτηση ζήτησης, τότε ελέγχουμε αν ο πίνακας μας οδηγεί σε γραμμική συνάρτηση προσφοράς και αν αυτό δεν επαληθεύεται, τότε δοκιμάζουμε τις τιμές του πίνακα προσφοράς στη συνάρτηση ζήτησης.

Μια καμπύλη προσφοράς που διέρχεται της αρχής των αξόνων έχει σε όλα τα σημεία της ES=1 (γ=0)

Στο μεσαίο σημείο της ευθύγραμμης καμπύλης ζήτησης μεγιστοποιείται η συνολική δαπάνη των καταναλωτών.

Αν ζητηθεί το χρηματικό όφελος των παραγωγών μετα την επιβολή της κατώτατης τιμής, τότε θα πρέπει να υπολογίσουμε τη μεταβολή των συνολικών εσόδων των παραγωγών.

 

Η τελευταία συμβουλή μου προς τους μαθητές  είναι να είναι ψύχραιμοι και να προσπαθήσουν για το καλύτερο στις εξετάσεις. Έπειτα, να χαρούν τις διακοπές τους, ανεξαρτήτως τελικής βαθμολογίας, μιας και η ζωή για εκείνους μόλις άρχισε!!!

 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Πρόγραμμα Πανελληνίων 2025