Ανακούφιση νιώσαμε όλοι οι εκπαιδευτικοί με την πολιτική αλλαγή της 25 Γενάρη 2015.
Νιώσαμε όλοι – και αυτό ανεξάρτητα από το τι ψήφισε ο καθένας – ότι παίρνουμε μια ανάσα.
Μια δημοκρατική ανάσα που συνοδεύεται από την αίσθηση πως αρκετά πράγματα στη χώρα μας αλλά και στην εκπαίδευση πιο συγκεκριμένα μπορούν να αλλάξουν.
Πέντε χρόνια, οι μνημονιακές πολιτικές λιτότητας και περικοπών έχουν φέρει το δημόσιο σχολείο και τους εκπαιδευτικούς σε τραγική κατάσταση.
Όπως άλλωστε και όλα τα δημόσια κοινωνικά αγαθά, την υγεία, την ασφάλιση, την κοινωνική πρόνοια κ.λπ.
Πέντε χρόνια που σημαδεύτηκαν από περικοπές δαπανών, διαθεσιμότητες – απολύσεις, κλείσιμο σχολείων, αυταρχισμό με αξιολόγηση και πειθαρχικό και αντιεκπαιδευτικές αλλαγές.
Στην χώρα μας, η εφαρμογή των μνημονίων αποτέλεσε εργαστήριο παραγωγήςακραίας νεοφιλελεύθερης πολιτικής, οι κοινωνικές προεκτάσεις αυτής της πολιτικής είναι δραματικές για τους εργαζομένους· είναι όμως ακόμη πιο δραματικές για την πιο ευαίσθητη ομάδα πολιτών, τους νέους. H ανεργία ανάμεσα στους νέους φτάνει το 60%, το ποσοστό των νέων χωρίς πρόσβαση στην εργασία ή στην εκπαίδευση και κατάρτισηέφτασε το 21% το 2012, o δείκτης φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού στους νέους ηλικίας κάτω των 18 έφτασε το 35,4% το 2012.
Ας δούμε ποιες είναι οι σημαντικότερες επιπτώσεις αυτής της πολιτικής στη δημόσια εκπαίδευση και τι πρέπει να γίνει:
c Μείωση των δημόσιων δαπανών για την παιδεία κατά 35% (2009-2015) που προβλέπεται να φτάσει το 42,4% μέχρι το 2018. Ο δημόσιες δαπάνεςγια την παιδεία είναι στο 2,7% του ΑΕΠ το 2014 και σύμφωνα με τα μνημόνια θα έπεφταν στο 1,9% το 2018. Θα πρέπει να σταματήσει αυτή η κατρακύλα και να σχεδιαστεί η σταδιακή αύξηση των δημόσιων δαπανών. Είναι όρος για την ύπαρξη του δημόσιου σχολείου.
c Κλείσιμο σχολείων και κατάργηση των εκπαιδευτικών υποστηρικτικών δομών (σχολικές βιβλιοθήκες, ενισχυτική διδασκαλία, κατάργηση συμβουλευτικών σταθμών, δομών ΣΕΠ κ.λπ.). Πάνω από 2.000 σχολεία έκλεισαν στην Πρωτοβάθμια και στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση από το 2009. Θα πρέπει να εξεταστούν όλες οι εκπαιδευτικές και κοινωνικές παράμετροι των σχολείων και των υποστηρικτικών δομών που έκλεισαν και να δρομολογηθούν οι αναγκαίες αποφάσεις για την επαναλειτουργία τους.
c 28.500 λιγότεροι εκπαιδευτικοί σημαίνει μείωση κατά 27,3 % του συνόλου των εκπαιδευτικών της δημόσιας Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης από το 2010.Αναγκαίος εδώ ο σχεδιασμός μόνιμων προσλήψεων που να καλύπτουν το σύνολο των εκπαιδευτικών αναγκών με αλλαγή βεβαίως του ν.3848.
c 2.400 εκπαιδευτικοί της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης καταδικάστηκαν σε διαθεσιμότητα και διαλύθηκαν σημαντικές δομές της. Η επαναλειτουργία των τομέων και των ειδικοτήτων της ΤΕΕ που καταργήθηκαν και η επιστροφή όλων των εκπαιδευτικών στις θέσεις τους είναι η μόνη δίκαιη λύση που θα αποκαταστήσει την εκπαιδευτική λειτουργία της ΤΕΕ.
c Η μείωση των ετήσιων αποδοχών των εκπαιδευτικών από 22% έως και 45% με βάση τα έτη υπηρεσίας έχει οδηγήσει στην εξαθλίωση ιδιαίτερα τους νέους συναδέλφους μας. Η σταδιακή οικονομική αποκατάσταση (π.χ. με πρώτο βήμα το ξεπάγωμα του μισθολογίου) είναι αναγκαία όσο ποτέ.
c Η αύξηση του διδακτικού ωραρίου δημιούργησε αυξημένο εργασιακό φόρτο στους εκπαιδευτικούς και έχει αρνητική επίπτωση στο διδακτικό έργο. Η αποκατάστασή του είναι πράξη που θα συμβάλει στη βελτίωση των συνθηκών εργασίας για τους εκπαιδευτικούς και μάθησης για τους μαθητές.
c Αύξηση του αριθμού των μαθητών ανά τμήμααπό 25 στους 30. Κανένα τμήμα δεν πρέπει να έχει περισσότερους από 25 μαθητές, με προοπτική να χαμηλώσει το όριο αυτό σταδιακά στους 20.
c Καθιέρωση ενός νέου συστήματος αξιολόγησης των εκπαιδευτικών, που βασίζεται και στις επιδόσειςτων μαθητών σε εθνικής κλίμακας εξετάσεις και επηρεάζει τη μισθολογική και τη βαθμολογική εξέλιξη, οδηγεί στη χειραγώγηση αλλά ακόμα και σε απολύσεις εκπαιδευτικών. Μαζί με το αυταρχικό πειθαρχικό δημιούργησαν ένα αποπνικτικό κλίμα φόβου στα σχολεία. Η ακύρωσή τους θα αποκαταστήσει ένα κλίμα εμπιστοσύνης στους εκπαιδευτικούς που είναι οξυγόνο για την εκπαιδευτική διαδικασία.
Ο ν.4186/13 για την εκπαίδευση δημιούργησε ένα σκληρό εξεταστικό σύστημα σε όλες τις τάξεις τόσο στο γενικό όσο και το επαγγελματικό Λύκειο, που, είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση της μαθητικής διαρροής και των φροντιστηρίων. Ένας μεγάλος αριθμός ανήλικων μαθητών οδηγείται πρόωρα στη φτηνή κατάρτιση μετά το Γυμνάσιο. Ένα τμήμα της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης παραχωρήθηκε στους ιδιώτες και θεσμοθετήθηκε η μαθητεία ακόμα και σε ανήλικους μαθητές.
Οι πρόσφατες εξαγγελίες της νέας πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Παιδείας στη Βουλή, για ελάφρυνση του εξεταστικού φόρτου στο Λύκειο με την κατάργηση της τράπεζας θεμάτων και τις αλλαγές στο εξεταστικό, η επαναφορά τομέων και ειδικοτήτων στα ΕΠΑΛ και επιστροφή των καθηγητών που είχαν τεθεί σε διαθεσιμότητα σε αυτά, το σταμάτημα των διαδικασιών αξιολόγησης, η κατάργηση των εξετάσεων στα Πρότυπα-Πειραματικά και η υπόσχεση ειλικρινούς διαβούλευσης για τις μελλούμενες εκπαιδευτικές αλλαγές είναι σαφώς μέτρα σε θετική κατεύθυνση και δημιουργούν προσδοκίες με την υλοποίησή τους για ένα καλύτερο αύριο στο δημόσιο σχολείο.
Είναι σαφές βέβαια πως για να αναταχθεί η κατάσταση στο δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα απαιτούνται τεράστιες προσπάθειες, χρήματα, επιμόρφωση και εκπαιδευτικό σχέδιο που να απαντά στις σύγχρονες ανάγκες της νεολαίας και της κοινωνίας.
Ο αγώνας μας για ένα Άλλο σχολείο συνεχίζεται με προτεραιότητες:
Να διαφυλάξουμε τη δωρεάν, δημόσια εκπαίδευση, θέτοντας ως στόχο την ισορροπημένη και πολύπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητας των νέων ανθρώπων,
Να επαναπροσδιοριστεί η εκπαιδευτική πολιτική δίνοντας έμφαση στις ανθρωπιστικές αξίες,
Να ενισχυθεί η δημοκρατία στο σχολείο με τη συμμετοχή εκπαιδευτικών και μαθητών,
Να πολεμήσουμε τις διακρίσεις και τους αποκλεισμούς και να σεβαστούμε τα δικαιώματα των παιδιών,
Να διεκδικήσουμε την αύξηση των δαπανών για την παιδεία, ακόμη και στην εποχήτης κρίσης. Η επένδυση στην εκπαίδευση είναι ο σίγουρος δρόμος για να βγούμε από την κρίση. Αποτελεί επένδυση για ένα καλύτερο μέλλον.
Να αγωνιστούμε για να βελτιωθούν οι εργασιακές συνθήκες, οι μισθοί των εκπαιδευτικών καθώς και τις επιστημονικές και κοινωνικές δομές που υποστηρίζουν το έργο τους.
Πρέπει τέλος να αγωνιστούμε, σε συνεργασία με τους συναδέλφους μας σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες, για να σταματήσουν οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές σε όλη την Ευρώπη που πλήττουν και τη δημόσια εκπαίδευση.
Για μια Δημόσια Δωρεάν Παιδεία για Όλους χωρίς Διακρίσεις.
Με σιγουριά πως «το μέλλον δεν θα έρθει από μόνο του αν δεν βάλουμε χέρι και μείς..». [
Του Θέμη Κοτσιφάκη*