“Είναι υιοθετημένος” ήταν η μόνη οδηγία που δόθηκε σε παιδιά δημοτικού, στο πλαίσιο της συμμετοχής τους σε βιωματικό εργαστήριο για τη διαφορετικότητα, για να ξεκινήσουν μόνα τους ένα παιχνίδι ρόλων, τόσο συναισθηματικά φορτισμένο, που το παιδί που ανέλαβε τον ρόλο του υιοθετημένου παρουσίασε συμπεριφορά απόσυρσης και απομόνωσης.

 

 

Χωρίς να έχει καθοδήγηση για τον τρόπο ερμηνείας του ρόλου, άρχισε να δείχνει ότι αισθάνεται άβολα, κατευθύνθηκε σε μια γωνία του χώρου, έδειχνε στεναχωρημένο και αποκομμένο από τους συμμαθητές και τις συμμαθήτριές του. Δεν πέρασε πολλή ώρα και κάποιο άλλο παιδί ανέλαβε την πρωτοβουλία να του μιλήσει για να το κάνει να αισθανθεί καλύτερα. Το ίδιο στράφηκε στα υπόλοιπα και ξεκίνησε να εξηγεί ότι ένα υιοθετημένο παιδί δεν διαφέρει από τα άλλα, καθώς έχει και εκείνο πρόσωπο, μάτια, αυτιά και ψυχή και αξίζει να αντιμετωπίζεται ισότιμα. Αυτή η κίνηση φάνηκε να συγκινεί το σύνολο των μαθητών και των μαθητριών που έσπευσαν να αγκαλιάσουν με θέρμη τον υιοθετημένο φίλο τους.

“Αυτή είναι η δύναμη ενός βιωματικού εργαστηρίου στο οποίο κανείς δεν λέει στα παιδιά πώς να παίξουν κάποιο ρόλο. Είναι ελεύθερα να εκφραστούν και μάλιστα αυτή η έκφραση είναι τόσο πηγαία και ισχυρή που απελευθερώνει τα συναισθήματα τους και τα κινητοποιεί με τέτοιο τρόπο ώστε με βάση το βίωμα που αποκτούν, να μπαίνουν στη θέση του άλλου, να αναγνωρίζουν συναισθήματα και να αποδέχονται τη διαφορετικότητα, από μικρή ηλικία” αναφέρει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ η κοινωνική λειτουργός της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, Μαρία Παπαδοπούλου.

Με αφορμή την υλοποίηση, τα δύο προηγούμενα χρόνια του βιωματικού εργαστηρίου με θέμα “Ούτε καλύτερος, ούτε χειρότερος, απλά Διαφορετικός” και τον σχεδιασμό για την επανάληψή του και εντός του 2020, η κ. Παπαδοπούλου τονίζει ότι η θεματολογία επιλέχθηκε από τις υπηρεσίες του Τμήματος Πρόληψης και Προαγωγής Υγείας της Περιφέρειας καθώς διαπιστώθηκε πως τα τελευταία χρόνια υπάρχουν πολλά περιστατικά σχολικού εκφοβισμού, όχι μόνο λόγω διαφορετικότητας μαθητών ως προς την εθνότητα αλλά ακόμη και λόγω διαφορετικότητας ως προς τα φυσικά τους χαρακτηριστικά.

Σημαντικό ρόλο στην υλοποίηση του συγκεκριμένου βιωματικού εργαστηρίου διαδραματίζει η μικρή ηλικία των παιδιών, δεδομένου ότι συμμετέχουν μαθητές και μαθήτριες της Β΄, Γ΄ και Δ΄ τάξης του δημοτικού. “Στις ηλικίες αυτές τα παιδιά αφενός έχουν τη δεξιότητα να αποδέχονται το διαφορετικό, αφετέρου μέσω του παιχνιδιού, του παραμυθιού και των ασκήσεων μπορούν να προετοιμαστούν για την αποδοχή της διαφορετικότητας σε μεγαλύτερη ηλικία. Συνεπώς, με τον τρόπο αυτό ουσιαστικά γίνεται πρόληψη των συμπεριφορών σχολικού εκφοβισμού και είναι ευκολότερο για τα παιδιά να αποδεχτούν τον διπλανό τους” προσθέτει η κ. Παπαδοπούλου.

Απόδειξη της ευχέρειας των παιδιών να αποδέχονται τη διαφορετικότητα και να περιγράφουν συναισθήματα ήταν και η ανταπόκρισή τους στο παιχνίδι “το ζάρι των συναισθημάτων”. Κάθε μαθητής και κάθε μαθήτρια, ρίχνοντας το ζάρι, έπρεπε να αναγνωρίζει το συναίσθημα του προσώπου που εμφανιζόταν κάθε φορά. Εκτός, άλλωστε, από την αναγνώριση της χαράς, της λύπης, του ενθουσιασμού, της στεναχώριας, τα παιδιά είχαν ακόμη την ευχέρεια να περιγράφουν και περιστατικά που τα ίδια βίωσαν συγκεκριμένα συναισθήματα. Σε ασκήσεις συνεργασίας και ομαδικότητας φάνηκαν να ανταποκρίνονται επίσης πολύ θετικά, δίνοντας χείρα βοηθείας σε άλλα παιδάκια για να ανέβουν στο ίδιο χαρτόνι – νησί όταν σταματούσε η μουσική.

Συνολικά, στο βιωματικό εργαστήριο για τη διαφορετικότητα τα παιδιά εξοικειώνονται, μεταξύ άλλων, με έννοιες όπως τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις, η επαφή με το διαφορετικό, η έμφαση στις ομοιότητες με τους άλλους, η επικοινωνία συναισθημάτων, η αναγνώριση των συναισθημάτων των άλλων, η ισότιμη και δίκαιη μεταχείριση των άλλων, ο διάλογος με σεβασμό η αναγνώριση των διαφορετικών οπτικών, η επίλυση συγκρούσεων και η υπεράσπιση των δικαιωμάτων των άλλων.

Μέχρι στιγμής, δεκάδες μαθητές και μαθήτριες έχουν συμμετάσχει στο εν λόγω πρόγραμμα, το οποίο, σύμφωνα με την την προϊσταμένη του Τμήματος Δημόσιας Υγείας της Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, Μαρία Σιδηροπούλου, διαθέτει τη έγκριση του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, παρέχεται δωρεάν και υλοποιείται μετά από τη διατύπωση σχετικού αιτήματος από τις σχολικές μονάδες που επιδεικνύουν ενδιαφέρον.