Όταν οι 15 μαθητές γίνονται 36

Της Μίνας Κωστοπούλου

Μπορεί να κάθονται λίγες εβδομάδες στα θρανία και μετά να φεύγουν. Μπορεί όμως να τους αρνηθεί κανείς το δικαίωμα στη γνώση; Φθάνοντας στην Ελλάδα, πολλά προσφυγόπουλα γράφονται στα σχολεία, έστω και για λίγο. Εντείνεται η ανησυχία, εξάλλου, για την αποχή τους από οποιαδήποτε εκπαιδευτική δομή έως και για τέσσερα χρόνια, σύμφωνα με τις καταγραφές. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και με τα παιδιά μεταναστών, μέχρι να μπορέσουν να πάρουν τα χαρτιά τους. Ύστερα αναγκάζονται να εγκαταλείψουν το σχολείο πολλές φορές για να εργαστούν. Κι αν είναι κορίτσια για να παντρευτούν.

“Ήταν 13 χρόνων όταν ο πατέρας της την πήρε από το σχολείο” λέει ο Αποστόλης Παναγιώτου, δάσκαλος σε ένα διαπολιτισμικό δημοτικό στον Κεραμεικό, για την Αλβανίδα Ρομά μαθήτριά του και προσθέτει: “Για να τον πείσουμε να την αφήσει να συνεχίσει, μας είπε να αναλάβουμε εμείς την ευθύνη της, αφού θα μείνει ανύπαντρη”. Φέτος, στο σχολείο του, στην έκτη τάξη τα μαθήματα ξεκίνησαν με 15 μαθητές. Σήμερα είναι 36…

Διαπολιτισμικά σχολεία ναι… Διαπολιτισμική εκπαίδευση;

Τα διαπολιτισμικά σχολεία ξεκίνησαν πριν από τέσσερις περίπου δεκαετίες να φιλοξενούν παιδιά παλιννοστούντων Ελλήνων, η ένταση όμως των μεταναστευτικών ροών προς την Ελλάδα από τη δεκαετία του 1990 μετέβαλε τη σύνθεση του μαθητικού πληθυσμού σε αυτά. Σήμερα λειτουργούν 14 δημοτικά και 13 γυμνάσια και λύκεια και, λόγω της οικονομικής κρίσης και του προσφυγικού, η κατάσταση έχει αλλάξει και πάλι, χωρίς να υπάρχουν πρόσφατες μελέτες για να αξιολογηθούν οι αλλαγές.

“Τα διαπολιτισμικά σχολεία δέχονται μαθητές, των οποίων την εγγραφή δεν επιτρέπει το νομοθετικό πλαίσιο, αφού δεν έχουν χαρτιά” εξηγεί ο Παναγιώτου. Τα άλλα σχολεία της περιοχής όπου διαμένουν, κλείνουν τις πόρτες των αυλών τους… Οι Έλληνες ελληνόφωνοι μαθητές στο σχολείο όπου διδάσκει είναι μόλις τέσσερις. Οι γονείς της γειτονιάς προτιμούν παρακείμενα δημοτικά λόγω του πολυπολιτισμικού και ποικίλου εθνοτικού περιβάλλοντος.

“Είναι κομβικό να δούμε πώς θα στηρίξουμε τα παιδιά με μεταναστευτική ρίζα και διαφορετικές γλώσσες στα σχολεία που αποτελούν πλεοψηφικό πληθυσμό, αλλά και στα υπόλοιπα σχολεία όπου κατά πλειονότητα φοιτούν ελληνόφωνα παιδιά” λέει στην “Α” ο Παύλος Χαραμής, αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής και επικεφαλής της Επιτροπής για τη Διαπολιτισμική Εκπαίδευση που έχει συσταθεί με πρωτοβουλία του αρμόδιου υφυπουργού Παιδείας Θεοδόση Πελεγρίνη. Η επιτροπή έχει στόχο να έχει ολοκληρώσει μέσα στον Μάρτιο τις καταγραφές της, ώστε να καταθέσει προτάσεις.

Ο Π. Χαραμής θίγει και το προσφυγικό: “Τι μπορούμε να κάνουμε με τα παιδιά των προσφύγων και με τις οικογένειές τους, που αποτελούν διερχόμενο πληθυσμό; Πρέπει να συνυπολογίσουμε τη μητρική τους γλώσσα, αλλά και το μορφωτικό τους επίπεδο, ώστε να μπορούμε να προσφέρουμε μια μορφή εκπαίδευσης βασισμένη στις ανάγκες των μαθητών αυτών που μετακινούνται”.

Αρκεί η αλλαγή στην ύλη;

Ο Α. Παναγιώτου υπογραμμίζει τα σοβαρά προβλήματα που επιφέρει σήμερα η έλλειψη εκπαιδευτικού υλικού. “Αυτά που έχουμε στη διάθεσή μας για το μάθημα απευθύνονται σε Έλληνες μαθητές του εξωτερικού, Έλληνες της διασποράς, που έχουν σε ένα βαθμό επαφή με την ελληνική γλώσσα και κουλτούρα. Αναπαράγουν, δηλαδή, μια πραγματικότητα των χωρών όπου υπάρχουν Έλληνες μετανάστες, χωρών για τις οποίες οι μαθητές μας δεν έχουν ιδέα”. “Επειδή όμως η διαπολιτισμικότητα ως όρος εμπεριέχει την έννοια της αλληλεπίδρασης μεταξύ των διάφορων ομάδων, σε περιβάλλον τέτοιο που θα προωθεί την παροχή ίσων ευκαιριών σε όλα τα παιδιά”, προσθέτει, “η διαπολιτισμική εκπαίδευση οφείλει να διέπει το σύνολο του εκπαιδευτικού προγράμματος όλων των σχολείων”.

“Στόχος μας είναι η αλλαγή του συνόλου των διδασκόμενων των γενικών σχολείων, όπως και της λειτουργίας τους”, επισημαίνει ο πρόεδρος της αρμόδιας επιτροπής. Ο Π. Χαραμής υπογραμμίζει πως χρειάζεται μια δέσμη κοινωνικών και εκπαιδευτικών μέτρων, αλλά και αντισταθμιστικές πολιτικές που θα καταφέρουν να κρατήσουν μετανάστες και προσφυγόπουλα στα σχολεία, αλλά που ταυτόχρονα θα προσφέρουν μια διαπολιτισμική αγωγή στο σύνολο του εκπαιδευτικού κόσμου.

Θ. Πελεγρίνης: “Θα αλλάξουμε το πλαίσιο για τα διαπολιτισμικά”

“Εξυπηρετεί να έχουμε διαπολιτισμικά σχολεία τα οποία θα είναι ειδικά σχολεία δίπλα στα άλλα τα σχολεία;” διερωτάται ο υφυπουργός Παιδείας Θεοδόσης Πελεγρίνης μιλώντας στην “Α” και προαναγγέλλει την αλλαγή του σχετικού νομοθετικού πλαισίου.

“Η ενσωμάτωση είναι απαραίτητος όρος. Διαφορετικά κινδυνεύουμε να γίνουν αυτά που γίνονται στη Γαλλία, όπου το 90% των ανέργων είναι άνθρωποι που δεν έχουν ενσωματωθεί στη γαλλική κοινωνία. Ενσωμάτωση δεν σημαίνει αφομοίωση σε καμία περίπτωση” επισημαίνει, προβληματίζοντάς μας για το “αν ένα παιδί 16 χρόνων που έχει έρθει από τη Συρία, έχει πάει σχολείο εκεί, αλλά δεν γνωρίζει την ελληνική, θα πρέπει να το βάλεις στη 2α Λυκείου ή στην 1η δημοτικού”.

Ο Θ. Πελεγρίνης τονίζει πως έχουν ξεκινήσει, παράλληλα, διαδικασίες για την πιστοποίηση της ελληνικής γλώσσας. “Αποτελεί ένα μεγαλο πλεονέκτημα. Οι μετανάστες θα μπορούν να διεκδικήσουν με ίσους όρους μια θέση στην ελληνική κοινωνία. Το ίδιο βέβαια θέμα υπάρχει και στους ομογενείς και το προωθούμε”.

avgi.gr