Μετά από προσεκτική μελέτη του υποψηφίου νομοσχεδίου και με τη γενική παρατήρηση ότι υπάρχουν πολλά περισσότερα άρθρα από αυτά που υπήρχαν στο κείμενο της διαβούλευσης αλλά και σημεία που πρέπει να διευκρινιστούν, θέλουμε να εκφράσουμε τους παρακάτω προβληματισμούς, αναφέρει η σε ανακοίνωση της.

Το νομοσχέδιο αποτελείται από πάρα πολλές γενικές προτάσεις αφήνοντας μετέωρα καίρια θέματα τα οποία θα έπρεπε κατά την άποψη μας να αναφέρονται και να διευκρινίζονται και να μην παραπέμπεται η ρύθμισή τους  σε μελλοντικές Υπουργικές Αποφάσεις. Στο νομοσχέδιο ουσιαστικά δεν προβλέπεται αναβάθμιση των . και ΕΝ.Ε.Ε.ΓΥ-Λ.. αφήνοντας εντελώς έξω τα Ε.Ε.Ε.Ε.Κ..

Επίσης δεν προβλέπεται ούτε αναφέρεται η ενίσχυση των Ε.Κ., με χρηματοδότηση και με τη προμήθεια σύγχρονου εργαστηριακού εξοπλισμού, αντιθέτως επιφορτίζονται με νέες δομές, χωρίς να υπάρχει επαρκής χρηματοδότηση για την δημιουργία και στήριξη τους, στους ήδη κορεσμένους και υποχρηματοδοτούμενους εργαστηριακούς χώρους.

Με τις ρυθμίσεις που προτείνονται, υποβαθμίζεται ο ρόλος της Δευτεροβάθμιας και ενισχύεται η κατάρτιση ανηλίκων.

Οι προτάσεις που διατυπώνει το νομοσχέδιο για την πρόωρη κατάρτιση των ανήλικων μαθητών στις μεταγυμνασιακές Ε.Σ.Κ. καθώς και στις ΕΠΑ.Σ. μαθητείας, θα έχει ως συνέπειες τη μείωση μαθητικού δυναμικού και συνολικά αρνητικό αντίκτυπο στα ΕΠΑ.Λ., συνάμα όμως θα οδηγήσει και θα εγκλωβίσει πολλούς ανήλικους στην πρόωρη κατάρτιση της μερικής εισαγωγικής τεχνικής γνώσης και θα οδηγήσει ανήλικους μαθητευόμενους σε εργασιακό περιβάλλον μέσω της μαθητείας. Πρόκειται για σχολές που θα μπορεί να ιδρύει κάθε δημόσιος αλλά και ιδιωτικός οργανισμός (όλα τα Υπουργεία και τα ΝΠΔΔ ή ΝΠΙΔ που εποπτεύουν) ακόμα και εργοδοτικοί φορείς. Σχολές όπου θα διδάσκουν εκπαιδευτές και όχι εκπαιδευτικοί και όπου διευθυντές θα μπορούν να γίνονται διοικητικοί υπάλληλοι και ενδεχομένως όχι εκπαιδευτικοί.

Αναστάτωση έχει προκαλέσει σε όλη την εκπαιδευτική κοινότητα η μη αναφορά στο νομοσχέδιο (ούτε ενδεικτικά), για το ποιες ειδικότητες θα υπάρχουν στις νέες σχολές Ε.Σ.Κ. επιπέδου 3, ούτε αν υπάρχει κάποια μελέτη για την επιλογή των προβλεπόμενων ειδικοτήτων. Με τους παραπάνω όρους, πιστεύουμε ότι αυτές οι σχολές δεν έχουν θέση στην Δευτεροβάθμια Επαγγελματική Εκπαίδευση του Υπουργείου Παιδείας.

Μας ανησυχεί επίσης ο σχεδιασμός για το περιεχόμενο των εκπαιδευτικών τομέων και ειδικοτήτων της Ε.Ε.Κ. από τα Κεντρικά και Περιφερειακά Κέντρα και τα Συμβούλια (ΚΕΕ, ΚΣΕΕΚ και ΣΣΠΑΕ (Συμβούλιο Σύνδεσης με Παραγωγή και Ανάγκες της Αγοράς). Επίσης υπάρχει έλλειψη εκπροσώπησης των εκπαιδευτικών της Τ.Ε.Ε. από τα συνδικαλιστικά όργανα τους, ΕΛΤΕΕ και ΟΛΤΕΕ, γεγονός που πρέπει να θεραπευθεί πριν την ψήφιση του νομοσχεδίου.

Σκοπός των επιτροπών αυτών είναι να διαμορφώνουν άποψη, έχοντας βασικό συμβουλευτικό ρόλο για τη συστηματική αναπροσαρμογή δομών, τομέων, ειδικοτήτων, προγραμμάτων και απαιτούμενων εκπαιδευτικών και εκπαιδευτών σύμφωνα με τις πρόσκαιρες απαιτήσεις της αγοράς, παγιώνοντας και γενικεύοντας τις ευέλικτες μορφές εργασίας στην εκπαίδευση και καταργώντας ή συγχωνεύοντας σχολικές μονάδες χωρίς στρατηγικό και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό.

Με το συγκεκριμένο σχεδιασμό θα υπάρξει αποκλεισμός μαθητών από την Δευτεροβάθμια Επαγγελματική  Εκπαίδευση στερώντας τις κλίσεις, τις δεξιότητες και τα ταλέντα των μαθητών στον τόπο τους, ακολουθώντας αυστηρά τις συχνά πρόσκαιρες επιταγές της αγοράς εργασίας.

Έντονα μας έχει προβληματίσει ότι στην λειτουργίας των «πρότυπων ΕΠΑ.Λ.» δύναται οι μαθητές να συμμετέχουν σε πρακτική άσκηση 6 ωρών την εβδομάδα, σε τοπικές επιχειρήσεις, με την απουσία κανόνων λειτουργίας και εποπτείας της διαδικασίας. Επισημαίνουμε ότι στα πρότυπα ΕΠΑ.Λ. προβλέπεται α) έλεγχος και καθορισμός των προγραμμάτων σπουδών και των ειδικοτήτων από τους εκπροσώπους τις τοπικής αγοράς, γεγονός που εμπεριέχει τον κίνδυνο της συχνής μεταβολής τους, συμπαρασύροντας τις ανάγκες σε εκπαιδευτικό προσωπικό β) σκληρή αξιολόγηση σχολικών μονάδων και εκπαιδευτικών μέσω της διοίκησης ποιότητας γ) 6ωρη πρακτική άσκηση ανηλίκων σε χώρους εργασίας, πράγμα που σημαίνει και ενδεχόμενη αντίστοιχη απώλεια διδακτικών ωρών, για τους εκπαιδευτικούς και δ) για πρώτη φορά ο χώρος εργασίας θα είναι χώρος παροχής τυπικής εκπαίδευσης σε επίπεδο λυκείου.

Θετικά θα βλέπαμε την δημιουργία Πειραματικών ΕΠΑ.Λ., Ε.Ν.Ε.Ε.ΓΥ.Λ, Ε.Ε.Ε.Ε.Κ και Πειραματικών Εργαστηριακών Κέντρων στα οποία θα αναπτύσσονταν ακόμα περισσότερο η καινοτομία και η διασύνδεση με τα Πανεπιστήμια και όχι πρότυπων τα οποία θα συγκεντρώσουν μόνο μαθητές με υψηλές επιδόσεις και θα κατηγοριοποιούσε τα υπόλοιπα σχολεία. Θυμίζουμε εξάλλου το γεγονός ότι στα ΕΠΑ.Λ. υπήρξαν και υπάρχουν  καινοτόμα προγράμματα συνεχώς για όλους τους μαθητές.

Θεωρούμε επίσης απαραίτητο να  θεσμοθετηθεί η λειτουργία και η κατάλληλη στελέχωση Γραφείου Επαγγελματικής Ανάπτυξης και Σταδιοδρομίας (Γ.Ε.Α.Σ.). σε κάθε ΕΠΑ.Λ./Ε.Κ., που θα βοηθούσε πολλαπλά στον προσανατολισμό, στην σταδιοδρομία, στην επιχειρηματικότητα, στην διασύνδεση με την αγορά εργασίας και στην παρακολούθηση των αποφοίτων των ΕΠΑ.Λ

Στο νομοσχέδιο αυτό επιχειρείται η ένταξη των Ε.Σ.Κ, του Μεταλυκειακού έτους- Μαθητείας και των Ι.Ε.Κ. στην δημόσια τυπική εκπαίδευση για πρώτη φορά και επιπλέον προβλέπει: α) ορισμό διευθυντών μη εκπαιδευτικών που θα επιλέγονται από τριμελείς επιτροπές, που μας βρίσκει κάθετα αντίθετους, β) άσκηση διδακτικού έργου από εκπαιδευτές και στελέχη επιχειρήσεων, ακόμα και μέσω τηλεκπαίδευσης, οι οποίοι θα προσλαμβάνονται με άλλες διαδικασίες και κριτήρια ως ωρομίσθιοι με συμβάσεις έργου και όχι κατά προτεραιότητα εκπαιδευτικούς, γ) προβλέπει κατάρτιση με εργασία ανηλίκων και εκπαίδευση στο χώρο εργασίας, δ) νέους τρόπους συνδιοίκησης με ενεργό ρόλο των τοπικών εργοδοτικών φορέων και επιχειρήσεων, με συνέπεια τη προσαρμογή τους στις προσωρινές ανάγκες της ευέλικτης αγοράς εργασίας.

Επιπλέον δεν μας βρίσκει σύμφωνους, η αύξηση του ελάχιστου αριθμού των απαιτούμενων εργαστηρίων για την ύπαρξη τομεάρχη από το ελάχιστο τρία σε πέντε εργαστήρια καθώς επίσης δεν προβλέπεται και δεν αναφέρεται η αναβάθμιση του κομβικού ρόλου των υπευθύνων εργαστηρίων με ουσιαστικά κίνητρα. Αν ψηφισθεί και εφαρμοστεί η παραπάνω ρύθμιση πολλά εργαστήρια διαφορετικών ειδικοτήτων θα πρέπει να ομαδοποιηθούν και θα έχουν προϊστάμενο άσχετης ειδικότητας ο οποίος θα χρεωθεί και θα είναι υπεύθυνος να αποφασίζει για την απόκτηση, λειτουργία και συντήρηση εξοπλισμού που δεν γνωρίζει.

Όσον αφορά την μαθητεία θεωρούμε προβληματική και αποτρεπτική για τους εμπλεκόμενους, την χρονική επέκταση σε 11 μήνες από αρχές Σεπτεμβρίου μέχρι τέλος Ιουλίου, όταν τα σχολεία τον Ιούλιο και τον Αύγουστο λειτουργούν με προσωπικό ασφαλείας, είναι αδύνατον να πραγματοποιηθεί εποπτεία των μαθητευομένων. Επίσης η εμπειρία των τελευταίων χρόνων μας έχει δείξει ότι λόγω γραφειοκρατικών διαδικασιών οι υποχρεώσεις των εκπαιδευτικών για την μαθητεία «παρατείνονται» και μετά το τυπικό τέλος της παραπάνω διαδικασίας άρα οι επόπτες και οι Διευθυντές θα πρέπει να συνεχίσουν και τον Αύγουστο ώστε να κλείσουν ομαλά το πρόγραμμα μαθητείας αλλά και να ετοιμάσουν την επόμενη φάση. Επιπλέον, δεν γίνεται καμία αναφορά για την ασφάλισή των εποπτών εκπαιδευτικών σε περίπτωση ατυχήματος κατά τη διάρκεια της εποπτείας. Η ομοσπονδία μας έχει προτείνει, την ευθύνη υλοποίησης του Μεταλυκειακού έτους – Τάξης Μαθητείας να μεταβιβασθεί στα Εργαστηριακά Κέντρα.

Στο υποψήφιο νομοσχέδιο αναφέρεται ότι προβλέπονται διοικητικές θέσεις για τη λειτουργία των Ε.Σ.Κ και Δ.Ι.Ε.Κ. αλλά όχι των ΕΠΑ.Λ., Ε.Ν.Ε.Ε.ΓΥ.Λ. και Ε.Ε.Ε.Ε.Κ., παρόλο το μεγάλο φόρτο εργασίας που υπάρχει. Πρέπει να νομοθετηθούν και να στελεχωθούν άμεσα αντίστοιχες θέσεις γραμματειακής υποστήριξης σε όλα τα σχολεία της Τ.Ε.Ε.. Όσο αφορά την πιστοποίηση προσόντων παραχωρούνται δικαιώματα και σε ιδιωτικούς φορείς εκτός του δημόσιου οργανισμού (ΕΟΠΠΕΠ), με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την αξιοπιστία του συστήματος και όχι μόνο..

Ακόμα το νομοσχέδιο εισαγάγει και όρια ελαχίστων εγγραφών, για την συνέχιση της λειτουργίας τους, μέχρι στιγμής μόνο για τα Δ.Ι.Ε.Κ, όπου οδηγεί σε κλείσιμο, περίπου στα μισά Ινστιτούτα που λειτουργούν σήμερα, εάν δεν καταφέρουν να εγγράψουν τουλάχιστον 100 μαθητές στην επαρχία και 200 στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Επίσης προκύπτει και ζήτημα με τις κατατακτήριες εξετάσεις για την μετάβαση από το Επίπεδο 5 στο Πανεπιστημιακό Επίπεδο 6 του εθνικού πλαισίου προσόντων για το 5% των θέσεων των Πανεπιστημίων. Μέχρι σήμερα προβλέπονταν κατατακτήριες μόνο μεταξύ του ίδιου επιπέδου.

Για τους αποφοίτους των ΕΠΑ.Λ. δόθηκαν μάχες για να υπάρξουν αντίστοιχα ποσοστά για πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, μέσω Πανελλαδικών εξετάσεων και τώρα απλόχερα μοιράζονται θέσεις κυρίως μεταξύ ιδιωτικών αλλά και δημοσίων Ι.Ε.Κ και με του Μεταλυκειακού έτους τάξης μαθητείας.

Ένσταση έχουμε επίσης και για τα 45 επιπρόσθετα άρθρα που δεν υπήρχαν στην διαβούλευση και κάποια από αυτά ανατρέπουν θεμελιώδη δικαιώματα του εκπαιδευτικού κλάδου.

Ζητάμε την απόσυρση των άρθρων 122 και 123 καθώς έχουν μια εκδικητική χροιά προς τους εκπαιδευτικούς που ζήτησαν δια της αποχής να παραταθεί η θητεία των αιρετών και να μην οδηγηθούμε σε εκλογές ‘παρωδία’. Το νομοσχέδιο προβλέπει τον διορισμό και αντικατάσταση όλων των αιρετών μελών των συμβουλίων.

Επίσης ζητάμε την απόσυρση και των άρθρων 114 και 115 για την τοπική πρόσληψη ωρομισθίων καθώς αφήνει παράθυρο για την καταστρατήγηση πινάκων αναπληρωτών και φωτογραφικών προσλήψεων. Θυμίζουμε, ότι όλες οι διαδικασίες σήμερα γίνονται ηλεκτρονικά και υπάρχουν τρόποι επίσπευσης των διαδικασιών των διορισμών αν υπάρχει κυβερνητική βούληση.

Στο άρθρο 126 πρέπει να προστεθούν και τα ΕΠΑ.Λ και Ε.Ν.Ε.Ε.ΓΥ.Λ στις διατάξεις για τον νέο τρόπο υπολογισμού του Γ.Μ.Ο. προαγωγής και απόλυσης των μαθητών.

Τέλος, γενική παρατήρηση είναι ότι στην Διαρκή Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων στην συζήτηση για νομοσχέδιο που αφορά την τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, υπήρχαν τρανταχτές απουσίες και η επιτροπή αναλώθηκε κυρίως σε θέματα μόνον κατάρτισης και άφησε εκτός την Επαγγελματική Εκπαίδευση. Σε αυτό το νομοσχέδιο διαφαίνεται ότι οι μεγάλοι κερδισμένοι είναι οι ιδιωτικοί φορείς, που θα καρπωθούν μεγάλο κομμάτι της κατάρτισης με τους όρους που ενδεχομένως οι  ίδιοι είχαν θέσει και τελικά ικανοποιούνται.

Η Ομοσπονδία μας (Ο.Λ.Τ.Ε.Ε.) θέλοντας να συμβάλλει στο δημόσια διάλογο, για το Σχέδιο νόμου «Εθνικό Σύστημα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Διά Βίου Μάθησης και άλλες διατάξεις», έχει καταθέσει και αναρτήσει, τις παρατηρήσεις της και τις διορθώσεις που προτείνει στο σύνολο αλλά και κατά άρθρο στην δημόσια διαβούλευση και προτρέπει να υιοθετηθούν οι απόψεις της πριν την ψήφιση του.