ΟΚΕ: Αυτά χρειάζεται ένα εκπαιδευτικό σύστημα

Η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή της Ελλάδος (Ο.Κ.Ε.), με τη Γνώμη Πρωτοβουλίας της για την Εκπαίδευση και Κατάρτιση, ανοίγει το διάλογο στα κρίσιμα θέματα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης. Η Γνώμη της Ο.Κ.Ε. εντάσσεται στην πρωτοβουλία που έχει αναλάβει η Επιτροπή για την εξειδίκευση των κεντρικών στρατηγικών στόχων και των βασικών αξόνων παρέμβασης του Εθνικού Αναπτυξιακού Σχεδίου (Ε.Α.Σ.).

Στη Γνώμη περιγράφεται συνοπτικά η υφιστάμενη κατάσταση σε κάθε βαθμίδα εκπαίδευσης (προσχολική, πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια), καθώς και στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση και παρουσιάζεται το όραμα της Ο.Κ.Ε. για ένα σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα.

Η Ο.Κ.Ε. επισημαίνει ότι στην Ελλάδα, παρά τις συνεχείς και συχνές εκπαιδευτικές παρεμβάσεις –μεταρρυθμίσεις, το εκπαιδευτικό σύστημα εξακολουθεί να παραμένει συγκεντρωτικό, μη συμπεριληπτικό, ανελαστικό προς τα προγράμματα και τις ανάγκες των μαθητών, αναποτελεσματικό στην κατάκτηση των στόχων του και δυσκίνητο στην αποδοχή των καινοτομιών. Επιπλέον, το ελληνικό εκπαιδευτικό περιβάλλον, εμφανίζει υστερήσεις σε βασικούς τομείς, οι οποίοι είναι απαραίτητοι και για την παραγωγική-οικονομική και κοινωνική ανασυγκρότηση της χώρας, αλλά και για την ανταπόκριση της χώρας στον ευρωπαϊκό και διεθνή ανταγωνισμό. Σε ένα διεθνές περιβάλλον που αλλάζει με ταχύτητα και με τις νέες τεχνολογίες να επιδρούν καθοριστικά στην παραγωγή, στις αγορές, στη γνώση και στις επικοινωνίες, τα εκπαιδευτικά συστήματα καλούνται να ανταποκριθούν σε αυτές τις μεταβολές.

Βασικό προαπαιτούμενο είναι να υπάρξει ουσιαστικός διάλογος, συνεννόηση και συναίνεση, από το πολιτικό σύστημα, ώστε να συμφωνηθεί μια μακροχρόνια εκπαιδευτική στρατηγική, η οποία και να ολοκληρωθεί με συνέπεια και να αποτυπωθεί ως προς τα αποτελέσματα της.

Σκοπός πρέπει να είναι η δημιουργία μίας ισχυρής, σύγχρονης και ποιοτικής εκπαίδευσης και για αυτό απαιτούνται παρεμβάσεις και αλλαγές στη δομή του συστήματος, στο περιεχόμενο των σπουδών και στις διδακτικές μεθοδολογίες, στη διαχείριση του εκπαιδευτικού προσωπικού και στην αναζήτηση επιπλέον οικονομικών πόρων για την εκπαίδευση.

Η Ο.Κ.Ε. τονίζει ότι η Ελλάδα χρειάζεται ένα εκπαιδευτικό σύστημα το οποίο:

Να είναι συμμετοχικό/συμπεριληπτικό και να διευκολύνεται η ανεμπόδιστη πρόσβαση σε αυτό κάθε μαθητή, ανεξάρτητα από το φύλο, την αναπηρία ή χρόνια πάθηση, τη φυλή, ή τη θρησκεία, τον σεξουαλικό προσανατολισμό
Να καλύπτει τις ανάγκες κάθε μαθητή και της οικογένειάς του, αλλά και να ανταποκρίνεται στις παραγωγικές απαιτήσεις της χώρας.
Να προωθεί αξίες και να αναπτύσσει δεξιότητες για τη ζωή και την εργασία όπως η συλλογικότητα, η δημιουργικότητα, η κριτική σκέψη, η καινοτομία, η επίλυση προβλημάτων, η πρακτική εφαρμογή της γνώσης.
Να δίνει έμφαση και να ενισχύει βιωματικές πρακτικές σχετικά με την οικονομία, την πολιτική, τους θεσμούς και τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα οποία έχουν ιδιαίτερη σημασία για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή.
Να καθοδηγεί τους μαθητές στο σχεδιασμό της εκπαιδευτικής και επαγγελματικής τους πορείας και να αναδεικνύει τη σημασία του προσωπικού χαρτοφυλακίου (portfolio) στην επαγγελματική τους ανάπτυξη.
Να ενθαρρύνει τη συμμετοχή τοπικών, θεσμικών και αναπτυξιακών φορέων στη στήριξη των αρθρωτών προγραμμάτων σπουδών στο ευέλικτο μέρος τους, με τοπικό αναπτυξιακό ενδιαφέρον.
Να είναι αποκεντρωμένο στη Διοίκηση, να έχει αυξημένο βαθμό ευελιξίας και αποτελεσματικότητας των περιφερειακών και τοπικών δομών του (Περιφέρεια, Διευθύνσεις, Σχολική Μονάδα) και να εφαρμόζει αξιοκρατική επιλογή των στελεχών διοίκησης.
Να αξιολογεί όλους τους συντελεστές παροχής εκπαίδευσης (δομές – διοίκηση – περιεχόμενο – υλικοτεχνικές υποδομές – εποπτικό υλικό – εκπαιδευτικούς) και να ανατροφοδοτείται δημιουργικά και αποτελεσματικά.
Να παρέχει παιδαγωγική επάρκεια στις αρχικές σπουδές στους φοιτητές – εκπαιδευτικούς και στήριξη, επιμόρφωση και παιδαγωγική καθοδήγηση στους υπηρετούντες εκπαιδευτικούς με τακτικά, περιοδικά ενδοσχολικά και εξωσχολικά προγράμματα επιμόρφωσης, καθώς και επιμόρφωση με έμφαση στις σύγχρονες παιδαγωγικές προσέγγισεις, στη διαφοροποιημένη παιδαγωγική και την παιδαγωγική της συμπερίληψης