H OΙΕΛΕ εξέδωσε – Κάνει λόγο για αυταρχική αντίληψη και πρακτική

Η ανακοίνωση:

Ανακοινώθηκε από το Υπουργείο Παιδείας η έναρξη «μετά από 40 χρόνια» της διαδικασίας αξιολόγησης των εκπαιδευτικών. Θα πρέπει αρχικά να υπενθυμίσουμε τόσο στους συναδέλφους μας όσο και στους νυν εκπροσώπους του Υπουργείου Παιδείας ότι το 1982 δεν διακόπηκε κάποια σοβαρή και οργανωμένη προσπάθεια πιστοποίησης της ποιότητας και διάγνωσης των αναγκών του εκπαιδευτικού συστήματος, αλλά καταργήθηκε το όνειδος του επιθεωρητισμού.

Μιας αυταρχικής αντίληψης και πρακτικής που εκπορευόταν από το μετεμφυλιακό κράτος και επιχειρούσε να «ξεριζώσει» από το χώρο της Παιδείας τους «αντιφρονούντες» ή όποιον επιχειρούσε να κινηθεί έξω από το βαθιά συντηρητικό, εθνοκεντρικό πλαίσιο της εκπαίδευσης, προτείνοντας μέσα στην τάξη του μοντέρνες και καινοτόμες μεθόδους και στρατηγικές διδασκαλίας. Η έμμεση αναφορά στο προ τεσσαρακονταετίας καθεστώς προκαλεί εύλογη ανησυχία. Θα πρέπει το σύνολο της εκπαιδευτικής κοινότητας να περιφρουρήσει το δημοκρατικό πλαίσιο που θεσμοθετήθηκε το 1982, με όλες τις ελλείψεις και αστοχίες του, και να μην επιτρέψει παλινόρθωση του παιδαγωγικού και ιδεολογικού φρονηματισμού.

Η ΟΙΕΛΕ επιφυλάσσεται να διατυπώσει τις προτάσεις της για το ζήτημα. Το Κλαδικό μας Ινστιτούτο επεξεργάζεται τις απαντήσεις των ιδιωτικών εκπαιδευτικών σε έρευνα για το ζήτημα της αξιολόγησης που ολοκληρώθηκε πριν από λίγες εβδομάδες και οι θέσεις μας, όπως πάντοτε πράττουμε, θα προέλθουν σε μεγάλο βαθμό από την επιστημονική επεξεργασία των απόψεων του κλάδου. Επίσης, θα ζητήσουμε διάλογο με τις εκπαιδευτικές Ομοσπονδίες και τα επιστημονικά τους ινστιτούτα, επιδιώκοντας το οργανωμένο κίνημα των εκπαιδευτικών να έχει κοινή θέση για το ζήτημα.

Οφείλουμε, όμως, να καταθέσουμε στο δημόσιο διάλογο κάποια ερωτήματα, για να διαπιστωθεί, εάν η εφαρμογή της ατομικής αξιολόγησης των εκπαιδευτικών είναι μια προσπάθεια αναβάθμισης της εκπαίδευσης ή ένα προεκλογικό πυροτέχνημα, βασισμένο στην έντεχνα καλλιεργημένη εδώ και χρόνια άποψη τμήματος της κοινής γνώμης για τους εκπαιδευτικούς.

Τα εκπαιδευτικά στελέχη που θα διεξάγουν την διαδικασία, ποια ακριβώς επιμόρφωση έχουν λάβει και βάσει ποιου μοντέλου πιστοποίησης της ποιότητας της εκπαίδευσης;
Μπορεί κάποιος να εγγυηθεί την αντικειμενικότητα και τη διαφάνεια της διαδικασίας από τη στιγμή που στελέχη της εκπαίδευσης συχνά προκρίνονται με κομματικά κριτήρια;
Μπορεί κάποιος να εγγυηθεί ότι εκπαιδευτικοί με κοινωνική δράση και άποψη θα αξιολογηθούν αντικειμενικά κι όχι με πολιτική σκοπιμότητα;
Για ποιο λόγο δεν συγκροτείται, όπως συμβαίνει στο εξωτερικό, μια Ανεξάρτητη Αρχή που δεν θα σχετίζεται με τις Διευθύνσεις Εκπαίδευσης και που τα εκπαιδευμένα στελέχη της θα έχουν πιστοποιηθεί αυστηρά βάσει των προσόντων τους και θα διεξάγουν τις διαδικασίες με όρους και περιορισμούς, έτσι ώστε να μην προκύπτουν συγκρούσεις συμφερόντων (πχ, ο αξιολογητής δεν θα μπορεί να αξιολογεί σε σχολεία της περιφέρειας από την οποία προέρχεται).
Η επιμόρφωση θα είναι τιμωρία των «κακών» εκπαιδευτικών, ή θα έπρεπε να είναι κοινό κτήμα ολόκληρης της εκπαιδευτικής κοινότητας;
Στα ιδιωτικά σχολεία θα εφαρμοστεί η ατομική αξιολόγηση; Από το Διευθυντή του σχολείου που συχνά είναι ο ιδιοκτήτης; Ποια είναι στο χώρο των ιδιωτικών σχολείων τα εχέγγυα στοιχειώδους διαφάνειας και αντικειμενικότητας; Δεν προκύπτει εύλογη αντινομία από τη στιγμή που η παρούσα νομοθεσία προβλέπει απολύσεις χωρίς καμιά αιτιολόγηση; (Να θυμίσουμε εδώ ότι στις νομοθεσίες των σύγχρονων χωρών, όπου προβλέπεται θεσμοθετημένη αξιολόγηση, δεν μπορεί να υπάρξει απόλυση χωρίς λόγο).

Επειδή γνωρίζουμε τις απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα, θεωρούμε (όπως άλλωστε είχαμε επισημάνει και για το ζήτημα της αξιολόγησης της σχολικής μονάδας) ότι πρόκειται για μια πρόχειρη, fast track, χωρίς ισχυρό επιστημονικό υπόβαθρο προσπάθεια, χωρίς να έχει προηγηθεί διάλογος με την εκπαιδευτική κοινότητα, γεγονός που μαρτυρά ότι δεν είναι πρόθεση της κυβέρνησης και της ηγεσίας του ΥΠΑΙΘ να θεσμοθετήσουν ένα σύστημα πιστοποίησης της εκπαιδευτικής ποιότητας, αλλά να παρουσιάσουν ένα προεκλογικό πυροτέχνημα δήθεν εκσυγχρονισμού της ελληνικής εκπαίδευσης. Συνιστά όμως εκσυγχρονισμό η επαναφορά κομματικών πρακτικών και φρονηματιστικών διώξεων και η επιστροφή σε αυταρχικές μεθόδους που έχουν ξεπεραστεί εδώ και δεκαετίες στο διεθνές εκπαιδευτικό γίγνεσθαι;