Οι ελληνικοί όροι για τα σχολικά βιβλία μετά τη Συμφωνία των Πρεσπών

Με την εξάλειψη των αλυτρωτικών και ανιστόρητων σημείων από την διδακτέα ύλη σε όλα τα εκπαιδευτικά εγχειρίδια από την επόμενη σχολική χρονιά, ως βασικό επίτευγμα από την πρώτη κι όλας συνάντησή της, προχωρά το έργο της η Μεικτή Διεπιστημονική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων Ελλάδας- Βορείου Μακεδονίας βάσει της Συμφωνίας των Πρεσπών.

Για το έργο αυτό, πώς αυτό δρομολογήθηκε, καθώς και για την ίδια την επιτροπή, το κλίμα συνεργασίας αλλά και για τα επόμενα βήματα μιλά στο ΑΠΕ ΜΠΕ ο επικεφαλής της ελληνικής πλευράς, υφυπουργός Εξωτερικών, Μάρκος Μπόλαρης.

Ο κ. Μπόλαρης αναφέρει αναλυτικά τα τρία βασικά σημεία αφετηρίας που έθεσε η ελληνική πλευρά και επισημαίνει τη βούληση της Ελλάδας “να τελειώσουμε τις εργασίες με ποιότητα και αποτελεσματικότητα το συντομότερο δυνατό” και τον στόχο της “επίσπευσης των αλλαγών”, ώστε να υπάρχουν απτά αποτελέσματα από την επόμενη σχολική χρονιά. Αποσαφηνίζει επίσης ότι “τόσο από την ελληνική πλευρά, όσο και από την πλευρά της Βόρειας Μακεδονίας οι επιτροπές αποτελούνται από αξιόλογους επιστήμονες που κατανοούν πλήρως το έργο που πρέπει να επιτελέσουν, γνωρίζουν σε βάθος την ιστορία των δύο λαών, σέβονται το διεθνές δίκαιο και το ευρωπαϊκό κεκτημένο, και είναι σε θέση να επιφέρουν δικαιοσύνη και να αποτυπώσουν την ιστορική αλήθεια, απομακρύνοντας τα προπαγανδιστικά εδάφια, εικαστικά και χάρτες που μολύνουν τα σχολικά βιβλία τις τελευταίες δεκαετίες”. Εξάλλου, όπως σημειώνει, εμείς “δεν αξιώσαμε τίποτε περισσότερο, από αυτά που έχουν γίνει αποδεκτά ενώπιον της διεθνούς κοινότητας, και δεν θα δεχτούμε τίποτε λιγότερο”.

Ακολουθεί η συνέντευξη του υφυπουργού Εξωτερικών, Μάρκου Μπόλαρη στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων και στη Σοφία Αραβοπούλου:

Πόσες φορές συνεδρίασε μέχρι σήμερα η Μεικτή Επιτροπή και ποιος είναι ο προγραμματισμός για τις επόμενες συναντήσεις;

Η Μεικτή Διεπιστημονική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων, που συγκροτήθηκε από την Συμφωνία των Πρεσπών, συνεδρίασε έως σήμερα μία φορά στις 2 Νοεμβρίου 2018 στη Θεσσαλονίκη. Οι δύο πλευρές συζητήσαμε, ως πρώτο στάδιο, την θέσπιση και υιοθέτηση της διαδικασίας λειτουργίας της Επιτροπής ώστε να υλοποιηθούν κατά γράμμα οι δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί με την Συμφωνία των Πρεσπών. Η επόμενη συνάντηση είναι προγραμματισμένη να λάβει χώρα στη Δοϊράνη εντός των επόμενων ημερών.

Ποια είναι τα βασικά σημεία των μέχρι τώρα κοινών αποφάσεων και ποιος είναι ο χρονικός ορίζοντας εφαρμογής τους;

Οι δύο χώρες, σύμφωνα με το άρθρο 8 (5) της Συμφωνίας των Πρεσπών, οφείλουν να αφαιρέσουν οποιαδήποτε αλυτρωτική και αναθεωρητική αναφορά εμπεριέχεται στη διδακτέα ύλη, τα σχολικά εγχειρίδια και σε κάθε μορφής βοηθητικό σχολικό υλικό.

Από την ελληνική πλευρά, αποφασίσαμε να προχωρήσουμε σε ταχείες διαδικασίες ως προς τις υποχρεώσεις που προκύπτουν για την χώρας μας από την Διεθνή Συμφωνία, με σκοπό να αποφύγουμε τις μακροχρόνιες διαδικασίες – όπως συνέβη στην ανάλογη επιτροπή που ελέγχει τα αλβανικά βιβλία, η οποία συνεδριάζει τα τελευταία 16-17 χρόνια. Θέσαμε λοιπόν τρία ζητήματα προς την άλλη πλευρά, τα οποία ζητήσαμε να εφαρμοστούν από την επόμενη κιόλας σχολική χρονιά.

Είναι εύκολη η αναγνώριση των επίμαχων σημείων;

Είναι σαφές ότι κάθε πλευρά γνωρίζει σαφώς ποιές είναι οι αλυτρωτικές και αναθεωρητικές αναφορές που περιέχονται στα σχολικά βιβλία και λοιπό σχολικό βοηθητικό υλικό. Κι είναι υποχρέωση της κάθε πλευράς να προβεί, σε εφαρμογή μιας Διεθνούς Συνθήκης, που έχει ήδη κυρωθεί και επικυρωθεί και συνεπώς ως τέτοια παράγει διεθνή αποτελέσματα παγκοσμίως.

Με βάση τα ανωτέρω στην πρώτη συνάντηση της Θεσσαλονίκης- που υπογραμμίζω ότι διεξήχθη σε πολύ καλό κλίμα- η ελληνική πλευρά έθεσε ρητά στο τραπέζι ότι για την τήρηση του γράμματος και του πνεύματος της Συμφωνίας των Πρεσπών και της κατηγορηματικής δέσμευσης για απάλειψη αλυτρωτικών και αναθεωρητικών αναφορών, είναι σαφές ότι :

1) Τα αναλυτικά προγράμματα που θα εκδοθούν από το υπουργείο Παιδείας της Βόρειας Μακεδονίας για τη διδακτέα ύλη του 2019-2020, θα δίνουν σαφείς και κατηγορηματικές οδηγίες στους εκπαιδευτικούς [δασκάλους και καθηγητές} ότι δεν θα διδαχθεί ύλη η οποία όλα τα προηγούμενα χρόνια χρησιμοποιήθηκε ως ύλη αλυτρωτισμού και αναθεωρητισμού. Είναι καταφανές από το κείμενο της Συμφωνίας των Πρεσπών ότι η ύλη αυτή είναι εκείνη που περιλαμβάνεται σε κεφάλαια διδακτέας ύλης, τα οποία παραβιάζοντας τα διεθνώς παραδεκτά από ακαδημαϊκής, επιστημονικής και ιστορικής πλευράς δεδομένα, αναφέρονται στην υιοθετηθείσα για λόγους γεωπολιτικών σκοπιμοτήτων προπαγάνδα περί σχέσης του σλαβικού λαού της Βόρειας Μακεδονίας με τον αρχαίο ελληνικό Πολιτισμό των Δωριέων Μακεδόνων, την αρχαία ελληνική ιστορία και φιλοσοφία, τον Μέγα Αλέξανδρο, τον πατέρα του Φίλιππο Β’, τον δάσκαλό του Αριστοτέλη, την Βεργίνα, την Πέλλα, την Αμφίπολη, την Θεσσαλονίκη κ.λ.π.

2) Θα πρέπει να αφαιρεθούν από όλα τα βιβλία, δημοτικού, γυμνασίου, λυκείου, κι όχι μόνον από τα βιβλία ιστορίας, κάθε εικόνα, σύμβολο, σχέδιο, ή φωτογραφία που να σχετίζεται με οποιοδήποτε τρόπο με τα ανωτέρω, δηλαδή με αλυτρωτικές και αναθεωρητικές αναφορές.

3) Θα πρέπει να αφαιρεθούν όλοι οι χάρτες τόσο αυτοί που εμπεριέχονται στα σχολικά εγχειρίδια, όσο και αυτοί που χρησιμοποιούνται ως σχολικά βοηθήματα και αναρτώνται στις σχολικές αίθουσες και κτίρια και αποτυπώνουν αλυτρωτισμούς και αναθεωρητισμούς, υλικό εξόχως προπαγανδιστικό που αποτυπώνει στα μάτια των μικρών μαθητών ψευδείς και προπαγανδιστικές απεικονίσεις της «Μεγάλης Μακεδονίας».

Η αναφορά μας σε όλα τα ανωτέρω ζητήματα, αναφορά απολύτως εδραζόμενη πάνω στα πνεύμα και το γράμμα της Συμφωνίας των Πρεσπών, υπήρξε σαφώς αποδεκτή από την άλλη πλευρά. Και πώς θα γινόταν αλλιώς ; Δεν αξιώσαμε τίποτε περισσότερο, από αυτά που έχουν γίνει αποδεκτά ενώπιον της διεθνούς κοινότητας , και δεν θα δεχτούμε τίποτε λιγότερο. Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζουμε πως από την επόμενη κιόλας σχολική χρονιά δεν θα βρίσκονται στη διδακτέα ύλη τα παραπάνω, με σκοπό σε δεύτερο βαθμό να ακολουθήσει έλεγχος των σχολικών εγχειριδίων γραμμή προς γραμμή, μία διαδικασία η οποία ήδη έχει ξεκινήσει.

Πού θα εστιάσετε στην επόμενη συνάντηση;

Στην επόμενη συνάντηση των επιτροπών των δύο χωρών θα εστιάσουμε στην εξέταση των εγχειριδίων βασικής εκπαίδευσης της Βόρειας Μακεδονίας. Συγκεκριμένα, θα εξεταστούν τα βιβλία Ιστορίας και Γεωγραφίας. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στα απεικονιστικά στοιχεία, όπως οι εικόνες και οι χάρτες που τους προσδίδουν αλυτρωτικά και αναθεωρητικά στοιχεία.

Ποια εικόνα έχετε αποκομίσει από την Μεικτή Επιτροπή, τη σύνθεσή της και τις μέχρι τώρα επαφές; Τι θα απαντούσατε σε όσους εκφράζουν αμφιβολίες;

Οι επιστήμονες που συμμετέχουν στην ΜΔΕΕ από την πλευρά της Βόρειας Μακεδονίας είναι καταξιωμένοι καθηγητές με σοβαρό έργο και γι’αυτό έχουν επωμιστεί το έργο αυτό. Αποδεικνύουν ότι οι βόρειοι γείτονες μας έχουν επιλέξει το δρόμο της εξόδου από τον ιδιότυπο βαλκανικό απομονωτισμό τους, και την είσοδο στην μεγάλη ευρωπαϊκή οικογένεια. Ως λαός και ως χώρα ήρθαν στις Πρέσπες απαλλαγμένοι από τα φορτία των σκοπιμοτήτων της γεωπολιτικής και γεωστρατηγικής, απαλλαγμένοι από τα ψεύδη και τις διαστρεβλώσεις της προπαγάνδας που εν πολλοίς στρεφόταν εναντίον των ιδίων και λυτρωμένοι διακηρύσσουν ενώπιον της διεθνούς κοινότητας ότι είναι Σλάβοι, ότι η γλώσσα που μιλούν είναι σλαβική και ξεκαθαρίζουν ότι ως τέτοιοι δεν μπορούν να έχουν οποιαδήποτε σχέση με την αρχαία ελληνική ιστορία και την πολιτιστική κληρονομιά της Ελλάδας. Δηλαδή διακηρύσσουν το αυτονόητο. Κατά συνέπεια, οι συνεδριάσεις των επιτροπών των δύο χωρών δεν θα μπορούσαν να μην διεξαχθούν σε πολύ καλό κλίμα. Είδαμε αξιόλογους ανθρώπους στην επιτροπή της άλλης πλευράς οι οποίοι κατανοούν την ιστορία, την ιστορική αλήθεια και τις ενέργειες που πρέπει να ακολουθήσουν στην πορεία ένταξής τους στο ΝΑΤΟ και στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Επειδή ακούστηκαν φωνές που ακόμη έχουν αμφιβολίες ως προς την τήρηση των συμφωνηθέντων, είναι κρίσιμο να υπογραμμιστεί ότι ειδικά τα συμφωνηθέντα τα οποία αφορούν στην παιδεία, αποτελούν και αναπόσπαστο μέρος του Ευρωπαϊκού Κεκτημένου. Μέσα από τις θετικές αλλαγές που επιφέρει, τόσο το έργο της επιστημονικής επιτροπής που συγκροτήσαμε, όσο και η Συμφωνία των Πρεσπών αυτή καθαυτή ο χρόνος συνεχώς θα κυλάει κατά του άρρωστου αυτού εθνικισμού του οποίου γίναμε μάρτυρες τις τελευταίες δεκαετίες.

Πότε θα ολοκληρώσει η Μεικτή Επιτροπή το έργο της;

Το έργο της επιτροπής θα ολοκληρωθεί τη στιγμή που έχουν ελεγχθεί κατά γράμμα όλα τα σχολικά εγχειρίδια και το συναφές σχολικό υλικό και έχουν αποτυπωθεί οι συμφωνηθέντες αλλαγές στα βιβλία τα οποία θα τυπωθούν εκ νέου. Επαναλαμβάνω όμως, πως από τη νέα σχολική χρονιά δεν θα διδάσκονται τα αλυτρωτικά και ανιστόρητα σημεία της διδακτέας ύλης.

Θέλουμε όπως σας είπα να τελειώσουμε τις εργασίες με ποιότητα και αποτελεσματικότητα στο συντομότερο δυνατό. Έχοντας την εμπειρία της δυσχέρειας παρεμφερούς επιτροπής για τα σχολικά βιβλία της Αλβανίας, επιχειρούμε την επίσπευση των αλλαγών, ώστε από την επόμενη σχολική χρονιά να τηρούνται οι τρείς όροι που θέσαμε.

Τόσο από την ελληνική πλευρά, όσο και από την πλευρά της Βόρειας Μακεδονίας, οι επιτροπές αποτελούνται από αξιόλογους επιστήμονες που κατανοούν πλήρως το έργο που πρέπει να επιτελέσουν, γνωρίζουν σε βάθος την ιστορία των δύο λαών, σέβονται το διεθνές δίκαιο και το ευρωπαϊκό κεκτημένο, και είναι σε θέση να επιφέρουν δικαιοσύνη και να αποτυπώσουν την ιστορική αλήθεια, απομακρύνοντας τα προπαγανδιστικά εδάφια, εικαστικά και χάρτες που μολύνουν τα σχολικά βιβλία τις τελευταίες δεκαετίες.

Να θυμίσω ότι πρώην πρωθυπουργοί, πρέσβεις και ακαδημαϊκοί της γειτονικής μας χώρας, εδώ και δεκαετίες με θάρρος και υπερβαίνοντας τις φοβίες του κακώς εννοούμενου πολιτικού κόστους, αποτύπωσαν με ειλικρίνεια τη διεθνώς παραδεκτή ακαδημαϊκά ιστορική αλήθεια μέσα από τις δηλώσεις τους.