ΟΕΦΕ πανελλήνιες 2016 : Απαντήσεις στο θέμα έκθεσης ΕΠΑΛ

Το φετινό θέμα για τις πανελλήνιες 2016 στα (ΕΠΑΛ) Επαγγελματικά Λύκεια αναφέρεται στο Διαδίκτυο. Το κείμενο που αποτελεί απόσπασμα ομιλίας του Γενικού Διευθυντή της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής της Unicef Ηλία Λυμπέρη αναφέρεται στους κινδύνους που ελλοχεύει η χρήση του Διαδικτύου για τα παιδιά καθώς και στις στρατηγικές με τις οποίες μπορούμε να τα προστατέψουμε.Οι ερωτήσεις διατυπωμένες με σαφήνεια και ενταγμένες στην εξεταστέα ύλη δεν δυσκόλεψαν ιδιαίτερα τους μαθητές.
Ωστόσο στο ερώτημα Β2 β. που ζητούσε να εντοπίσουν δύο τρόπους πειθούς στην τρίτη παράγραφο του κειμένου υπήρχε κάποια ασάφεια. Πιο συγκεκριμένα στην παράγραφο επικρατούσε ένας τρόπος πειθούς, η επίκληση στη Λογική με δύο μέσα πειθούς (τεκμήρια: στατιστικά στοιχεία και δεδομένα έρευνας).

Το θέμα της έκθεσης, μια ομιλία σε σχολική εκδήλωση ζητούσε από τους μαθητές να αναπτύξουν τους κινδύνους που απειλούν την ασφάλεια των παιδιών στο διαδίκτυο και τα μέτρα προστασίας τους. Το θέμα αντλημένο από την καθημερινότητα των μαθητών διέγειρε αρκετά εύστοχα τον προβληματισμό τους.

ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Γ’ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ΤΡΙΤΗ 17 ΜΑΪΟΥ 2016 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

Α. Ο συντάκτης αναφέρεται στο θέμα της ασφάλειας των παιδιών στο διαδίκτυο. Αρχικά επισημαίνει ότι η διασφάλιση του δικαιώματος της προστασίας των παιδιών επιτεύχθηκε με τη Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Παιδιού. Η Unicef, ως θεματοφύλακας αυτής, προωθεί την πρόσβαση των παιδιών στην πληροφόρηση μέσω του διαδικτύου, τάση που αυξήθηκε τα τελευταία χρόνια. Τονίζει πως παρότι η χρήση του διαδικτύου προσφέρει ευρεία ενημέρωση ενέχει κινδύνους για τα παιδιά, όπως το να γίνουν θεατές ή θύματα εκμετάλλευσης και κακοποίησης. Ως λύση προτείνει την κατάλληλη ενημέρωση γονέων και παιδιών και την τιμωρία των θυτών. Καταλήγει τονίζοντας πως η αποτελεσματική προστασία απαιτεί την εμπλοκή τόσο των παιδιών όσο και των ενηλίκων.

α) Λάθος
β) Σωστό φ γ) Λάθος δ) Σωστό ε) Λάθος

Β2. α. θεματική περίοδος: «Μπορούμε να “θωρακίσουμε”…θύματα στον κυβερνοχώρο.» Δηλώνεται η κύρια ιδέα της παραγράφου.
Λεπτομέρειες/ Σχόλια: «Συγκεκριμένα, πρέπει.,.στο ψηφιακό περιβάλλον.» Αναλύεται η θεματική ιδέα και αποδεικνύεται η ορθότητά της.

Πρόταση κατακλείδα δεν υπάρχει.

Β2. β. Στην τρίτη παράγραφο χρησιμοποιείται ως τρόπος πειθούς η επίκληση στη Λογική του δέκτη με μέσα πειθούς τα τεκμήρια και συγκεκριμένα τα στατιστικά στοιχεία και τα δεδομένα έρευνας. Με αυτόν τον τρόπο ο συγγραφέας ενισχύει την αποδεικτική αξία της επιχειρηματολογίας του.
Ως δεύτερος τρόπος πειθούς θα μπορούσε να εκληφθεί η επίκληση στην Αυθεντία με αναφορά στις απόψεις της Unicef. («Σε έκθεση της Unicef…προφίλ κοινωνικής δικτύωσης.»)
(Η διατύπωση της ερώτησης δεν είναι απόλυτα σαφής καθώς στην τρίτη παράγραφο φαίνεται να επικρατεί η επίκληση στη Λογική του δέκτη).

Β3. συμφωνούν^ διαφωνούν
δικαίωμα^ υποχρέωση
χρήσιμο^ άχρηστο, ανωφελές
αυστηρή^ επιεικής, ήπια
αποτελεσματική^ αναποτελεσματική

Β4. α) Παραθέτουμε ενδεικτικά παραδείγματα.
«Η Σύμβαση αυτή αποτελεί χρήσιμο και βασικό εργαλείο…» (1η παράγραφος) «Δίνει φωνή στα παιδιά…» (2η παραγραφος)
«Αυτά καταλαμβάνουν ολοένα και μεγαλύτερο χώρο στην επικοινωνία των παιδιών.» (2η παράγραφος)

«Μπορούμε να “θωρακίσουμε” τα παιδιά…» (5η παραγραφος)

β) Τα παιδιά μπορούν να “θωρακιστούν” με συγκεκριμένες στρατηγικές για την πρόληψη (από εμάς).

Γ. Αξιότιμοι κύριοι καθηγητές, αγαπητοί συμμαθητές

Πρόλογος
Η αντιφατικότητα της εποχής μας αποδεικνύεται αναμφίβολα μέσα από την τεράστια ανάπτυξη της τεχνολογίας. Από τη μια η εκπληκτική πρόοδός της συνέβαλε στην εξέλιξη της γνώσης και των επιστημών και από την άλλη προκάλεσε ανισορροπία ανάμεσα στον υλικοτεχνικό και ηθικοπνευματικό πολιτισμό. Ένα από τα κύρια αποτελέσματα αυτής της αντιφατικότητας είναι οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν στο διαδίκτυο και που απειλούν κυρίως την ασφάλεια των παιδιών.

Α’ ζητούμενο: Κίνδυνοι που απειλούν την ασφάλεια των παιδιών στο διαδίκτυο.
1. Ευκολία πρόσβασης και διαχείρισης πληροφοριών που αφορούν την ιδιωτική ζωή του ανθρώπου προσβάλλοντας την ιδιωτικότητα.
2. Κοινωνική απομόνωση και εγκλωβισμός του νέου σε μια εικονική πραγματικότητα. Κρίση των διαπροσωπικών σχέσεων.
3. Νέες μορφές εγκληματικότητας π.χ. συκοφάντηση συμμαθητών, πορνογραφία, παραποίηση στοιχείων, παράνομα τυχερά παιχνίδια κ.α.
4. Προβολή αρνητικών προτύπων κυρίως μέσα από τα ηλεκτρονικά παιχνίδια που έχουν βίαιο περιεχόμενο.
5. Η επικοινωνία μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι απρόσωπη και υποθάλπει την υποκρισία.
6. Προωθείται μέσω των διαφημίσεων ο υπερκαταναλωτισμός.
7. Παραπληροφόρηση και προπαγάνδα ακραίων ιδεολογιών.
8. Η αξιοπιστία των πληροφοριών είναι αμφισβητήσιμη. Υπάρχει το ενδεχόμενο να παραποιηθούν οι πληροφορίες με σκοπό τη χειραγώγηση των παιδιών.
9. Αρνητικές επιπτώσεις στη γλωσσική ανάπτυξη των νέων, καθώς προωθείται ο συνθηματικός λόγος.

Β’ Ζητούμενο: Τρόποι προστασίας των παιδιών από τους κινδύνους του διαδικτύου.
1. Άτομο α) Χρειάζεται καλή γνώση των δυνατοτήτων του διαδικτύου ώστε να τις αξιοποιεί κατάλληλα.
β) Ανάπτυξη της κριτικής ικανότητας ώστε να αξιολογεί τις πληροφορίες.
γ) Αισθητική καλλιέργεια ώστε να επιλέγει τις κατάλληλες ψυχαγωγικές δυνατότητες που παρέχει το μέσο αυτό.

δ) Δημοκρατική συνείδηση ώστε να προστατεύεται από τις απόπειρες πολιτικής εκμετάλλευσης και προπαγάνδας.
2. Φορείς Αγωγής Σχολείο: α) Να εξοικειώνει τους νέους με το διαδίκτυο.

β) Να ενημερώνει για τη σωστή χρήση και την ασφαλή πλοήγηση σ’ αυτό.
γ) Να καλλιεργεί την κριτική σκέψη και την αισθητική των νέων ώστε να αξιοποιούν δημιουργικά τις δυνατότητες του διαδικτύου.
δ) Σχεδιασμός διδακτικών προγραμμάτων για τη σωστή χρήση του διαδικτύου σε όλα τα μαθήματα.

ε) Επιμόρφωση εκπαιδευτικών στις νέες τεχνολογίες.
στ) Συνεργασία σχολείου και γονέων για την ασφαλή χρήση του διαδικτύου(ενημερωτικά προγράμματα). Γονείς: α) να καθοδηγούν τα παιδιά κατά την πλοήγησή τους στο διαδίκτυο.
β) να τα ενημερώνουν για τους κινδύνους που ελλοχεύει αυτό το μέσο.
γ) να ελέγχουν την πρόσβαση τους σε ακατάλληλες ιστοσελίδες(Γονικός Έλεγχος).
δ) να παρέχουν στα παιδιά ερεθίσματα ώστε να αναπτύξουν και άλλα πνευματικά ενδιαφέροντα.

Επίλογος
Γίνεται αντιληπτό πως το διαδίκτυο ενέχει κινδύνους για την ασφάλεια των παιδιών. Γι’ αυτό απαιτείται η ενεργοποίηση των φορέων αγωγής ώστε να επιτευχθεί η ορθολογική και ασφαλής χρήση αυτού του τεχνολογικού μέσου.