11-07-16 Ο Νίκος Φίλης κήρυξε την έναρξη του Παγκόσμιου Συνέδριου Φιλοσοφίας, αφιερωμένο στον Αριστοτέλη

Ο υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, Νίκος Φίλης, κήρυξε το βράδυ του Σαββάτου στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού την έναρξη του Παγκόσμιου Συνέδριου Φιλοσοφίας, αφιερωμένο στον Αριστοτέλη με αφορμή τη συμπλήρωση 2400 χρόνων από τη γέννηση του αρχαίου φιλοσόφου. Τίτλος του συνεδρίου που θα διαρκέσει μέχρι και τις 15 Ιουλίου και τελεί υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλου, είναι «Η Φιλοσοφία του Αριστοτέλους»

Κατά την έλευσή του στο ρωμαϊκό ωδείο ο υπουργός Παιδείας τόνισε ότι «με πρωτοβουλία της Unesco τιμάται φέτος σε όλο τον κόσμο ο μεγάλος πρόγονός μας, που ανήκει σε ολόκληρη την οικουμένη, ο Αριστοτέλης. Το φιλοσοφικό του έργο αλλά και η πρωτοποριακή ενασχόλησή του σχεδόν με όλες τις επιστήμες δείχνει ένα δρόμο για την ανθρώπινη σκέψη. Για εμάς, ιδιαίτερα εδώ στην Αθήνα που ο Αριστοτέλης μαθήτευσε στην Ακαδημία του Πλάτωνος επί είκοσι χρόνια, έχει ιδιαίτερη σημασία γιατί κρατάμε από το πολύ πλούσιο έργο του δύο επισημάνσεις και παρακαταθήκες. Η πρώτη ότι η κάθαρση είναι αποτέλεσμα της τέχνης, ότι η τέχνη μας βελτιώνει. Το δεύτερο αφορά τη σχέση του πολίτη με την πολιτική. “Φύση πολιτικό ζώον”, λέει, “ο άνθρωπος και όχι άπολις.” Αυτά τα κρατούμε στις σημερινές μας συνθήκες.»

Στον χαιρετισμό του, εκ μέρους της κυβέρνησης, ο Νίκος Φίλης από τη σκηνή του Ηρωδείου τόνισε «Η κοινωνική αξία του Αριστοτέλη δικαιολογείται τόσο από το εύρος των πνευματικών αναζητήσεών του όσο και από την καταλυτική επίδραση που άσκησαν οι θεωρίες του σε ολόκληρες περιόδους της ιστορίας.

Ήταν ο Αριστοτέλης μία από τις αιτίες για τη δημιουργία του θεσμού του πανεπιστημίου. Του κατεξοχήν χώρου όπου θεραπεύονται η φιλοσοφία, οι επιστήμες και οι τέχνες. Το έργο της αποκατάστασης και μετάφρασης των κειμένων του Αριστοτέλη απαιτούσε τη συνεργασία πολλών μελετητών. Έτσι κατά τη διάρκεια του 12ου αιώνα στη Τουλούζη δημιουργήθηκε η πρώτη πανεπιστημιακού τύπου σχολή.

Εδώ στην Αθήνα, τον τόπο που ο Αριστοτέλης σπούδασε στην Ακαδημία του Πλάτωνα, εγκαινιάζεται σήμερα το παγκόσμιο συνέδριο για τον μεγάλο φιλόσοφο.

Η αποψινή συναυλία δεν σηματοδοτεί μόνο την έναρξη του συνεδρίου αλλά αποτελεί και φόρο τιμής σε αυτόν, ως τον φιλόσοφο που προσδιόρισε τη λειτουργία και την αποστολή της τέχνης. Στην Ποιητική του ο Αριστοτέλης θεωρεί ότι η τραγωδία και γενικώς η τέχνη μιμείται γεγονότα και καταστάσεις προκειμένου μέσα από τον κατάλληλο χειρισμό της, εκ μέρους του συγγραφέα ή του καλλιτέχνη, να επιτευχθεί η κάθαρσή μας. Να απαλλαγούμε δηλαδή μέσα μας από τις κακίες και τα ελαττώματα, να γίνουμε καλύτεροι. Είναι πολλές οι αφορμές που αναδεικνύουν την επικαιρότητα και τον δυναμισμό της σκέψης του Αριστοτέλη. Θα ήθελα να θυμίσω τον ορισμό για την πολιτική και τον άνθρωπο. Ο πολιτικός βίος είναι ο φυσικός βίος του ανθρώπου, λέει ο Αριστοτέλης, ο οποίος αντιθέτως προς τα άλλα είναι φύση πολιτικό ζώον: “ὁ δὲ μὴ δυνάμενος κοινωνεῖν ἢ μηδὲν δεόμενος δι’ αὐτάρκειαν οὐθὲν μέρος πόλεως, ὥστε ἢ θηρίον ἢ θεός.”

Η ηθική και η οικονομική επιστήμη είναι κατά τον Αριστοτέλη εισαγωγή στην πολιτική η οποία είναι η κυριότατη των επιστημών και αποβλέπει στην ευδαιμονία του ανθρώπου ενώ διευκολύνει πάντα τον άνθρωπο να πλησιάσει στο απόλυτο αγαθό που είναι η θεωρία. Σε μία εποχή ανατροπών, τόσο σε επίπεδο οικονομίας όσο και προπάντων σε επίπεδο πολιτικής φιλοσοφίας, η ανάγκη επικαιροποίησης της λογικής και της έννοιας της σύμβασης και της αλληλοανοχής που μας κληροδότησε ο μεγάλος πρόγονός μας είναι φανερή περισσότερο από ποτέ άλλοτε. Είναι η ώρα που με ευθύνη και σοβαρότητα οφείλουμε να αγγίξουμε τα αρχαία διδάγματα της αριστοτελικής σκέψης και να τα χρησιμοποιήσουμε ως ισχυρό συζευκτικό δεσμό μεταξύ του πολιτικώς πράττειν και των συνεπειών του. Να καταστήσουμε τη σκέψη του μεγάλου φιλοσόφου κινητήριο δύναμη για την αλλαγή. Κηρύσσοντας την έναρξη του παγκόσμιου συνεδρίου για τη φιλοσοφία του Αριστοτέλη σας εύχομαι ό,τι καλύτερο, φιλοσοφικό, επιστημονικό, παιδαγωγικό. Και βεβαίως καλή επιτυχία σε αυτή τη συναυλία στο μαγικό εδώ τόπο του Ωδείου Ηρώδη του Αττικού με την προσδοκία ότι η ψυχή μας θα έχει υποστεί τη κάθαρση που ευαγγελίζεται ο Αριστοτέλης και που η τέχνη δίνει.”

Στο πρόγραμμα της βραδιάς παρουσιάστηκε το έργο για συμφωνική ορχήστρα «Αριστοτέλη χαίρειν» του Ελευθέριου Καλκάνη, από τα Μουσικά Σύνολα της ΕΡΤ σε διεύθυνση του συνθέτη. Τα λυρικά μέρη σε ποίηση Γιώργου Σκυλογιάννη ερμήνευσαν οι υψίφωνες Βανέσα Καλκάνη, Ειρήνη Κώνστα, Νάνση Παπακωνσταντίνου και ο βαρύτονος Βασίλης Ασημακόπουλος. Τις χορογραφίες υπόγραψε η Δέσποινα Μαλλιαρού και η Ρεγγίνα Αργυράκη. Χόρεψαν η Δέσποινα Μαλλιαρού, η Χρύσα Γιαννακά και Σοφία Τζανετάκου.

Στο δεύτερο μέρος ακούστηκε σε παγκόσμια πρεμιέρα το ορατόριο «Λειτουργικό για μια Πατρίδα» σε ποίηση Ιάσωνα Λειδινού και μουσική Ελευθέριου Καλκάνη. Πηραν μέρος οι ερμηνευτές: Βικτωρία Ταγκούλη και Σπύρος Κλείσσας.

Στη συναυλία συμμετείχε ο Δήμος Αριστοτέλη με τη Χορωδία του Πολιτιστικού Συλλόγου Ιερισσού «Κλειγένης» και η Χορωδία του Δήμου Βόλβης, σε μουσική προετοιμασία του Σταύρου Καραμάνη, καθώς και η Παιδική Χορωδία «Rosarte» της Ρόζης Μαστροσάββα.

Την παράσταση πλαισίωσαν εικαστικά οι δημιουργίες των video artists Γιώργου Λαζαρίδη, Φώτη Κοροσίδη και Γιώργου Κόκκινου. Η ενδυματολογία ήταν της Βερόνικας Δημακάκου.

Οι εργασίες του Παγκόσμιου Συνέδριου Φιλοσοφίας θα πραγματοποιηθούν από τις 9 ως τις 15 Ιουλίου, στο Αμφιθέατρο «Άουλα» της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών. Συμμετέχουν 3.000 Αριστοτελιστές και καθηγητές φιλοσοφίας από τα μεγαλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου. Στο συνέδριο θα διερευνήθει κυρίως η σπουδαιότητα του φιλοσοφικού στοχασμού του Αριστοτέλη για τα δημόσια πράγματα αλλά και εν γένει για τα παγκόσμια ζητήματα που επηρεάζουν την ανθρωπότητα.