Ο Εθνικός και Κοινωνικός Διάλογος για την Παιδεία που ξεκίνησε πριν από αρκετούς μήνες βρίσκεται προς το τέλος του και βρισκόμαστε λίγο πριν την κατάθεση των τελικών προτάσεων της κυβέρνησης για τη μεταρρύθμιση της παιδείας. Ο Ν. Φίλης παραχώρησε συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης στο left.gr για τα ζητήματα που αφορούν την παιδεία.Στην αρχή της συνέντευξης ο Νίκος Φίλης περιγράφει το τι παρέλαβε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ πριν ενάμιση χρόνο στον τομέα της εκπαίδευσης.

Ερωτήσεις-επεξεργασία βίντεο: Άγγελος Καλοδούκας

Οι δαπάνες για την παιδεία είχαν περικοπεί κατά 30% και ο στόχος της κυβέρνση Σαμαρά-Βενιζέλου ήταν να περιοριστούν στο 1,9% του ΑΕΠ. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ τις «φρέναρε» στο 2,8% και ο στόχος είναι να ανέβουν στο 4%. Ακόμα οι προηγούμενες κυβερνήσεις μείωσαν τους εκπαιδευτικούς κατά 33.000 άτομα δημιουργώντας μεγάλα κενά στην εκπαίδευση. Για τους εκπαιδευτικούς υπήρχε μια τιμωρητική αξιολόγηση και για τους μαθητές αστυνομοκρατία στα σχολεία.

Στις προτεραιότητες της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης που στοχεύει το υπουργείο Παιδείας ο κύριος Φίλης αναφέρει την 14χρονη υποχρεωτική εκπαίδευση και την ριζική μεταρρύθμιση του συστήματος των εξετάσεων:

«Το σχολείο πρέπει να πάψει να είναι εξεταστικό κέντρο. Όσο αυτό ισχύει τόσο θα θρέφεται η παραπαιδεία. Δεν είναι επίσης δυνατόν οι εξετάσεις να περιορίζουν τον ωφέλιμο διδακτικό χρόνο και όλο το μάθημα να γίνεται γύρω από τις εξετάσεις. Για αυτό ακριβώς περιορίζουμε από φέτος τον αριθμό των εξετάσεων και εισάγουμε ένα νέο σύστημα, το σύστημα της περιγραφικής αξιολόγησης. Όχι δηλαδή βαθμούς, αλλά παρατήρηση της επίδοσης του μαθητή, των ποιοτικών χαρακτηριστικών. Στην αρχή πιλοτικά σε κάποια σχολεία, από τα οποία θα βγάλουμε συμπεράσματα τη χρονιά που έρχεται. Κάνουμε προσπάθεια ώστε να μην υπάρχει “η μια και έξω” εξέταση».

Για την τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση ο κύριος Φίλης λέει ότι για το υπουργείο είναι κεντρικής σημασίας:

«Δεν θέλουμε η τεχνική εκπαίδευση να είναι σχολείο β’ επιλογής. Το παιδί που μπαίνει σε αυτό πρέπει να έχει τη δυνατότητα ολόπλευρης εκπαίδευσης. Στο πρώτο έτος να έχει μαθήματα μιας γενικής παιδείας, στο δεύτερο έτος τομείς που θα έχουν να κάνουν με την τεχνική εκπαίδευση και τον προσανατολισμό του, και στην τρίτη χρονιά των ΕΠΑΛ θα υπάρχουν οι εξειδικεύσεις. Μετά θα υπάρχει το προαιρετικό τέταρτο έτος της μαθητείας. Παιδία που τελειώνουν τα ΕΠΑΛ θα πηγαίνουν σε επιχειρήσεις, με συμβόλαια που θα γίνονται με τη διαμεσολάβηση του ΟΑΕΔ και τα οποία θα διασφαλίζουν ασφαλιστική κάλυψη και όχι μαύρη εργασία».

Ένας σημαντικός στόχος του υπουργείου διαβεβαιώνει ο κύριος Φίλης είναι η ανασυγκρότηση της Ειδικής Αγωγής. «Δυστυχώς σε αυτόν τον χώρο υπάρχουν πολλές ελλείψεις, αλλά φέτος αυξήθηκαν οι προσλήψεις αναπληρωτών σε αυτόν τον τομέα κατά 45%».

Στο θέμα των μαζικών και μόνιμων προσλήψεων εκπαιδευτικών ο υπουργός λέει ότι αυτό δεν έγινε φέτος γιατί καθυστέρησε η αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας από τους θεσμούς. Από το 2017 θα υπάρξουν προσλήψεις μόνιμων εκπαιδευτικών, περίπου 20.000 σε μια περίοδο τριών ετών.

Στο ζήτημα των αναπληρωτών ο κύριος Φίλης δηλώνει ότι πρέπει να σταματήσει η αδικία όπου αναπληρωτές «δουλεύουν για 10 και 15 χρόνια καλύπτοντας μόνιμες, πάγιες ανάγκες» σε καθεστώς προσωρινότητας. Στις κατηγορίες συνδικαλιστών ότι με τις ρυθμίσεις του υπουργείου θα χρειαστούν του χρόνου 7.000 λιγότεροι εκπαιδευτικοί και άρα θα γίνουν λιγότερες προσλήψεις, ο κύριος Φίλης εξαγγέλλει ότι του χρόνου θα υπάρξουν όσοι εκπαιδευτικοί υπήρχαν και τα προηγούμενα χρόνια.

«Από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, το υπουργείο δίνει ένα στοίχημα εικοσαετίας: τα σχολεία να ανοίξουν από την πρώτη μέρα με όλους τους καθηγητές και όλα τα βιβλία».

Στις καταγγελίες ότι θα υπάρξουν μειώσεις εκπαιδευτικών στην Ειδική Αγωγή ο κύριος Φίλης διαβεβαιώνει ότι «στην πραγματικότητα θα έχουμε αύξηση και όχι μείωση. Το τονίζω, στις μέρες μας κανείς δεν πρόκειται να απολυθεί».

Στο ζήτημα του μαθήματος των θρησκευτικών:

«Να διευκρινίσουμε τη σχέση ανάμεσα στο σχολείο και την εκκλησία. Το σχολείο στην Ελλάδα είναι κοσμικό σχολείο, δεν είναι κατηχητικό, δεν είναι εκκλησιαστικό σχολείο. Η δουλειά του υπουργείου Παιδείας είναι να οργανώνει την εκπαιδευτική πολιτική, και της εκκλησία είναι τα του θεού. Πλήρης διευκρίνιση των ρόλων των δυο θεσμών».

Για το αν θα γίνει το μάθημα των θρησκευτικών θρησκειολογία και όχι ομολογιακό όπως είναι σήμερα, ο υπουργός μας διευκρινίζει ότι αν και ο ίδιος θα το έβλεπε θετικά (να είναι μάθημα θρησκειολογίας), προς το παρόν θα αλλάξει μόνο ο ομολογιακός χαρακτήρας του. Το παιδί θα διδάσκεται πέραν του ορθόδοξου δόγματος και για άλλα δόγματα και τις δοξασίες τους. Θα πάψει το μάθημα να είναι καθαρά ομολογιακό.

Για το ζήτημα τις πρωινής προσευχής και του υποχρεωτικού εκκλησιασμού ο υπουργός δηλώνει ότι «είναι θέματα που δεν μπορούν να επιβάλλονται με κεντρικούς φετφάδες. Είναι θέματα που θα πρέπει να διευθετούνται σε επίπεδο κάθε σχολικής κοινότητας. Εμείς δίνουμε έμφαση στην αναζωογόνηση του συλλόγου των διδασκόντων».

Για την τριτοβάθμια εκπαίδευση και το ζήτημα της υποχρηματοδότησης των πανεπιστημίων ο υπουργός απέκλεισε κάθε σκέψη για δίδακτρα ή τη νεοφιλελεύθερη εκδοχή της αυτοχρηματοδότησης των πανεπιστημίων μέσω της λεγόμενης «σύνδεσης τους με την αγορά».

Για το ζήτημα των λεγόμενων «πλαστών πτυχίων» ο κύριος Φίλης διευκρινίζει:

«Δεν είναι όλα πλαστά πτυχία. Πρόκειται για “παράτυπους τίτλους”. Οι τίτλοι που δόθηκαν από ιδιωτικά ιδρύματα θα πρέπει να ελεγχθούν αν δόθηκαν από μακριά ή ήταν με τον ενδεδειγμένο τρόπο. Αυτά πρέπει να ελεγχθούν. Η κυρία Γιαννάκου ως υπουργός παιδείας της Νέας Δημοκρατίας το 2004 είχε φτιάξει ένα νόμο να υπάρξει έλεγχος μέσω εξετάσεων. Το νόμο αυτό είχε ψηφίσει και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, αλλά οι κυβερνήσεις ΝΔ-ΠΑΣΟΚ ουδέποτε τον εφάρμοσαν».

Στο ζήτημα του λεγόμενου «συμβολαίου τιμής» στα σχολεία και το θόρυβο που έχει ξεσπάσει:

«Είναι μια πρόταση που λέει λογικά πράγματα. Θέλουμε τα παιδιά στο σχολείο να μην είναι βίαια; Να συνεργάζονται μεταξύ τους όλα τα παιδιά; Είναι στοιχείο της εκπαιδευτικής διαδικασίας».

Ο υπουργός τονίζει ότι δεν τίθεται ζήτημα υπογραφής κάποιου εγγράφου ή απαγόρευσης κάποιων λέξεων:

«Είναι [κάποιες αρχές] προς συζήτηση, στα πλαίσια μιας δημοκρατικής διαπαιδαγώγησης των παιδιών. Μια συζήτηση είναι. Ο δάσκαλος μιλάει με το παιδί.

Προφανώς, όπως θέλουμε λέμε το παιδί μας: «πριγκιπόπουλο», «πριγκιπόπουλο». Αλλά καλό θα ήταν να ανατρέφουμε το παιδί μας όχι ως κάτι ανώτερο από τα άλλα παιδιά. Ποιος διαφωνεί σε αυτό;».

Τέλος ο υπουργός αναφέρθηκε στο ζήτημα της ανθρωπιστικής κρίσης στα σχολεία και την αντιμετώπισή της:

«Φέτος περίπου 12.000 παιδιά σε 110 σχολεία σε όλη την Ελλάδα παίρνουν πρωινό, γάλα ή ζεστό φαγητό. Από τον επόμενο Σεπτέμβριο υπάρχει προγραμματισμός να πολλαπλασιαστεί αυτός ο αριθμός».