Ο Υφυπουργός Παιδείας στη Σύνοδο Υπουργών Παιδείας (EYCS)

Στις 22 Μαΐου 2017 πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες Σύνοδος Υπουργών Παιδείας σε θέματα που αφορούν στον τομέα Παιδείας και Νεολαίας.

Την Ελλάδα εκπροσώπησε ο Υφυπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων Δ. Μπαξεβανάκης, στη συζήτηση του τομέα Παιδείας με θέμα «Δίνοντας φωνή στους μαθητευόμενους: Πώς να βελτιώσουμε και να εκσυγχρονίσουμε τα συστήματά μας, προς διασφάλιση μιας υψηλής ποιότητας εκπαίδευσης για όλους». Επιπλέον, συμμετείχε στο γεύμα εργασίας, που παρατέθηκε προς τους Υπουργούς επί τη ευκαιρία του εορτασμού των τριάντα ετών του προγράμματος Erasmus+ για την ανασκόπηση του προγράμματος και την επίδρασή του στους νέους και τους πολίτες με στόχο την κοινωνική ένταξη.

Στην τρίλεπτη τοποθέτησή του ο κ. Μπαξεβανάκης επισήμανε την αναγκαιότητα να ενδυναμωθούν οι μαθητευόμενοι και τόνισε ότι προς αυτή την κατεύθυνση το Υπουργείο Παιδείας προωθεί κατάλληλες νομοθετικές παρεμβάσεις που να διασφαλίζουν μεγαλύτερες ευκαιρίες εκπαίδευσης, κατάρτισης και απασχόλησης, ώστε οι νέοι να αποκτήσουν δημοκρατικές αξίες, γνώσεις και δεξιότητες.

Σημαντικός άξονας της τοποθέτησης του Υφυπουργού υπήρξε και η αναφορά στις δράσεις και τα προγράμματα που υλοποιούνται στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα με στόχο να καλλιεργήσουν στους νέους την κριτική ικανότητα, την ενεργό εμπλοκή τους στη μαθησιακή διαδικασία, την ευαισθητοποίηση τους στις αξίες της δημοκρατικής διακυβέρνησης και κατ’ επέκταση την καλλιέργεια της αντίληψης του ενεργού πολίτη.

Κατά τη διάρκεια του γεύματος εργασίας ο Υφυπουργός αναφέρθηκε στην επίδραση που έχει το πρόγραμμα Erasmus+ με τη συμμετοχή 173.000 Ελλήνων την περίοδο 1987-2017 σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Όπως υπογράμμισε το πρόγραμμα Erasmus+ γνωρίζει μεγάλη αποδοχή καθώς αποτελεί ένα ολιστικό μοντέλο που έχει ωφελήσει τους νέους σε επίπεδο απόκτησης εμπειριών σε διαφορετικά πολιτισμικά περιβάλλοντα, βελτίωσης των δεξιοτήτων τους και ώθησης ευκαιριών επαγγελματικής σταδιοδρομίας.

ΟΜΙΛΙΑ ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΥ

Αξιότιμες κυρίες και κύριοι Υπουργοί και Σύνεδροι,

Η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας της Ελλάδας χαιρετίζει την πρωτοβουλία να αναδείξουμε την ενδυνάμωση των μαθητευομένων ως θέμα προτεραιότητας. Οφείλουμε σε αυτούς τους νέους, οι οποίοι μεγαλώνουν χωρίς τα οικονομικά πλεονεκτήματα της προηγούμενης γενιάς, να διασφαλίσουμε μεγαλύτερες ευκαιρίες εκπαίδευσης, κατάρτισης και απασχόλησης, ώστε να αποκτήσουν δημοκρατικές αξίες, γνώσεις και δεξιότητες.

Χρειαζόμαστε κατάλληλες ενταξιακές εκπαιδευτικές πολιτικές που παρέχουν στους νέους ισότιμες εκπαιδευτικές δυνατότητες, πολιτικές που δε θα εξαντλούνται στην ανάλυση ερευνών, όπως το σύστημα αξιολόγησης PISA. Τα αποτελέσματα του συστήματος αυτού παρέχουν μεν την ευκαιρία ψύχραιμης εξέτασης ορισμένων πλευρών του εκπαιδευτικού συστήματος, δεν αποτυπώνουν όμως την ποιότητα της εκπαίδευσης στο σύνολό της, καθώς είναι προφανές ότι οι κοινωνικό-οικονομικές συνθήκες που βιώνουν οι μαθητές επηρεάζουν αναπόφευκτα τις μαθησιακές επιδόσεις τους.

Έτσι, ο διαγωνισμός δεν μπορεί να αποτελεί διαδικασία αξιολόγησης των εκπαιδευτικών συστημάτων. Μόνο με τέτοιες πολιτικές μπορούν να μετριαστούν οι εκπαιδευτικές ανισότητες και να αποτελέσουν οι μαθησιακές εμπειρίες των νέων ευκαιρία για την υιοθέτηση μιας συνεργατικής κουλτούρας μάθησης.

Με βάση αυτή τη λογική έχουμε κάνει στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα ορισμένες παρεμβάσεις:

1. Για την κοινωνική ένταξη και συνοχή ακολουθούμε ένα ενιαίο εκπαιδευτικό σύστημα προσβάσιμο από όλους τους πολίτες, νεότερους και ενήλικες, με ισότιμη πρόσβαση στη μαθησιακή διαδικασία για όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης, με ενιαία προγράμματα σπουδών για όλα τα διδακτικά αντικείμενα. Πρόσφατα, εξαγγείλαμε την υιοθέτηση 14χρονης υποχρεωτικής τυπικής εκπαίδευσης που θα συμπεριλαμβάνει 2 έτη προσχολικής εκπαίδευσης και 3 έτη λυκείου.
2. Βασική μας προτεραιότητα αποτελεί ο συνολικός ανασχεδιασμός της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης στην Ελλάδα, με την αλλαγή της δομής των επαγγελματικών λυκείων ώστε να αποφεύγεται η πρόωρη εξειδίκευση των μαθητών και να διευρύνεται η πρόσβαση των αποφοίτων στα πανεπιστήμια. Με το «Μεταλυκειακό Έτος – Τάξη Μαθητείας» εφαρμόζουμε ένα πρόγραμμα αμειβόμενης και με πλήρη εργασιακά δικαιώματα εκπαίδευσης των αποφοίτων στο χώρο εργασίας. Η μαθησιακή και εργασιακή, δηλαδή εμπειρία των νέων συνδέεται με την Αναπτυξιακή Πολιτική της χώρας και ταυτόχρονα αυξάνονται οι ευκαιρίες απασχόλησης και επιχειρείται η μείωση της ανεργίας.
3. Με στόχο την ένταξη μέσα από την πολυμορφία διασφαλίζουμε την πρόσβαση σε συστήματα εκπαίδευσης και απασχόλησης σε άτομα που παραδοσιακά αντιμετωπίζουν κοινωνικούς αποκλεισμούς. Παράδειγμα αποτελεί η υποστήριξη ομάδων με πολιτισμικές ιδιαιτερότητες, όπως οι Ρομά και η λειτουργία Σχολείων Δεύτερης Ευκαιρίας (ΣΔΕ) σε καταστήματα κράτησης για νέους κρατούμενους άνω των 18 ετών.
4. Με στόχο την υλοποίηση προγραμμάτων συνεκπαίδευσης για μαθητές με αναπηρία ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, δημιουργήσαμε 34 νέα σχολεία Ειδικής Εκπαίδευσης και 530 νέα Τμήματα Ένταξης σε γενικά σχολεία.

Προκειμένου να καλλιεργήσουμε την ιδιότητα του ενεργού πολίτη, να εφοδιάσουμε τους μαθητευόμενους με μια ισχυρότερη φωνή υλοποιούμε θεσμικές παρεμβάσεις:

1. Από τη φετινή χρονιά υιοθετήσαμε στα Λύκεια, αντί της γραπτής εξέτασης του Β΄ τετραμήνου, διαθεματικές εργασίες που αυξάνουν την κριτική ικανότητα των μαθητών και την ενεργό εμπλοκή τους στη μαθησιακή διαδικασία.
2. Καθιερώσαμε στα Γυμνάσια την Εβδομάδα Ενημέρωσης και Ευαισθητοποίησης σε ζητήματα διατροφής, εθισμού-εξαρτήσεων και ταυτότητας φύλου, ώστε οι νέοι να ενημερώνονται με βιωματικό τρόπο για σύγχρονα ζητήματα.
3. Στηρίζουμε τη λειτουργία των μαθητικών κοινοτήτων, ώστε να αποτελούν χώρο για την ανάπτυξη της μαθητικής πρωτοβουλίας, την ενίσχυση του δημοκρατικού διαλόγου και την καλλιέργεια πνεύματος συνεργασίας μεταξύ μαθητών και εκπαιδευτικών.
4. Υλοποιούμε δράσεις που προετοιμάζουν τους μελλοντικούς δημοκρατικούς πολίτες ώστε να μπορούν να διαχειρίζονται ζητήματα ανισότητας με σεβασμό κι αλληλεγγύη. Τέτοια προγράμματα αποτελούν:

Α) Η Βουλή των Εφήβων, όπου νέοι συμμετέχουν στη Βουλή των Ελλήνων μετέχοντας της πολιτικής διαδικασίας και καταθέτοντας πορίσματα στον Πρόεδρο της Βουλής.

Β) Το European School Radio – Το Πρώτο Μαθητικό Ραδιόφωνο που ενθαρρύνει την καλλιέργεια αλφαβητισμού των νέων στη νέα μιντιακή και τεχνολογική πραγματικότητα.

Γ) Τα Μαθητικά Συμπόσια που λειτουργούν στο πλαίσιο των στόχων Εκπαίδευση 2030 και των 19 στόχων βιώσιμης ανάπτυξης της UNESCO. Με τη συμμετοχή τους αυτή οι νέοι συνειδητοποιούν την αξία του διαλόγου, ασκούνται στις πρακτικές της ειρηνικής επίλυσης διαφορών και της δημοκρατικής λήψης αποφάσεων.

Δ) Το Μοντέλο Ηνωμένων Εθνών (MUN) στο οποίο μετέχουν Ελληνικά σχολεία με τους μαθητές να διεξάγουν ένα μαθητικό συνέδριο – προσομοίωση των εργασιών του ΟΗΕ, με σκοπό την ευαισθητοποίησή τους σε παγκόσμια ζητήματα πολιτικού, ανθρωπιστικού, πολιτιστικού, αναπτυξιακού καθώς και περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος.

Ε) Τα Σχολεία-Πρέσβεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, όπου καθηγητές και μαθητές Λυκείου διοργανώνουν δράσεις διαλόγου και διαδραστικές εκδηλώσεις, με σκοπό την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των νέων στις αξίες της δημοκρατικής διακυβέρνησης.

Κλείνοντας, θα ήθελα να υπενθυμίσω ότι η εκπαίδευση αποτελεί πυλώνα της κοινωνικής συνοχής της Ευρώπης. Είναι υποχρέωσή μας να ενδυναμώσουμε τη φωνή των νέων αλλά και η δική μας φωνή, η φωνή αυτών που χαράσσουμε πολιτική, να προασπίζει τις θεμελιώδεις ευρωπαϊκές αξίες αλλά και να ανταποκρίνεται στο στρατηγικό ρόλο της Ευρώπης για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, την οποία δεν μπορούμε να υπερβούμε χωρίς κατάλληλες εκπαιδευτικές πρακτικές.