Τι αναφέρει σε ανακοίνωσή της η ΚΙΠΑΝ – Η πρόσφατη υποβολή της πρώτης αίτησης για την ίδρυση παραρτήματος ξένου πανεπιστημίου στην Ελλάδα, στο πλαίσιο του νέου νόμου για τα Νομικά Πρόσωπα Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης (ΝΠΠΕ), επαναφέρει στο προσκήνιο τη συζήτηση για την πραγματική σκοπιμότητα αυτής της νομοθετικής ρύθμισης.
Παρά τους κυβερνητικούς ισχυρισμούς ότι η θεσμοθέτηση των ΝΠΠΕ θα οδηγήσει στην έλευση αναγνωρισμένων διεθνών πανεπιστημίων στη χώρα μας, τα πρώτα δείγματα δείχνουν ότι στην ουσία πρόκειται για μια αναβάθμιση των ήδη λειτουργούντων κολεγίων. Η περίπτωση του Sorbonne Paris Nord (SPN), το οποίο φέρει το όνομα της ιστορικής Σορβόννης χωρίς να ανήκει στα κορυφαία πανεπιστήμια της Γαλλίας, αποδεικνύει ότι η διαφημιζόμενη έλευση εμβληματικών ιδρυμάτων είναι περισσότερο ένα επικοινωνιακό τέχνασμα παρά μια ουσιαστική εκπαιδευτική αναβάθμιση.
Ο νέος νόμος επιτρέπει στα παραρτήματα ξένων πανεπιστημίων να λειτουργούν υπό διαφορετικό νομικό καθεστώς από τα κολέγια, αλλά στην πραγματικότητα η μετάβαση αυτή δεν αλλάζει τίποτα ως προς την ποιότητα και το επίπεδο των παρεχόμενων σπουδών. Η μοναδική διαφορά είναι η δυνατότητα αυτών των ιδρυμάτων να παρέχουν πτυχία που θα αναγνωρίζονται πιο άμεσα, διευκολύνοντας την πρόσβαση των αποφοίτων στην αγορά εργασίας. Αυτό, όμως, δεν αναιρεί το γεγονός ότι τα περισσότερα από τα νέα ΝΠΠΕ θα είναι απλώς μια συνέχεια των ήδη λειτουργούντων κολεγίων, με διαφορετική επιγραφή και μεγαλύτερη θεσμική κάλυψη.
Η ελληνική κυβέρνηση προβάλλει την πρωτοβουλία αυτή ως ένα βήμα για την επιστροφή των Ελλήνων φοιτητών που σπουδάζουν στο εξωτερικό και ως μια κίνηση που θα σπάσει το κρατικό μονοπώλιο στην ανώτατη εκπαίδευση. Ωστόσο, η πραγματικότητα φαίνεται να είναι διαφορετική. Αντί να προσελκύει νέα πανεπιστήμια διεθνούς κύρους, το θεσμικό πλαίσιο ευνοεί κυρίως τα υπάρχοντα κολέγια, επιτρέποντάς τους να λειτουργούν υπό μια νέα μορφή. Η διαφημιζόμενη ακαδημαϊκή αναβάθμιση αποδεικνύεται περισσότερο μια διαδικαστική διευκόλυνση για τους ήδη υπάρχοντες φορείς, παρά μια ουσιαστική ενίσχυση του εκπαιδευτικού συστήματος.
Σε αυτό το πλαίσιο, εγείρονται σοβαρά ερωτήματα σχετικά με τις πραγματικές προθέσεις της πολιτείας και το κατά πόσο η μεταρρύθμιση αυτή εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον ή εδραιώνει περαιτέρω την ιδιωτικοποίηση της ανώτατης εκπαίδευσης. Αντί για την προώθηση ενός ουσιαστικού διαλόγου για τη βελτίωση της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης στην Ελλάδα, φαίνεται να επιλέγεται μια πολιτική που ευνοεί συγκεκριμένα ιδιωτικά συμφέροντα, υπονομεύοντας ταυτόχρονα τον ρόλο των δημόσιων πανεπιστημίων.
Δείτε επίσης «Σπίτι μου 2»: Νέοι δικαιούχοι – Ποιά τα ποσά
Αναλυτικά η ανακοίνωση από ΚΙΠΑΝ:
Παλαιά και νέα κολέγια: Μοιράζοντας πτυχία και χάντρες για τους ιθαγενείς
Η πρώτη αίτηση με βάση το νόμο 5094/2024 για ίδρυση παραρτήματος ξένου πανεπιστημίου – Νομικού Προσώπου Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης (ΝΠΠΕ), ή κατά τον τύπο για «ίδρυση μη κρατικού πανεπιστημίου», κατατέθηκε από ένα δημόσιο γαλλικό πανεπιστήμιο, του οποίου πτυχία νομικής δίνονται εδώ και 20 χρόνια στην Αθήνα από το κολέγιο IdEF.
Δεν υποβλήθηκε βέβαια «από τη Σορβόννη», όπως κομπάζουν ο Υπουργός Παιδείας και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος στις δηλώσεις τους, και αναπαράγουν τα μέσα ενημέρωσης. Ο σύνδεσμος που παρέθεσε ο κ.Πιερρακάκης αναφέρει τα πανεπιστήμια της «Καγκελαρίας των Πανεπιστημίων του Παρισιού» . Στο ίδιο site, η ίδια η Σορβόννη λέει πως τα πανεπιστήμια που τη συνιστούν είναι τα «Paris-1, -3, -4 και -5» .
Το πανεπιστήμιο που υπέβαλε την πρώτη αίτηση είναι το «Sorbonne Paris Nord-SPN» γνωστό ως «Paris-13», ένα μέτριο πανεπιστήμιο στα βόρεια του Παρισιού. Το SPN, που μόλις το 2020 προσέθεσε το «Sorbonne» στην ονομασία του, έχει φθίνουσα πορεία στις διεθνείς κατατάξεις , συνεπώς οι θριαμβολογίες και η δήλωση του κυβερνητικού εκπροσώπου ότι είναι «ένα από τα πλέον σημαντικά ακαδημαϊκά και ερευνητικά κέντρα της Γαλλίας» μόνο θυμηδία προκαλούν.
Όσο για το πτυχίο Νομικής (3ετές – “licence”) που δίνει το SPN , γαλλικοί ιστότοποι το κατατάσσουν 20στό στα 25 , ενώ σε μια άλλη κατάταξη είναι 55ο στα 55 (με βαθμολογία 1,2/20 και κριτήριο το επίκαιρο για μας ποσοστό αποφοίτησης, που είναι 4,6% στα 3 χρόνια και συνολικά 13,5% στα 4 χρόνια !). Αυτό το πτυχίο παρέχεται, με συμφωνία δικαιόχρησης, από το κολέγιο IdEF εδώ και 30 χρόνια, και προφανώς θα συνεχίσει να παρέχεται από το υπό σύσταση ΝΠΠΕ, το οποίο «θα αναβαθμίσει το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα».
Και ενώ το «έρχεται η Σορβόννη» έγινε το σύντομο ανέκδοτο των ημερών, αυτή η δήθεν εμβληματική πρώτη αίτηση από το πανεπιστήμιο SPN ήρθε να κατεδαφίσει το αφήγημα της σκοπιμότητας ίδρυσης των παραρτημάτων – ΝΠΠΕ.
Αν λειτουργήσει το ΝΠΠΕ «Γαλλικό Πανεπιστήμιο της Ελλάδος – International Campus Sorbonne Paris Nord», θα μπορούν να εγγράφονται απευθείας οι σπουδαστές στο ελληνικό παράρτημα του γαλλικού SPN αντί για το κολέγιο Αθηνών IdEF, από όπου θα παίρνουν, όπως και πριν, το ίδιο πτυχίο του SPN. Σύμφωνα δε με το ρεπορτάζ, πρόκειται να κατατεθούν άλλες 8 αιτήσεις ίδρυσης ΝΠΠΕ-παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων από τα αντίστοιχα κολέγια που ήδη δίνουν τα πτυχία αυτών στην Ελλάδα, και 2-3 μόνο από (Κυπριακά) πανεπιστήμια που δεν συνδέονται με υφιστάμενο κολέγιο .
Η «επιστροφή 40.000 φοιτητών που σπουδάζουν στο εξωτερικό» και το «σπάσιμο του κρατικού μονοπωλίου στην ανώτατη εκπαίδευση» (ήδη κατηργημένου αφού αναγνωρίζονται τα πτυχία κολεγίων), ήταν οι λόγοι που προβλήθηκαν και αξιοποιήθηκαν επικοινωνιακά για τη θεσμοθέτηση των ΝΠΠΕ με «παράκαμψη» του Συντάγματος. Εκείνο που προκύπτει είναι ότι οι 10-15.000 σπουδαστές που γράφονται το χρόνο στα κολέγια στο εξής θα γράφονται στα ΝΠΠΕ για να παίρνουν το ίδιο πτυχίο και επαγγελματικά δικαιώματα με λιγότερες διατυπώσεις.
Η πολυδιαφημισμένη προσέλκυση φημισμένων ξένων ιδιωτικών πανεπιστημίων που θα ιδρύσουν παραρτήματα στην Ελλάδα διαπιστώνεται ξεκάθαρα πως είναι μια μεταμφίεση των κολεγίων και αλλαγή της επιγραφής τους. Μια αναβάθμιση των σχολαρχών των κολεγίων – σκαπανέων του «Ελντοράντο της μεταλυκειακής εκπαίδευσης» (όπως το χαρακτήρισε ο Υπουργός Παιδείας στη Βουλή ) σε πρυτάνεις «ιδιωτικών πανεπιστημίων».
Επιβεβαιώνεται πλήρως η κριτική μας πριν ακριβώς ένα χρόνο στο νομοσχέδιο για τα ΝΠΠΕ, όταν τα ονομάζαμε «νέα κολέγια», διαπιστώνοντας ότι «Τα ΝΠΠΕ θα είναι «μη κερδοσκοπικά» παραρτήματα ξένων πανεπιστημίων, που θα ιδρύονται και θα λειτουργούν από ιδιώτες με εμπορικές συμφωνίες πιστοποίησης (validation) ή δικαιόχρησης (franchising) [άρθρο 129.β], όπως ήδη συμβαίνει με τα λειτουργούντα (κερδοσκοπικά) κολέγια», αλλά παραμένει αναπάντητο το ερώτημα που θέσαμε: «για ποιο λόγο ιδιωτικά κεφάλαια θα επενδύσουν σε εμπορικό σχήμα «μη κερδοσκοπικής» παροχής εκπαίδευσης, όταν μάλιστα δεν συγκαλύπτονται οι κερδοσκοπικές προθέσεις και τα σχέδια των επενδυτικών κεφαλαίων, που προβάλλονται ανοικτά στον τύπο».
Στο μεταξύ, η συστηματικά μεροληπτική υπέρ των κολεγίων πολιτική αναβάθμισής τους, σε βάρος του δημόσιου πανεπιστημίου (αναβάθμιση που έφτασε στο σημείο να αναγνωρίζει σε τρίτες χώρες δικαιώματα χωρίς αμοιβαιότητα, κάτι που βεβαίως δεν επιβάλλεται από το ενωσιακό δίκαιο ), συμπληρώθηκε πρόσφατα με δύο έκτακτες ευνοϊκές νομοθετικές ρυθμίσεις:
Με τροπολογία του Υπ. Παιδείας επιτράπηκε η συλλειτουργία παλαιών και νέων κολεγίων, ιδιωτικών σχολείων κ.α. εκπαιδευτηρίων, πρακτικά η συγχώνευσή τους, ώστε να λειτουργούν στο ίδιο κτίριο, με τις ίδιες γραμματείες κλπ, αφού καταργείται η απαγόρευση για «συστέγαση, καθώς και από κοινού προβολή, αναγγελία, γνωστοποίηση, διαφήμιση ή επιγραφή … εάν προκαλείται σύγχυση ή κίνδυνος σύγχυσης ή παραπλάνηση των καταναλωτών σχετικά με τον πάροχο των επί μέρους εκπαιδευτικών υπηρεσιών και το είδος, το επίπεδο και τον απονεμόμενο τίτλο των παρεχόμενων σπουδών».
Με τροπολογία του Υπ. Υγείας παρακάμφθηκαν τα ΝΠΔΔ επαγγελμάτων υγείας (όπως η μαιευτική, η φυσικοθεραπεία και η εργοθεραπεία) για την έκδοση βεβαίωσης – άδειας άσκησης επαγγέλματος με αναγνώριση επαγγελματικής ισοδυναμίας, όταν η εγγραφή στα σωματειακά ΝΠΔΔ είναι υποχρεωτική για τους αποφοίτους πανεπιστημίων, και ενώ αναμένεται (και, προσβλητικά για το θεσμό, προκαταλαμβάνεται) απόφαση του ΣτΕ πρότυπης δίκης που διεξάχθηκε πριν ένα χρόνο σχετικά με ακύρωση αποφάσεων αναγνώρισης επαγγελματικής ισοδυναμίας του ΑΤΕΕΝ.
Τα κολέγια είναι μια μορφή διασυνοριακής εκπαίδευσης αποικιακού τύπου, που ευδοκιμεί σε χώρες με προβληματικό εκπαιδευτικό σύστημα. Πιο έντιμο πολιτικά και χρήσιμο για τη χώρα θα ήταν η κυβέρνηση να έβαζε πραγματικά τάξη στο «Ελντοράντο» και να ανακτούσε την κρατική κυριαρχία στο χώρο αυτό (όπως ισχυρίζεται ότι επιχειρεί ), αντί να ενισχύει τη στρέβλωση, κατασκευάζοντας το υβρίδιο των ΝΠΠΕ – νέων κολεγίων, τη φενάκη ιδιωτικού πανεπιστημίου, με παράλληλη συστηματική υπονόμευση του δημόσιου πανεπιστημίου και με θεσμική υπονόμευση και ευθεία επίθεση στο Σύνταγμα. Δεν είναι ιερή αγελάδα η απαγόρευση του άρθρου 16, ούτε τα ιδιωτικά πανεπιστήμια το άγιο δισκοπότηρο της εκπαίδευσης. Σε μια δημοκρατία το Σύνταγμα αναθεωρείται, αλλά η θεσμική αξία του πρέπει να μένει εκτός κομματικών ανταγωνισμών.
Η κυβέρνηση πορεύεται με ανακρίβειες και υπερβολές, που φτάνουν τα όρια της ψευδούς είδησης του τύπου «έρχεται η Σορβόννη». Παραπλανά την κοινή γνώμη, η οποία διαμορφώνεται έτσι ώστε να αποδέχεται τα ιδεολογήματα και τις ψευδεπίγραφες πολιτικές, και στη συνέχεια την καταγραφή της αποδοχής την επικαλείται σαν απόδειξη ορθότητας ή πυξίδα των πολιτικών της (βλ. π.χ. δηλώσεις του Υπουργού Παιδείας ότι η συντριπτική πλειοψηφία είναι υπέρ των διαγραφών).
Αντί να παράγει επικοινωνιακές πομφόλυγες και να κινείται με βάση τις δημοσκοπήσεις σε φαύλο κύκλο, η κυβέρνηση οφείλει να καλλιεργήσει όρους ευρείας πολιτικής συναίνεσης για την αναθεώρηση του Συντάγματος και για την εκπαιδευτική πολιτική, και το πολιτικό σύστημα να ασχοληθεί στρατηγικά με την εκπαίδευση και την έρευνα ως πυλώνες της ανάπτυξης και του μέλλοντος της χώρας.
Δείτε επίσης Σχολεία: Σε απόγνωση οι τρίτεκνες μητέρες εκπαιδευτικοί
Ακολουθείστε το iPaidia στο Google News
